Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sintaşta kültürü (İngilizce: Sintashta culture), Sintaşta-Petrovka kültürü ya da Sintashta-Arkaim kültürü,Doğu Avrupa ve Orta Asya'da MÖ 2100-1800 yılları arasında var olmuş Tunç Çağı arkeolojik kültürü. Kültürün adı, Rusya'nın Çelyabinsk Oblastı'nda bulunan Sintashta arkeolojik sit alanından gelmektedir.
Sintaşta kültürü, Hint-İran dillerinin kökeni olarak kabul edilir. Bilinen en eski savaş arabaları Sintaşta mezarlarında bulunmuştur ve Eski Dünya'dan dünyaya yayılan ve savaşlarda önemli bir rol oynamış bu teknolojinin kökeni için kültür güçlü bir aday olarak kabul edilmektedir. Sintaşta yerleşimleri, bozkır kültürü için alışılmadık olan bakır madenciliği ve bronz metalurjisinin yoğunluğu ile de dikkat çekicidir.
Köken ve yayılma
Öncüller: Poltavka kültürü, Abaşevo kültürü, Corded Ware kültürü
Sintashta kültür öncülü olan ve karşılıklı etkileşimleri sonucu karışması ile ortaya çıkmıştır. Sintashta sitelerinin kalıntılarını daha sonraki yerleşim yerlerinin kalıntılarının altından tespit etmenin zorluğu nedeniyle kültür, ancak son zamanlarda Andronovo kültüründen farklı bir kültür olarak kabul edilmeye başlanmıştır.
Ural-Tobol bozkırında var olmuş öncülü olan kültür, Yamnaya kültürünün bir parçası olarak kabul edilen Poltavka kültürüdür. Eski Poltavka yerleşimlerinin üzerine veya Poltavka mezarlıklarına yakın bölgelere Sintashta köyleri inşa edilmiş, Poltavka motifleri Sintashta çanak çömleklerinde yaygınca bulunmuştur.
Sintashta materyal kültürü, Sintashta bölgesinin kuzeyindeki orman bozkır bölgesinde yaşamış ve Corded Ware kültürü kökenli öncül de etkisini altındadır. Bu kültüre ait bireyler de çoğunlukla göçebe ve pastoralist bir yaşam sürmüştür.
Proto-Hint-İran etnik ve dil kimliği
Sintashta kültürü halkının Hint-İran dil ailesinin atası olan Proto-Hint-İran dili konuştuğu düşünülmektedir. Bu tanımlama temel olarak, Vedik Sanskrit dilinde kaydedilmiş eski Hint-İran ilahilerini içeren bir Hint dini metin olan Rigveda'nın bölümleriyle arkeolojinin ortaya çıkardığı Sintashta kültürünün mezar ayinleri arasındaki benzerliklere dayanmaktadır.
Sintashta kültürü sayesinde Hint-İran dilleri Hint-İranlılarla Anadolu, Hindistan ve İran'a yayılmıştır. MÖ 9. yy'dan itibarense İran dilleri İskitlerle birlikte batıya, Proto-Hint-Avrupalıların geldiği Pontik bozkırlarına yayıldı.
Metal üretimi
Sintashta ekonomisi bakır metalurjisi merkezliydi. Yakındaki madenlerden (Vorovskaya Yama gibi) gelen bakır cevherleri, bakır ve arsenik tunç halinde işlenmek üzere Sintashta yerleşimlerine götürülürdü. Bu, endüstriyel ölçekte gerçekleşmiştir: Kültür bölgelerinde yapılan kazılarda tüm binaların, eritme fırınları ve cüruf kalıntılarını içerdiği bulunmuştur.
Bu metalin büyük kısmı Orta Asya'daki Baktria-Margiyana Arkeolojik Kompleksi (BMAC) şehirlerine ihraç edilmek üzere üretilmiştir. Sintashta ve BMAC arasındaki bu ticaret, bozkır bölgesini Yakın Doğu antik kent uygarlıklarına bağlamıştır. İran ve Mezopotamya imparatorlukları ve şehir devletleri bu metaller için neredeyse sınırsız bir pazar sağlamıştır.
Bu ticaret rotaları daha sonra atların, arabaların ve nihayetinde Hint-İran dili konuşan insanların bozkır bölgesinden Yakın Doğu'ya girdikleri araç olmuştur.
-
![image]()
Arkaim kazı alanının havadan görünümü -
![image]()
Arkaim'in havadan görünümü -
![image]()
Kazılardan çıkan yapı temelleri -
![image]()
At arabası modeli, Arkaim Müzesi
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Koryakova 1998b.
- ^ a b Koryakova 1998a.
- ^ Anthony 2009.
- ^ Kuznetsov 2006.
- ^ Hanks & Linduff 2009.
- ^ a b Anthony 2007, ss. 386–388.
- ^ a b Anthony 2007.
- ^ Anthony 2007.
- ^ a b Beckwith 2009.
- ^ Anthony 2007, ss. 390–391
- ^ Anthony 2007, ss. 435–418.
Kaynakça
- Allentoft (2015), "Population genomics of Bronze Age Eurasia", Nature, doi:10.1038/nature14507
- Anthony, D. W. (2007). The Horse, the Wheel, and Language. Princeton, NJ: Princeton University Press. ISBN .
- Anthony, D. W. (2009). "The Sintashta Genesis: The Roles of Climate Change, Warfare, and Long-Distance Trade". Hanks, B.; Linduff, K. (Ed.). Social Complexity in Prehistoric Eurasia: Monuments, Metals, and Mobility. Cambridge University Press. ss. 47-73. doi:10.1017/CBO9780511605376.005. ISBN .
- Beckwith, Christopher I. (2009), Empires of the Silk Road, Princeton University Press
- Hanks, B.; Linduff, K. (2009). "Late Prehistoric Mining, Metallurgy, and Social Organization in North Central Eurasia". Hanks, B.; Linduff, K. (Ed.). Social Complexity in Prehistoric Eurasia: Monuments, Metals, and Mobility. Cambridge University Press. ss. 146-167. doi:10.1017/CBO9780511605376.005. ISBN .
- Koryakova, L. (1998a). . The Center for the Study of the Eurasian Nomads (CSEN). 28 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2010.
- Koryakova, L. (1998b). . The Center for the Study of the Eurasian Nomads (CSEN). 28 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2010.
- Kuznetsov, P. F. (2006). "The emergence of Bronze Age chariots in eastern Europe". Antiquity. 80 (309). ss. 638-645. 7 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2019.
- Kuz'mina, E. E. (2007). Mallory, J. P. (Ed.). The Origin of the Indo-Iranians. Leiden: Brill. ISBN .
Dış bağlantılar
- Stanislav A. Grigoriev, "Eski Hint-Avrupalılar" 18 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sintasta kulturu Ingilizce Sintashta culture Sintasta Petrovka kulturu ya da Sintashta Arkaim kulturu Dogu Avrupa ve Orta Asya da MO 2100 1800 yillari arasinda var olmus Tunc Cagi arkeolojik kulturu Kulturun adi Rusya nin Celyabinsk Oblasti nda bulunan Sintashta arkeolojik sit alanindan gelmektedir Sintasta kulturu Hint Iran dillerinin kokeni olarak kabul edilir Bilinen en eski savas arabalari Sintasta mezarlarinda bulunmustur ve Eski Dunya dan dunyaya yayilan ve savaslarda onemli bir rol oynamis bu teknolojinin kokeni icin kultur guclu bir aday olarak kabul edilmektedir Sintasta yerlesimleri bozkir kulturu icin alisilmadik olan bakir madenciligi ve bronz metalurjisinin yogunlugu ile de dikkat cekicidir Koken ve yayilmaOnculler Poltavka kulturu Abasevo kulturu Corded Ware kulturu Sintashta Petrovka kulturu kirmiziyla gosterilmistir Andronovo kulturu turuncu renktedir En erken tekerlekli arabalarin bulundugu alan macenta olarak belirtilmistir Bitisik ve ortusen kulturler Afanasevo kulturu Srubna kulturu BMAC zeytin yesili olarak gosterilmistir Allentoft a 2015 gore Sintashta kulturu muhtemelen kismen Corded Ware kulturunden turemistir Sintashta kultur onculu olan ve karsilikli etkilesimleri sonucu karismasi ile ortaya cikmistir Sintashta sitelerinin kalintilarini daha sonraki yerlesim yerlerinin kalintilarinin altindan tespit etmenin zorlugu nedeniyle kultur ancak son zamanlarda Andronovo kulturunden farkli bir kultur olarak kabul edilmeye baslanmistir Ural Tobol bozkirinda var olmus onculu olan kultur Yamnaya kulturunun bir parcasi olarak kabul edilen Poltavka kulturudur Eski Poltavka yerlesimlerinin uzerine veya Poltavka mezarliklarina yakin bolgelere Sintashta koyleri insa edilmis Poltavka motifleri Sintashta canak comleklerinde yayginca bulunmustur Sintashta materyal kulturu Sintashta bolgesinin kuzeyindeki orman bozkir bolgesinde yasamis ve Corded Ware kulturu kokenli oncul de etkisini altindadir Bu kulture ait bireyler de cogunlukla gocebe ve pastoralist bir yasam surmustur Proto Hint Iran etnik ve dil kimligi Sintashta kulturu halkinin Hint Iran dil ailesinin atasi olan Proto Hint Iran dili konustugu dusunulmektedir Bu tanimlama temel olarak Vedik Sanskrit dilinde kaydedilmis eski Hint Iran ilahilerini iceren bir Hint dini metin olan Rigveda nin bolumleriyle arkeolojinin ortaya cikardigi Sintashta kulturunun mezar ayinleri arasindaki benzerliklere dayanmaktadir Sintashta kulturu sayesinde Hint Iran dilleri Hint Iranlilarla Anadolu Hindistan ve Iran a yayilmistir MO 9 yy dan itibarense Iran dilleri Iskitlerle birlikte batiya Proto Hint Avrupalilarin geldigi Pontik bozkirlarina yayildi Metal uretimiAvrasya daki Hint Avrupa dillerinin gunumuzdeki dagilimi Hint Iran Sintashta ekonomisi bakir metalurjisi merkezliydi Yakindaki madenlerden Vorovskaya Yama gibi gelen bakir cevherleri bakir ve arsenik tunc halinde islenmek uzere Sintashta yerlesimlerine goturulurdu Bu endustriyel olcekte gerceklesmistir Kultur bolgelerinde yapilan kazilarda tum binalarin eritme firinlari ve curuf kalintilarini icerdigi bulunmustur Bu metalin buyuk kismi Orta Asya daki Baktria Margiyana Arkeolojik Kompleksi BMAC sehirlerine ihrac edilmek uzere uretilmistir Sintashta ve BMAC arasindaki bu ticaret bozkir bolgesini Yakin Dogu antik kent uygarliklarina baglamistir Iran ve Mezopotamya imparatorluklari ve sehir devletleri bu metaller icin neredeyse sinirsiz bir pazar saglamistir Bu ticaret rotalari daha sonra atlarin arabalarin ve nihayetinde Hint Iran dili konusan insanlarin bozkir bolgesinden Yakin Dogu ya girdikleri arac olmustur Arkaim kazi alaninin havadan gorunumu Arkaim in havadan gorunumu Kazilardan cikan yapi temelleri At arabasi modeli Arkaim MuzesiAyrica bakinizArkaim KimmerlerKaynakca Koryakova 1998b a b Koryakova 1998a Anthony 2009 Kuznetsov 2006 Hanks amp Linduff 2009 a b Anthony 2007 ss 386 388 a b Anthony 2007 Anthony 2007 a b Beckwith 2009 Anthony 2007 ss 390 391 Anthony 2007 ss 435 418 KaynakcaAllentoft 2015 Population genomics of Bronze Age Eurasia Nature doi 10 1038 nature14507 Anthony D W 2007 The Horse the Wheel and Language Princeton NJ Princeton University Press ISBN 978 0 691 05887 0 Anthony D W 2009 The Sintashta Genesis The Roles of Climate Change Warfare and Long Distance Trade Hanks B Linduff K Ed Social Complexity in Prehistoric Eurasia Monuments Metals and Mobility Cambridge University Press ss 47 73 doi 10 1017 CBO9780511605376 005 ISBN 978 0 511 60537 6 Beckwith Christopher I 2009 Empires of the Silk Road Princeton University Press Hanks B Linduff K 2009 Late Prehistoric Mining Metallurgy and Social Organization in North Central Eurasia Hanks B Linduff K Ed Social Complexity in Prehistoric Eurasia Monuments Metals and Mobility Cambridge University Press ss 146 167 doi 10 1017 CBO9780511605376 005 ISBN 978 0 511 60537 6 Koryakova L 1998a The Center for the Study of the Eurasian Nomads CSEN 28 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2010 Koryakova L 1998b The Center for the Study of the Eurasian Nomads CSEN 28 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2010 Kuznetsov P F 2006 The emergence of Bronze Age chariots in eastern Europe Antiquity 80 309 ss 638 645 7 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2019 Kuz mina E E 2007 Mallory J P Ed The Origin of the Indo Iranians Leiden Brill ISBN 978 90 04 16054 5 Dis baglantilarStanislav A Grigoriev Eski Hint Avrupalilar 18 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 88521 151 5