Sardisli Melito (Yunanca: Μελίτων Σάρδεων Melítōn Sárdeōn; ölümü 180), apolojet (İman savuncusu), teolog, Kutsal Kitap uzmanı idi. İzmir yakınlarındaki Sardis’in piskoposu ve erken Hristiyanlıktaki büyük otoritelerden birisi. Yortusu 1 Nisandır.
Sardisli Melito | |
---|---|
Ölüm | c. 180 muhtemelen Sardis |
Kutsayanlar | Doğu Ortodoks Kilisesi - Katolik Kilisesi - Anglikanizm |
Aziz ilanı | Cemaat öncesi |
Yortu | 1 Nisan |
Simge | Filozof ve Hristiyan (kendinden menkul) |
Hayatı
Yahudi olarak doğmuş, Havari Pavlus gibi Yunan kültürünü benimsemiştir. Efesli piskopos Polikrates (130-196) ondan ‘hadım’ diye bahsederek, Melito’nun keşiş hayatını ve muhtemelen bekar kalmasını ifade etmiştir. Retorik tartışma sanatında eğitim görmüş olan Melito’nun özellikle iki stoik filozofun etkisi altında kaldığı düşünülmektedir; Cleanthes ve Poseidonius. Melito aynı zamanda Nasıralı İsa’nın dünyada yaşadığı yerlere ve Yerusalem’e hac yolculuğu yaptığı bilinen ilk Kilise Babasıdır, yaklaşık 170 yılında yaptığı yolculukta Yahudi Kutsal kitapları üzerinde de araştırmalar yapmıştır.
Düşünceleri
Paskalya Hakkında
Hristyanlığın başlangıcında Hristiyanlar arasında Mesih’in yeniden doğuşunun ne zaman kutlanacağı üzerinde bir anlaşmazlık vardı. Ireneus ve birçok Anadolulu piskopos gibi Melito da Paskalya'yı Yahudilerin Fısıh bayramı ile aynı zamanda kutlamayı tercih ediyordu, Roma’daki gibi Fısıh bayramından sonraki Pazar günü yerine. Muhtemelen Yahudi geçmişinden ötürü fısıh bayramı ile aynı günde kutlanılması gerektiğini düşünüyordu.
Melito'nun teolojik düşüncesinde Kristoloji merkezi bir rol oynar. Mesih’in tanrısallığı ve herşeyden önce varoluşu Melito’nun teolojisini şekillendirmektedir. Mesih’in enkarne oluşunun sebebi insanı günah, ölüm ve şeytandan kurtarmaktı.
Eserleri
Edebi eserlerinin büyük çoğunluğu kayıptır. Melito'nun eserlerinin listesi Eusebius, Hieronymus ve Rufinus tarafından sağlanmaktadır. Ancak çalışmalarının çoğu bize ulaşmadı.
- Marcus Aurelius’a Hristiyanlığın Savunması. Bu eseri bilinen en büyük katkısı olmak ile beraber sadece birkaç fragmanı günümüze ulaşmıştır. Melito Hristiyanlık ve devlet arasında barışçıl ilişkilerin olmasını isteyen ilk savunucalardan birisidir. Melito, Marcus Aurelius’a Hristiyanlığın nasıl imparatorluk için bir kazanç ve fırsat kaynağı olabileceğini açıklamıştır.
- Çile üzerine Hitabe. Bu hitabe yakın zamanda keşfedilmiş ve 1940’larda yayınlanmıştır. Melito, hitabesinde Mesih’in ölüm karşısında elde ettiği zaferi vaaz etmektedir. O ölümü utançla giymiştir çünkü ölümden dönmüş ve ölümlüleri mezarlarından kaldırmıştır.
Bunlara ek olarak Melito Yahudilerin Mısır’dan Çıkışını Mesih’in kurtarıcı işinin bir türü olarak okumaktadır. Musa Mesih’in bir tür önfigürüdür. Oldukça anlamlı bir kıyaslamayla Melito, Yahudilerin güvenli kaçışını sağlayan kuzunun kesilmesi ile Mesih’in çilesi ve ölümünün Hristiyanların günahtan ve ölümden kaçışını sağlaması arasında bağ kurmaktadır. Mesih’in ölümü ve dirilişini bu bağlamda görerek Melito bağışlamayı vaaz eder. Mesih kendisinden, bağışlanmanın kendisiymiş gibi bahseder.
Kaynakça
- ^ Kilise Babalarından ve Yazarlarından Alıntılar. Kaya Basım Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti. 1997. s. 67 .
- ^ Patrology, Volume 1. Johannes Quasten (İngilizce). Christian Classics INC. 1986. s. 242 .
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 105. ISBN .
- ^ Robin Lane Fox, Païens et chrétiens: la religion et la vie religieuse dans l'Empire romain de la mort de Commode au concile de Nicée, éd. Presses Universitaires du Mirail, 1997, p.493 extrait en ligne 26 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Patrology - Volume 1. s. 243.
- ^ New Catholic Encylopedia - Second Edition. G. Racle (İngilizce). Thomson and Gale. 2003. s. 477 Cilt 9 .
- ^ İdem 477.
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. s. 124. ISBN .
- ^ Hall, S.G. Melito Of Sardis: On Pascha And Fragments. Oxford University Press, 1979, pp. 63, 65.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sardisli Melito Yunanca Melitwn Sardewn Melitōn Sardeōn olumu 180 apolojet Iman savuncusu teolog Kutsal Kitap uzmani idi Izmir yakinlarindaki Sardis in piskoposu ve erken Hristiyanliktaki buyuk otoritelerden birisi Yortusu 1 Nisandir Sardisli MelitoOlumc 180 muhtemelen SardisKutsayanlarDogu Ortodoks Kilisesi Katolik Kilisesi AnglikanizmAziz ilaniCemaat oncesiYortu1 NisanSimgeFilozof ve Hristiyan kendinden menkul HayatiYahudi olarak dogmus Havari Pavlus gibi Yunan kulturunu benimsemistir Efesli piskopos Polikrates 130 196 ondan hadim diye bahsederek Melito nun kesis hayatini ve muhtemelen bekar kalmasini ifade etmistir Retorik tartisma sanatinda egitim gormus olan Melito nun ozellikle iki stoik filozofun etkisi altinda kaldigi dusunulmektedir Cleanthes ve Poseidonius Melito ayni zamanda Nasirali Isa nin dunyada yasadigi yerlere ve Yerusalem e hac yolculugu yaptigi bilinen ilk Kilise Babasidir yaklasik 170 yilinda yaptigi yolculukta Yahudi Kutsal kitaplari uzerinde de arastirmalar yapmistir DusunceleriPaskalya Hakkinda Hristyanligin baslangicinda Hristiyanlar arasinda Mesih in yeniden dogusunun ne zaman kutlanacagi uzerinde bir anlasmazlik vardi Ireneus ve bircok Anadolulu piskopos gibi Melito da Paskalya yi Yahudilerin Fisih bayrami ile ayni zamanda kutlamayi tercih ediyordu Roma daki gibi Fisih bayramindan sonraki Pazar gunu yerine Muhtemelen Yahudi gecmisinden oturu fisih bayrami ile ayni gunde kutlanilmasi gerektigini dusunuyordu Kristolojisi Melito nun teolojik dusuncesinde Kristoloji merkezi bir rol oynar Mesih in tanrisalligi ve herseyden once varolusu Melito nun teolojisini sekillendirmektedir Mesih in enkarne olusunun sebebi insani gunah olum ve seytandan kurtarmakti EserleriEdebi eserlerinin buyuk cogunlugu kayiptir Melito nun eserlerinin listesi Eusebius Hieronymus ve Rufinus tarafindan saglanmaktadir Ancak calismalarinin cogu bize ulasmadi Marcus Aurelius a Hristiyanligin Savunmasi Bu eseri bilinen en buyuk katkisi olmak ile beraber sadece birkac fragmani gunumuze ulasmistir Melito Hristiyanlik ve devlet arasinda bariscil iliskilerin olmasini isteyen ilk savunucalardan birisidir Melito Marcus Aurelius a Hristiyanligin nasil imparatorluk icin bir kazanc ve firsat kaynagi olabilecegini aciklamistir Cile uzerine Hitabe Bu hitabe yakin zamanda kesfedilmis ve 1940 larda yayinlanmistir Melito hitabesinde Mesih in olum karsisinda elde ettigi zaferi vaaz etmektedir O olumu utancla giymistir cunku olumden donmus ve olumluleri mezarlarindan kaldirmistir Melito nin vaazi iv yuzyil Bunlara ek olarak Melito Yahudilerin Misir dan Cikisini Mesih in kurtarici isinin bir turu olarak okumaktadir Musa Mesih in bir tur onfigurudur Oldukca anlamli bir kiyaslamayla Melito Yahudilerin guvenli kacisini saglayan kuzunun kesilmesi ile Mesih in cilesi ve olumunun Hristiyanlarin gunahtan ve olumden kacisini saglamasi arasinda bag kurmaktadir Mesih in olumu ve dirilisini bu baglamda gorerek Melito bagislamayi vaaz eder Mesih kendisinden bagislanmanin kendisiymis gibi bahseder Kaynakca Kilise Babalarindan ve Yazarlarindan Alintilar Kaya Basim Yayin Dagitim Tic Ltd Sti 1997 s 67 ISBN 975 7065 03 X Patrology Volume 1 Johannes Quasten Ingilizce Christian Classics INC 1986 s 242 ISBN 087061 084 8 Hiristiyanlik Tarihi Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 105 ISBN 975 8318 86 1 Robin Lane Fox Paiens et chretiens la religion et la vie religieuse dans l Empire romain de la mort de Commode au concile de Nicee ed Presses Universitaires du Mirail 1997 p 493 extrait en ligne 26 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Patrology Volume 1 s 243 New Catholic Encylopedia Second Edition G Racle Ingilizce Thomson and Gale 2003 s 477 Cilt 9 ISBN 0 7876 4013 1 Idem 477 Hiristiyanlik Tarihi s 124 ISBN 975 8318 86 1 Hall S G Melito Of Sardis On Pascha And Fragments Oxford University Press 1979 pp 63 65