Sergüzeşt (Osmanlıca: سركذشت), Samipaşazade Sezai'nin yazdığı, 1888'de yayınlanan romanı. Türk edebiyatında romantizmden realizme geçiş eseri olarak kabul edilir.
Yazar | Samipaşazade Sezai |
---|---|
Tür | Roman |
Yayım | 1888 |
“Sergüzeşt”, macera anlamında bir kelimedir. Esaret konusunu ele alan ve bir paşazade ile cariyenin uygun görülmeyen aşkını anlatan kitabın kahramanı, Kafkasya'dan getirilip konaklarda halayık olarak çalıştırılan Dilber'dir. Roman; halkı eğitmeyi, köhnemiş kurumları ve düşünceleri değiştirmeyi amaçlayan Tanzimat dönemi düşünce sisteminin kölelik kurumuna yönelttiği toplumsal bir eleştiridir.II. Abdülhamit devrinde yazılmış ve yayımlandıktan sonra yazarın göz hapsinde tutulmasına ve göz hapsinden kurtulmak için Paris’e kaçmasına sebep olmuştur.
Eser, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından ortaöğretim kurumları için hazırlanan 100 Temel Eser arasında da yer alır.
Romanın yapısı
Hayatı boyunca satılan, ezilen, oradan oraya fırlatılan bir taş misali görülen, bir insan olarak duygu ve düşüncelerine değer verilmeyen bir esirin dramı konu edilir. Yazar insanın hayvan gibi alınıp satılamayacağını, esir dahi olsa her insanın duyguları hayalleri ve en önemlisi de bir kalbi olduğu gerçeğini ön plana çıkarır. Romanda Osmanlının batılılaşmış burjuva sınıfının eleştirili esaret kurumuna bakış açısı ve yaşlı kuşakla genç kuşağın çatışması verilir. Asaf paşa ve Zehra hanım, sosyal münasebetlerde ve evlilikte zenginliği öne çıkarır. Oğulları Celal ise zenginliğin önemli olmadığını, asıl olanın güzellik, namus olduğunu belirtir. Günümüz genç kuşağının ilgi çeken bir yönünü ele alan eser o günkü toplumda da bugüne bilgi vermektedir. Konusu gerçek hayattan alınmış bu romanda genel manada esir ticareti, sosyal sınıflar arasındaki dengesizlik, terbiye meselesi, geleneklerin sosyal hayata tesirleri başlıca unsurlardır. Ayrıca kader fikri Sergüzeşt romanında çok öne çıkmaktadır.
Romanın konusu
Kafkasya’nın bir köyünde Dilber adında küçük bir kız esircilerin eline düşer. İstanbul’a getirilir. Dokuz yaşındaki güzel kız, Mustafa Efendi adında bir memura satılır. Evin hanımı serttir, kötü huyludur. Dilber’e çok cefa ederek bütün ağır işleri ona yüklenir, gücünün üstünde çalışır, öyleyken sık sık dövülmekten, aşağılanmaktan kurtulamaz. Mustafa Efendi Erzurum’a bağlı bir ilçeye atanır. Dilber’i götürmek istemediğinden bir esirciye satar. Dilber sıkıntılı yıllar geçirir. Ona müzik, okuma, ev işleri öğretilir. Ardından, satılır. Bir paşa konağına düşer. Asaf Paşa’nın ailesi görgülü ve bilgilidir. Evde dengeli bir hava vardır. Dilber burasını çok sever, ilk kez rahat eder. Ailenin oğlu Celal Avrupa’da okumuş, resim çalışmış, kültürlü ve yakışıklı bir gençtir. Dilber’i model olarak kullanır, iki genç zamanla birbirlerine yakınlık duyarlar. Sevişirler. Anne baba durumu sezince telaşa kapılırlar. Oğullarının haberi olmadan kızı bir köle tacirine satarak konaktan uzaklaştırırlar. Celal olup bitenleri öğrenince üzüntüden yatağa düşer. Dilber’in yeni sahibi Mısırlı bir zengindir. Kızı haremine kapamak amacındadır. Bunun için onu Mısır’a götürür. Genç kız hareme girmek istemediğinden üst katta karanlık bir odaya kapatılır. Harem ağası Cevher kıza acır, onu kurtarıp İstanbul’a kaçırmak ister. Gece yarısı odaya ip atarak yukarı tırmanır, önce Dilber’i aşağı indirir. Arkadan kendisi de inerken dengesini kaybeder, düşerek ölür. Dilber yalnız ve çaresiz kalır. Tek başına İstanbul’a gidemeyeceğini anlar. Kendini Nil ırmağına atarak intihar eder.
Roman, “Dilber, Esclave et L’eunuque Amoureuх” adıyla Besim Ömer Paşa tarafından Fransızcaya çevrilmiştir.
Dış bağlantılar
Sergüzeşt: Konusu, Özeti, Yazarı, Kahramanları ve Çözümlemesi 4 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Sami Paşazade Sezai'nin Eserlerine Yeniden Bir Bakış
Kaynakça
- ^ "Samipaşazâde Sezai Bey'in" Sergüzeşt" İsimli Romanında Gerçekçiliğin Payı". Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Dergisi. 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2021.
- ^ "Bir Osmanlı ve Bir Çerkes: Sergüzeşt Romanında Özgürlüğün Bedeli". Bilig. Erişim tarihi: 4 Mart 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Serguzest Osmanlica سركذشت Samipasazade Sezai nin yazdigi 1888 de yayinlanan romani Turk edebiyatinda romantizmden realizme gecis eseri olarak kabul edilir SerguzestYazarSamipasazade SezaiTurRomanYayim1888 Serguzest macera anlaminda bir kelimedir Esaret konusunu ele alan ve bir pasazade ile cariyenin uygun gorulmeyen askini anlatan kitabin kahramani Kafkasya dan getirilip konaklarda halayik olarak calistirilan Dilber dir Roman halki egitmeyi kohnemis kurumlari ve dusunceleri degistirmeyi amaclayan Tanzimat donemi dusunce sisteminin kolelik kurumuna yonelttigi toplumsal bir elestiridir II Abdulhamit devrinde yazilmis ve yayimlandiktan sonra yazarin goz hapsinde tutulmasina ve goz hapsinden kurtulmak icin Paris e kacmasina sebep olmustur Eser Milli Egitim Bakanligi tarafindan ortaogretim kurumlari icin hazirlanan 100 Temel Eser arasinda da yer alir Romanin yapisiHayati boyunca satilan ezilen oradan oraya firlatilan bir tas misali gorulen bir insan olarak duygu ve dusuncelerine deger verilmeyen bir esirin drami konu edilir Yazar insanin hayvan gibi alinip satilamayacagini esir dahi olsa her insanin duygulari hayalleri ve en onemlisi de bir kalbi oldugu gercegini on plana cikarir Romanda Osmanlinin batililasmis burjuva sinifinin elestirili esaret kurumuna bakis acisi ve yasli kusakla genc kusagin catismasi verilir Asaf pasa ve Zehra hanim sosyal munasebetlerde ve evlilikte zenginligi one cikarir Ogullari Celal ise zenginligin onemli olmadigini asil olanin guzellik namus oldugunu belirtir Gunumuz genc kusaginin ilgi ceken bir yonunu ele alan eser o gunku toplumda da bugune bilgi vermektedir Konusu gercek hayattan alinmis bu romanda genel manada esir ticareti sosyal siniflar arasindaki dengesizlik terbiye meselesi geleneklerin sosyal hayata tesirleri baslica unsurlardir Ayrica kader fikri Serguzest romaninda cok one cikmaktadir Romanin konusuKafkasya nin bir koyunde Dilber adinda kucuk bir kiz esircilerin eline duser Istanbul a getirilir Dokuz yasindaki guzel kiz Mustafa Efendi adinda bir memura satilir Evin hanimi serttir kotu huyludur Dilber e cok cefa ederek butun agir isleri ona yuklenir gucunun ustunde calisir oyleyken sik sik dovulmekten asagilanmaktan kurtulamaz Mustafa Efendi Erzurum a bagli bir ilceye atanir Dilber i goturmek istemediginden bir esirciye satar Dilber sikintili yillar gecirir Ona muzik okuma ev isleri ogretilir Ardindan satilir Bir pasa konagina duser Asaf Pasa nin ailesi gorgulu ve bilgilidir Evde dengeli bir hava vardir Dilber burasini cok sever ilk kez rahat eder Ailenin oglu Celal Avrupa da okumus resim calismis kulturlu ve yakisikli bir genctir Dilber i model olarak kullanir iki genc zamanla birbirlerine yakinlik duyarlar Sevisirler Anne baba durumu sezince telasa kapilirlar Ogullarinin haberi olmadan kizi bir kole tacirine satarak konaktan uzaklastirirlar Celal olup bitenleri ogrenince uzuntuden yataga duser Dilber in yeni sahibi Misirli bir zengindir Kizi haremine kapamak amacindadir Bunun icin onu Misir a goturur Genc kiz hareme girmek istemediginden ust katta karanlik bir odaya kapatilir Harem agasi Cevher kiza acir onu kurtarip Istanbul a kacirmak ister Gece yarisi odaya ip atarak yukari tirmanir once Dilber i asagi indirir Arkadan kendisi de inerken dengesini kaybeder duserek olur Dilber yalniz ve caresiz kalir Tek basina Istanbul a gidemeyecegini anlar Kendini Nil irmagina atarak intihar eder Roman Dilber Esclave et L eunuque Amoureuh adiyla Besim Omer Pasa tarafindan Fransizcaya cevrilmistir Dis baglantilarSerguzest Konusu Ozeti Yazari Kahramanlari ve Cozumlemesi 4 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sami Pasazade Sezai nin Eserlerine Yeniden Bir BakisKaynakca Samipasazade Sezai Bey in Serguzest Isimli Romaninda Gercekciligin Payi Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Dergisi 13 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2021 Bir Osmanli ve Bir Cerkes Serguzest Romaninda Ozgurlugun Bedeli Bilig Erisim tarihi 4 Mart 2021