Afanasiyevo kültürü (Rusça: Афанасьевская культура) Altay Dağları ve Minusinsk ovası civarında görülen, MÖ 3300 ile MÖ 2500 yılları arasında Kalkolitik Çağ'da var olmuş, Güney Sibirya'da bulunmuş olan en eski arkeolojik kültür. Kültürün ismi bölgede bulunan Afanasiyeva Dağı'ndan (Rusça: Гора Афанасьева) gelmektedir.Altay ve Sayan Dağları'nın kuzeybatısındaki bozkırlarda gelişmiştir. Avcılık, hayvancılık, taştan ve bakırdan eşyalar yaptıkları kazılar sonucu ortaya çıkmıştır.
Coğrafi aralık | Güney Sibirya |
---|---|
Çağ | Kalkolitik |
Ana sit | |
Ardıl | Okunev kültürü, Andronovo kültürü |
Kültür
Toplu mezarlar bu kültürde yaygın olarak kullanılmamıştır. Afanasiyevo mezarları genellikle tek veya küçük kolektif gömülerden oluşmuş ve ölüler mezarların içerisinde oturur pozisyonda gömülmüşlerdir. Mezar çukurları dikdörtgen veya daire şeklinde kazılmış ve mezarlar çeşitli taşlarla işaretlenmiştir.
Afanasiyevo ekonomisi sığır, koyun ve keçi yetiştirmek üzerine kuruluydu. Aynı zamanda vahşi ve evcil at kalıntılarına da rastlanmıştır. Kültür bölgedeki ilk yemek üreten toplum olmaktadır. Arkeolojik çalışmalarda kemik iğneler, çakmak taşından yapılmış ok uçları ve çeşitli aletler ortaya çıkartılmıştır. Bunlara ek olarak altın, gümüş ve bakırdan oluşan küçük eşyalara rastlanmıştır.
Diğer toplumlara etkileri
O zamanlarda en çok erken Hint-Avrupa toplumlarında yaygın olan metal kullanımı, at biniciliği, tekerlekli araç kullanımı ve diğer kurgan step toplumlarıyla olan kültürel ilişkiler gibi nedenlerden ötürü Afanasiyevo kültürü genellikle kökensel ve dilsel olarak Hint-Avrupalı şeklinde sınıflandırılmaktadır. Allentoft & Haak'a göre Afanasiyevo halkı Kurgan hipotezinin de desteklediği üzere Proto-Hint-Avrupalılar olarak da tabir edilen Yamnaya halkı ile genetik açıdan ayırt edilemeyecek kadar yakın olmalıdır.
Günümüzde Afanasiyevo kültürüne mensup erkek bireylerden alınmış 3 adet Y-DNA analizi bulunmaktadır. 3 analizde sonuç olarak test edilmiş tüm bireylerin Yamnaya erkeklerinin çoğunluğunda görülen haplogrubuna ait olduğunu bulmuştur. Buna ilaveten 2 bireyin aynı zamanda R1b haplogrubunun alt grubu olan M269 sekansına sahip olduğu da ortaya çıkmıştır. Bu sekansın en yaygın olduğu toplumlar ise Yamnaya halkı ve modern Batı Avrupalılardır.
Pek çok kaynak, metal ve maden işlemeciliğinin Çin'e, Afanasiyevo kültürü vasıtasıyla geçtiğini öne sürmektedir.
Afanasiyevo kültürünün ilerleyen zamanlarda yerel, orman bazlı ve Hint-Avrupalı olmayan Okunev kültürü tarafından devam ettirildiği düşünülmektedir. Afanasiyevo kültürünün bulunduğu coğrafya ise Andronovo, Karasuk, Tagar ve Taştık kültürü gibi diğer kültürler tarafından istila edilmiştir.
Allentoft aynı zamanda Andronovo kültürünün Tunç Çağı ve erken Demir Çağı arasında gerçekleşmiş ikinci akım Hint-Avrupa göçleri vasıtasıyla Afanasiyevo kültürünün yerine geçtiğini bulmuştur.Tarım havzasındaki mumyaların genetik olarak Yamnaya ve Afanasiyevo kültürü yerine Andronovo kültürüne daha yakın olması da bu savı destekler niteliktedir.
- Afanasievo seramik kapları, Anokhin Müzesi
- Afanasievo mutfak eşyaları, Anokhin Müzesi
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Vadetskaya, E., Polyakov, A., and Stepanova, N. (2014). The set sites of the Afanasievo culture. Barnaul: Azbuka.
- ^ Rasmussen, S15-16.
- ^ a b c Mallory 1997, ss. 4–6
- ^ Balaresque, Patricia; Bowden, Georgina R.; Adams, Susan M.; Leung, Ho-Yee; King, Turi E.; Rosser, Zoë H.; Goodwin, Jane; Moisan, Jean-Paul; et al. (2010). Penny, David, ed. "A Predominantly Neolithic Origin for European Paternal Lineages". PLOS Biology. 8 (1): e1000285. doi:10.1371/journal.pbio.1000285. PMC 2799514. PMID 20087410.
- ^ a b Haak 2015.
- ^ a b c d Allentoft 2015.
- ^ Clémence Hollard (2014). Peuplement du sud de la Sibérie et de l'Altaï à l'âge du Bronze : apport de la paléogénétique (phd) (Fransızca). . 20 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2019. 20 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Baumer 2012, s. 122
- ^ Keay 2009
- ^ "Central Asian Arts: Neolithic and Metal Age cultures". . . 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2015.
- ^ "Stone Age: European cultures". . . Erişim tarihi: 2 Mart 2015.
Diğer Kaynaklar
- Allentoft, Morten; Sikora, Martin (2015), "Population genomics of Bronze Age Eurasia", Nature, 522 (7555), ss. 167-172, Bibcode:2015Natur.522..167A, doi:10.1038/nature14507
- (26 Temmuz 2010). The Horse, the Wheel, and Language: How Bronze-Age Riders from the Eurasian Steppes Shaped the Modern World. Princeton University Press. ISBN . 9 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- (11 Aralık 2012). The History of Central Asia: The Age of the Steppe Warriors. I.B. Tauris. ISBN . 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2019.
- H. P. Francfort, The Archeology of Protohistoric Central Asia and the Problems of Identifying Indo-European and Uralic-Speaking populations (review 12 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .) in: Persée 2003: Archéologie de l'Asie intérieure de l'âge du bronze à l'âge du fer 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Haak, W.; Lazaridis, I. (2015). "Massive migration from the steppe was a source for Indo-European languages in Europe". Nature. 522 (7555). ss. 207-211. arXiv:1502.02783 $2. Bibcode:2015Natur.522..207H. doi:10.1038/nature14317. (PMC) 5048219 $2. (PMID) 25731166.
- (1 Ekim 2009). China: A History. . ISBN . 6 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2019.
- Haywood, Antohny (2 Mayıs 2012). Siberia: A Cultural History. Andrews UK Limited. ISBN . 6 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2019.
- Kozshin, P (1970). "O psaliach is afanasievskih mogil". Sovetskaya Archeologiya. Cilt 4. ss. 189-93.
- Einführung in die Ethnologie Zentralasiens Marion Linska, Andrea Handl, Gabriele Rasuly-Paleczek (2003) ()
- Mallory, J. P. (1997). Encyclopedia of Indo-European Culture. . ISBN . 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2015.
- Mallory, J. P.; (2000), The Tarim Mummies: Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West, Londra: Thames & Hudson
- Sinor, Denis (1 Mart 1990). The Cambridge History of Early Inner Asia, Volume 1. Cambridge University Press. ISBN . 3 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2019.
- (13 Kasım 1986). Hunters in Transition: Mesolithic Societies of Temperate Eurasia and Their Transition to Farming. Cambridge University Press. ISBN . 6 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Afanasiyevo kulturu Rusca Afanasevskaya kultura Altay Daglari ve Minusinsk ovasi civarinda gorulen MO 3300 ile MO 2500 yillari arasinda Kalkolitik Cag da var olmus Guney Sibirya da bulunmus olan en eski arkeolojik kultur Kulturun ismi bolgede bulunan Afanasiyeva Dagi ndan Rusca Gora Afanaseva gelmektedir Altay ve Sayan Daglari nin kuzeybatisindaki bozkirlarda gelismistir Avcilik hayvancilik tastan ve bakirdan esyalar yaptiklari kazilar sonucu ortaya cikmistir Afanasiyevo kulturuCografi aralikGuney SibiryaCagKalkolitikAna sitArdilOkunev kulturu Andronovo kulturuKulturToplu mezarlar bu kulturde yaygin olarak kullanilmamistir Afanasiyevo mezarlari genellikle tek veya kucuk kolektif gomulerden olusmus ve oluler mezarlarin icerisinde oturur pozisyonda gomulmuslerdir Mezar cukurlari dikdortgen veya daire seklinde kazilmis ve mezarlar cesitli taslarla isaretlenmistir Afanasiyevo ekonomisi sigir koyun ve keci yetistirmek uzerine kuruluydu Ayni zamanda vahsi ve evcil at kalintilarina da rastlanmistir Kultur bolgedeki ilk yemek ureten toplum olmaktadir Arkeolojik calismalarda kemik igneler cakmak tasindan yapilmis ok uclari ve cesitli aletler ortaya cikartilmistir Bunlara ek olarak altin gumus ve bakirdan olusan kucuk esyalara rastlanmistir Diger toplumlara etkileriAvrupa daki R M269 haplogrubunun projeksyonel dagilimi O zamanlarda en cok erken Hint Avrupa toplumlarinda yaygin olan metal kullanimi at biniciligi tekerlekli arac kullanimi ve diger kurgan step toplumlariyla olan kulturel iliskiler gibi nedenlerden oturu Afanasiyevo kulturu genellikle kokensel ve dilsel olarak Hint Avrupali seklinde siniflandirilmaktadir Allentoft amp Haak a gore Afanasiyevo halki Kurgan hipotezinin de destekledigi uzere Proto Hint Avrupalilar olarak da tabir edilen Yamnaya halki ile genetik acidan ayirt edilemeyecek kadar yakin olmalidir Gunumuzde Afanasiyevo kulturune mensup erkek bireylerden alinmis 3 adet Y DNA analizi bulunmaktadir 3 analizde sonuc olarak test edilmis tum bireylerin Yamnaya erkeklerinin cogunlugunda gorulen haplogrubuna ait oldugunu bulmustur Buna ilaveten 2 bireyin ayni zamanda R1b haplogrubunun alt grubu olan M269 sekansina sahip oldugu da ortaya cikmistir Bu sekansin en yaygin oldugu toplumlar ise Yamnaya halki ve modern Bati Avrupalilardir Pek cok kaynak metal ve maden islemeciliginin Cin e Afanasiyevo kulturu vasitasiyla gectigini one surmektedir Afanasiyevo kulturunun ilerleyen zamanlarda yerel orman bazli ve Hint Avrupali olmayan Okunev kulturu tarafindan devam ettirildigi dusunulmektedir Afanasiyevo kulturunun bulundugu cografya ise Andronovo Karasuk Tagar ve Tastik kulturu gibi diger kulturler tarafindan istila edilmistir Allentoft ayni zamanda Andronovo kulturunun Tunc Cagi ve erken Demir Cagi arasinda gerceklesmis ikinci akim Hint Avrupa gocleri vasitasiyla Afanasiyevo kulturunun yerine gectigini bulmustur Tarim havzasindaki mumyalarin genetik olarak Yamnaya ve Afanasiyevo kulturu yerine Andronovo kulturune daha yakin olmasi da bu savi destekler niteliktedir Afanasievo seramik kaplari Anokhin Muzesi Afanasievo mutfak esyalari Anokhin MuzesiAyrica bakinizAnav kulturu Kelteminar kulturu Andronovo kulturu Karasuk kulturu Tagar kulturu Tastik kulturuKaynakca Vadetskaya E Polyakov A and Stepanova N 2014 The set sites of the Afanasievo culture Barnaul Azbuka Rasmussen S15 16 a b c Mallory 1997 ss 4 6 Balaresque Patricia Bowden Georgina R Adams Susan M Leung Ho Yee King Turi E Rosser Zoe H Goodwin Jane Moisan Jean Paul et al 2010 Penny David ed A Predominantly Neolithic Origin for European Paternal Lineages PLOS Biology 8 1 e1000285 doi 10 1371 journal pbio 1000285 PMC 2799514 PMID 20087410 a b Haak 2015 a b c d Allentoft 2015 Clemence Hollard 2014 Peuplement du sud de la Siberie et de l Altai a l age du Bronze apport de la paleogenetique phd Fransizca 20 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2019 20 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Baumer 2012 s 122 Keay 2009 Central Asian Arts Neolithic and Metal Age cultures 13 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2015 Stone Age European cultures Erisim tarihi 2 Mart 2015 Diger KaynaklarAllentoft Morten Sikora Martin 2015 Population genomics of Bronze Age Eurasia Nature 522 7555 ss 167 172 Bibcode 2015Natur 522 167A doi 10 1038 nature14507 26 Temmuz 2010 The Horse the Wheel and Language How Bronze Age Riders from the Eurasian Steppes Shaped the Modern World Princeton University Press ISBN 1400831105 9 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ocak 2015 11 Aralik 2012 The History of Central Asia The Age of the Steppe Warriors I B Tauris ISBN 1780760604 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2019 H P Francfort The Archeology of Protohistoric Central Asia and the Problems of Identifying Indo European and Uralic Speaking populations review 12 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Persee 2003 Archeologie de l Asie interieure de l age du bronze a l age du fer 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haak W Lazaridis I 2015 Massive migration from the steppe was a source for Indo European languages in Europe Nature 522 7555 ss 207 211 arXiv 1502 02783 2 Bibcode 2015Natur 522 207H doi 10 1038 nature14317 PMC 5048219 2 PMID 25731166 1 Ekim 2009 China A History ISBN 046502002X 6 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2019 Haywood Antohny 2 Mayis 2012 Siberia A Cultural History Andrews UK Limited ISBN 1908493372 6 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2019 Kozshin P 1970 O psaliach is afanasievskih mogil Sovetskaya Archeologiya Cilt 4 ss 189 93 Einfuhrung in die Ethnologie Zentralasiens Marion Linska Andrea Handl Gabriele Rasuly Paleczek 2003 Mallory J P 1997 Encyclopedia of Indo European Culture Taylor amp Francis ISBN 1884964982 22 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2015 Mallory J P 2000 The Tarim Mummies Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West Londra Thames amp Hudson Sinor Denis 1 Mart 1990 The Cambridge History of Early Inner Asia Volume 1 Cambridge University Press ISBN 0521243041 3 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2019 13 Kasim 1986 Hunters in Transition Mesolithic Societies of Temperate Eurasia and Their Transition to Farming Cambridge University Press ISBN 0521268680 6 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2019