Sarıg-Sep sumu (Tuva Türkçesi:Сарыг-Сеп сумузу) — Tuva Cumhuriyeti'nde Kaa-Hem kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.
Sarıg-Sep beldesi Сарыг-Сеп сумузу (Tıva Türkçesi) | |
---|---|
Сарыг-Сепский сумон (Rusça) | |
![]() Üst idare Kaa Hem kojuunu | |
Ülke | ![]() |
Kojuun | Kaa-Hem kojuunu |
sum | Sarıg-Sep sumu |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 144,62 km² |
Nüfus | |
• Toplam | 4.021 |
Zaman dilimi | () |
Beldenin yönetim merkezi — Sarıg-Sep köyü.
Beldeye bağlı diğer yerleşim yeri de Mergen köyüdür.
Sözkökü ve Söz tanımı
Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır. Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır. Tıva'da eski dönemlerden kalma idari birim adları halen kullanılmaktadır. Eskiden bu adlandırmalar şöyle idi.
- 10 ailelik yer — arban,
- 150 kişi üzeri — sumon(sum,sumu),
- 2 ve daha fazla sum — hoşun (kojuun).
Şimdi Tıva Cumhuriyeti'nde idari bölge birimleri ve belediyeleri (kırsal yerleşim statüsünde) sumu, sumon olarak adlandırılıyor.
Tarih
1904 yılında kurulmuştur. Mergen akarsuyu vadisinde, Kaa-Hem Kanalı ile birleştiği noktada yer almaktadır. Daha sonra 2 km yukarı hareket ettirildi. Şimdi burada bir çiftlik (Pirogov adında) var.
Coğrafya
Sarıg-Sep, Kaa-Hem (Küçük Yenisey) vadisinde, Mergen ve Derzig adlı iki dağ nehrinin ağızları arasında sağ kıyısı boyunca 5 km boyunca uzanan bir konumda yer almaktadır - Kızıl cumhuriyetinin başkenti Kızıl'a 90 kilometre uzaklıktadır.
- iklim
İklim keskin bir kontinental ile karakterizedir. Aylık ortalama sıcaklıklar başkent Kızıl şehrinin ısısına yakındır. Sarıg-Sep'te, Tıva Cumhuriyeti'nin mutlak maksimumları ve minimumları kaydedilmiştir: toprak yüzeyinde kış ve yaz aylarında −61 °C ve +60 °C.. Yıllık yağış 400–600 mm'ye ulaşır. Kış karlı, rüzgarsız ve soğuktur. Yazlar sıcaktır. Kar örtüsü Mart sonunda 2-3 hafta boyunca kaybolur, ancak 12-13 Haziran'a kadar don olayı olabilir. Sonbahar tez gelir. İlk donlar 27 Ağustos - 4 Eylül'de görülür. Eylül 2019'un ilk yarısı geçiş mevsimidir. Sıcak ve kurudur. Sonra hızlı yaprak döken düşüş gelir. Kar örtüsü Ekim sonu - Kasım başında başlar. Karsız güneşli havada karakteristik soğuk (-10 °C −15 °C)dir.
Nüfus
Toplam Nüfusu 2002 yılında 4733 iken 2020 yılı — 4021 kişi. Nüfus pek değişkenlik göstermemiştir.
Yıllara göre kişi sayısı:
2002 | 2012 | 2014 | 2018 | 2020 |
---|---|---|---|---|
4733 | 4450 | 4423 | 4139 | 4021 |
Ulaşım
Otoyol vardır.
Tanınmış kişiler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ ""Tuva Cumhuriyeti'nin idari-toprak yapısı hakkında" kanun". 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "OKATO ( общероссийский классификатор административно-территориальных образований)-Rusya'da idari bölümler". 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "24 Aralık 2010 268 sayılı Tuva Cumhuriyeti Kanunu - "Tuva Cumhuriyeti belediyelerinin statüsü hakkında"". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Nüfus verileri". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "2020 yılı Nüfus sayımı". 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sarig Sep sumu Tuva Turkcesi Saryg Sep sumuzu Tuva Cumhuriyeti nde Kaa Hem kojuununa bagli kirsal yerlesim statusunde bir belediye idari birimidir Sarig Sep beldesi Saryg Sep sumuzu Tiva Turkcesi Saryg Sepskij sumon Rusca Ust idare Kaa Hem kojuunuUlkeTuvaKojuunKaa Hem kojuunusumSarig Sep sumuYuzolcumu Toplam144 62 km Nufus Toplam4 021Zaman dilimiUTC 07 00 Beldenin yonetim merkezi Sarig Sep koyu Beldeye bagli diger yerlesim yeri de Mergen koyudur Sozkoku ve Soz tanimiBelde anlaminda sumu sozu kullanilmaktadir Tiva da koy ve kasaba turu yerlesimler icin kodee suur denilmektedir Ilce belediye belde turune karsilik olarak ise sum rayon adlandirmalari kullanilir Tiva da eski donemlerden kalma idari birim adlari halen kullanilmaktadir Eskiden bu adlandirmalar soyle idi 10 ailelik yer arban 150 kisi uzeri sumon sum sumu 2 ve daha fazla sum hosun kojuun Simdi Tiva Cumhuriyeti nde idari bolge birimleri ve belediyeleri kirsal yerlesim statusunde sumu sumon olarak adlandiriliyor Tarih1904 yilinda kurulmustur Mergen akarsuyu vadisinde Kaa Hem Kanali ile birlestigi noktada yer almaktadir Daha sonra 2 km yukari hareket ettirildi Simdi burada bir ciftlik Pirogov adinda var CografyaSarig Sep merkezden gorunum 2010Dogudan Mergen koyune girisII Dunya Savasi anitiSarig Sep pazar merkeziSarig Sep Okul 1 Sarig Sep Kaa Hem Kucuk Yenisey vadisinde Mergen ve Derzig adli iki dag nehrinin agizlari arasinda sag kiyisi boyunca 5 km boyunca uzanan bir konumda yer almaktadir Kizil cumhuriyetinin baskenti Kizil a 90 kilometre uzakliktadir iklim Iklim keskin bir kontinental ile karakterizedir Aylik ortalama sicakliklar baskent Kizil sehrinin isisina yakindir Sarig Sep te Tiva Cumhuriyeti nin mutlak maksimumlari ve minimumlari kaydedilmistir toprak yuzeyinde kis ve yaz aylarinda 61 C ve 60 C Yillik yagis 400 600 mm ye ulasir Kis karli ruzgarsiz ve soguktur Yazlar sicaktir Kar ortusu Mart sonunda 2 3 hafta boyunca kaybolur ancak 12 13 Haziran a kadar don olayi olabilir Sonbahar tez gelir Ilk donlar 27 Agustos 4 Eylul de gorulur Eylul 2019 un ilk yarisi gecis mevsimidir Sicak ve kurudur Sonra hizli yaprak doken dusus gelir Kar ortusu Ekim sonu Kasim basinda baslar Karsiz gunesli havada karakteristik soguk 10 C 15 C dir NufusToplam Nufusu 2002 yilinda 4733 iken 2020 yili 4021 kisi Nufus pek degiskenlik gostermemistir Yillara gore kisi sayisi 2002 2012 2014 2018 20204733 4450 4423 4139 4021UlasimOtoyol vardir Taninmis kisilerAyrica bakinizDuhalar Tofalar SoyotlarKaynakca Tuva Cumhuriyeti nin idari toprak yapisi hakkinda kanun 24 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi OKATO obsherossijskij klassifikator administrativno territorialnyh obrazovanij Rusya da idari bolumler 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 24 Aralik 2010 268 sayili Tuva Cumhuriyeti Kanunu Tuva Cumhuriyeti belediyelerinin statusu hakkinda 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Nufus verileri 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi 2020 yili Nufus sayimi 22 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi