Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sayısal kontrol (İngilizce: Numerical control, NC) veya tam ismi ile bilgisayarlı sayısal kontrol (İngilizce: Computer numerical control, CNC), işleme takımlarının (matkaplar, delme takımları, torna tezgâhları gibi) ve 3B yazıcıların bir bilgisayar aracılığıyla otomatik olarak kontrol edilerek şekil verilecek iş parçasının üzerinde operasyonda bulunan talaşlı imalat işlemidir. Bir CNC makinesi, kodlar ile programlanmış talimatı takip ederek manuel bir operatöre ihtiyaç duymadan, spesifikasyonları karşılamak için belli bir malzeme bazındaki iş parçasını (metal, plastik, ahşap, seramik veya kompozit gibi) istenilen şekle gelene kadar, manuelden daha hassas bir şekilde işler.
Bir CNC makinesi, programlanmış talimatlarına göre bir bilgisayar tarafından kontrol edilen, birden çok motora sahip ve hassas manevra kabiliyetine sahip bir platformdur. Programlanmış talimatlar, G-kodu ve M-kodu gibi makine kontrol kodlarının sıralı bir programı biçiminde, bir CNC makinesine yazılıp gönderilir ve ardından işlem başlatılır. Talimatlar, bir kişi tarafından veya çoğunlukla bilgisayar destekli grafik-tasarım (CAD) yazılımı ile yazılabilir. Yine G-kodlarını kullanan 3B yazıcılar söz konusu iken, talimatlar oluşturulmadan önce yazdırılacak obje "dilimlenir".
CNC'nin, manuel olarak (el çarkları veya kollar gibi cihazları kullanarak) veya önceden üretilmiş model kılavuzları (kamlar) tarafından mekanik olarak kontrol edilmesi bilgisayarlı olmayan diğer makinelere göre büyük bir gelişmedir. Modern CNC sistemlerinde, mekanik bir objenin tasarımı ve üretimi son derece otomatiktir. Objenin mekanik boyutları CAD yazılımı kullanılarak tanımlanır ve ardından (CAM, Computer-aided manufacturing) yazılımı ile üretim direktiflerine çevrilir. Ortaya çıkan direktifler ("son işlemci" yazılımı tarafından) belirli bir makinenin bileşeni üretmesi için gerekli olan belirli komutlara dönüştürülür ve ardından CNC makinesine yüklenir. Herhangi bir bileşen, çok sayıda farklı aletin—matkaplar, testereler, v.b.—kullanımını gerektirebileceğinden, modern makineler genellikle birden çok aleti tek bir "hücre" içinde birleştirir. Diğer kurulumlarda ise bileşeni makineden makineye hareket ettiren harici bir kontrolör, insan veya robotik operatörler ile bir dizi farklı makine kullanılır. Her iki durumda da, herhangi bir objeyi üretmek için gereken adımlar dizisi tamamıyla otomatiktir ve orijinal CAD ile yakından eşleşen objeler üretir.
Avantajları:
- Ayarlama, ölçü, kontrolü, manuel hareket, v.b. gibi zaman harcayan işlemler olmadığından çok seridir.
- Hassas işlem yapar.
- Kalifiyeli insan gerek duymaz.
- Çalışma temposu her zaman yüksek ve aynıdır.
- Her türlü sarfiyat minimuma indirilmiştir.
- Operatörden kaynaklanacak kişisel hatalar minimuma indirilmiştir.
Dezavantajları:
- Detaylı bir imalat planı gerektirir.
- Pahalı bir yatırım gerektirir.
- Saat başına harcadığı enerji yüksektir.
- Titiz kullanım ve bakım ister.
- Yüksek kesme hızlarına dayanabilecek, kaliteli kesicilerin kullanılması gerekir.
- Peryodik bakımları uzman ve yetkili kişice, düzenli olarak yapılmalıdır.
Geçmiş
İlk NC makineleri fikri, II. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru Pasifik Cephesi'ndeki Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri'ne bağlı savaş uçaklarının parçalarını hızlı imal etmek amacıyla, dönemin ABD Hükûmetinin yazılı emri ile ortaya çıkmış; Hükûmetin görevlendirdiği Parsons Corporation ve Massachusetts Instute of Tecnnology kurumlarının bilimcileri ve mühendislerinin ortak AR-GE çalışması başlatması sonucu ilk NC makineleri üretilmiştir. Savaşın bitişi ile ihtiyaç duyulmayan NC makineleri, artık seri üretim için bir ümit olarak görüldü ve 1952'de ilk, fabrika için kullanılacak olan NC makinesi Cincinnati-Hydrotel üretilerek alanındaki ilk başarıya imza attı.
Parsons Corp. ve Sikorsky'nin çalışmaları
NC'nin doğuşu genellikle Traverse City, Michigan'deki Parsons Corp.'ta çalışan John T. Parsons ve Frank L. Stulen'e atfedilir. İkili bu katkılarından dolayı 1985 yılında "Sayısal Kontrollü Makinelerde Otomobil ve Uçak Üretiminde Devrim Yaratma" alanında Ulusal Teknoloji Madalyası ile ödüllendirildiler.
1942'de, uçaklarının eski yapım başkanı Bill Stout, Parsons'a helikopterlerin NC üretimi için "bir sonraki büyük düşünce" olacağı söylendi. Olası işleri araştırmak için Sikorsky Aircraft'ı aradı ve kısa süre sonra rotor kanatlarında ahşap kirişler inşa etmek için bir sözleşme yaptı. O zamanlar, rotor kanatları (döner kanatlar), daha sonra aerodinamik şekli sağlamak için üzerlerine kirişler (veya daha doğru bir şekilde nervürler) yerleştirilmiş uzun bir çelik borudan oluşan, sabit kanatlarla yapılıyordu. Rotorlar için kirişler, Sikorsky tarafından sağlanan ve ana hatları tanımlayan bir dizi 17 nokta olarak Parsons'a gönderilen bir tasarımdan inşa edildi. Parsons, daha sonra bir anahat oluşturmak için noktaları bir Fransız eğrisiyle 'doldurmak' zorunda kaldı. Dış hattın şeklini oluşturmak için tahta bir aparat yapıldı ve kirişi oluşturan tahta parçaların uygun eğriyi yakalaması için aparatın içine doğru basınç uygulanırılarak yerleştirildi. Daha sonra güç sağlamak için bu ana hattın içine bir dizi eleman birleştirildi.
Kullanılmayan bir mobilya fabrikasında deneme NC üretimine başladıktan ve üretime hız verdikten sonra, kanatlardan biri arızalandı ve kirişte bir problem olduğuna işaret verdi En azından problemin bir kısmı, kordon üzerindeki bir metal bileziğin metal dirseğe nokta kaynağından kaynaklanıyor gibi görünüyordu. Collar, inşaat sırasında kirişin içine yerleştirildi, sonra direğin üzerine kaydırıldı ve uygun konumda kaynaklandı. Parsons, daha önce bir uçak tasarımı üzerinde hiç denenmemiş, yapıştırıcı kullanarak kirişleri doğrudan direğe tutturmak için yeni bir yöntem önerdi.
Massachusetts Instute of Tecnnology'nin çalışmaları
MIT'in bilimcileri, çeşitli el çarkları girişlerine dişliler taktı ve bunları makinenin üç ekseninin (X, Y ve Z) her biri için bir tane olmak üzere, motorlara bağlı makaralı zincirlerle sürdü. İlgili kontrolör, birlikte neredeyse bağlı oldukları değirmen kadar büyük olan beş buzdolabı boyutunda dolaptan oluşuyordu. Kabinlerden üçü motor kontrolörlerini her motor için bir kontrolör, diğer ikisi dijital okuma sistemini içeriyordu.
Parsons Corporation'ın orijinal delikli kart tasarımından farklı olarak MIT, giriş için standart yedi yollu delikli bant kullanıyordu. Yollardan üçü makinenin farklı eksenlerini kontrol etmek için kullanılırken diğer dördü çeşitli kontrol bilgilerini kodladı. Teyp, her eksen için iki adet olmak üzere, altı röle tabanlı donanım yazılımınıda barındıran bir kabinde okundu. Her okuma işleminde, önceden okunan nokta "başlangıç noktası" kaydına ve yeni okunan nokta "bitiş noktası" kaydına kopyalandı. Bant sürekli olarak okundu ve kayıtlardaki sayı, dört delik açtıktan sonra "durdur" talimatı ile karşılaşılıncaya kadar kontrol izlerinde karşılaşılan her delikle birlikte arttı.
CNC makinelerinin örnekleri
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
| CNC makinesi | Açıklama | Görsel |
|---|---|---|
| Freze | İş milini, çeşitli konumlara ve derinliklere taşımak için belirli sayılardan ve harflerden oluşan programları çalıştırır. Birçoğu G kodunu ile yazılır. İşlevler şunları içerir: Yüzey frezeleme, kenar frezeleme, kılavuz çekme, delme ve hatta bazıları tornalama görevi dahi yapar. Günümüzdeki CNC frezeler, 3 ila 6 eksene sahip olabilir. Çoğu CNC freze kesici takımın, üzerine veya içine yerleştirilmesini gerektirir ve en az şekillendirilecek obje kadar büyük olmalıdır, ancak çok daha küçük olan yeni 3 eksenli makineler de üretilmiştir. | |
| Torna | İşlenecek obje eksen etrafında dönerken, bir yere sabit bir kesici ile objeden talaş kaldıran makine. Genellikle değiştirilebilir aletler ve matkaplar kullanarak hızlı ve hassas kesimler yapar. Manuel torna tezgahlarında yapılması mümkün olmayan parçaları yapmak için tasarlanmış karmaşık programlar için etkilidir. CNC frezelere benzer kontrol özellikleri içeriri ve genellikle G-kodu ile yazılır. Minimum iki eksene (X ve Z) sahiptir, ancak daha yeni modellerin daha fazla ekseni bulunur ve şekillenmesi daha zor işlerin işlenmesine olanak tanır. |
Temel kullanımı
Sistem, minimum iki eksen (X ve Y) ve sabit veya hareketli iş milinden oluşmaktadır. Hareketli platformun konumu, son derece hassas hareketler sağlamak için doğrudan tahrikli step veya servo motorları veya daha eski tasarımlarda kullanılan bir dizi kademeli vites aracılığıyla sağlanır. Açık döngü kontrolü, kuvvetler yeterince küçük tutulduğu ve hızlar çok büyük olmadığı sürece çalışır. Ticari metal işleme makinelerinde talep edilen doğruluğu, hızı ve tekrarlanabilirliği sağlamak için kapalı döngü kontrolleri standartdır. Bir değişiklik genellikle operatörün güvenli çalışma ortamı ve çalışma alanından yeterince uzakta olmasını sağlamak için ek güvenlik kilitleri getirilerek, tüm mekanizma (bir güvenlik önlemi olarak) büyük bir kutu içine alındı. Günümüzde üretilen yeni CNC sistemlerinin birçoğu %100 elektronik olarak kontrol edilmektedir.
Konumlandırma kontrol sistemi
Sayısal kontrol sistemlerinde takımın konumu, 'part programı' adı verilen bir dizi talimatla tanımlanır. Konumlandırma kontrolü, bir açık döngü veya bir kapalı döngü sistemi aracılığıyla gerçekleştirilir. Açık döngü sisteminde, iletişim yalnızca tek bir yönde gerçekleşir: kontrolörden motora. Kapalı döngü sisteminde, yük veya sıcaklıktaki değişiklikler nedeniyle ortaya çıkabilecek konum, hız ve ivmedeki hataları düzeltebilmesi için kontrolöre geri bildirim sağlanır. Açık döngü sistemler genellikle daha ucuzdur ancak doğruluğu düşüktür. Step motorları her iki tip sistemde de kullanılabilirken, servo motorlar sadece kapalı sistemlerde kullanılabilir.
Kartezyen koordinatlar
G & M-kodlarının tümü, üç boyutlu bir kartezyen koordinat sistemine dayanmaktadır. Bu sistem, matematikte grafik çizerken sıklıkla görülen tipik bir düzlemdir; takım tezgahı yollarını ve belirli bir koordinatta gerçekleşmesi gereken diğer her türlü eylemi planlamak için gereklidir. Mutlak koordinatlar ise, genellikle makineler için daha yaygın olarak kullanılan ve düzlemdeki (0, 0, 0) noktasını temsil eder. Bu nokta, gerçek işlemeye başlamadan önce bir başlangıç noktası veya "ana konum" için stok malzemesinin üzerinde ayarlanır.
Kontrol paneli
Sayısal kontrolü makinelerin kontrol edildiği, birçok alfabetik ve sayısal tuştan ve bir ekrandan oluşan bir paneldir. Sahip olduğu CRT ekrandan, operasyonun simülasyonu izlenebilir; tuşlardan ise manuel hareket, taret döndürme, eksen değişimi, mil açma/kapama ve çalıştırma/durdurma, soğutma sistemi açma/kapama, acil durdurma, devir sayısı arttırma/azaltma yapılabilir. Makine sanayide kullanılan kontrol paneli sistemleri kabaca şunlardır: Siemens, Fanuc, Heidenhain ve Mazatrol.
Bazı ana-ekran tuşları
ALTER– İngilizce Alter "değiştir" sözcüğünden gelir, yazılı bulunan karakteri veya satırı yenisiyle değiştirirINSRT– İngilizce Insert "ekle" sözcüğünden gelir, satıra yazıldıktan sonra istenilen kod(ları) programa sokarDELET– İngilizce Delete "sil, çıkar" sözcüğünden gelir, program içerisinde yazılmış olan karakter(ler)i silerEOB– İngilizce End of Blok "Satırın sonu" sözcüğünden gelir, satıra yazılan koddan sonra alt satıra geçilmesini sağlar ve satırın bittiğini gösterirCAN– EDIT'te iken, yazılmakta olan ve kayıtlı olmayan karakterleri siler; REL'de iken U ve W eksenlerini sıfırlarPOS– İngilizce Position "pozisyon, konum" sözcüğünden gelir, X ve Z (var ise Y) eksenlerin bulunduğu noktanın konumunu gösterirPROGM– İngilizce Program "yazılım, program" sözcüğünden gelir, EDIT'te iken yazılan veya sabit diskteki programları gösterirINPUT– İngilizce Input "giriş" sözcüğünden gelir, bilgisayar sabit diskine veri girer
Bazı sistem ekranı tuşları
JOG– Makine üzerinde manuel hareket sağlarMDI– Elle veri girerEDIT– Yeni bir program yazar veya mevcût programı düzeltirAUTO– Programı otomatik olarak çalıştırarak operasyona başlarREF– X ve Z eksenlerini, makinenin ana-referansına gönderirHANDLE– El çarkı apartı aracılığı ile X ve Z eksenlerini manuel hareket ettirir
Kodlama
G-kodları
G-kodları, kesici hareketleri veya delme işlevleri gibi makinenin belirli devinimlerini yönetmek için kullanılır. Bir G-kodunun yazı, G harfini izleyen iki ila üç rakamdır; örneğin G01. G kodları, bir freze ve torna uygulaması arasında biraz farklılık gösterir, örneğin:
G00– Hızlı hareket ile konumlandırmaG01– Doğrusal enterpolasyon hareketiG02– Dairesel enterpolasyon hareketi (Saat yönünde)G03– Dairesel enterpolasyon hareketi (Saat yönü-tersi)G04– Bekleme (Freze)G10– Ayar ofsetleri (Freze)G12– Dairesel paket frezeleme (Saat yönünde)G13– Dairesel paket frezeleme (Saat yönü-tersi)
M-kodları
M-kodları, İngilizcedeki miscellaneous teriminin (anlamı "çeşitli") baş harfinden gelen; eksen hareketine komut vermeyen çeşitli, yardımcı makine komutlarıdır. Bir M-kodunun yazımı, M harfini izleyen iki ila üç rakamdır, örneğin:
M00– Programa ara vermeM01– Opsiyonel ara vermeM02– Program sonuM03– İş mili başlatma (Saat yönünde)M04– İş mili başlatma (Saat yönü-tersi)M05– İş mili durdurmaM06– Takım değişimiM07– Sisli soğutma sıvısı açmaM08– Taşkın soğutma sıvısı açmaM09– Soğutma sıvısı kapatmaM10– Chuck açıkM11– Chuck yakınM68– Hidrolik ayna kapalıM69– Hidrolik ayna açıkM78– Punta ilerliyorM79– Punta ters çevirme
Kaynakça
- ^ . 30 Ağustos 2020. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2016.
- ^ a b . 30 Ağustos 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2020.
- ^ . 30 Ağustos 2020. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2020.
- ^ The International Biographical Dictionary of Computer Pioneers refers to Parsons as "the father of computerized milling machines", and the Society of Manufacturing Engineers awarded him a citation for "conceptualization of numerical control marked the beginning of the second industrial revolution."
- ^ a b , Manufacturing Engineering, 127 (2), August 2001, 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Eylül 2020
- ^ a b c Pease, William (1952), "An automatic machine tool", Scientific American, 187 (3), ss. 101-115, doi:10.1038/scientificamerican0952-101, ISSN 0036-8733, 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Ağustos 2020.
- ^ Grace-flood, Liam (10 Kasım 2017). . Wevolver (İngilizce). 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ Mike Lynch, "Key CNC Concept #1—The Fundamentals Of CNC", Modern Machine Shop, 4 January 1997 14 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Accessed 11 February 2015
- ^ a b (PDF). 2 Eylül 2020. 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sayisal kontrol Ingilizce Numerical control NC veya tam ismi ile bilgisayarli sayisal kontrol Ingilizce Computer numerical control CNC isleme takimlarinin matkaplar delme takimlari torna tezgahlari gibi ve 3B yazicilarin bir bilgisayar araciligiyla otomatik olarak kontrol edilerek sekil verilecek is parcasinin uzerinde operasyonda bulunan talasli imalat islemidir Bir CNC makinesi kodlar ile programlanmis talimati takip ederek manuel bir operatore ihtiyac duymadan spesifikasyonlari karsilamak icin belli bir malzeme bazindaki is parcasini metal plastik ahsap seramik veya kompozit gibi istenilen sekle gelene kadar manuelden daha hassas bir sekilde isler Ahsap malzemesi uzerinde calisan bir CNC makinesi Bir CNC makinesi programlanmis talimatlarina gore bir bilgisayar tarafindan kontrol edilen birden cok motora sahip ve hassas manevra kabiliyetine sahip bir platformdur Programlanmis talimatlar G kodu ve M kodu gibi makine kontrol kodlarinin sirali bir programi biciminde bir CNC makinesine yazilip gonderilir ve ardindan islem baslatilir Talimatlar bir kisi tarafindan veya cogunlukla bilgisayar destekli grafik tasarim CAD yazilimi ile yazilabilir Yine G kodlarini kullanan 3B yazicilar soz konusu iken talimatlar olusturulmadan once yazdirilacak obje dilimlenir CNC nin manuel olarak el carklari veya kollar gibi cihazlari kullanarak veya onceden uretilmis model kilavuzlari kamlar tarafindan mekanik olarak kontrol edilmesi bilgisayarli olmayan diger makinelere gore buyuk bir gelismedir Modern CNC sistemlerinde mekanik bir objenin tasarimi ve uretimi son derece otomatiktir Objenin mekanik boyutlari CAD yazilimi kullanilarak tanimlanir ve ardindan CAM Computer aided manufacturing yazilimi ile uretim direktiflerine cevrilir Ortaya cikan direktifler son islemci yazilimi tarafindan belirli bir makinenin bileseni uretmesi icin gerekli olan belirli komutlara donusturulur ve ardindan CNC makinesine yuklenir Herhangi bir bilesen cok sayida farkli aletin matkaplar testereler v b kullanimini gerektirebileceginden modern makineler genellikle birden cok aleti tek bir hucre icinde birlestirir Diger kurulumlarda ise bileseni makineden makineye hareket ettiren harici bir kontrolor insan veya robotik operatorler ile bir dizi farkli makine kullanilir Her iki durumda da herhangi bir objeyi uretmek icin gereken adimlar dizisi tamamiyla otomatiktir ve orijinal CAD ile yakindan eslesen objeler uretir Avantajlari Ayarlama olcu kontrolu manuel hareket v b gibi zaman harcayan islemler olmadigindan cok seridir Hassas islem yapar Kalifiyeli insan gerek duymaz Calisma temposu her zaman yuksek ve aynidir Her turlu sarfiyat minimuma indirilmistir Operatorden kaynaklanacak kisisel hatalar minimuma indirilmistir Dezavantajlari Detayli bir imalat plani gerektirir Pahali bir yatirim gerektirir Saat basina harcadigi enerji yuksektir Titiz kullanim ve bakim ister Yuksek kesme hizlarina dayanabilecek kaliteli kesicilerin kullanilmasi gerekir Peryodik bakimlari uzman ve yetkili kisice duzenli olarak yapilmalidir GecmisSiemens CNC kontrol paneli Ilk NC makineleri fikri II Dunya Savasi nin sonlarina dogru Pasifik Cephesi ndeki Birlesik Devletler Hava Kuvvetleri ne bagli savas ucaklarinin parcalarini hizli imal etmek amaciyla donemin ABD Hukumetinin yazili emri ile ortaya cikmis Hukumetin gorevlendirdigi Parsons Corporation ve Massachusetts Instute of Tecnnology kurumlarinin bilimcileri ve muhendislerinin ortak AR GE calismasi baslatmasi sonucu ilk NC makineleri uretilmistir Savasin bitisi ile ihtiyac duyulmayan NC makineleri artik seri uretim icin bir umit olarak goruldu ve 1952 de ilk fabrika icin kullanilacak olan NC makinesi Cincinnati Hydrotel uretilerek alanindaki ilk basariya imza atti Parsons Corp ve Sikorsky nin calismalari NC nin dogusu genellikle Traverse City Michigan deki Parsons Corp ta calisan John T Parsons ve Frank L Stulen e atfedilir Ikili bu katkilarindan dolayi 1985 yilinda Sayisal Kontrollu Makinelerde Otomobil ve Ucak Uretiminde Devrim Yaratma alaninda Ulusal Teknoloji Madalyasi ile odullendirildiler 1942 de ucaklarinin eski yapim baskani Bill Stout Parsons a helikopterlerin NC uretimi icin bir sonraki buyuk dusunce olacagi soylendi Olasi isleri arastirmak icin Sikorsky Aircraft i aradi ve kisa sure sonra rotor kanatlarinda ahsap kirisler insa etmek icin bir sozlesme yapti O zamanlar rotor kanatlari doner kanatlar daha sonra aerodinamik sekli saglamak icin uzerlerine kirisler veya daha dogru bir sekilde nervurler yerlestirilmis uzun bir celik borudan olusan sabit kanatlarla yapiliyordu Rotorlar icin kirisler Sikorsky tarafindan saglanan ve ana hatlari tanimlayan bir dizi 17 nokta olarak Parsons a gonderilen bir tasarimdan insa edildi Parsons daha sonra bir anahat olusturmak icin noktalari bir Fransiz egrisiyle doldurmak zorunda kaldi Dis hattin seklini olusturmak icin tahta bir aparat yapildi ve kirisi olusturan tahta parcalarin uygun egriyi yakalamasi icin aparatin icine dogru basinc uygulanirilarak yerlestirildi Daha sonra guc saglamak icin bu ana hattin icine bir dizi eleman birlestirildi Kullanilmayan bir mobilya fabrikasinda deneme NC uretimine basladiktan ve uretime hiz verdikten sonra kanatlardan biri arizalandi ve kiriste bir problem olduguna isaret verdi En azindan problemin bir kismi kordon uzerindeki bir metal bilezigin metal dirsege nokta kaynagindan kaynaklaniyor gibi gorunuyordu Collar insaat sirasinda kirisin icine yerlestirildi sonra diregin uzerine kaydirildi ve uygun konumda kaynaklandi Parsons daha once bir ucak tasarimi uzerinde hic denenmemis yapistirici kullanarak kirisleri dogrudan direge tutturmak icin yeni bir yontem onerdi Massachusetts Instute of Tecnnology nin calismalari MIT in bilimcileri cesitli el carklari girislerine disliler takti ve bunlari makinenin uc ekseninin X Y ve Z her biri icin bir tane olmak uzere motorlara bagli makarali zincirlerle surdu Ilgili kontrolor birlikte neredeyse bagli olduklari degirmen kadar buyuk olan bes buzdolabi boyutunda dolaptan olusuyordu Kabinlerden ucu motor kontrolorlerini her motor icin bir kontrolor diger ikisi dijital okuma sistemini iceriyordu Parsons Corporation in orijinal delikli kart tasarimindan farkli olarak MIT giris icin standart yedi yollu delikli bant kullaniyordu Yollardan ucu makinenin farkli eksenlerini kontrol etmek icin kullanilirken diger dordu cesitli kontrol bilgilerini kodladi Teyp her eksen icin iki adet olmak uzere alti role tabanli donanim yaziliminida barindiran bir kabinde okundu Her okuma isleminde onceden okunan nokta baslangic noktasi kaydina ve yeni okunan nokta bitis noktasi kaydina kopyalandi Bant surekli olarak okundu ve kayitlardaki sayi dort delik actiktan sonra durdur talimati ile karsilasilincaya kadar kontrol izlerinde karsilasilan her delikle birlikte artti CNC makinelerinin ornekleriBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz CNC makinesi Aciklama GorselFreze Is milini cesitli konumlara ve derinliklere tasimak icin belirli sayilardan ve harflerden olusan programlari calistirir Bircogu G kodunu ile yazilir Islevler sunlari icerir Yuzey frezeleme kenar frezeleme kilavuz cekme delme ve hatta bazilari tornalama gorevi dahi yapar Gunumuzdeki CNC frezeler 3 ila 6 eksene sahip olabilir Cogu CNC freze kesici takimin uzerine veya icine yerlestirilmesini gerektirir ve en az sekillendirilecek obje kadar buyuk olmalidir ancak cok daha kucuk olan yeni 3 eksenli makineler de uretilmistir Torna Islenecek obje eksen etrafinda donerken bir yere sabit bir kesici ile objeden talas kaldiran makine Genellikle degistirilebilir aletler ve matkaplar kullanarak hizli ve hassas kesimler yapar Manuel torna tezgahlarinda yapilmasi mumkun olmayan parcalari yapmak icin tasarlanmis karmasik programlar icin etkilidir CNC frezelere benzer kontrol ozellikleri iceriri ve genellikle G kodu ile yazilir Minimum iki eksene X ve Z sahiptir ancak daha yeni modellerin daha fazla ekseni bulunur ve sekillenmesi daha zor islerin islenmesine olanak tanir Temel kullanimiSistem minimum iki eksen X ve Y ve sabit veya hareketli is milinden olusmaktadir Hareketli platformun konumu son derece hassas hareketler saglamak icin dogrudan tahrikli step veya servo motorlari veya daha eski tasarimlarda kullanilan bir dizi kademeli vites araciligiyla saglanir Acik dongu kontrolu kuvvetler yeterince kucuk tutuldugu ve hizlar cok buyuk olmadigi surece calisir Ticari metal isleme makinelerinde talep edilen dogrulugu hizi ve tekrarlanabilirligi saglamak icin kapali dongu kontrolleri standartdir Bir degisiklik genellikle operatorun guvenli calisma ortami ve calisma alanindan yeterince uzakta olmasini saglamak icin ek guvenlik kilitleri getirilerek tum mekanizma bir guvenlik onlemi olarak buyuk bir kutu icine alindi Gunumuzde uretilen yeni CNC sistemlerinin bircogu 100 elektronik olarak kontrol edilmektedir Konumlandirma kontrol sistemi Sayisal kontrol sistemlerinde takimin konumu part programi adi verilen bir dizi talimatla tanimlanir Konumlandirma kontrolu bir acik dongu veya bir kapali dongu sistemi araciligiyla gerceklestirilir Acik dongu sisteminde iletisim yalnizca tek bir yonde gerceklesir kontrolorden motora Kapali dongu sisteminde yuk veya sicakliktaki degisiklikler nedeniyle ortaya cikabilecek konum hiz ve ivmedeki hatalari duzeltebilmesi icin kontrolore geri bildirim saglanir Acik dongu sistemler genellikle daha ucuzdur ancak dogrulugu dusuktur Step motorlari her iki tip sistemde de kullanilabilirken servo motorlar sadece kapali sistemlerde kullanilabilir Kartezyen koordinatlar G amp M kodlarinin tumu uc boyutlu bir kartezyen koordinat sistemine dayanmaktadir Bu sistem matematikte grafik cizerken siklikla gorulen tipik bir duzlemdir takim tezgahi yollarini ve belirli bir koordinatta gerceklesmesi gereken diger her turlu eylemi planlamak icin gereklidir Mutlak koordinatlar ise genellikle makineler icin daha yaygin olarak kullanilan ve duzlemdeki 0 0 0 noktasini temsil eder Bu nokta gercek islemeye baslamadan once bir baslangic noktasi veya ana konum icin stok malzemesinin uzerinde ayarlanir Kontrol paneli Sayisal kontrolu makinelerin kontrol edildigi bircok alfabetik ve sayisal tustan ve bir ekrandan olusan bir paneldir Sahip oldugu CRT ekrandan operasyonun simulasyonu izlenebilir tuslardan ise manuel hareket taret dondurme eksen degisimi mil acma kapama ve calistirma durdurma sogutma sistemi acma kapama acil durdurma devir sayisi arttirma azaltma yapilabilir Makine sanayide kullanilan kontrol paneli sistemleri kabaca sunlardir Siemens Fanuc Heidenhain ve Mazatrol Bazi ana ekran tuslari ALTER Ingilizce Alter degistir sozcugunden gelir yazili bulunan karakteri veya satiri yenisiyle degistirir INSRT Ingilizce Insert ekle sozcugunden gelir satira yazildiktan sonra istenilen kod lari programa sokar DELET Ingilizce Delete sil cikar sozcugunden gelir program icerisinde yazilmis olan karakter ler i siler EOB Ingilizce End of Blok Satirin sonu sozcugunden gelir satira yazilan koddan sonra alt satira gecilmesini saglar ve satirin bittigini gosterir CAN EDIT te iken yazilmakta olan ve kayitli olmayan karakterleri siler REL de iken U ve W eksenlerini sifirlar POS Ingilizce Position pozisyon konum sozcugunden gelir X ve Z var ise Y eksenlerin bulundugu noktanin konumunu gosterir PROGM Ingilizce Program yazilim program sozcugunden gelir EDIT te iken yazilan veya sabit diskteki programlari gosterir INPUT Ingilizce Input giris sozcugunden gelir bilgisayar sabit diskine veri girerBazi sistem ekrani tuslari JOG Makine uzerinde manuel hareket saglar MDI Elle veri girer EDIT Yeni bir program yazar veya mevcut programi duzeltir AUTO Programi otomatik olarak calistirarak operasyona baslar REF X ve Z eksenlerini makinenin ana referansina gonderir HANDLE El carki aparti araciligi ile X ve Z eksenlerini manuel hareket ettirirKodlama G kodlari G kodlari kesici hareketleri veya delme islevleri gibi makinenin belirli devinimlerini yonetmek icin kullanilir Bir G kodunun yazi G harfini izleyen iki ila uc rakamdir ornegin G01 G kodlari bir freze ve torna uygulamasi arasinda biraz farklilik gosterir ornegin G00 Hizli hareket ile konumlandirma G01 Dogrusal enterpolasyon hareketi G02 Dairesel enterpolasyon hareketi Saat yonunde G03 Dairesel enterpolasyon hareketi Saat yonu tersi G04 Bekleme Freze G10 Ayar ofsetleri Freze G12 Dairesel paket frezeleme Saat yonunde G13 Dairesel paket frezeleme Saat yonu tersi M kodlari M kodlari Ingilizcedeki miscellaneous teriminin anlami cesitli bas harfinden gelen eksen hareketine komut vermeyen cesitli yardimci makine komutlaridir Bir M kodunun yazimi M harfini izleyen iki ila uc rakamdir ornegin M00 Programa ara verme M01 Opsiyonel ara verme M02 Program sonu M03 Is mili baslatma Saat yonunde M04 Is mili baslatma Saat yonu tersi M05 Is mili durdurma M06 Takim degisimi M07 Sisli sogutma sivisi acma M08 Taskin sogutma sivisi acma M09 Sogutma sivisi kapatma M10 Chuck acik M11 Chuck yakin M68 Hidrolik ayna kapali M69 Hidrolik ayna acik M78 Punta ilerliyor M79 Punta ters cevirmeKaynakca 30 Agustos 2020 22 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2016 a b 30 Agustos 2020 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2020 30 Agustos 2020 23 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2020 The International Biographical Dictionary of Computer Pioneers refers to Parsons as the father of computerized milling machines and the Society of Manufacturing Engineers awarded him a citation for conceptualization of numerical control marked the beginning of the second industrial revolution a b Manufacturing Engineering 127 2 August 2001 16 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 2 Eylul 2020 a b c Pease William 1952 An automatic machine tool Scientific American 187 3 ss 101 115 doi 10 1038 scientificamerican0952 101 ISSN 0036 8733 14 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 30 Agustos 2020 Grace flood Liam 10 Kasim 2017 Wevolver Ingilizce 12 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2018 Mike Lynch Key CNC Concept 1 The Fundamentals Of CNC Modern Machine Shop 4 January 1997 14 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Accessed 11 February 2015 a b PDF 2 Eylul 2020 31 Mart 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2020