Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Ekim 2016) () |
Sapfo (Attika lehçesinde Σαπφώ [sapːʰɔː], Aiol lehçesinde Ψάπφω [psapːʰɔː]); Lesbos, Eresos (bugünkü adı ile Midilli) adasında doğmuş, Antik Yunan lirik şairi, Afrodit kültü rahibesi, ekol lideri (Thiasos). Doğumu yaklaşık olarak ile arasında; ölümü civarında kabul edilmektedir. Eusebius, Sapfo'nun 45. Olimpiyat’ın ikinci yılında ( -MÖ 599) en verimli çağını yaşadığından bahseder.
Yaşadığı çağa bakış
İran, Mısır gibi ülkelerdeki süreğen krallık sisteminin aksine; yunan medeniyetinde Ege kıyılarının dağlık düzensiz yapısı, insanların dağınık yaşaması vb. sebepler yüzünden, yönetim küçük krallıklardan öteye gidememiş, sonraları ise güçlenen soylu sınıfı yönetimi kralın elinden almıştır. (Oligarkhia, ολιγαρχία). Yönetimi alan soyluların topraksız ya da küçük topraklı halkı borçlandırmaları ve devam eden akınlar sonucunda Attika'dan kaçan halk zamanla (En belirgin dönemi MÖ 7. yüzyıl) kıyı Ege'ye yerleşmiş; yeni yerleştiği bölgede ise ticaretle uğraşmaya başlamıştır.
Yeni topraklarda süren yaşam ve ticaret; İnsanlara eski geleneklerden sıyrılarak kendini tanıma, kıyaslama ile kendini ölçme olanağı vermiştir. Toplumsallıktan bireyciliğe geçişte yaşanan bu süreç Lirik şiiri beraberinde getirmiştir. Lirik şiir'in doruğunda ise Sapfo vardır.
Liriğin Doruğu
Bir Afrodit kültü rahibesi olan Sapfo, bağlı bulunduğu kültün de kendisine vermiş olduğu rahatlığa dayanarak özgürce içinden geçeni söylemiş, Açık ve yürekli bir tutum sergilemiştir. Dilindeki bu içtenlik ve açıklık sayesinde eserleri, tüm ardıllarını ve benzerlerini geride bırakarak yüzyılların ötesine geçmiş, çağlar boyu öykünülmüş, eleştirilmiştir.
Vezin Kalıpları
Sapfo, Kendi çağına kadar süregelen ion lehçesindeki ve Attika lehçesine daha uygun olan vezinlerinde yazılmış betiklerden farklı olarak, Dor öğeleri ile katışık Aiol lehçesinde; Monodikte denilen tek bir ozanın lir ile söylediği şiir biçiminde eserler vermiştir. Klasik Sapfo kalıbı üç 11'lik bir 5'lik dizeden oluşur.
Şiirleri
Dokuz Betik + (Onuncu Bölüm) olmak üzere 182 şiiri günümüze ulaşmıştır. Bu şiirlerin neredeyse tamamı Sapfo'ya yakın dönem tarihçileri, edebiyatçıları, şairleri aracılığı ile bugüne ulaşmıştır. Şiirlerin bir kısmının tamamen başkasına ait olmasından, bir kısmının ise kısmen değiştirildiğinden şüphe edilmektedir. Kaldı ki günümüze ulaşan kimi şiirler (örneğin: dikey biçimde ortadan kesilmiş gibi) hasarlı bir vaziyette ele geçmiş, çevirilerinin bir kesimi Sapfo söylemine dayanılarak faraziye ile üretilmeye çalışılmıştır.
Kaynakça
- Anthologia Lyrica Graeca.-ed. e. Diehl, Vol.I.II et supplementum. Lpsiae, B.G. Teubner, 1936-1942
- Alcée, Sappho. Texte établi et traduit par T. Reinach, avec la collaboration de A. Puech. Paris, Edition "Les Belles Lettres", 1937.
- Sappho. Dichtung Griechisch und Deutsch. Eingeleitet von C.M. Bowra. Georg Bondi. Berlin.
- Sappho. Şiirler. Türkçesi:Cevat Çapan. Cem Yayınevi, İstanbul,1972.
- Safo. Şiirler. "Çeviri ve üzerine Konuşmalar" Azra Erhat, Cengiz Bektaş. Cem Yayınevi. İstanbul, 1978
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Ekim 2016 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Sapfo Attika lehcesinde Sapfw sapːʰɔː Aiol lehcesinde PSapfw psapːʰɔː Lesbos Eresos bugunku adi ile Midilli adasinda dogmus Antik Yunan lirik sairi Afrodit kultu rahibesi ekol lideri Thiasos Dogumu yaklasik olarak ile arasinda olumu civarinda kabul edilmektedir Eusebius Sapfo nun 45 Olimpiyat in ikinci yilinda MO 599 en verimli cagini yasadigindan bahseder Sapfo heykeli MO 5 yuzyilYasadigi caga bakisIran Misir gibi ulkelerdeki suregen krallik sisteminin aksine yunan medeniyetinde Ege kiyilarinin daglik duzensiz yapisi insanlarin daginik yasamasi vb sebepler yuzunden yonetim kucuk kralliklardan oteye gidememis sonralari ise guclenen soylu sinifi yonetimi kralin elinden almistir Oligarkhia oligarxia Yonetimi alan soylularin topraksiz ya da kucuk toprakli halki borclandirmalari ve devam eden akinlar sonucunda Attika dan kacan halk zamanla En belirgin donemi MO 7 yuzyil kiyi Ege ye yerlesmis yeni yerlestigi bolgede ise ticaretle ugrasmaya baslamistir Yeni topraklarda suren yasam ve ticaret Insanlara eski geleneklerden siyrilarak kendini tanima kiyaslama ile kendini olcme olanagi vermistir Toplumsalliktan bireycilige geciste yasanan bu surec Lirik siiri beraberinde getirmistir Lirik siir in dorugunda ise Sapfo vardir Lirigin DoruguBir Afrodit kultu rahibesi olan Sapfo bagli bulundugu kultun de kendisine vermis oldugu rahatliga dayanarak ozgurce icinden geceni soylemis Acik ve yurekli bir tutum sergilemistir Dilindeki bu ictenlik ve aciklik sayesinde eserleri tum ardillarini ve benzerlerini geride birakarak yuzyillarin otesine gecmis caglar boyu oykunulmus elestirilmistir Vezin KaliplariSapfo Kendi cagina kadar suregelen ion lehcesindeki ve Attika lehcesine daha uygun olan vezinlerinde yazilmis betiklerden farkli olarak Dor ogeleri ile katisik Aiol lehcesinde Monodikte denilen tek bir ozanin lir ile soyledigi siir biciminde eserler vermistir Klasik Sapfo kalibi uc 11 lik bir 5 lik dizeden olusur SiirleriDokuz Betik Onuncu Bolum olmak uzere 182 siiri gunumuze ulasmistir Bu siirlerin neredeyse tamami Sapfo ya yakin donem tarihcileri edebiyatcilari sairleri araciligi ile bugune ulasmistir Siirlerin bir kisminin tamamen baskasina ait olmasindan bir kisminin ise kismen degistirildiginden suphe edilmektedir Kaldi ki gunumuze ulasan kimi siirler ornegin dikey bicimde ortadan kesilmis gibi hasarli bir vaziyette ele gecmis cevirilerinin bir kesimi Sapfo soylemine dayanilarak faraziye ile uretilmeye calisilmistir Sapfo heykeli 1816 1886 KaynakcaAnthologia Lyrica Graeca ed e Diehl Vol I II et supplementum Lpsiae B G Teubner 1936 1942 Alcee Sappho Texte etabli et traduit par T Reinach avec la collaboration de A Puech Paris Edition Les Belles Lettres 1937 Sappho Dichtung Griechisch und Deutsch Eingeleitet von C M Bowra Georg Bondi Berlin Sappho Siirler Turkcesi Cevat Capan Cem Yayinevi Istanbul 1972 Safo Siirler Ceviri ve uzerine Konusmalar Azra Erhat Cengiz Bektas Cem Yayinevi Istanbul 1978