Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Simo Häyhä (17 Aralık 1905 - 1 Nisan 2002), Kızıl Ordu tarafından Beyaz Ölüm (Rusça: Белая смерть - Belaya smert, Fince: Valkoinen kuolema) diye bilinen bir Fin keskin nişancısıdır. Kış Savaşı'nda modifiyeli bir Mosin-Nagant tüfeğiyle 505 Sovyet askerini öldürerek bir savaşta onaylanmış en yüksek sayıda düşman askeri öldürme rekoruna sahip olmuştur. Ayrıca daha sonrasında hafif makineli bir tüfek olan 9 mm'lik (Suomi) ile 200 düşman askeri daha öldürmüş ve teyit edilmiş toplam öldürülen asker sayısını 705'e çıkartıp bu sayıya 100 günden daha az bir sürede ulaşmıştır.
Simo Häyhä | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 17 Aralık 1905 Rautjärvi |
| Ölüm | 1 Nisan 2002 (96 yaşında) |
| Milliyet | Fin |
| Meslek | Asker, keskin nişancı |
| Etkin yıllar | 1925–1926, 1939–1940 |
| Tanınma nedeni | Kış Savaşı'ndaki üstün başarıları |
Çocukluğu ve gençlik yılları
Häyhä, bugünkü Finlandiya-Rusya sınırına yakın Rautjärvi kasabasında doğdu ve askeri hizmeti 1925 yılında başladı. Savaşa girmeden önce Häyhä, bir çiftçi ve avcıydı. 20 yaşına gelince Fin milis kuvvetlerine katıldı ve ilindeki atıcılık sporlarında keskin nişancılık yeteneğiyle birçok başarı elde etti. Çiftlikteki evini atıcılık kupaları ile doldurdu.
Kış Savaşı hizmeti
Kış Savaşı boyunca (1939-1940) keskin nişancı olarak Fin Ordusunda 6. Bölük 34. Piyade Alayı 'da Kızıl Orduya karşı görev yaptı. Hava sıcaklığının -40 ile -20 °C arasında iken beyaz kamuflajı ile doğrulanmış 505 doğrulanmamış 37 Sovyet askerini öldürmüştür. Ayrıca gün ışığının az olduğu bir dönemde günlük ortalama 7 düşman askeri öldürerek (bir günde en fazla 25 Sovyet askeri vurmuştur) kayda değer bir başarı elde etmiştir. Rus yapımı olan Mosin-Nagant tüfeğinde ayrı bir dürbün kullanmayıp (bunun sebebi mevcut olan optik dürbün yüzünden nişan alıp atış yapmak için kafasını daha yukarı çıkarması gerekirdi bu da hedef olma riskini arttıran bir dezavantajdı ayrıca mevcut optik dürbün buğulanabilir ya da dürbüne vurabilecek bir ışığın yansıma yüzünden yerini belli edebilirdi) mevcut olan demir nişangahı kullanmıştır.
Sovyetler başka keskin nişancılar ve topçu atışı desteği ile Häyhä'yı durdurmaya çalışmışlardır. Bunun sonucunda 6 Mart 1940'ta bir Rus askeri tarafından çenesinin sol altından vuruldu. Askerler tarafından bulunduğunda yüzünün altı parçalanmış ama ölmemişti. Kendine geldiği gün olan 13 Mart günü ilan edilen barış antlaşması ile savaş sona erdi. Bu olayın sonrasında aldığı yaralanmalar yüzünden öldüğü söylentisi yayıldı. Jyväskylä ve Helsinki'de uzun tedaviler ve ameliyatlar geçirdi. Savaştan kısa bir süre sonra Häyhä, Mareşal Carl Gustaf Emil Mannerheim tarafından onbaşı ve ardından da asteğmen rütbesine terfi ettirilmiştir. Daha öncesinde Finlandiya Askeri tarihinde hiç kimse bu kadar hızlı bir şekilde terfi almamıştır.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra
II. Dünya Savaşı'ndan sonra başarılı bir geyik avcısı ve köpek yetiştiricisi oldu ve Finlandiya Cumhurbaşkanı Urho Kekkonen ile avlandı. 1998 yılında nasıl böyle iyi bir atıcı olduğu sorulduğunda "Sadece pratik yaparak." cevabını vermiştir. Bir diğer soruda ise öldürdüğü kişiler için pişman olup olmadığı sorulmuştur. Cevap olarak ise "Ben sadece görevimi yerine getirdim ve bana yapmam için söylenenleri." Simo Häyhä, Güneydoğu Finlandiya'da, Ruokolahti'de, Rus sınırına yakın bulunan küçük bir köyde ömrünün son yıllarını geçirmiştir.
Kaynakça
- ^ . Yle Uutiset (Fince). 14 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
- ^ at 6:00pm, 14th January 2020. . Forces Network (İngilizce). 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
- ^ . www.telegraph.co.uk. 11 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Simo Hayha 17 Aralik 1905 1 Nisan 2002 Kizil Ordu tarafindan Beyaz Olum Rusca Belaya smert Belaya smert Fince Valkoinen kuolema diye bilinen bir Fin keskin nisancisidir Kis Savasi nda modifiyeli bir Mosin Nagant tufegiyle 505 Sovyet askerini oldurerek bir savasta onaylanmis en yuksek sayida dusman askeri oldurme rekoruna sahip olmustur Ayrica daha sonrasinda hafif makineli bir tufek olan 9 mm lik Suomi ile 200 dusman askeri daha oldurmus ve teyit edilmis toplam oldurulen asker sayisini 705 e cikartip bu sayiya 100 gunden daha az bir surede ulasmistir Simo HayhaDogum17 Aralik 1905 1905 12 17 RautjarviOlum1 Nisan 2002 96 yasinda MilliyetFinMeslekAsker keskin nisanciEtkin yillar1925 1926 1939 1940Taninma nedeniKis Savasi ndaki ustun basarilariCocuklugu ve genclik yillariHayha bugunku Finlandiya Rusya sinirina yakin Rautjarvi kasabasinda dogdu ve askeri hizmeti 1925 yilinda basladi Savasa girmeden once Hayha bir ciftci ve avciydi 20 yasina gelince Fin milis kuvvetlerine katildi ve ilindeki aticilik sporlarinda keskin nisancilik yetenegiyle bircok basari elde etti Ciftlikteki evini aticilik kupalari ile doldurdu Kis Savasi hizmetiKis Savasi boyunca 1939 1940 keskin nisanci olarak Fin Ordusunda 6 Boluk 34 Piyade Alayi da Kizil Orduya karsi gorev yapti Hava sicakliginin 40 ile 20 C arasinda iken beyaz kamuflaji ile dogrulanmis 505 dogrulanmamis 37 Sovyet askerini oldurmustur Ayrica gun isiginin az oldugu bir donemde gunluk ortalama 7 dusman askeri oldurerek bir gunde en fazla 25 Sovyet askeri vurmustur kayda deger bir basari elde etmistir Rus yapimi olan Mosin Nagant tufeginde ayri bir durbun kullanmayip bunun sebebi mevcut olan optik durbun yuzunden nisan alip atis yapmak icin kafasini daha yukari cikarmasi gerekirdi bu da hedef olma riskini arttiran bir dezavantajdi ayrica mevcut optik durbun bugulanabilir ya da durbune vurabilecek bir isigin yansima yuzunden yerini belli edebilirdi mevcut olan demir nisangahi kullanmistir Sovyetler baska keskin nisancilar ve topcu atisi destegi ile Hayha yi durdurmaya calismislardir Bunun sonucunda 6 Mart 1940 ta bir Rus askeri tarafindan cenesinin sol altindan vuruldu Askerler tarafindan bulundugunda yuzunun alti parcalanmis ama olmemisti Kendine geldigi gun olan 13 Mart gunu ilan edilen baris antlasmasi ile savas sona erdi Bu olayin sonrasinda aldigi yaralanmalar yuzunden oldugu soylentisi yayildi Jyvaskyla ve Helsinki de uzun tedaviler ve ameliyatlar gecirdi Savastan kisa bir sure sonra Hayha Maresal Carl Gustaf Emil Mannerheim tarafindan onbasi ve ardindan da astegmen rutbesine terfi ettirilmistir Daha oncesinde Finlandiya Askeri tarihinde hic kimse bu kadar hizli bir sekilde terfi almamistir II Dunya Savasi ndan sonraII Dunya Savasi ndan sonra basarili bir geyik avcisi ve kopek yetistiricisi oldu ve Finlandiya Cumhurbaskani Urho Kekkonen ile avlandi 1998 yilinda nasil boyle iyi bir atici oldugu soruldugunda Sadece pratik yaparak cevabini vermistir Bir diger soruda ise oldurdugu kisiler icin pisman olup olmadigi sorulmustur Cevap olarak ise Ben sadece gorevimi yerine getirdim ve bana yapmam icin soylenenleri Simo Hayha Guneydogu Finlandiya da Ruokolahti de Rus sinirina yakin bulunan kucuk bir koyde omrunun son yillarini gecirmistir Kaynakca Yle Uutiset Fince 14 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2021 at 6 00pm 14th January 2020 Forces Network Ingilizce 15 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2021 www telegraph co uk 11 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2021