Serbedâriler, İlhanlı Devleti'nin yıkılışından sonra İran'da kurulan ve Horasan ile Esterabad yörelerinde 1337-1381 arasında hüküm süren devlet. Yöneticileri Şii inancına sahipti.
Serbedârîler Serbedârîler | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1337-1381 | |||||||||||
Tür | İmparatorluk | ||||||||||
Başkent | Sebzevar | ||||||||||
Yaygın dil(ler) | Farsça | ||||||||||
Hükûmet | Mutlak Monarşi | ||||||||||
Lider | |||||||||||
| |||||||||||
Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Günümüzdeki durumu | İran |
Hükümdârları
Serbedariler'in 11 hükümdarı bulunmuştur. Bunların listesi şudur:
- Abdulrazzak bin Fazlullah (1332–1338)
- Vaciheddin Mesut bin Fazlullah (1338–1343)
- Muhammed Aytemur (1343–1346)
- Kaba Isfendiyar (1346–1347)
- Lütfüllah (1347–1348 d.1361)
- Hoca Tacceddin Ali (1348–1353)
- Yahya bin Karavi (1353–1358)
- Zahireddin (1358–1359)
- Haydar el-Kassab (1359–1360)
- Lütfüllah (ikinci saltanat) (1360–1361)
- Hasan el-Damgani (1361–1364)
- Hoca Ali-yi Muayyed bin Mesut (1364–1376 ö.1386)
- Rukneddin (1376–1379)
- Hoca Ali-yi Muayyad bin Mesut (ikinci saltanat) (1379–1386)
Bu hükümdarların 10'u değişik nedenlerle öldürülmüştür.
Serbedârlar devrinde “Alevî-Bâtınîllik” hareketleri
Serbedârlar tarafından sürekli olarak desteklenen ve himaye edilen Şia-i Bâtıniye mezhebi bu sayede yaptığı hamlelerle yeniden hayât bulmağa uğraşmaktaydı. Serbedârlar hükûmeti Horasan’da meşhur Ebû Bekir Beyhakî’nin de memleketi olan Beyhak kasabasına bağlı “Şîʿa-i Bâtıniye” mezhebinin en yaygın olduğu “Paştin” köyünde doğan Abd’ûr-Razzak adında bir kişi tarafından kurulmuştu. Şeyh Cevrî’nin hâlifesi Emîr Seyyid İzz’ed-Dîn Suğundî’nin nâkibi olan “Seyyid Kıvâm’ed-Dîn” daha İlhanlılar devrinde “Mazenderan” ve “Sari” yörelerinde şiddetli Şiî propagandalarını başlatmış bulunmaktaydı. Bu devirde Horasan’da hiç eksik olmayan isyânların başında mutlaka bir şeyh ya da Şia-i Bâtıniye tarafından idare edilmekte olan bir zâviye bulunmaktaydı. H. 737 / M. 1337 yılında Serbedârlar Hükûmeti’nin kurucusu olan Abd’ûr-Razzak’ın kardeşi Vecd’ed-Dîn’in de aralarında yer aldığı çok mühim kuvvetlerle Tus şehrinin üzerine yürüyen Hasan Cevrî müridlerinden “Derviş Aziz” tarafından Horasan’da büyük bir ihtilâl çıkartıldı. Türkistan, Belh, Tirmiz, Herat, Hâf, Khûhistan, Kerman, Meşhed, Nişapur gibi büyük şehirlerin tamamı Hasan Cevrî müridlerinin denetimi altına alındı.
Sonları
Devlet, 1381'de Timur Devleti tarafından ortadan kaldırıldı.
Kaynakça
Başvuru kitapları
- Peter Jackson (1986). The Cambridge History of Iran, Volume Sik: The Timurid and Safavid Periods.
İran tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Serbedariler Ilhanli Devleti nin yikilisindan sonra Iran da kurulan ve Horasan ile Esterabad yorelerinde 1337 1381 arasinda hukum suren devlet Yoneticileri Sii inancina sahipti SerbedarilerSerbedariler1337 1381TurImparatorlukBaskentSebzevarYaygin dil ler FarscaHukumetMutlak MonarsiLider 1332 1338Abd al Razzaq ibn Fazlullah 1338 1343 1343 1346Muhammad Temur 1379 1381Khwaja Ali yi Mu ayyad ibn MasudTarihce Ilhanlilar dan bagimsizligini kazandi1337 Khwaja Ali yi Mu ayyad Timur a boyun egdi1381Onculler ArdillarIlhanlilar Timur ImparatorluguGunumuzdeki durumuIran Hukumdarlari Serbedariler in 11 hukumdari bulunmustur Bunlarin listesi sudur Abdulrazzak bin Fazlullah 1332 1338 Vaciheddin Mesut bin Fazlullah 1338 1343 Muhammed Aytemur 1343 1346 Kaba Isfendiyar 1346 1347 Lutfullah 1347 1348 d 1361 Hoca Tacceddin Ali 1348 1353 Yahya bin Karavi 1353 1358 Zahireddin 1358 1359 Haydar el Kassab 1359 1360 Lutfullah ikinci saltanat 1360 1361 Hasan el Damgani 1361 1364 Hoca Ali yi Muayyed bin Mesut 1364 1376 o 1386 Rukneddin 1376 1379 Hoca Ali yi Muayyad bin Mesut ikinci saltanat 1379 1386 Bu hukumdarlarin 10 u degisik nedenlerle oldurulmustur Serbedarlar devrinde Alevi Batinillik hareketleri Serbedarlar tarafindan surekli olarak desteklenen ve himaye edilen Sia i Batiniye mezhebi bu sayede yaptigi hamlelerle yeniden hayat bulmaga ugrasmaktaydi Serbedarlar hukumeti Horasan da meshur Ebu Bekir Beyhaki nin de memleketi olan Beyhak kasabasina bagli Siʿa i Batiniye mezhebinin en yaygin oldugu Pastin koyunde dogan Abd ur Razzak adinda bir kisi tarafindan kurulmustu Seyh Cevri nin halifesi Emir Seyyid Izz ed Din Sugundi nin nakibi olan Seyyid Kivam ed Din daha Ilhanlilar devrinde Mazenderan ve Sari yorelerinde siddetli Sii propagandalarini baslatmis bulunmaktaydi Bu devirde Horasan da hic eksik olmayan isyanlarin basinda mutlaka bir seyh ya da Sia i Batiniye tarafindan idare edilmekte olan bir zaviye bulunmaktaydi H 737 M 1337 yilinda Serbedarlar Hukumeti nin kurucusu olan Abd ur Razzak in kardesi Vecd ed Din in de aralarinda yer aldigi cok muhim kuvvetlerle Tus sehrinin uzerine yuruyen Hasan Cevri muridlerinden Dervis Aziz tarafindan Horasan da buyuk bir ihtilal cikartildi Turkistan Belh Tirmiz Herat Haf Khuhistan Kerman Meshed Nisapur gibi buyuk sehirlerin tamami Hasan Cevri muridlerinin denetimi altina alindi Sonlari Devlet 1381 de Timur Devleti tarafindan ortadan kaldirildi Kaynakca Sahaif ul Ihbar Cilt 3 Sayfa 16 Ravzat ul Saffac Cilt 5 Sayfa 243 Basvuru kitaplari Peter Jackson 1986 The Cambridge History of Iran Volume Sik The Timurid and Safavid Periods ISBN 0 521 20094 6Iran tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz