Santoña İhaneti veya Santoña Antlaşması İspanya İç Savaşı sırasında Kuzey Cephesinde çarpışmalar sürerken Bask Milliyetçi Partisi'nin cephede Francisco Franco lehine savaşan Faşist İtalya birlikleriyle Halk Cephesi hükûmeti bileşenlerine ihanet ederek 24 Ağustos 1937 tarihinde anlaşması ve silah bırakmasını anlatır.
Arka planı
Sürmekte olan İspanya İç Savaşı'nın kuzey cephesinde Halk Cephesi hükûmetine bağlı birlikler 14 Ağustos 1937 tarihinde başlayan 'nde ağır bir yenilgi alır. Geri çekilen ordu önemli kayıplar vermektedir. Halk Cephesi hükûmetinin Kuzey Bölgelerindeki temsilcilerinden oluşan heyet içinde bulunan Juan Ambou liderliğindeki komünistler özellikle Bilbao kentinin stratejik olarak tahkim edilerek savunmaya elverişli olduğu belirtip savaşa devam edilmesi gerektiğini söylese de Bask Milliyetçi Partisi lideri ve Başbakan José Antonio Aguirre tek taraflı olarak aldığı kararla silah bırakmak için görüşmelere başlamıştır.
Anlaşma
Bask Milliyetçi Partisi üyelerinden muharebeden önce Kardinal Eugenio Pacelli aracılığıyla ateşkes görüşmeleri yürütmeye başlamıştır. Vatikan eliyle yürütülen görüşmelerde İtalyan birliklerinin komutanı Yarbay Di Carlo ile aşağıdaki hususlarda uzlaşma sağlanmıştır:
- Bilbao kenti olduğu gibi bırakılacak, tahrip edilmeyecektir.
- Savaşcıların kenti terk etmesine izin verilecektir.
- Franco birliklerinin cana ve mala zarar vermeyceği teminat altına alınır.
- Silahlarını bırakan savaşçılara özgürlükleri koşulsuz şekilde verilecektir.
- Komutanlar dahil olmak üzere teslim olan kişilerin can ve mal güvenliği sağlanacaktır
- Siyasi ve idari mekanizma korunacaktır.
- Olası anlaşmazlıkların çözümü için Vatikan yetkilileri arabuluculuk edecektir.
Sonuçları
İhanetin ardından Kuzey Cephesinde örgütlü bir savunma hattı oluşturulma olanağı kalmamış, kuzey bölgeleri tamamen Francocu güçlerin denetimine geçmiştir. Bozulan ordu birlikleri ve siviller bulabildikleri her türlü araçla liman bölgelerine giderek Cumhuriyetçi bölgelere giden gemilere binmeye çalışmış, büyük bir kesimi ise dağınık şekilde karayoluyla kaçak olarak Fransa sınırını geçerek bu ülkeye gitmeye çalışmıştır. Savaşmaksızın teslim edilen Bilbao kentinin ele geçirilmesinin ardından Franco, yapılan antlaşmayı geçersiz ilan etmiş ve Cumhuriyetçi Ordunun önde gelen komuta heyetini tutuklamıştır. Bunun dışında anlaşma hükümlerince savaş esiri sayılması gereken askerler hiçbir hakları olmaksızın toplama kamplarına atılmıştır. Burada çok sayıda yargısız infaz gerçekleştirildiği ve üst düzey komuta heyetinin neredeyse tamamının kurşuna dizildiği bilinmektedir.
Notlar
- ^ Daha sonra XII. Pius olarak papa seçilen Pacelli 1939-1958 arasından hüküm sürmüş, II. Dünya Savaşı sırasında Hitler ile kurduğu yakın ilişkiden dolayı Hitler'in Papası olarak adlandırılmıştır
- ^ Başbakan José Antonio Aguirre Fransa'ya kaçmıştır.
Kaynakça
- ^ Anlaşmayı savunan 2 Nisan 2017 tarihli makale 26 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca) 26 Haziran 2023 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Santona Ihaneti veya Santona Antlasmasi Ispanya Ic Savasi sirasinda Kuzey Cephesinde carpismalar surerken Bask Milliyetci Partisi nin cephede Francisco Franco lehine savasan Fasist Italya birlikleriyle Halk Cephesi hukumeti bilesenlerine ihanet ederek 24 Agustos 1937 tarihinde anlasmasi ve silah birakmasini anlatir Arka planiSurmekte olan Ispanya Ic Savasi nin kuzey cephesinde Halk Cephesi hukumetine bagli birlikler 14 Agustos 1937 tarihinde baslayan nde agir bir yenilgi alir Geri cekilen ordu onemli kayiplar vermektedir Halk Cephesi hukumetinin Kuzey Bolgelerindeki temsilcilerinden olusan heyet icinde bulunan Juan Ambou liderligindeki komunistler ozellikle Bilbao kentinin stratejik olarak tahkim edilerek savunmaya elverisli oldugu belirtip savasa devam edilmesi gerektigini soylese de Bask Milliyetci Partisi lideri ve Basbakan Jose Antonio Aguirre tek tarafli olarak aldigi kararla silah birakmak icin gorusmelere baslamistir AnlasmaBask Milliyetci Partisi uyelerinden muharebeden once Kardinal Eugenio Pacelli araciligiyla ateskes gorusmeleri yurutmeye baslamistir Vatikan eliyle yurutulen gorusmelerde Italyan birliklerinin komutani Yarbay Di Carlo ile asagidaki hususlarda uzlasma saglanmistir Bilbao kenti oldugu gibi birakilacak tahrip edilmeyecektir Savascilarin kenti terk etmesine izin verilecektir Franco birliklerinin cana ve mala zarar vermeycegi teminat altina alinir Silahlarini birakan savascilara ozgurlukleri kosulsuz sekilde verilecektir Komutanlar dahil olmak uzere teslim olan kisilerin can ve mal guvenligi saglanacaktir Siyasi ve idari mekanizma korunacaktir Olasi anlasmazliklarin cozumu icin Vatikan yetkilileri arabuluculuk edecektir SonuclariIhanetin ardindan Kuzey Cephesinde orgutlu bir savunma hatti olusturulma olanagi kalmamis kuzey bolgeleri tamamen Francocu guclerin denetimine gecmistir Bozulan ordu birlikleri ve siviller bulabildikleri her turlu aracla liman bolgelerine giderek Cumhuriyetci bolgelere giden gemilere binmeye calismis buyuk bir kesimi ise daginik sekilde karayoluyla kacak olarak Fransa sinirini gecerek bu ulkeye gitmeye calismistir Savasmaksizin teslim edilen Bilbao kentinin ele gecirilmesinin ardindan Franco yapilan antlasmayi gecersiz ilan etmis ve Cumhuriyetci Ordunun onde gelen komuta heyetini tutuklamistir Bunun disinda anlasma hukumlerince savas esiri sayilmasi gereken askerler hicbir haklari olmaksizin toplama kamplarina atilmistir Burada cok sayida yargisiz infaz gerceklestirildigi ve ust duzey komuta heyetinin neredeyse tamaminin kursuna dizildigi bilinmektedir Notlar Daha sonra XII Pius olarak papa secilen Pacelli 1939 1958 arasindan hukum surmus II Dunya Savasi sirasinda Hitler ile kurdugu yakin iliskiden dolayi Hitler in Papasi olarak adlandirilmistir Basbakan Jose Antonio Aguirre Fransa ya kacmistir Kaynakca Anlasmayi savunan 2 Nisan 2017 tarihli makale 26 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca 26 Haziran 2023 tarihinde erisilmistir