Semahat Geldiay (d. 14 Eylül 1923, İzmir - ö. 27 Şubat 2002), Türk zoolog.
konulu araştırmalarıyla tanınır. TÜBİTAK Bilim Ödülü ve TÜBA onur üyeliği sahibidir.
Hayatı
14 Eylül 1923 tarihinde İzmir'de doğdu. 1930 yılında ailesinin İstanbul'a taşınması üzerine ilk ve orta öğrenimini İstanbul’da tamamladı.İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tabii İlimler Bölümü'nü 1946 yılında bitirdi. Mezuniyetinden sonra akademik yaşamına üç yıl kadar ara verdi ve önce Cibali Ortaokulunda sonra İstanbul Kız Öğretmen Okulunda fen öğretmenliği yaptı.
1949 yılında Ankara'da doktora eğitimi için Ankara'ya gitti. Doktora çalışmasını Selahattin Okay'ın danışmanlığına Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Kürsüsü'nde 1954 yılında tamamladı. Doktora çalışmasında nörosekresyon hücrelerinin böcek beyninde dağılışı, tipleri ve salınma yerlerini araştırdı; nörosekresyon hücrelerinin merkezi sinir sisteminin diğer bölgelerinde de olduğunu gösterdi. 1957'de, bu alanda kaleme aldığı iki makalesiyle, yurtdışından araştırmacıların dikkatini çekti ve doktora sonrası eğitim için ABD'ye gitti Doktora sonrası eğitimine New York'ta Columbia Üniversitesi Zooloji Bölümü'nde E.S. Hodgson ile devam etti. Böcekler üstünde yaptığı deneyler, hayvan davranışlarını kontrol eden mekanizmanın temelinde, beyindeki nörosekresyon hücrelerinin bulunduğunu gösterdi. Alanında ilk olan bu çalışma ile ilgili olarak 1958 yılında üç makale yayınladı ve çok sayıda atıf aldı. Bu deneyler omurgasız ve omurgalılarda hormon salgılanmasının kontrolüyle ilişkili olarak, çeşitli dillerde yazılmış temel ders ve başvuru kitaplarında da yer almaktadır.
1958 yılında Remzi Geldiay ile ABD'de evlendi. 1960 yılında birlikte Türkiye'ye döndüler. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Bölümünde çalışmaya başladı. 1961 yılında Ege Üniversitesi Fen Fakültesi'ne naklen atandı, aynı yıl doçent oldu ve 1967'de profesörlüğe yükseldi. Ege Üniversitesi'nde o yıllarda kurulmakta olan Tabii İlimler Bölümü'nün Genel Zooloji Kürsüsü'nde temel dersleri yürüttü ve laboratuvarları kurmaya çalıştı. Bu kurumda Kürsü Başkanlığı, Bölüm Başkanlığı, Senato Üyeliği ve Dekan Yardımcılığı görevlerini üstlendi.
1971- 1972 yıllarında araştırma buru alarak gittiği yendien ABD'ye gitti. Seattle'daki Washington Üniversitesi Zooloji Bölümü'nde konuk profesör olarak çalıştı. Bu arda Dr. J. S. Edward ile birlikte elektron mikroskobu ile çalıştı. Serebnal Nörohemal Organ olarak isimlendirilen, hem böcek endokrinolojisi hem de filogeni açısından önemli olan, nörohormonların doğrudan beyinden salındığı yerleri gösterdi. Çalışmaları 1975 yılında TÜBİTAK Bilim Ödülü ile onurlandırıldı.
1975-1980 yıllarında serebnal nörohemal bölgeyi diğer böceklerde de araştırmıştır. Bu projeden sağlanan önemli bir destekle Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü'ne bir transmisyon elektron mikroskobu kazandırmıştır ve laboratuvarının kurulmasını sağladı.
Geldiay, böcek hormonlarının böcek kontrolünde kullanılması konusunda Türkiye'de yapılan çalışmalara da öncülük etti. 1987-1990 yıllarında ise böceklerin besinlerle aldığı bitki büyüme regülatörlerinin böcek kontrolünde kullanılabileceği konusundaki- çalışmalara öncülük etti. 1996 yılında TÜBA Şeref Üyeliği ile onurlandırıldı.
Biri kız biri erkek iki de çocuk annesi olan Semahat Geldiay, 27 Şubat 2002'e öldü.
Kaynakça
- ^ (PDF). biltek.tubitak.gov.tr. 28 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2016.
- ^ a b . Blog.ulubat.org. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.
- ^ a b c . Biyologlar.com sitesi. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Semahat Geldiay d 14 Eylul 1923 Izmir o 27 Subat 2002 Turk zoolog konulu arastirmalariyla taninir TUBITAK Bilim Odulu ve TUBA onur uyeligi sahibidir Hayati14 Eylul 1923 tarihinde Izmir de dogdu 1930 yilinda ailesinin Istanbul a tasinmasi uzerine ilk ve orta ogrenimini Istanbul da tamamladi Istanbul Universitesi Fen Fakultesi Tabii Ilimler Bolumu nu 1946 yilinda bitirdi Mezuniyetinden sonra akademik yasamina uc yil kadar ara verdi ve once Cibali Ortaokulunda sonra Istanbul Kiz Ogretmen Okulunda fen ogretmenligi yapti 1949 yilinda Ankara da doktora egitimi icin Ankara ya gitti Doktora calismasini Selahattin Okay in danismanligina Ankara Universitesi Fen Fakultesi Zooloji Kursusu nde 1954 yilinda tamamladi Doktora calismasinda norosekresyon hucrelerinin bocek beyninde dagilisi tipleri ve salinma yerlerini arastirdi norosekresyon hucrelerinin merkezi sinir sisteminin diger bolgelerinde de oldugunu gosterdi 1957 de bu alanda kaleme aldigi iki makalesiyle yurtdisindan arastirmacilarin dikkatini cekti ve doktora sonrasi egitim icin ABD ye gitti Doktora sonrasi egitimine New York ta Columbia Universitesi Zooloji Bolumu nde E S Hodgson ile devam etti Bocekler ustunde yaptigi deneyler hayvan davranislarini kontrol eden mekanizmanin temelinde beyindeki norosekresyon hucrelerinin bulundugunu gosterdi Alaninda ilk olan bu calisma ile ilgili olarak 1958 yilinda uc makale yayinladi ve cok sayida atif aldi Bu deneyler omurgasiz ve omurgalilarda hormon salgilanmasinin kontroluyle iliskili olarak cesitli dillerde yazilmis temel ders ve basvuru kitaplarinda da yer almaktadir 1958 yilinda Remzi Geldiay ile ABD de evlendi 1960 yilinda birlikte Turkiye ye donduler Ankara Universitesi Fen Fakultesi Zooloji Bolumunde calismaya basladi 1961 yilinda Ege Universitesi Fen Fakultesi ne naklen atandi ayni yil docent oldu ve 1967 de profesorluge yukseldi Ege Universitesi nde o yillarda kurulmakta olan Tabii Ilimler Bolumu nun Genel Zooloji Kursusu nde temel dersleri yuruttu ve laboratuvarlari kurmaya calisti Bu kurumda Kursu Baskanligi Bolum Baskanligi Senato Uyeligi ve Dekan Yardimciligi gorevlerini ustlendi 1971 1972 yillarinda arastirma buru alarak gittigi yendien ABD ye gitti Seattle daki Washington Universitesi Zooloji Bolumu nde konuk profesor olarak calisti Bu arda Dr J S Edward ile birlikte elektron mikroskobu ile calisti Serebnal Norohemal Organolarak isimlendirilen hem bocek endokrinolojisi hem de filogeni acisindan onemli olan norohormonlarin dogrudan beyinden salindigi yerleri gosterdi Calismalari 1975 yilinda TUBITAK Bilim Odulu ile onurlandirildi 1975 1980 yillarinda serebnal norohemal bolgeyi diger boceklerde de arastirmistir Bu projeden saglanan onemli bir destekle Ege Universitesi Fen Fakultesi Biyoloji Bolumu ne bir transmisyon elektron mikroskobu kazandirmistir ve laboratuvarinin kurulmasini sagladi Geldiay bocek hormonlarinin bocek kontrolunde kullanilmasi konusunda Turkiye de yapilan calismalara da onculuk etti 1987 1990 yillarinda ise boceklerin besinlerle aldigi bitki buyume regulatorlerinin bocek kontrolunde kullanilabilecegi konusundaki calismalara onculuk etti 1996 yilinda TUBA Seref Uyeligi ile onurlandirildi Biri kiz biri erkek iki de cocuk annesi olan Semahat Geldiay 27 Subat 2002 e oldu Kaynakca PDF biltek tubitak gov tr 28 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2016 a b Blog ulubat org 25 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2021 a b c Biyologlar com sitesi 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2021 Dis baglantilar