Oligarşi veya takım erki, küçük ve ayrıcalıklı bir grubun iktidarda olduğu yönetim şeklidir. Oligarşinin üyesi ya da destekçisi olan kişi ya da grupları tanımlamak için oligark terimi kullanılır.
Etimoloji
Türkçeye Fransızcadan geçen kavram Yunanca "oligo-" (az, birkaç) ve "arkhein" (yönetmek) kelimelerinden oluşturulmuştur.
Yönetimdeki grup siyasi, askerî, dinî veya finansal gruplar gibi ülkenin önde gelen gruplarından birisi olabilir. Bazı siyaset bilimcileri, yönetim şekli ne olursa olsun, her devletin yönetiminde mutlaka bir oligarşi olduğunu belirtir.[]
Oligarşi olarak modern demokrasi
, herhangi bir sonunda oligarşiye dönüşeceğini öngörmüştür. Bunu, Oligarşinin Tunç Yasası olarak adlandırmıştır. Bu okulun düşünce sistematiğinde modern demokrasiler, oligarşi olarak kabul edilmişlerdir. Bunun sebebi olarak, siyasi rakipler arasında görülebilir ve uygulanabilir farklılıkların gerçekten küçük olması ve oligarşik elitlerin saygın siyasi makam ve mevkilere kendilerince sıkı sınırlamalar koymasını saymışlardır. Özellikle bu sınırlandırmalar, politik kariyerleri sıkı biçimde, seçilmemiş olan ekonomi ve medya patronlarının güdümüne bırakmıştır. Buradan yola çıkarak şu yaygın terim ortaya çıkmıştır: "Tek bir politik parti vardır, o da hükûmet partisidir."
Oligarşi Bulunduğuna İnanılan Ülkeler
Rusya Federasyonu
Sovyetler Biriliği'nin dağılması ve ekonominin özelleştirilmesinden sonra aralarında petrol, doğal gaz ve metal üreticilerinin de bulunduğu Rusya merkezli çok uluslu özel şirketler, analistlere göre Rus oligarkların yükselişine sebep oldu. Bu oligarklardan pek çoğu doğrudan devlet başkanı gibi yüksek rütbeli resmî makamlarla etkileşim içindedirler.
Ukrayna
Ukrayna'nın 1991'de bağımsızlığını kazanmasının ardından ortaya çıkmış, Ukrayna'nın ekonomik ve politik sahnesinde kendilerini hızla göstermeye başlamışlardır. Ukrayna'da toplamda 35 oligark grup bulunmaktadır.
23 Eylül 2021'de Ukrayna hükûmeti ulusal çıkarları korumak ve oligarkların Ukrayna demokrasisi üzerindeki etkisini sınırlamayı amaçlayan 1780-IX sayılı yasayı çıkardı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "oligarchy." Online Etymology Dictionary. Erişim: 11 Ocak 2015
- ^ Nüvit Gerek, Siyaset Bilimi 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Scheidel, Walter (9 Ocak 2017). The Great Leveler: Violence and the History of Inequality from the Stone Age to the Twenty-First Century (İngilizce). Princeton University Press. ISBN . 31 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2023.
- ^ Chernenko, Demid (1 Kasım 2019). "Capital structure and oligarch ownership". Economic Change and Restructuring (İngilizce). 52 (4): 383-411. doi:10.1007/s10644-018-9226-9. ISSN 1574-0277.
Siyaset ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oligarsi veya takim erki kucuk ve ayricalikli bir grubun iktidarda oldugu yonetim seklidir Oligarsinin uyesi ya da destekcisi olan kisi ya da gruplari tanimlamak icin oligark terimi kullanilir Ote yandan adaletsiz bir yonetim tek basina bir adam tarafindan degil bir klik icinde bir araya gelen birkac kisi tarafindan yurutuluyorsa boyle bir duruma oligarsi veya azinligin yonetimi denir Bu birkac zengin adamin servetlerinden yararlanarak diger insanlari ezdigi zaman olabilir ve boyle bir hukumet tiranliktan yalnizca zalimlerin cok olmasi gercegiyle ayrilir Thomas AquinasEtimolojiTurkceye Fransizcadan gecen kavram Yunanca oligo az birkac ve arkhein yonetmek kelimelerinden olusturulmustur Yonetimdeki grup siyasi askeri dini veya finansal gruplar gibi ulkenin onde gelen gruplarindan birisi olabilir Bazi siyaset bilimcileri yonetim sekli ne olursa olsun her devletin yonetiminde mutlaka bir oligarsi oldugunu belirtir kaynak belirtilmeli Oligarsi olarak modern demokrasi herhangi bir sonunda oligarsiye donusecegini ongormustur Bunu Oligarsinin Tunc Yasasi olarak adlandirmistir Bu okulun dusunce sistematiginde modern demokrasiler oligarsi olarak kabul edilmislerdir Bunun sebebi olarak siyasi rakipler arasinda gorulebilir ve uygulanabilir farkliliklarin gercekten kucuk olmasi ve oligarsik elitlerin saygin siyasi makam ve mevkilere kendilerince siki sinirlamalar koymasini saymislardir Ozellikle bu sinirlandirmalar politik kariyerleri siki bicimde secilmemis olan ekonomi ve medya patronlarinin gudumune birakmistir Buradan yola cikarak su yaygin terim ortaya cikmistir Tek bir politik parti vardir o da hukumet partisidir Oligarsi Bulunduguna Inanilan UlkelerRusya Federasyonu Sovyetler Biriligi nin dagilmasi ve ekonominin ozellestirilmesinden sonra aralarinda petrol dogal gaz ve metal ureticilerinin de bulundugu Rusya merkezli cok uluslu ozel sirketler analistlere gore Rus oligarklarin yukselisine sebep oldu Bu oligarklardan pek cogu dogrudan devlet baskani gibi yuksek rutbeli resmi makamlarla etkilesim icindedirler Ukrayna Ukrayna nin 1991 de bagimsizligini kazanmasinin ardindan ortaya cikmis Ukrayna nin ekonomik ve politik sahnesinde kendilerini hizla gostermeye baslamislardir Ukrayna da toplamda 35 oligark grup bulunmaktadir 23 Eylul 2021 de Ukrayna hukumeti ulusal cikarlari korumak ve oligarklarin Ukrayna demokrasisi uzerindeki etkisini sinirlamayi amaclayan 1780 IX sayili yasayi cikardi Ayrica bakinizOligarsik Devrim Meritokrasi Siyasi yolsuzluk Plutokrasi Aristokrasi Teknokrasi Juristokrasi Toplumsal sinif Buyuk isadami Is insani SeckinlerKaynakca 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi oligarchy Online Etymology Dictionary Erisim 11 Ocak 2015 Nuvit Gerek Siyaset Bilimi 3 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Scheidel Walter 9 Ocak 2017 The Great Leveler Violence and the History of Inequality from the Stone Age to the Twenty First Century Ingilizce Princeton University Press ISBN 978 1 4008 8460 5 31 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2023 Chernenko Demid 1 Kasim 2019 Capital structure and oligarch ownership Economic Change and Restructuring Ingilizce 52 4 383 411 doi 10 1007 s10644 018 9226 9 ISSN 1574 0277 Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz