Sarkis Torosyan (Ermenice: Սարգիս Թորոսեան, d. 1891, Everek, Kayseri - ö. 17 Ağustos 1954, New York, ABD), Ermeni asıllı Osmanlı asker.
Sarkis Torossian | |
---|---|
Doğum | 1891 Everek, Osmanlı imparatorluğu |
Ölüm | 17 Ekim 1954 (63 yaşında) Bronx, New York, US |
Defin yeri | , Pennsylvania |
Milliyet | Osmanlı Ermenisi |
Askeri kariyer | |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Branşı | Osmanlı ordusu |
Hizmet yılları | 1914–1918 |
Rütbesi | Yüzbaşı |
Çatışma/savaşları | Çanakkale Savaşı |
Yaşam öyküsü
Ohan oğlu Serkis Torosyan Kayseri'ye yakın Ermeni nüfuslu Everek (Develi) ilçesinde 1893 yılında doğdu. Bölgedeki bir Ermeni Okuluna gitti. Asker olmak istediği halde Hristyanların Osmanlı orudusuna katılamayışı nedeniyle bunu gerçekleştiremedi. 1908'de İkinci Meşrutiyet ile değişen kurallar yardımıyla askeri okula yazıldı, okulu bitirince Almanya'ya Krupp fabrikasına staja gitti.
Anılara göre savaştaki İngiliz savaş gemisini batıran ilk kişi. Fakat Ermeni Soykırımı'nda ailesi öldü ve Torosyan taraf değiştirerek Osmanlı İmparatorluğu'na karşı mücadeleye katıldı.
Osmanlı ödüllerinden başka Torosyan Almanya, Avusturya, Bulgaristan ve müttefikler tarafından ödüller alır. Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etmek zorunda kaldı ve anılarını yayımladı. Bazı Türk tarihçiler onun hiç yaşamadığını söyler. Torosyan'ın torunları Amerikalı tarihçi Paul Vartan Sookiasian tarafından keşfedildi, sonrasında Türk tarihçi Taner Akçam Torosyan'ın torunuyla röportaj yaptı.
Çanakkale Savaşı
Dünya Savaşı başladıktan sonra, Torosyan Osmanlı İmparatorluğu için savaşmak için memleketine geri döndü. Çanakkale Savaşı sırasında Cape Helles'de komutanlık yaptı. 19 Şubat ve 18 Mart arasında üç İngiliz savaş kruvazörünü batırdığını ve bunlardan birinin HMS E15 olduğunu anılarında anlatır. 18 Mart 1915 günü Rumeli Hamidiye Tabyası’nda savaştı ve ağır yaralandı. Enver Paşa onun başarılarından etkilenmiş ve teşekkür etmiştir.
- Osmanlı Ordu-yu Hümâyunu Başkumandanlığı Vekâleti
- Kayseri Sancağı Everek Kazasından Topçu Yüzbaşısı
Ohan oğlu Serkis Torosyan- Doğum 307 [1891-1892]
Ordumuzun ağır topçu 6. Alay batarya kumandanlarımızdan Yüzbaşı Serkis Bey Çanakkale harbi esnasında Ertuğrul tabyasının kumandanı olup 6 ve 12 Şubat 330 [19 ve 25 Şubat 1915] tarihinde boğaza doğru hücum eden düşman harp vapurlarına karşı cesaret ve fedâkârâne harp ederek bir düşman harp vapurunun tahribiyle diğer bir harp vapurunu dahi zedelemiş olduğu ve keza Rumeli Hamidiye tabyasının kumandanlığını üzerine alarak 5 Mart 331 [18 Mart 1915] tarihinde düşman harp vapurlarının boğaza doğru tehdit hücumlarına karşı cesaret ve fedâkârâne harp ederek diğer bir düşman harp vapurunun tahribiyle mumaileyh [adı geçen] mecrûh olduğu [yaralandığı] ve ordu-yu hümâyuna [Osmanlı ordusuna] göstermiş olduğu cesaret ve fedâkârânesinden dolayı ordu namına mumaileyhe [adı geçene] karşı beyan-ı teşekkürle 3 Kanun-ı evvel 330 [16 Aralık 1914] tarihinden itibaren yüzbaşı kıdemine terfii ile Devlet-i Aliyye-i Osmaniye harp madalyasına nâil olmuş olmakla işbu tasdikname mumaileyh yedine [adı geçenin kendisine] i’tâ kılındı [verildi].
5 Mayıs 331 [18 Mayıs 1915]. Başkumandan Vekili ve Harbiye Nâzırı Enver
Ermeni Tehciri
Ermeni soykırımı zamanında, Sarkis Torosyan Enver Paşa'dan ailesi için güvence aldı. Fakat, Kayseri Valisi Salih Zeki Bey, Enver Paşa'nın emirini yok saydı ve Torosyan ailesini tehcir etti. Sarkis Torosyan'ın babası Ohannes ve annesi Vartuhi öldürüldü ve sadece kız kardeşi Bayzar kendisini kurtarabildi. Torosyan, nişanlısı Cemile ile beraber Çanakkale’den Makedonya'ya geçti ve önce Romanya ve son olarak Suriye cephesine gönderildi. Tel Halaf’taki kamplarda kız kardeşini buldu ve hikâyeyi tüm ayrıntıları ile öğrendi. Fakat kısa süre sonra, kız kardeşi Bayzar ve Cemile hastalanarak öldü. Ailesini kaybeden Torosyan Türk hükümetine karşı intikam peşine düştü.
Arap isyanı
1918 Eylül ayında Nablus Hezimeti sırasında Arap isyanına katılıp, eski ordusuna karşı savaştı. Anılarında “Türk Ordusu’nun belinin kırılmasına katkıda bulunmuştum…” yazılmıştır.
Ermeni Lejyonu
Yüzbaşı Serkis Bey, Kilikyalı Ermenilerin ve Fransız Kemallılara karşı, yerli savunmaya katılmış ve örgütlenmiştir. Torosyan günlüğünde, Fransız ordusunun Kemalistlere silah ve mühimmat verdiğinden şüphelendiğini yazmıştır. Fransız ihanetini hissettikten sonra, ailesinin daveti ile ABD Pensilvanya eyaletine yerleşmiştir.[]
Mirası
Tarih bilimciler Robert Fisk ve Ayhan Aktar'a göre, Torosyan'ın hayatı ve başarıları Ermeni kökenli olduğundan dolayı unutulmuş ve Türk tarihinden silinmiştir.
Kaynakça
- ^ a b "O kitapta sadece dedemin savaşta yaşadıkları var". Radikal. 1 Haziran 2013. 16 Şubat 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013.
- ^ Torossian, Sarkis (1947). From Dardanelles to Palestine: a true story of five battle fronts of Turkey and her allies and a harem romance (Personal Memoirs) . Boston: Meador Pub. Co. s. 219.
- ^ a b c "Sarkis Torossian: an Armenian hero of Dardanelle". Armenian Genocide Museum. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2013.
- ^ a b Aktar, Ayhan (2012). Yüzbaşı Sarkis Torosyan – Çanakkale’den Filistin Cephesi’ne. İstanbul: İletişim Yayınları. 30 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2013.
- ^ "Sarkis Torosian". Findagrave. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2013.
- ^ Robert Fisk: The Armenian hero whom Turkey would prefer to forget 13 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Independent. Retrieved 12 May 2013.
- ^ . Taner Akcam. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013.
- ^ a b c . Agos. 10 Ağustos 2012. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2013.
- ^ a b Erciyes, Cem (17 Ağustos 2012). "Torosyan neden ihanet etti?". Radikal. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2013.
- ^ Fisk, Robert (12 Mayıs 2013). "The Armenian hero Turkey would prefer to forget". Indepedent. 16 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sarkis Torosyan Ermenice Սարգիս Թորոսեան d 1891 Everek Kayseri o 17 Agustos 1954 New York ABD Ermeni asilli Osmanli asker Sarkis TorossianDogum1891 Everek Osmanli imparatorluguOlum17 Ekim 1954 63 yasinda Bronx New York USDefin yeri PennsylvaniaMilliyetOsmanli ErmenisiAskeri kariyerBagliligi Osmanli ImparatorluguBransiOsmanli ordusuHizmet yillari1914 1918RutbesiYuzbasiCatisma savaslariCanakkale SavasiYasam oykusuOhan oglu Serkis Torosyan Kayseri ye yakin Ermeni nufuslu Everek Develi ilcesinde 1893 yilinda dogdu Bolgedeki bir Ermeni Okuluna gitti Asker olmak istedigi halde Hristyanlarin Osmanli orudusuna katilamayisi nedeniyle bunu gerceklestiremedi 1908 de Ikinci Mesrutiyet ile degisen kurallar yardimiyla askeri okula yazildi okulu bitirince Almanya ya Krupp fabrikasina staja gitti Anilara gore savastaki Ingiliz savas gemisini batiran ilk kisi Fakat Ermeni Soykirimi nda ailesi oldu ve Torosyan taraf degistirerek Osmanli Imparatorlugu na karsi mucadeleye katildi Osmanli odullerinden baska Torosyan Almanya Avusturya Bulgaristan ve muttefikler tarafindan oduller alir Amerika Birlesik Devletleri ne goc etmek zorunda kaldi ve anilarini yayimladi Bazi Turk tarihciler onun hic yasamadigini soyler Torosyan in torunlari Amerikali tarihci Paul Vartan Sookiasian tarafindan kesfedildi sonrasinda Turk tarihci Taner Akcam Torosyan in torunuyla roportaj yapti Canakkale SavasiEnver Pasa tarafindan imzalanan Yuzbasi Serkis Bey icin odul belgesi Dunya Savasi basladiktan sonra Torosyan Osmanli Imparatorlugu icin savasmak icin memleketine geri dondu Canakkale Savasi sirasinda Cape Helles de komutanlik yapti 19 Subat ve 18 Mart arasinda uc Ingiliz savas kruvazorunu batirdigini ve bunlardan birinin HMS E15 oldugunu anilarinda anlatir 18 Mart 1915 gunu Rumeli Hamidiye Tabyasi nda savasti ve agir yaralandi Enver Pasa onun basarilarindan etkilenmis ve tesekkur etmistir Osmanli Ordu yu Humayunu Baskumandanligi Vekaleti Kayseri Sancagi Everek Kazasindan Topcu Yuzbasisi Ohan oglu Serkis Torosyan Dogum 307 1891 1892 Ordumuzun agir topcu 6 Alay batarya kumandanlarimizdan Yuzbasi Serkis Bey Canakkale harbi esnasinda Ertugrul tabyasinin kumandani olup 6 ve 12 Subat 330 19 ve 25 Subat 1915 tarihinde bogaza dogru hucum eden dusman harp vapurlarina karsi cesaret ve fedakarane harp ederek bir dusman harp vapurunun tahribiyle diger bir harp vapurunu dahi zedelemis oldugu ve keza Rumeli Hamidiye tabyasinin kumandanligini uzerine alarak 5 Mart 331 18 Mart 1915 tarihinde dusman harp vapurlarinin bogaza dogru tehdit hucumlarina karsi cesaret ve fedakarane harp ederek diger bir dusman harp vapurunun tahribiyle mumaileyh adi gecen mecruh oldugu yaralandigi ve ordu yu humayuna Osmanli ordusuna gostermis oldugu cesaret ve fedakaranesinden dolayi ordu namina mumaileyhe adi gecene karsi beyan i tesekkurle 3 Kanun i evvel 330 16 Aralik 1914 tarihinden itibaren yuzbasi kidemine terfii ile Devlet i Aliyye i Osmaniye harp madalyasina nail olmus olmakla isbu tasdikname mumaileyh yedine adi gecenin kendisine i ta kilindi verildi 5 Mayis 331 18 Mayis 1915 Baskumandan Vekili ve Harbiye Naziri EnverErmeni TehciriErmeni soykirimi zamaninda Sarkis Torosyan Enver Pasa dan ailesi icin guvence aldi Fakat Kayseri Valisi Salih Zeki Bey Enver Pasa nin emirini yok saydi ve Torosyan ailesini tehcir etti Sarkis Torosyan in babasi Ohannes ve annesi Vartuhi olduruldu ve sadece kiz kardesi Bayzar kendisini kurtarabildi Torosyan nisanlisi Cemile ile beraber Canakkale den Makedonya ya gecti ve once Romanya ve son olarak Suriye cephesine gonderildi Tel Halaf taki kamplarda kiz kardesini buldu ve hikayeyi tum ayrintilari ile ogrendi Fakat kisa sure sonra kiz kardesi Bayzar ve Cemile hastalanarak oldu Ailesini kaybeden Torosyan Turk hukumetine karsi intikam pesine dustu Arap isyani1918 Eylul ayinda Nablus Hezimeti sirasinda Arap isyanina katilip eski ordusuna karsi savasti Anilarinda Turk Ordusu nun belinin kirilmasina katkida bulunmustum yazilmistir Ermeni LejyonuYuzbasi Serkis Bey Kilikyali Ermenilerin ve Fransiz Kemallilara karsi yerli savunmaya katilmis ve orgutlenmistir Torosyan gunlugunde Fransiz ordusunun Kemalistlere silah ve muhimmat verdiginden suphelendigini yazmistir Fransiz ihanetini hissettikten sonra ailesinin daveti ile ABD Pensilvanya eyaletine yerlesmistir kaynak belirtilmeli MirasiTarih bilimciler Robert Fisk ve Ayhan Aktar a gore Torosyan in hayati ve basarilari Ermeni kokenli oldugundan dolayi unutulmus ve Turk tarihinden silinmistir Kaynakca a b O kitapta sadece dedemin savasta yasadiklari var Radikal 1 Haziran 2013 16 Subat 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2013 Torossian Sarkis 1947 From Dardanelles to Palestine a true story of five battle fronts of Turkey and her allies and a harem romance Personal Memoirs bicim kullanmak icin url gerekiyor yardim Boston Meador Pub Co s 219 a b c Sarkis Torossian an Armenian hero of Dardanelle Armenian Genocide Museum 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2013 a b Aktar Ayhan 2012 Yuzbasi Sarkis Torosyan Canakkale den Filistin Cephesi ne Istanbul Iletisim Yayinlari 30 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2013 Sarkis Torosian Findagrave 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2013 Robert Fisk The Armenian hero whom Turkey would prefer to forget 13 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Independent Retrieved 12 May 2013 Taner Akcam 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2013 a b c Agos 10 Agustos 2012 7 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2013 a b Erciyes Cem 17 Agustos 2012 Torosyan neden ihanet etti Radikal 1 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2013 Fisk Robert 12 Mayis 2013 The Armenian hero Turkey would prefer to forget Indepedent 16 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2013