Sevillalı İsidor Hispalensis (Latince: Isidorus Hispalensis; Cartagena, 560 - Sevilla, 4 Nisan 636), teolog, Kilise Babaları'ndan biri ve Kilise'ye ait en etkili figürlerinden birisidir. Otuz yıldan fazla süre de Sevilla episkoposluğunu yapmıştır. Sevillalı İsidor ilk Orta Çağ ansiklopedisti olarak adlandırılır. 19. yüzyıl tarihçisi onu "antik dünyanın son bilgini" olarak tanımlamıştır.
Sevillalı İsidor | |
---|---|
Doğum | 560 Cartagena, İspanya |
Ölüm | 4 Nisan 636 (79–80 yaşında) Sevilla |
Meslek | Psikopos |
1589 yılında kanonize edilmiştir ve 1722 yılında Kilise Doktoru kabul edilmiştir. 2002 yılında Etimoloji’nin yapısının veritabanlarını anımsatması, alfabetik sınıflandırmanın, indekslemenin ve onların uzantısı olarak bugünün internetinin potansiyelini çağrıştırmasından ötürü, İsidor bilgisayar mühendislerinin, kullanıcılarının, internetin ve kullanıcılarının koruyucu azizi ilan edilmiştir. Yortusu 4 Nisan'dır.
Hayatı
Ünlü Hispanik-Romalı soylu bir aileden geliyordu ve ergenliğinde parlak bir retorik eğitimi aldı. Ünlü Hristiyan ilahiyatçı İsidore 560 yılında Cartagena'da dindar bir ailenin çocuğu olarak doğdu.
Zamanına göre iyi bir eğitim aldı. Leander ve Fulhensi adında bir kardeşi ve Florentina adında bir kız kardeşi vardı. Daha sonra, bu ailenin her üyesi Roma Katolik Kilisesi tarafından kutsanmıştır. Ebeveynlerini çabucak kaybeden İsidor, ağabeyinin bakımı altında yaşıyordu. Ancak kardeşi Leander yetiştirilmesi sırasında sert davranıyordu. Efsaneye göre, baskıya dayanamayan İsidor bir gün evden kaçtı. O zaman, bir mağaraya sığındı ve damlayan suyun kayayı nasıl deldiğini gözlemledi. Bu deneyim onu hedefine sessizce varabileceğini öğrenmesini sağladı ve eve geri döndü.
Kardeşi Leander, Katolik Kilisesi'ne bağlı Sevilla Başpsikoposu olarak görev yapıyordu. İsidor ona çalışmalarında yardımcı oldu ve çalışmalarında deneyim kazandı. Leander'in ölümünden sonra göreve gelen İsidor, aynı zamanda Vizigot kralı Reckerad'ın ruhani öğretmeni idi. Kralı Ariusçuluk'ten uzaklaştıran ve kiliseye dönen bilgin, devletin ve kilisenin birleşmesine karar veren Toledo'daki Dördüncü Kilise Konseyi'ne başkanlık etti. Ayrıca piskoposluk faaliyetleri sırasında Yahudilerin din özgürlüğünü sağlamak için yorulmadan çalıştı. 30 yıldan fazla bir süre bu görevi yaptıktan sonra 636 yılında öldü.
Eserleri
Batıda 6. yy sonunda barış hakimdi ve İspanya antik kültürün korunduğu yer olarak kaldı, Sevilla kütüphanesi o dönemde görkemli bir kültür merkeziydi. Augustinus, Cassiodorus, Büyük Gregorius gibi 4. ve 6. yy büyük Hristiyanlara öncelik vererek İsidor Antik dünyanın dev mirasını tüm çeşitliliği ile kabul etmeye çabalamıştır. Halihazırda zengin bir kütüphane olan Sevilla ve büyük bir kopyalama takımı ile birlikte, Kilise için sağlam bir entelektüel temel oluşturması amacıyla devasa boyutlarda bilgiyi derlemiştir.
De fide catholica contra Judeos
İsidor bu eserde hahamların Hristiyanlığa karşı karalamalarını çürütmüştür, eser büyük bir başarı göstermiş ve vaazlar için uzunca bir süre temel olarak kullanılmıştır.
De Natura Rerum
De Natura Rerum, 613 yazılmış ve doğal fenomenleri açıklamak için rasyonaliteyi kullanmayı amaçlayan bilimsel bir eserdir.
Etymologiae
Sevilla'lı İsidor'un en önemli eseri "Etimoloji"dir. Bu çalışma, antik çağlardan beri bilinen bilimler hakkında ansiklopedik bilgi sağlar. Yazmanın nedeni okur-yazar insanlar için birçok kitabın yerini alabilecek bir kitap yazmaktı. Her bölüme başlamadan önce, İsidor okuyucuyu, o bölümde ele alınan ve çalışma başlığının alındığı bilim alanının anlamı (etimoloji) hakkında bilgilendirir. Kitabın 20 bölümü gramer, retorik, matematik, tıp, tarih, hukuk, kozmoloji (gök cisimleri bilimi), zooloji, agronomi ve diğer alanlarda değerli bilgiler içermektedir. Bu bilimler o dönemin kavramlarına göre sınıflandırılmıştır. Örneğin, ilk üç bölüm gramer, retorik, diyalektik, geometri, cebir, astronomi ve müziği kapsar. Bu bilimler daha sonra yedi özgür sanat (Latince septem artes liberales) olarak biliniyordu. Etimoloji, Orta Çağ'ın en ünlü eserlerinden biriydi ve Avrupa'daki ilk ansiklopedik eser olarak kabul edilir. Bu kitabın özelliklerinden biri, sınıflandırmanın bazen alfabetik, bazen de tematik olmasıdır.
Kitabın büyük bir hürmet gösterilmiştir ve 1470’den 1530’a kadarlık süreçte ondan fazla edisyonu çıkması dahi Rönesans’a kadar devam eden popülerliğinin bir örneğidir.
Gotların, Vandalların ve Suevi Kralları'nın Tarihi
En önemli tarihî eseri, Avrupa'yı işgal eden bu barbar kabileler hakkında ilginç bilgiler burada toplandı ve okuyucuların dikkatine sunuldu. Bu kitabı yazmasının amacı o zaman İspanya'yı yöneten Vizigot krallarının kökenleri hakkında bilgi vermektir. Bu krallar kendilerini Roma imparatorlarına benzetmek için bir takım önlemler aldılar. O sırada İsidor da bu kitabı yazmaya karar verdi. Çalışmadaki olaylar 265-624 yıllarını kapsamaktadır. Kitabın başında, İspanya'nın üstünlükleri övüldü. Daha sonra Gotların İspanya'nın birleştirilmesinde oynadıkları rol anlatıldı. Bu eseri yazmak için Evsevi'nin eserleri de dahil olmak üzere bir dizi birincil kaynak kullanılmıştır.
Kaynakça
- ^ New Catholic Encyclopedia – Second Edition (İngilizce). Thomson and Gale. 2003. ss. 602-605 Cilt: 7 .
- ^ Montalembert, Charles F. Les Moines d'Occident depuis Saint Benoît jusqu'à Saint Bernard [The Monks of the West from Saint Benoit to Saint Bernard]. Paris: J. Lecoffre, 1860.
- ^ Ferguson, Everett (1998). Encylopedia of Early Christianity – Second Edition (İngilizce). Garland Publishing. s. 593 .
- ^ Priscilla Throop, Isidore of Seville's Etymologies: Complete English Translation. Vermont: MedievalMS, 2005, p. xi.
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Thomas Howard. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. s. 40 .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sevillali Isidor Hispalensis Latince Isidorus Hispalensis Cartagena 560 Sevilla 4 Nisan 636 teolog Kilise Babalari ndan biri ve Kilise ye ait en etkili figurlerinden birisidir Otuz yildan fazla sure de Sevilla episkoposlugunu yapmistir Sevillali Isidor ilk Orta Cag ansiklopedisti olarak adlandirilir 19 yuzyil tarihcisi onu antik dunyanin son bilgini olarak tanimlamistir Sevillali IsidorDogum560 Cartagena IspanyaOlum4 Nisan 636 79 80 yasinda SevillaMeslekPsikopos 1589 yilinda kanonize edilmistir ve 1722 yilinda Kilise Doktoru kabul edilmistir 2002 yilinda Etimoloji nin yapisinin veritabanlarini animsatmasi alfabetik siniflandirmanin indekslemenin ve onlarin uzantisi olarak bugunun internetinin potansiyelini cagristirmasindan oturu Isidor bilgisayar muhendislerinin kullanicilarinin internetin ve kullanicilarinin koruyucu azizi ilan edilmistir Yortusu 4 Nisan dir HayatiUnlu Hispanik Romali soylu bir aileden geliyordu ve ergenliginde parlak bir retorik egitimi aldi Unlu Hristiyan ilahiyatci Isidore 560 yilinda Cartagena da dindar bir ailenin cocugu olarak dogdu Zamanina gore iyi bir egitim aldi Leander ve Fulhensi adinda bir kardesi ve Florentina adinda bir kiz kardesi vardi Daha sonra bu ailenin her uyesi Roma Katolik Kilisesi tarafindan kutsanmistir Ebeveynlerini cabucak kaybeden Isidor agabeyinin bakimi altinda yasiyordu Ancak kardesi Leander yetistirilmesi sirasinda sert davraniyordu Efsaneye gore baskiya dayanamayan Isidor bir gun evden kacti O zaman bir magaraya sigindi ve damlayan suyun kayayi nasil deldigini gozlemledi Bu deneyim onu hedefine sessizce varabilecegini ogrenmesini sagladi ve eve geri dondu Kardesi Leander Katolik Kilisesi ne bagli Sevilla Baspsikoposu olarak gorev yapiyordu Isidor ona calismalarinda yardimci oldu ve calismalarinda deneyim kazandi Leander in olumunden sonra goreve gelen Isidor ayni zamanda Vizigot krali Reckerad in ruhani ogretmeni idi Krali Ariusculuk ten uzaklastiran ve kiliseye donen bilgin devletin ve kilisenin birlesmesine karar veren Toledo daki Dorduncu Kilise Konseyi ne baskanlik etti Ayrica piskoposluk faaliyetleri sirasinda Yahudilerin din ozgurlugunu saglamak icin yorulmadan calisti 30 yildan fazla bir sure bu gorevi yaptiktan sonra 636 yilinda oldu EserleriBatida 6 yy sonunda baris hakimdi ve Ispanya antik kulturun korundugu yer olarak kaldi Sevilla kutuphanesi o donemde gorkemli bir kultur merkeziydi Augustinus Cassiodorus Buyuk Gregorius gibi 4 ve 6 yy buyuk Hristiyanlara oncelik vererek Isidor Antik dunyanin dev mirasini tum cesitliligi ile kabul etmeye cabalamistir Halihazirda zengin bir kutuphane olan Sevilla ve buyuk bir kopyalama takimi ile birlikte Kilise icin saglam bir entelektuel temel olusturmasi amaciyla devasa boyutlarda bilgiyi derlemistir De fide catholica contra Judeos Isidor bu eserde hahamlarin Hristiyanliga karsi karalamalarini curutmustur eser buyuk bir basari gostermis ve vaazlar icin uzunca bir sure temel olarak kullanilmistir De Natura Rerum De Natura Rerum 613 yazilmis ve dogal fenomenleri aciklamak icin rasyonaliteyi kullanmayi amaclayan bilimsel bir eserdir Etymologiae Sevilla li Isidor un en onemli eseri Etimoloji dir Bu calisma antik caglardan beri bilinen bilimler hakkinda ansiklopedik bilgi saglar Yazmanin nedeni okur yazar insanlar icin bircok kitabin yerini alabilecek bir kitap yazmakti Her bolume baslamadan once Isidor okuyucuyu o bolumde ele alinan ve calisma basliginin alindigi bilim alaninin anlami etimoloji hakkinda bilgilendirir Kitabin 20 bolumu gramer retorik matematik tip tarih hukuk kozmoloji gok cisimleri bilimi zooloji agronomi ve diger alanlarda degerli bilgiler icermektedir Bu bilimler o donemin kavramlarina gore siniflandirilmistir Ornegin ilk uc bolum gramer retorik diyalektik geometri cebir astronomi ve muzigi kapsar Bu bilimler daha sonra yedi ozgur sanat Latince septem artes liberales olarak biliniyordu Etimoloji Orta Cag in en unlu eserlerinden biriydi ve Avrupa daki ilk ansiklopedik eser olarak kabul edilir Bu kitabin ozelliklerinden biri siniflandirmanin bazen alfabetik bazen de tematik olmasidir Kitabin buyuk bir hurmet gosterilmistir ve 1470 den 1530 a kadarlik surecte ondan fazla edisyonu cikmasi dahi Ronesans a kadar devam eden populerliginin bir ornegidir Gotlarin Vandallarin ve Suevi Krallari nin Tarihi En onemli tarihi eseri Avrupa yi isgal eden bu barbar kabileler hakkinda ilginc bilgiler burada toplandi ve okuyucularin dikkatine sunuldu Bu kitabi yazmasinin amaci o zaman Ispanya yi yoneten Vizigot krallarinin kokenleri hakkinda bilgi vermektir Bu krallar kendilerini Roma imparatorlarina benzetmek icin bir takim onlemler aldilar O sirada Isidor da bu kitabi yazmaya karar verdi Calismadaki olaylar 265 624 yillarini kapsamaktadir Kitabin basinda Ispanya nin ustunlukleri ovuldu Daha sonra Gotlarin Ispanya nin birlestirilmesinde oynadiklari rol anlatildi Bu eseri yazmak icin Evsevi nin eserleri de dahil olmak uzere bir dizi birincil kaynak kullanilmistir Kaynakca New Catholic Encyclopedia Second Edition Ingilizce Thomson and Gale 2003 ss 602 605 Cilt 7 ISBN 0 7876 4011 5 Montalembert Charles F Les Moines d Occident depuis Saint Benoit jusqu a Saint Bernard The Monks of the West from Saint Benoit to Saint Bernard Paris J Lecoffre 1860 Ferguson Everett 1998 Encylopedia of Early Christianity Second Edition Ingilizce Garland Publishing s 593 ISBN 0 8153 3319 6 Priscilla Throop Isidore of Seville s Etymologies Complete English Translation Vermont MedievalMS 2005 p xi Hiristiyanlik Tarihi Thomas Howard Yeni Yasam Yayinlari 1977 s 40 ISBN 975 8318 86 1