Azra Erhat (4 Haziran 1915; Şişli, İstanbul - 6 Eylül 1982; İstanbul), Türk deneme ve inceleme yazarı, Eski Yunan ve Roma dilleri uzmanı, filolog, arkeolog, çevirmen ve düşünce insanı. Özellikle Eski Yunan klasiklerinden yaptığı çevirilerle tanınmıştır. A. Kadir ile birlikte gerçekleştirdiği İlyada ve Odissea çevirileri referans kabul edilir.
Azra Erhat | |
---|---|
Azra Erhat | |
Doğum | 4 Haziran 1915 Şişli, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 6 Eylül 1982 (67 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Bülbülderesi Mezarlığı, İstanbul |
Meslek | Yazar, çevirmen, akademisyen |
İkamet | İstanbul, Ankara |
Milliyet | Türk |
Vatandaşlık | Türkiye |
Dönem | 20. yüzyıl |
Konu | Mitoloji, Tarih, Hümanizm, Mavi Anadoluculuk |
Önemli ödülleri |
|
Etkilendikleri | |
Yaşamı
4 Haziran 1915’te İstanbul-Şişli’de doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Belçika’da yaptı. 1939’da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’ni bitirerek Klasik Filoloji Bölümünde Georg Rohde'nin asistanı olarak göreve başladı. 1946’da doçent oldu. 1948’de aynı fakültedeki öğretim üyeleri Pertev Naili Boratav, Behice Boran, Adnan Cemgil, Niyazi Berkes’le birlikte üniversiteden uzaklaştırıldı. 1949-1950 arasında ve Vatan gazetelerinde çalıştı. Uluslararası Çalışma Örgütünde (ILO) kütüphanecilik yaptı.
İlk çevirileri dergisinde çıktı. Sofokles, Aristofanes gibi yazarların eserlerini Türkçeye kazandırdı. Yeni Ufuklar dergisinin yazarlarından biri olan Erhat, bu dergi çevresinde gelişen Hümanist anlayışın öncüleri arasında yer aldı. Batı uygarlığının kökenini Anadolu’ya dayandıran ve Anadolu kültürlerini bir bütün olarak gören Halikarnas Balıkçısı ile aynı görüşleri paylaştı ve aralarında derin bir yakınlık doğdu. Yine çok yakınındaki Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte çevirdiği Hesiodos’un Theogonia ve "İşler ve Günler" adlı yapıtlarıyla Hesiodos üzerine araştırmaları, 1977’de "Hesiodos, Eserleri ve Kaynakları" adıyla basıldı. Bu üç isim bir arada "Mavi Yolculuk" terimini Türk ve dünya literatürüne kazandırdılar.
Azra Erhat, kansere yakalandı. Londra'da tedavi gördü, ama sonuçsuz kaldı. 6 Eylül 1982'de 67 yaşındayken İstanbul’da öldü. Bülbülderesi Mezarlığı’na defnedildi. Azra Erhat’ın vasiyeti üzerine; mezar taşında Füreya Koral’ın yaptığı bir kuş vardır. 2016 yılında Erhat'ın mezar taşındaki kuş saldırıya uğramıştır. 2022'de saldırı yinelenmiş, Koral'ın çalışması parçalanmıştır. İBB Miras tarafından onarılarak yerine tekrar konmuştur.
Atatürk'ü İlyada kahramanlarından Hektor'a benzetmesinin bir dönem sebep olduğu tartışmalarla da gündeme gelmiştir.
Şadan Gökovalı'nın manevi annesidir.
Eserleri
- Mavi Anadolu (1960) (Gezi Yazısı)
- Mavi Yolculuk (1962) (Gezi Yazısı)
- İşte İnsan-Ecce Homo (1969) (Deneme)
- Mitoloji Sözlüğü (1972) (Mitoloji)
- Mektuplarlıya Halikarnas Balıkçısı (1975) (Mektup)
- Sevgi Yönetimi (1978) (Deneme)
- Karya'dan Pamfilya'ya Mavi Yolculuk (1979)
- Troya Masalları (1981) (Çocuk Masalı)
- Düşün Yazıları, Halikarnas Balıkçısı (1981) (yayıma hazırlayan)
- Homeros - Gül ile Söyleşi (1999)
- Osmanlı Münevverinden Türk Aydınına (2002) (Eleştiri)
- Gülleylâ'ya Anılar (2002) (Anı)
Çevirileri
- İlyada (1967) A. Kadir ile birlikte
- Odysseia (1970) A. Kadir ile birlikte
- Hesiodos, Eserleri ve Kaynakları (1977)- Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte
- Eşekarıları, Kadınlar Savaşı ve Diğer Oyunlar, Aristophanes - Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte
- Lysistrata Kadınların Savaşı, Aristophanes - Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte
- Gargantua,François Rabelais - Sabahattin Eyüboğlu, Vedat Günyol ile birlikte
- Tepegözlerin Mağarasında, Homeros - A. Kadir ile birlikte
- Yedi Deniz, Piri Reis - A. Kadir ile birlikte
- Şölen - Dostluk, Platon - Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte
- Zincire Vurulmuş Prometheus, Aiskhylos - Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte
- Savaş Uçuşu,
- Küçük Prens, (1968)
- Dişi Kedi, Colette
- Cicim, Colette
- İzu Dansözü, Yasunari Kavabata, 1968
Ödülleri
A. Kadir ile birlikte İlyada destanından yaptığı çevirinin birinci cildi 1959’da Habib Törehan Bilim Ödülü’nü, üçüncü cildi 1961’de Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü’nü aldı.
Kaynakça
- ^ HIZLAN, Doğan. . Hürriyet. 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022.
- ^ . Cumhuriyet. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2022.
Dış bağlantılar
- Azra Erhat 100 Yaşında (İstanbul Üniversitesi, Klasik Filoloji Topluluğu Yayınları, Sayı 1)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azra Erhat 4 Haziran 1915 Sisli Istanbul 6 Eylul 1982 Istanbul Turk deneme ve inceleme yazari Eski Yunan ve Roma dilleri uzmani filolog arkeolog cevirmen ve dusunce insani Ozellikle Eski Yunan klasiklerinden yaptigi cevirilerle taninmistir A Kadir ile birlikte gerceklestirdigi Ilyada ve Odissea cevirileri referans kabul edilir Azra ErhatAzra ErhatDogum4 Haziran 1915 1915 06 04 Sisli Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum6 Eylul 1982 67 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriBulbulderesi Mezarligi IstanbulMeslekYazar cevirmen akademisyenIkametIstanbul AnkaraMilliyetTurkVatandaslikTurkiyeDonem20 yuzyilKonuMitoloji Tarih Humanizm Mavi AnadoluculukOnemli odulleriHabib Torehan Bilim Odulu 1959 A Kadir ile birlikte Ilyada Destani cevirisi 1 Cilt Turk Dil Kurumu Ceviri Odulu 1961 Ilyada Destani cevirisi 3 CiltEtkilendikleri Halikarnas BalikcisiYasami4 Haziran 1915 te Istanbul Sisli de dogdu Ilk ve ortaogrenimini Belcika da yapti 1939 da Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi ni bitirerek Klasik Filoloji Bolumunde Georg Rohde nin asistani olarak goreve basladi 1946 da docent oldu 1948 de ayni fakultedeki ogretim uyeleri Pertev Naili Boratav Behice Boran Adnan Cemgil Niyazi Berkes le birlikte universiteden uzaklastirildi 1949 1950 arasinda ve Vatan gazetelerinde calisti Uluslararasi Calisma Orgutunde ILO kutuphanecilik yapti Ilk cevirileri dergisinde cikti Sofokles Aristofanes gibi yazarlarin eserlerini Turkceye kazandirdi Yeni Ufuklar dergisinin yazarlarindan biri olan Erhat bu dergi cevresinde gelisen Humanist anlayisin onculeri arasinda yer aldi Bati uygarliginin kokenini Anadolu ya dayandiran ve Anadolu kulturlerini bir butun olarak goren Halikarnas Balikcisi ile ayni gorusleri paylasti ve aralarinda derin bir yakinlik dogdu Yine cok yakinindaki Sabahattin Eyuboglu ile birlikte cevirdigi Hesiodos un Theogonia ve Isler ve Gunler adli yapitlariyla Hesiodos uzerine arastirmalari 1977 de Hesiodos Eserleri ve Kaynaklari adiyla basildi Bu uc isim bir arada Mavi Yolculuk terimini Turk ve dunya literaturune kazandirdilar Azra Erhat in Bulbulderesi Mezarligi nda bulunan aile kabristani Mart 2022 Azra Erhat kansere yakalandi Londra da tedavi gordu ama sonucsuz kaldi 6 Eylul 1982 de 67 yasindayken Istanbul da oldu Bulbulderesi Mezarligi na defnedildi Azra Erhat in vasiyeti uzerine mezar tasinda Fureya Koral in yaptigi bir kus vardir 2016 yilinda Erhat in mezar tasindaki kus saldiriya ugramistir 2022 de saldiri yinelenmis Koral in calismasi parcalanmistir IBB Miras tarafindan onarilarak yerine tekrar konmustur Ataturk u Ilyada kahramanlarindan Hektor a benzetmesinin bir donem sebep oldugu tartismalarla da gundeme gelmistir Sadan Gokovali nin manevi annesidir EserleriMavi Anadolu 1960 Gezi Yazisi Mavi Yolculuk 1962 Gezi Yazisi Iste Insan Ecce Homo 1969 Deneme Mitoloji Sozlugu 1972 Mitoloji Mektuplarliya Halikarnas Balikcisi 1975 Mektup Sevgi Yonetimi 1978 Deneme Karya dan Pamfilya ya Mavi Yolculuk 1979 Troya Masallari 1981 Cocuk Masali Dusun Yazilari Halikarnas Balikcisi 1981 yayima hazirlayan Homeros Gul ile Soylesi 1999 Osmanli Munevverinden Turk Aydinina 2002 Elestiri Gulleyla ya Anilar 2002 Ani CevirileriIlyada 1967 A Kadir ile birlikte Odysseia 1970 A Kadir ile birlikte Hesiodos Eserleri ve Kaynaklari 1977 Sabahattin Eyuboglu ile birlikte Esekarilari Kadinlar Savasi ve Diger Oyunlar Aristophanes Sabahattin Eyuboglu ile birlikte Lysistrata Kadinlarin Savasi Aristophanes Sabahattin Eyuboglu ile birlikte Gargantua Francois Rabelais Sabahattin Eyuboglu Vedat Gunyol ile birlikte Tepegozlerin Magarasinda Homeros A Kadir ile birlikte Yedi Deniz Piri Reis A Kadir ile birlikte Solen Dostluk Platon Sabahattin Eyuboglu ile birlikte Zincire Vurulmus Prometheus Aiskhylos Sabahattin Eyuboglu ile birlikte Savas Ucusu Kucuk Prens 1968 Disi Kedi Colette Cicim Colette Izu Dansozu Yasunari Kavabata 1968OdulleriA Kadir ile birlikte Ilyada destanindan yaptigi cevirinin birinci cildi 1959 da Habib Torehan Bilim Odulu nu ucuncu cildi 1961 de Turk Dil Kurumu Ceviri Odulu nu aldi Kaynakca HIZLAN Dogan Hurriyet 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2022 Cumhuriyet 18 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2022 Dis baglantilarAzra Erhat 100 Yasinda Istanbul Universitesi Klasik Filoloji Toplulugu Yayinlari Sayi 1