Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Simha Tora (İbranice: שִׂמְחַת תורָה “Tora ile neşelenmek”), bir yıllık toplu Tora okuma döngüsünün sona erdiğini ve yeni döngünün başladığını işaret eden kutlamadır. Simha Tora, Yahudi Kutsal Kitap Günleri olan lerden (sekiz toplanma günü) biridir. Kutlama, Sukot bayramına müteakip Tişri ayında (Gregoryen takvim’de Eylül ortası ya da Ekim başı) gerçekleşir.
Simha Tora’nın ana kutlamaları sinagogdaki sabah ve akşam ayinlerinde yapılır. Simha Tora, birçok Ortodoks ve muhafazakâr cemaat için, Tevrat parşömenlerinin sandıktan çıkarılıp gece okunduğu tek zamandır. Simha Tora sabahı, Tesniye’nin son peraşası ve Yaradılış’ın ilk peraşası okunur. Bu her iki durumda, sandıklar açılırken ibadete katılanlar, oturdukları yerden kalkıp Tevrat parşömenleriyle birlikte şarkı söylerler ve dans ederler. Bu neşeli kutlama genelde saatler sürer. Bu sabah ayinine özgü bir şey olarak, sinagogdaki bütün erkek katılımcılar (bazı Ortodoks ve Ortodoks olmayan cemaatlerde erkek ve kadın üyeler) Tevrat okuma onuruna ulaşmak için çağrılır. Katılan bütün çocuklar için de ayrıca özel bir aliya yapılır.
Bayram zamanı ve süresi
İbrani takviminde, sonbahardaki Sukot bayramının (Eylül ayının sonları-Ekim ayı ortaları) hemen ardından gelir. İsrail’in dışında yaşayan Ortodoks ve muhafazakâr toplumlarda, iki günlük bir bayramdır ve Simha Tora kutlamaları ikinci gün yapılır. Halaha’ya göre iki günde resmî olarak Şemini Atzeret’ken ilk gün , ikinci gün ise ‘Simha Tora’ olarak anılır. Bu durum cemaatle okunan dualara yansır.
İsrail’de, Şemini Atzeret ve Simha Tora aynı günde kutlanır. Reformist cemaatlerde, İsrail’de olmasalar bile, bayram aynı şekilde kutlanır. İsrail’deki birçok toplumda, bayramdan hemen sonraki aksam Hakafot Shniyot (ikinci ) vardır. Bu gün, diasporadaki Simha Tora akşamıdır. Hakafot Shniyot, diasporadaki Yahudi halklarının arasındaki dayanışmayı gösterir. Bu âdet, eski Tel Aviv hahambaşı Rav Yeddia Frankel tarafından başlatılmıştır.
Akşam Kutlamaları
Simha Tora kutlamaları, akşam ayiniyle başlar. Sinagogdaki bütün Tevrat parşömenleri, sandıktan çıkarılır ve yedi tur (hakafot) tapınak etrafında taşınır. Her hakafanın aslında tapınağın etrafını bir tur dolaşması gerekirken, Tevrat’larla yapılan danslar ve şarkılar bazen uzun sürebilir ve sinagogu taşıp sokaklara geçebilir.
Ortodoks ve muhafazakâr Yahudi sinagoglarında, her turda Tanrı’ya; Hoshiah Na “Kurtar bizi” ile başlayıp Aneinu B'yom Koreinu “Sana seslendiğimiz günde bize cevap ver” nakaratıyla biten birkaç melodili dua ile yakarır cemaat. Ayrıca, hakafalar esnasında, geleneksel ilahiler, ayinle ilgili ayetler, Tevrat’la ve Tanrı’nın yüceliği ilgili şarkılar ve ’nin ile Kudüs’teki tapınağın yenilen kurulması için dualar okunur ve söylenir. Cemaatler ayrıca popüler olan diğer şarkıları da söylerler. Çocuklara bayraklar, şekerler ve armağanlar verilir. Dansın enerjisi ve kutlamanın neşesi, cemaatin genel mizacına göre değişir.
Ortodoks sinagoglarda, danslar genelde erkekler ve çocuklar tarafından yapılır, çok küçük kızlar da babalarının sırtında dansa katılabilirler. Kadınlar ve büyük kız çocuklar genelde kendi dans çemberlerini oluşturur ya da ayrılan kısmın mechitza diğer tarafından izler. Muhafazakâr ve İlerici cemaatlerde, erkekler ve kadınlar beraber dans ederler. Bazı cemaatlerde, Tevrat’lar sokağa çıkarılır ve dans akşamın geç saatlerine kadar sürer.
Hakafadan sonra, birçok cemaat, Tevrat’ın son peraşasının (Tesniye) V'Zot HaBerachah (Budur dua...) bir bölümünü okur. Bu bölüm genelde 33:1-34:12’dır ama sinagogun âdetlerine göre değişebilir.
Sabah kutlamaları
Sabah ayini, diğer Yahudi bayramlarınınki gibi, özel bir bayram duası (Amidah), ’in söylenmesi ve bayram ayini içerir.
Erken haham duaları
Birçok cemaatte, Simha Tora sabah ayininde diğer bayram sabahı ayinlerinden farklı olarak gerçekleşen rituel, ayininin bir parçası olan Din Adamı Dualarıdır. Kutlamalardan öncedir ve Tevrat okumalarının başıyla bağlantılıdır. Bu rituelin erken olmasının sebebi Kiduş’un Simha Tora ayininin bir parçası olmasıdır. Tevrat, din adamları duasının sarhoşken yapılmamasının gerektiğini emrettiğinden, bu dua alkol dağıtılmadan önceki bir zamana alınmıştır. Bazı cemaatlerde, din adamları, bu duayı Musaf ayini esnasında yapar. Bazı cemaatler sert içkileri ve ferahlatıcı diğer içkileri dans esnasında servis eder.
Tevrat okuma ve âdetler
Hakafa ve danslardan sonra 3 Tevrat parşömeni okunmuş olur. Önce Tesniye peraşasının son kısmı okunur ve sonrasında Yaradılış kitabının ilk bölümü, ikinci parşömenden okunur. Tesniye peraşasını okuma aliyasına (şerefine) sahip olan erkeklere Chatan Torah (Tevrat’ın damadı) ve kadınlara Kallat Torah (Tevrat’ın gelini) denir. Simha Tora’da bütün cemaat üyelerini Tevrat’tan okumayla şereflendirmek bir gelenektir. Bazen bunu gerçekleştirmek için, gerekli kısımlar tekrar tekrar okunur. Bazen zaman kazanmak için okuma grupları oluşturulur. Başka bir gelenek ise bütün çocukları okumaya çağırmaktır.
Tarihi
Simha Tora ismi, yakın zamanlara kadar kullanılmıyordu. Simha Tora, Talmud’da Şemini Atzeret olarak adlandırılır. Simha Tora’da dans etme geleneği Babil döneminden gelir.
9. yüzyılda, bazı Avrupalı Yahudi toplumları, peygamberlerden kalma özel bir okuma yaparlardı. 14. yüzyılda, Yaradılışın okunması eklendi okumalara. Güney Avrupa ülkelerinde Tevrat parşömenlerini sandıktan çıkarıp her bir parşömene bir ilahi söylemek genel bir âdet oldu. Kuzey Avrupa ülkelerinde Tesniye’yi okumayı bitirenler, sinagoga para yardımında bulunurdu. Ortodoks cemaatlerde bütün erkeklerin Tevrat’tan okumaları gelenek hâline geldi. Muhafazakâr cemaatler bu geleneğe kadınları da eklediler.
Yahudi kimliğinin sembolü
20. yüzyılda, Simha Tora, Yahudi kimliğini dışa vurma sembolü halini aldı. Sovyetler Birliğindeki toplu Simha Tora kutlamaları (1973) gibi. Simha Tora’da sokaklara çıkıp dans etme, Dünya’nın birçok yerinde gelenek oldu.
Simha Tora’da söylenen şarkılar
- Ashrei Ha'am Shekacha Lo
- Toras Hashem Temima
- Moshe Emes Visoraso Emes
- Baruch Hu Elokeinu Shebaranu Lichvodo
- Yisroel V'oraysa V'kudsha B'rich Hu Chad Hu
- Ashrei Mi She'amalo Batorah
- V'af Al Pi Sheyismahmay'a
- Anah Avda D'kudsha B'rich Hu
- V'taher Libeinu L'avdacha B'emes
- Achas Sha'alti Mei'eis Hashem
- Ashreinu Mah Tov Chelkeinu
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2012.
- ^ SIMCHAT TORAH 1 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Chabura-Net
- ^ Zenner, Walter P. Persistence and Flexibility: Anthropological Perspectives on the American Jewish Experience. , 1988. p.85
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Simha Tora Ibranice ש מ ח ת תור ה Tora ile neselenmek bir yillik toplu Tora okuma dongusunun sona erdigini ve yeni dongunun basladigini isaret eden kutlamadir Simha Tora Yahudi Kutsal Kitap Gunleri olan lerden sekiz toplanma gunu biridir Kutlama Sukot bayramina muteakip Tisri ayinda Gregoryen takvim de Eylul ortasi ya da Ekim basi gerceklesir Tevrat Rulosu Simha Tora nin ana kutlamalari sinagogdaki sabah ve aksam ayinlerinde yapilir Simha Tora bircok Ortodoks ve muhafazakar cemaat icin Tevrat parsomenlerinin sandiktan cikarilip gece okundugu tek zamandir Simha Tora sabahi Tesniye nin son perasasi ve Yaradilis in ilk perasasi okunur Bu her iki durumda sandiklar acilirken ibadete katilanlar oturduklari yerden kalkip Tevrat parsomenleriyle birlikte sarki soylerler ve dans ederler Bu neseli kutlama genelde saatler surer Bu sabah ayinine ozgu bir sey olarak sinagogdaki butun erkek katilimcilar bazi Ortodoks ve Ortodoks olmayan cemaatlerde erkek ve kadin uyeler Tevrat okuma onuruna ulasmak icin cagrilir Katilan butun cocuklar icin de ayrica ozel bir aliya yapilir Bayram zamani ve suresiIbrani takviminde sonbahardaki Sukot bayraminin Eylul ayinin sonlari Ekim ayi ortalari hemen ardindan gelir Israil in disinda yasayan Ortodoks ve muhafazakar toplumlarda iki gunluk bir bayramdir ve Simha Tora kutlamalari ikinci gun yapilir Halaha ya gore iki gunde resmi olarak Semini Atzeret ken ilk gun ikinci gun ise Simha Tora olarak anilir Bu durum cemaatle okunan dualara yansir Israil de Semini Atzeret ve Simha Tora ayni gunde kutlanir Reformist cemaatlerde Israil de olmasalar bile bayram ayni sekilde kutlanir Israil deki bircok toplumda bayramdan hemen sonraki aksam Hakafot Shniyot ikinci vardir Bu gun diasporadaki Simha Tora aksamidir Hakafot Shniyot diasporadaki Yahudi halklarinin arasindaki dayanismayi gosterir Bu adet eski Tel Aviv hahambasi Rav Yeddia Frankel tarafindan baslatilmistir Aksam KutlamalariSimha Tora kutlamalari aksam ayiniyle baslar Sinagogdaki butun Tevrat parsomenleri sandiktan cikarilir ve yedi tur hakafot tapinak etrafinda tasinir Her hakafanin aslinda tapinagin etrafini bir tur dolasmasi gerekirken Tevrat larla yapilan danslar ve sarkilar bazen uzun surebilir ve sinagogu tasip sokaklara gecebilir Ortodoks ve muhafazakar Yahudi sinagoglarinda her turda Tanri ya Hoshiah Na Kurtar bizi ile baslayip Aneinu B yom Koreinu Sana seslendigimiz gunde bize cevap ver nakaratiyla biten birkac melodili dua ile yakarir cemaat Ayrica hakafalar esnasinda geleneksel ilahiler ayinle ilgili ayetler Tevrat la ve Tanri nin yuceligi ilgili sarkilar ve nin ile Kudus teki tapinagin yenilen kurulmasi icin dualar okunur ve soylenir Cemaatler ayrica populer olan diger sarkilari da soylerler Cocuklara bayraklar sekerler ve armaganlar verilir Dansin enerjisi ve kutlamanin nesesi cemaatin genel mizacina gore degisir Ortodoks sinagoglarda danslar genelde erkekler ve cocuklar tarafindan yapilir cok kucuk kizlar da babalarinin sirtinda dansa katilabilirler Kadinlar ve buyuk kiz cocuklar genelde kendi dans cemberlerini olusturur ya da ayrilan kismin mechitza diger tarafindan izler Muhafazakar ve Ilerici cemaatlerde erkekler ve kadinlar beraber dans ederler Bazi cemaatlerde Tevrat lar sokaga cikarilir ve dans aksamin gec saatlerine kadar surer Simha Tora Dansi Hakafadan sonra bircok cemaat Tevrat in son perasasinin Tesniye V Zot HaBerachah Budur dua bir bolumunu okur Bu bolum genelde 33 1 34 12 dir ama sinagogun adetlerine gore degisebilir Sabah kutlamalariSabah ayini diger Yahudi bayramlarininki gibi ozel bir bayram duasi Amidah in soylenmesi ve bayram ayini icerir Erken haham dualari Bircok cemaatte Simha Tora sabah ayininde diger bayram sabahi ayinlerinden farkli olarak gerceklesen rituel ayininin bir parcasi olan Din Adami Dualaridir Kutlamalardan oncedir ve Tevrat okumalarinin basiyla baglantilidir Bu rituelin erken olmasinin sebebi Kidus un Simha Tora ayininin bir parcasi olmasidir Tevrat din adamlari duasinin sarhosken yapilmamasinin gerektigini emrettiginden bu dua alkol dagitilmadan onceki bir zamana alinmistir Bazi cemaatlerde din adamlari bu duayi Musaf ayini esnasinda yapar Bazi cemaatler sert ickileri ve ferahlatici diger ickileri dans esnasinda servis eder Tevrat okuma ve adetler Hakafa ve danslardan sonra 3 Tevrat parsomeni okunmus olur Once Tesniye perasasinin son kismi okunur ve sonrasinda Yaradilis kitabinin ilk bolumu ikinci parsomenden okunur Tesniye perasasini okuma aliyasina serefine sahip olan erkeklere Chatan Torah Tevrat in damadi ve kadinlara Kallat Torah Tevrat in gelini denir Simha Tora da butun cemaat uyelerini Tevrat tan okumayla sereflendirmek bir gelenektir Bazen bunu gerceklestirmek icin gerekli kisimlar tekrar tekrar okunur Bazen zaman kazanmak icin okuma gruplari olusturulur Baska bir gelenek ise butun cocuklari okumaya cagirmaktir TarihiSimha Tora ismi yakin zamanlara kadar kullanilmiyordu Simha Tora Talmud da Semini Atzeret olarak adlandirilir Simha Tora da dans etme gelenegi Babil doneminden gelir 9 yuzyilda bazi Avrupali Yahudi toplumlari peygamberlerden kalma ozel bir okuma yaparlardi 14 yuzyilda Yaradilisin okunmasi eklendi okumalara Guney Avrupa ulkelerinde Tevrat parsomenlerini sandiktan cikarip her bir parsomene bir ilahi soylemek genel bir adet oldu Kuzey Avrupa ulkelerinde Tesniye yi okumayi bitirenler sinagoga para yardiminda bulunurdu Ortodoks cemaatlerde butun erkeklerin Tevrat tan okumalari gelenek haline geldi Muhafazakar cemaatler bu gelenege kadinlari da eklediler Yahudi kimliginin sembolu20 yuzyilda Simha Tora Yahudi kimligini disa vurma sembolu halini aldi Sovyetler Birligindeki toplu Simha Tora kutlamalari 1973 gibi Simha Tora da sokaklara cikip dans etme Dunya nin bircok yerinde gelenek oldu Simha Tora da soylenen sarkilarAshrei Ha am Shekacha Lo Toras Hashem Temima Moshe Emes Visoraso Emes Baruch Hu Elokeinu Shebaranu Lichvodo Yisroel V oraysa V kudsha B rich Hu Chad Hu Ashrei Mi She amalo Batorah V af Al Pi Sheyismahmay a Anah Avda D kudsha B rich Hu V taher Libeinu L avdacha B emes Achas Sha alti Mei eis Hashem Ashreinu Mah Tov ChelkeinuKaynakca Arsivlenmis kopya 16 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2012 SIMCHAT TORAH 1 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chabura Net Zenner Walter P Persistence and Flexibility Anthropological Perspectives on the American Jewish Experience 1988 p 85