Örüntülü örnekleme istatistik bilimi içinde, örnekleme yoluyla veri toplamak için kullanılabilecek bir yöntemidir. Bu yöntemin ana prensibi bir içinde bulunan elemanlar numaralanıp sıra ile her elemana bir kod numarası verilebilirse, rastgele seçilmiş veya hesaplama ile bulunmuş bir kod aralığı olan k aralığı ile her kinci elemanın seçimidir.
Bu örnekleme yöntemi için ilk uygulama aşaması her bir anakütle elemanının tespit edilip birbirini takip eden bir kod numarası verilmesidir. Bu işlem genel olarak basit rastgele örnekleme ile aynıdır. Bazen bu sıralayıp kod numarası verilmesi başka nedenlerle yapıldığı için bu işlem aşaması çok kolaylaşır. Örneğin, anakütle üniversite öğrencileri için birbirini takip edilen kayıt numaraları üniversiteye girişte verilmiş olabilir.
İkinci işlem ise tek bir başlangıç kod numarası ve tek bir k kod aralığı seçilmesidir. Başlangıç numarası, herhangi bir olasılık rastgele numara üreten bir alet kullanılarak, rastgele seçilmelidir. Birinci aşamada verilmiş olan kod numaralarının başlangıcının, başlangıç kod numarası olarak seçilmemesi nedeni, elde edilecek örnekleme biraz daha rastsallık karakteri sağlamaktır. Böylece her bir elemanın örnekleme seçiminin ayni olasılıkta olacaktır ve birinci kod numarası taşıyan eleman her ne olursa olsun örneklemde bulunmayacaktır. Kod aralığı olarak bilinen tek bir sayı olan k ise pratikte iki değişik şekilde seçilebilir:
- Eğer bütün istenilen örneklem hacmi için bütün seçilecek kod sayıları (yani n sayıda eleman kodu) tek bir işlemle bulunmak istenirse, bu halde kod aralığı rastgele seçilmez ve şu hesapla bulunur. Eğer N:anakütle eleman sayısı ve n istenilen örneklem hacmi ise,
- k = INT [ N / n]
Burada INT (tam sayı) operasyonu k nin sadece tam sayı olan kısmının bulunması ve kesirlerinin elimine edilmesi gereğine işaret etmektedir. Örnekleme alınacak eleman kod sayısı başlangıç kod numarasından başlayarak son elde edilen örneklem kod numarasına kod aralığını ekleyerek bulunur. knin INT işlemi ile bulunması nedeniyle son kod numarasının her halikarda örneklemde bulunması önlenmiş olmaktadır.
Örneğin, üniversitede 5230 öğrenci kayıtlı ise; kayıt numaraları 2500den başlıyorsa; ve 30 sayıda örneklem hacmi gözümlenmek isteniyorsa; bu halde
- k= INT (5230/30) = INT (174.33) = 174
olur. Örnekleme şu kod(=kayıt) numarası olan öğrenciler dahil edilir:
- 2500 2674 2848 ..... 7546 7720 (30 tane kod numarası)
- İkinci şekilde kod aralığı bir rassal numara üretici aleti kullanılarak rastgele olarak bulunur. Bu halde, özellikle elde edilen kod aralığı örneklem hacmi nye yakınsa, başlangıç sayısına kod aralığı ekleyerek elde edilen örnekleme girme kod sayıları istenilen örneklem hacminden küçük olacaktır ve bu halde yeni bir başlangıç numarası ve yeni bir kod aralığı sayıları bulunarak bu işlemin n sayıda örneklem kod numaraları bulununcaya kadar tekrar edilmesi tavsiye edilmektedir.
Bundan anlaşılır ki bu örneklemede bir rastgele başlangıç kod numarası ve bundan sonraki kod numaralarının muntazam olarak aynı aralıkla elde edilmeleri şeklinde bir sistem bulunmaktadır ve bu örüntü yaratmaktadır. Böylece anakütlenin her elemanı aynı olasılıkla örnekleme koyulmaktadır. Genellikle bu türlü örneklem seçimi basit rastgele örneklemeden daha az maliyetli ve daha etken sonuç örneklem ortaya çıkartır.
Örüntülü örnekleme eğer anakütle elamanları araştırma sorunu bakımından homojenlik gösteriyorsa uygulanmalıdır. Eğer anakütle içinde kendi aralarında homojen, diğer tabakalardan çok değişik olan tabakalar bulunuyorsa (yani tabakalı örnekleme daha uygunsa) veya veri toplama maliyetleri çok değişik veri kümeleri bulunuyorsa (yani küme örneklemesi veya daha uygun ise örüntülü örneklem yerine bu daha uygun bir rastgele örnekleme yöntemi kullanılması tavsiye edilir. Diğer taraftan, eğer kullanılan kod sayıları (özellikle başka nedenle hazırlanmış kod numaraları kullanılıyorsa) içlerinde kendine has bir değişik bir sistem bulunuyorsa öruntülü örnekleme rastgele örneklem ortaya çıkartmayacaktır. Örneğin, eğer öğrencilere kayıt numarası verilirken öğrenciler önceden 'Üniversite Giriş Sınavları' sonuçlarına göre tasnif edilmişse ve ona göre kayıt numarası verilmişse, bazı sorunlar için örüntülü örneklem uygun olmayacaktır.
Dış bağlantılar
- TRSL – Template Range Sampling Library 24 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Bu (STL-tipi) tekrarlayıcı arayüz göstererek değişik örnekleme şekillerini uygulayan bir C++ yazılımları kütüphanesidir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oruntulu ornekleme istatistik bilimi icinde ornekleme yoluyla veri toplamak icin kullanilabilecek bir yontemidir Bu yontemin ana prensibi bir icinde bulunan elemanlar numaralanip sira ile her elemana bir kod numarasi verilebilirse rastgele secilmis veya hesaplama ile bulunmus bir kod araligi olan k araligi ile her kinci elemanin secimidir Bu ornekleme yontemi icin ilk uygulama asamasi her bir anakutle elemaninin tespit edilip birbirini takip eden bir kod numarasi verilmesidir Bu islem genel olarak basit rastgele ornekleme ile aynidir Bazen bu siralayip kod numarasi verilmesi baska nedenlerle yapildigi icin bu islem asamasi cok kolaylasir Ornegin anakutle universite ogrencileri icin birbirini takip edilen kayit numaralari universiteye giriste verilmis olabilir Ikinci islem ise tek bir baslangic kod numarasi ve tek bir k kod araligi secilmesidir Baslangic numarasi herhangi bir olasilik rastgele numara ureten bir alet kullanilarak rastgele secilmelidir Birinci asamada verilmis olan kod numaralarinin baslangicinin baslangic kod numarasi olarak secilmemesi nedeni elde edilecek ornekleme biraz daha rastsallik karakteri saglamaktir Boylece her bir elemanin ornekleme seciminin ayni olasilikta olacaktir ve birinci kod numarasi tasiyan eleman her ne olursa olsun orneklemde bulunmayacaktir Kod araligi olarak bilinen tek bir sayi olan k ise pratikte iki degisik sekilde secilebilir Eger butun istenilen orneklem hacmi icin butun secilecek kod sayilari yani n sayida eleman kodu tek bir islemle bulunmak istenirse bu halde kod araligi rastgele secilmez ve su hesapla bulunur Eger N anakutle eleman sayisi ve n istenilen orneklem hacmi ise k INT N n dd dd Burada INT tam sayi operasyonu k nin sadece tam sayi olan kisminin bulunmasi ve kesirlerinin elimine edilmesi geregine isaret etmektedir Ornekleme alinacak eleman kod sayisi baslangic kod numarasindan baslayarak son elde edilen orneklem kod numarasina kod araligini ekleyerek bulunur knin INT islemi ile bulunmasi nedeniyle son kod numarasinin her halikarda orneklemde bulunmasi onlenmis olmaktadir Ornegin universitede 5230 ogrenci kayitli ise kayit numaralari 2500den basliyorsa ve 30 sayida orneklem hacmi gozumlenmek isteniyorsa bu halde k INT 5230 30 INT 174 33 174 olur Ornekleme su kod kayit numarasi olan ogrenciler dahil edilir 2500 2674 2848 7546 7720 30 tane kod numarasi Ikinci sekilde kod araligi bir rassal numara uretici aleti kullanilarak rastgele olarak bulunur Bu halde ozellikle elde edilen kod araligi orneklem hacmi nye yakinsa baslangic sayisina kod araligi ekleyerek elde edilen ornekleme girme kod sayilari istenilen orneklem hacminden kucuk olacaktir ve bu halde yeni bir baslangic numarasi ve yeni bir kod araligi sayilari bulunarak bu islemin n sayida orneklem kod numaralari bulununcaya kadar tekrar edilmesi tavsiye edilmektedir Bundan anlasilir ki bu orneklemede bir rastgele baslangic kod numarasi ve bundan sonraki kod numaralarinin muntazam olarak ayni aralikla elde edilmeleri seklinde bir sistem bulunmaktadir ve bu oruntu yaratmaktadir Boylece anakutlenin her elemani ayni olasilikla ornekleme koyulmaktadir Genellikle bu turlu orneklem secimi basit rastgele orneklemeden daha az maliyetli ve daha etken sonuc orneklem ortaya cikartir Oruntulu ornekleme eger anakutle elamanlari arastirma sorunu bakimindan homojenlik gosteriyorsa uygulanmalidir Eger anakutle icinde kendi aralarinda homojen diger tabakalardan cok degisik olan tabakalar bulunuyorsa yani tabakali ornekleme daha uygunsa veya veri toplama maliyetleri cok degisik veri kumeleri bulunuyorsa yani kume orneklemesi veya daha uygun ise oruntulu orneklem yerine bu daha uygun bir rastgele ornekleme yontemi kullanilmasi tavsiye edilir Diger taraftan eger kullanilan kod sayilari ozellikle baska nedenle hazirlanmis kod numaralari kullaniliyorsa iclerinde kendine has bir degisik bir sistem bulunuyorsa oruntulu ornekleme rastgele orneklem ortaya cikartmayacaktir Ornegin eger ogrencilere kayit numarasi verilirken ogrenciler onceden Universite Giris Sinavlari sonuclarina gore tasnif edilmisse ve ona gore kayit numarasi verilmisse bazi sorunlar icin oruntulu orneklem uygun olmayacaktir Dis baglantilarTRSL Template Range Sampling Library 24 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bu STL tipi tekrarlayici arayuz gostererek degisik ornekleme sekillerini uygulayan bir C yazilimlari kutuphanesidir