Sistina Şapeli (Latince: Sacellum Sixtinum; İtalyanca: Cappella Sistina) Vatikan'da, Papa'nın resmi ikametgâhı 'nda bulunan bir şapeldir. Esasen Cappella Magna olarak bilinen şapel, adını onu 1477 – 1480 yılları arasında restore eden Papa IV. Sixtus'tan aldı. O zamandan bu yana şapel hem dînî, hem sivil papalık etkinliklerine ev sahipliği yapan bir yer oldu. Günümüzde papalık seçimlerine de ev sahipliği yapmaktadır. Sistina Şapeli'nin şöhreti büyük oranda iç mekânını süsleyen fresklerden gelmektedir. Bunlar arasında en önemlileri Michelangelo tarafından yapılan Sistina Şapeli tavanı ve Son Hüküm'dür.
Sistine Şapeli dışarıdan | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Vatikan |
Koordinatlar | 41°54′11″K 12°27′16″D / 41.90306°K 12.45444°D |
İnanç | Roma Katolik |
Açılış | 1483 |
Mimari | |
Mimar(lar) | |
Mimari tür | Rönesans |
İnşaat başlangıcı | 1477 |
Tamamlanma | 1483 |
Özellikler | |
Uzunluk | 20,7 m |
Genişlik | 40,93 m (boy) 13,41 m (en) |
Papa IV. Sixtus döneminde Sandro Botticelli, Pietro Perugino, Pinturicchio, Domenico Ghirlandaio ve 'den oluşan bir grup Rönesans ressamı, Musa'nın Hayatı ve İsa'nın Hayatı'nı tasvir eden bir dizi fresk yaptı; bu fresklerin üst bölümünde papa portreleri ve alt bölümünde trompe l'oeil (gözü aldatma) tekniğiyle yapılmış duvar halıları bulunur. Freskler 1482 yılında tamamlandı ve IV. Sixtus, şapelde 15 Ağustos 1483 tarihinde Meryem'in Göğe Yükselişi için ilk missa âyinini düzenledi. Bu törende şapel takdis edilerek Bakire Meryem'e adandı.
1508 – 1512 yılları arasında Papa II. Julius'un himayesinde Michelangelo, Batı sanatının yönünü değiştirecek, eşi bulunmaz bir başyapıt olan Sistina Şapeli tavanını yaptı. ardından 1535 – 1541 yılları arasında farklı bir ortamda şehre geri dönerek Papa VII. Clemens ve Papa III. Paulus için Son Hüküm'ü resmetti. Michelangelo'nun eserleri beş yüz yıl önce teşhir edildiklerinden beri şapele akın akın ziyaretçi çekmektedir.
Tarih
Papalık seçimlerine ev sahipliği yapmasıyla bilinen Sistina Şapeli'nin başlıca işlevi, Papalık Şapeli (Cappela Pontificia) olarak kullanılmasıdır. Papalık Şapeli, 1968'e kadar Papalık Meclisi (Pontificalis Aula) olarak adlandırılan Papalık hane halkının iki organından biridir. 15. yüzyılın sonlarında, Papa IV. Sixtus döneminde Papalık Şapeli, içinde din adamları, Vatikan devlet görevlileri ve halkın saygın kesimi bulunan yaklaşık iki yüz kişiyi kapsamaktaydı. Papalık Takvimi'nde o sene için tüm Papalık Şapeli'nin toplanması gereken elli etkinlik belirlenmişti. Bu elli etkinlikten otuz beşi kalabalık bir cemaatin katılmıyla düzenlenen missa ayinleriydi ve sekiz tanesi bazilikalarda, çoğunlukla Aziz Petrus Bazilikası'nda yapılmıştı. Bunlardan bazıları, Papa'nın bizzat liderlik ettiği Noel ve Paskalya missalarıydı. Geri kalan yirmi yedi missa ayini ise daha az bir katılımla gerçekleştirilebileceğinden, daha küçük ve daha gözden uzak yerlerde düzenlenebilirdi ve bu nedenle, Sistina Şapeli olarak yeniden inşa edilmeden önce, Cappella Maggiore'de yapılmıştı.
Cappella Maggiore İtalyancada "daha büyük, daha üstün şapel" anlamına gelmektedir. Şapele bu ismin verilme nedeni, o zamanlar Papa ve beraberindekilerin günlük ibadetlerini başka bir şapelde gerçekleştiriyor olmasıydı. Papa IV. Sixtus döneminde bu, Fra Angelico tarafından dekore edilen V. Nicolaus Şapeli'dir. Cappella Maggiore'nin 1368 yılında var olduğu kayıtlara geçmiştir. 'ın Papa IV. Sixtus'a ilettiğine göre, yeni şapele yer açmak için yıkılmadan önce Cappella Maggiore'nin duvarları yıkık dökük, virane bir haldedir.
Cappella Maggiore'nin bulunduğu alana yapılan ve günümüzde de varlığını sürdüren Sistina Şapeli, 1473 – 1481 yılları arasında tarafından Papa IV. Sixtus için tasarlanmıştı ve adını da Papa'dan alıyordu. Şapelin inşası ise tarafından tamamlandı. Bu yeni şapelin proporsiyonları eskisine çok benzemektedir. Tamamlanmasının ardından şapel, aralarında Sandro Botticelli, Domenico Ghirlandaio, Pietro Perugino ve Michelangelo'nun bulunduğu bazı önemli Yüksek Rönesans ressamları tarafından fresklerle süslendi. Sistina Şapeli'nde ilk missa ayini 15 Ağustos 1483 tarihinde düzenlendi. Bu ayinde Meryem'in Göğe Yükselişi kutlandı ve şapel takdis edilerek Bakire Meryem'e adandı.
Sistina Şapeli işlevini günümüze kadar sürdüregeldi ve hala, Papa'nın seyahat ettiği zamanlar haricinde, önemli Papalık Takvimi etkinlerine ev sahipliği yapmaktadır. Şapelin daimi bir korosu bulunmaktadır. Sistina Şapeli Korosu için pek çok orijinal eser yazılıp bestelenmiştir. Bunların en önemlisi Gregorio Allegri'nin adlı eseridir.
Papalık meclisi
Sistina Şapeli'nin bir diğer özelliği de her papalık seçiminde 'nin toplandığı yer olmasıdır. Bu toplantı yapılacağı zaman, şapelin çatısına bir baca kurulmaktadır ve bu bacadan yükselen duman, kardinallerin kararını göstermektedir. Eğer bacadan, oy pusulalarının yakılmasıyla ortaya çıkan beyaz bir duman yükseliyorsa, yeni bir papa seçilmiş demektir. Ancak aday üçte ikiden daha az oy almışsa, oy pusulalarının yanında ıslak saman ve bazı kimyasal maddeler de yakılmakta ve siyah bir duman yükselmektedir. Bu da, seçimin henüz sonuçlanmadığı anlamına gelmektedir.
Seçim toplantısı için kardinallere duyabilecekleri, yemek yiyebilecekleri, uyuyabilecekleri ve zaman geçirebilecekleri bir alan sağlanmakta ve onların ihtiyaçlarını karşılayacak hizmetçiler görevlendirilmektedir. Büyük Bölünme öncesinde bu toplantılar, bir Dominiken manastırı olan 'da yapılmaktaydı. 1455'ten beri ise Vatikan'da yapılmaktadır ve 1996'dan beri, II. Ioannes Paulus'un 'e göre kardinallerin, seçim sürecinde 'de konaklamaları fakat Sistina Şapeli'nde oylama yapmaya devam etmeleri gerekmektedir.
Bir zamanlar saygınlık göstergesi olarak her seçmen kardinalin papalık seçimlerinde kanopi kullanması gerekirdi. Yeni papa seçim sonucunu kabul ettikten sonra yeni adını söylerdi ve bunun ardından diğer kardinaller koltuklarına bağlı olan bir ipi çekerek kanopilerini alçaltırlardı. Aziz X. Pius'un reformlarına kadar, hangi kardinalin hangi papa tarafından görevlendirildiğini belirlemek için kardinaller farklı renklerde kanopiler kullanırdı. Ancak Papa VI. Paulus kanopileri tamamen kaldırdı çünkü onun döneminde Kardinaller Heyeti öyle kalabalıklaştı ki kardinaller duvarların önünde iki sıra halinde oturmak zorunda kaldı ve bu durumda kanopiler, arka sırada oturan kardinallerin önünü kapatmaktaydı.
Mimari
Mimari yapı
Sistina Şapeli dikdörtgen şeklinde, yüksek tavanlı bir yapıdır. Kesin ölçülerini belirlemek güç olsa da, iç ölçülerine göre boyu 40,9 ve eni 13,4 metredir. Bu ölçüler Süleyman'ın Tapınağı için Eski Ahit'te verilenlerle aynıdır.
Şapelin dışı, pek çok Ortaçağ ve Rönesans dönemi İtalyan kiliselerinde görüldüğü gibi, sade bir görünüme sahiptir. Şapelin dış cephesi veya taç kapısı yoktur, şapele girişler daima Apostol Sarayı'nın (Papalık Sarayı) içindeki odalardan yapılmıştır. Dış yüzeyini görebilmek yalnızca şapelin çevresindeki pencereler ve ışıklıklar ile mümkündür. Cappela Maggiore’de de olmuş olabileceği gibi, taş yapıların çökmesi ve çatlaması, dış duvarları destekleyen payandaların yapılmasını zorunlu kıldı. Diğer yapıların da şapele katılmasıyla şapelin dış görüntüsü iyiden iyiye değişti.
Yapı üç katlıdır. Bunlardan ilki, oldukça yüksek bir bodrum katıdır. Bu katta birkaç pencere ve dış bahçeye çıkan bir kapı bulunur. Tavan, şapeli desteklemek amacıyla tonoz şeklinde yapılmıştır ve eğimi oldukça fazladır. Üst kat ise esas Sistina Şapeli'dir. Tonoz şeklindeki tavanın yüksekliği 20.7 metreyi bulur. Yapının uzun kenarlarında altışar, kısa kenarlarında ikişer uzun ve vardır, ancak bunların bazılarının önü kapalıdır. Tonozun üstünde, en üst katta ise muhafızlar için yemek salonları bulunur. Yapının bu katında, yapıyı dıştan saran bir koridor da bulunur. Bu koridor, duvarlardaki arkatların üzerine inşa edilmiştir. Tonoz döşemeye sürekli su sızmasına sebep olduğu için koridorun üstü kapatılmıştır.
İç mekan
Şapelin genel proporsiyonlarını belirlemek için uzun kenar birim alınmıştır. Uzunluk üçe bölünerek en, ikiye bölünerek yükseklik hesaplanmıştır. Orana sadık kalarak uzun kenarlara altışar, kısa kenarlara ise ikişer pencere yapılmıştır. Tanımlanmış oranlar Rönesans mimarisinin bir özelliğidir ve Roma'nın Klasik mirasına artan ilgiyi gösterir.
Şapelin tavanı, pencere kemerlerinin en üstünden itibaren başlayan, ortası düzleştirilmiş bir beşik tonoz şeklindedir. Her pencerenin üstünde, beşik tonozu enine kesen daha küçük tonozlar vardır. Bu küçük tonozlar beşik tonozu küçük pilasterlerle bölmektedir. En alt kısımda ise pencerelerin arasından pilasterlerin arasına uzanan geniş pandantifler bulunmaktadır. Tavan ilk olarak 'nın tasarımına uygun olarak parlak maviye boyanıp altın yıldızlarla süslenmiştir. Şapelin zemini (mermer ve renkli taşlar kullanılarak uygulanan geometrik bir dekorasyon stili) şeklinde yapılmıştır. Zeminin deseni, iç mekânın ilk proporsiyonlarını yansıtmaktadır ve Papa'nın gibi önemli günlerde kullandığı, ana girişten gelen tören yolunu göstermektedir.
, ve tarafından yapılan mermer bir bölme ya da transenna, şapeli ikiye ayırmaktadır.Sunağa yakın taraf Papalık Şapeli üyelerinin, diğer taraf ise dua etmeye gelen insanlar ve kasaba halkının kullanması için ayrılmıştır. Ancak zamanla papanın beraberindeki insan sayısının artması sonucu bu bölmenin yeri değiştirilmiş, halka ayrılan alan azaltılmıştır. Transennanın üstü, bir zamanlar yaldızlı olan bir sıra dekoratif mumla süslenmiştir. Ayrıca bir zamanlar yaldızlı ferforje bir kapının bulunduğu yerde şimdi ahşap bir kapı vardır. Transennayı yapan sanatçılar ayrıca koro için bir balkon yani cantoria da yapmışlardır.
Dekorasyon
Tarih
Sistina Şapeli'nin dekorasyonunda ilk aşama, tavanın maviye boyanıp parlak yıldızlarla süslenmesi ve pandantiflerin mimari detaylarının etrafına dekoratif bordürler yapılması oldu. Ancak Michelangelo 1508 yılında tavan üzerinde çalışmaya başladıktan sonra bu görüntü tamamen değişti.
Bugün şapeli süsleyen fresklerden ilk olarak uzun duvarlarda olanlar yapıldı. Bunlar üç ana bölüme ayrılmaktadır. Orta bölümde birbirini takip eden iki resim yer alır: Musa'nın Hayatı ve İsa'nın Hayatı. Bunlar 1480'de Papa IV. Sixtus'un isteği üzerine; Domenico Ghirlandaio, Sandro Botticelli, Pietro Perugino ve Cosimo Roselli tarafından yapıldı. Projenin, şapele diğer üç sanatçıdan evvel gelen Perugino tarafından yürütülmüş olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca Floransalı üç ressamın (Ghirlandaio, Botticelli ve Roselli) görevlendirilmesinin muhtemel amacı, Floransa'nın fiili hükümdarı Lorenzo de' Medici ile Papa IV. Sixtus arasında bir uzlaşma sağlamaktır. Floransalılar 1481 baharında Sistina Şapeli üzerinde çalışmaya başlamıştır.
Musa'nın Hayatı ve İsa'nın Hayatı fresklerinin altındaki bölümde, duvarların alt kısmında altın ve gümüş fresklerle süslenmiş halılar bulunmaktadır. Fresklerin üst kısmı ise iki bölgeye ayrılmıştır. Pencerelerin yan taraflarında Hayatlar ile aynı dönemde yapılan Papalık Galerisi bulunmaktadır. Pencerelerin kıvrımlı üst kısımları ise lunette olarak bilinen kısımlardır. Buraya Michelangelo tarafından tavanın planına uygun olarak İsa'nın Ataları freskleri yapıldı.
1508 – 1512 yılları arasında, Papa II. Julius, tavanı yapması için Michelangelo'yu görevlendirdi. Aslında II. Julis'un isteği, tonozu destekleyen üçgen pandantiflerde on iki havarinin resimleri olmasıydı ancak Michelangelo resmin içeriği konusunda serbest bırakılmak istiyordu. Ardından Michelangelo; Tanrı'nın Dünya'yı Yaratması, Tanrı'nın İnsanlıkla İlişkisi ve İnsanlığın Tanrı'nın Lütfundan Yoksun Bırakılması'nı gösteren dokuz dizi resim yaptı. Geniş pandantiflerin üzerine, Tanrı'nın, insanlığın kurtuluşu için İsa'yı dirilteceği kehanetinde bulunan on iki kadın ve erkeğin resmini yaptı. Pencerelerin üst kısımlarına ise İsa'nın Ataları'nı resmetti.
Raffello, Papa X. Leo tarafından 1515 yılında duvarların alt bölümüne asmak için on dizi duvar halısı tasarlamak üzere görevlendirildi. Duvar halıları, Roma'daki Hristiyan Kilisesi'nin kurucuları olan Aziz Petrus'un Hayatı ve Aziz Pavlus'un Hayatı'nı İncillerde ve Elçilerin İşleri'nde anlatıldığı şekliyle yansıtmaktadır. Çalışma, 1515 yılının ortalarında başladı. Duvar halılarının çok büyük olması nedeniyle üretim Brüksel'de, 'in atölyesindeki dokumacılarıyla dört yılda tamamlandı. Raffaello'nun duvar halıları 1527 yılında sırasında ya yağmalandı ya değerli metal muhtevası için yakıltı ya da Avrupa'nın farklı yerlerine dağıldı. 20. yüzyılın sonlarında, dağılan serilerdeki parçaların birkaç tanesi bir araya getirildi ve 1983 yılında Sistina Şapeli'nde sergilendi. Duvar halıları bazı önemli törenlerde hala sergilenmektedir. Ayrıca, Raffaello'nun on duvar halısı için yapmış olduğu olarak bilinen tam boy çalışma kartonları Londra'da bulunmaktadır.
En nihayetinde bu dekoratif düzen, tutarlı ikonografik bir örnek sergilemektedir. Papa Julius tarafından tasarlanan Papalar bölümünün hemen 'nin altında olması, havariliğin devamlılığına vurgu yapmaktadır. Şimdiki düzenin ise, Eski bilgeliği ortaya çıkarmak ve bu bilgeliği Yeni olan ile birleştirmek amacıyla Hristiyan İncili'nin mantığını sentezleyen iki Kutsal Ahit'e işaret ettiği yönünde görüşler ortaya atılmıştır.
1537 – 1541 yılları arasında bu düzen, Michelangelo'ya mihrabın üzerindeki duvara Son Hüküm'ü resmetme görevinin verilmesiyle bozuldu. Bu sahnenin resmedilmesi Hayatlar'dan İsa'nın Doğumu ve Musa'yı Bulmak bölümlerinin, birkaç Papa'nın ve Ata'lardan iki grubun çıkarılmasını gerektirmiştir.
Freskler
Güney duvar
Şapelin güney duvarı, 1481 – 1482 yılları arasında yapılan Musa'nın Hikâyeleri ile dekore edilmiştir. Mihraptan başlamak üzere bu duvarda bulunan eserler:
- , Pietro Perugino ve asistanları
- , Sandro Botticelli ve atölyesi
- , Cosimo Rosselli, Domenico Ghirlandaio ya da
- , ya da
- , Sandro Botticelli
- , Luca Signorelli ya da Bartolomeo della Gatta
Kuzey duvar
Şapelin kuzey duvarı 1481 – 1482 yılları arasında resmedilmiş İsa'nın Hikâyeleri'nin bulunduğu duvardır. Bu duvarda bulunan eserler:
- , Pietro Perugino ve asistanları
- , Sandro Botticelli
- , Domenico Ghirlandaio
- , Cosimo Rosselli'ye atfedilmiştir
- , Pietro Perugino
- Son Yemek, Cosimo Rosselli
Doğu duvarı
- , (Domenico Ghirlandaio'nun çalışması üzerine, 1572)
- Musa'nın Bedeni Üzerine Tartışma, ('nin çalışması üzerine, 1574)
Michelangelo'nun freskleri
Michelangelo, 1508 yılında Papa II. Julius tarafından Şapelin tonozunu ya da tavanını yeniden düzenlemek için görevlendirildi. İlk halinde tavan, mavi gökyüzü rengine boyanıp altın rengi yıldızlarla süslenmişti. Michelangelo görevi 1508 - 2 Kasım 1512 tarihleri arasında tamamladı.Son Hüküm'ü mihrabın arkasına Papa III. Paulus'un isteği üzerine 1535 – 1541 yılları arasında yaptı.
Ona verilen bu görevin önemi yüzünden Michelangelo'nun gözü korkmuştu ve bu görevi reddetmeyi düşündüğünü Papa II. Julius'a en başından belli etmişti. Michelangelo, kendisini bir ressamdan çok bir heykeltıraş olarak görüyordu ve böylesine büyük bir projenin ona verilmesinin arkasında mahvını isteyen düşmanlarının olduğundan şüphe etmekteydi. Ona göre bu proje, son zamanlarda zihnini meşgul eden asıl proje olan mermer heykeline vakit ayırmasını engellemesi için ortaya atılmıştı.
Michelangelo, hem Joachite hem de Augustinian din adamlarının Julius etkisinde olmasından dolayı ne yapacağına kolayca karar veremedi.
Tavan
Michelangelo tavana ulaşabilmek için yardıma ihtiyaç duyuyordu. İlk fikir Julius'un gözde mimarı olan Donato Bramante'den çıktı; mimar, havada ipler sayesinde duracak olan bir yapı iskelesi yapmaya niyetlendi. Fakat Bramante görevi başarıyla tamamlayamadı çünkü yapmış olduğu iskele sağlam olmadı. İpleri indirmek ve böylece iskeleyi sağlamlaştırmak için tavanı deldi. Michelangelo iskeleyi görünce güldü, iş bitince tavanda deliklerin kalacağını düşünüyordu. Bramante'ye ressamın deliklere geldiğinde ne yapması gerektiğini sorduğunda ise mimar buna cevap verememişti.
Bu sorun Papa'ya taşındı ve Papa Michelangelo'ya kendi iskelesini yapmasını emretti. Michelangelo, duvardaki deliklere monte edilmiş askıların üzerine, pencerelerin tepelerine yakın yüksekliğe düz bir tahta platform yerleştirdi. Yaygın kanının aksine, resimlerini iskelede uzanarak değil, ayakta yaptı.
Michelangelo, aşağıdan rahatlıkla görülebilecek parlak renkler kullandı. Tavanın en alçak kısmına İsa'nın atalarını resmetti. Bunların üzerine birbiri ardına kadın ve erkek peygamberleri, mihrabın üzerine Yunus'u resmetti. En yüksek bölmeye, Tekvin'den dokuz hikâye resmetti. Başlangıçta kendisine sadece on iki figürden oluşan Havariler'i resmetmesi görevi verilmişti. Ama o bunu kendisini ressamdan ziyade bir heykeltıraş olarak gördüğünden reddetti. Papa, uzlaşı olarak Michelangelo'ya İncil'den sahneler resmetme iznini vermeyi teklif etti. Görev tamamlandığı sırada ortaya üç yüzden fazla iş çıktı. Michelangelo'nun figürleri, Cennet Bahçesi, Âdem ile Havva' ve Büyük Tûfan'ı göstermektedir.
Resmedilmiş olan alan 40 metre uzunlukta ve 13 metre genişliktedir. Bu da, Michelangelo'nun 500 metre kareyi aşkın bir alana resimler yaptığı anlamına gelmektedir.
Son Hüküm
Son Hüküm, Michelangelo tarafından 1535 – 1541 yılları arasında iki önemli tarihi olay arasında resmedildi. Bu olaylar, ücretli Kutsal Roma Germen İmparatorluğu askerlerinin 1527'de gerçekleştirdiği ve 1545'te toplanan Trento Konsili'dir. Çalışma büyük ölçekli olup mihrabın arkasındaki duvarın tamamını kaplayacak şekilde tasarlandı. Resim, Apokalips'in yirminci bölümünde tarif edildiği şekliyle İsa'nın Son Hüküm'de dünyaya tekrar gelişini anlatmaktadır. Duvarın üst tarafında, etrafında azizlerin toplandığı kahraman bir İsa figürü vardır. Resmin sol alt tarafında ölüler mezarlarından kaldırılmış ve hesap vermek için yükseltilmektedir. Sağ tarafta ise Cehennem'e gidecekler yer almakta ve şeytanlar tarafından eziyet görmektedir.
Son Hüküm tablosu Kardinal Carafa ile Michelangelo arasında tatsız bir tartışmaya neden oldu. Çıplak figürler resmetmiş olduğundan dolayı, sanatçı ahlaksızlık ve edepsizlik ile suçlanıyordu. Carafa ve Monsinyor Sernini (Mantova büyükelçisi) tarafından freskleri kaldırmak amacıyla bir sansür kampanyası (Fig-Leaf Kampanyası) başlatıldı.
Papa'nın teşrifatçısı , "Daha önce bu çıplak figürlerin böyle kutsal bir mekânda kendilerini alçak bir şekilde sergilemesi kadar utanç verici bir şey olmamıştır ve böyle bir çalışma papalık şapeline değil ancak hamamlara ve tavernalara yakışır," dedi. Buna cevaben Michelangelo da resme Minos, yani cehennem yargıcı olarak Cesena'nın suretini eklemiştir. Söylenilenlere göre de Cesena durumu Papa'ya şikâyet edince, Papa'dan 'yetki sınırlarının cehennemi kapsamadığı ve bu nedenle portrenin kaldırılmayacağı' cevabını almıştır. Michelangelo, resme kendisini Aziz Bartalmay'ın tuttuğu yüzülmüş deri olarak ekledi.
Freskteki cinsel organlar daha sonra tarihte "Il Braghettone" (pantoloncu ressam) kötü lakabıyla hatırlanan sanatçı Daniele da Volterra tarafından kapatıldı.
Restorasyon ve tartışmalar
Sistina Şapeli'nin tavan restorasyonu 7 Kasım 1984'te başladı. Restorasyonun bitişi ve şapelin tekrar açılması 8 Nisan 1994'te gerçekleşti. Sistina Şapeli'nin restorasyonu esnasında en çok Michelangelo tarafından resmedilen tavan endişe konusu oldu. Parlak renklerle resmedilmiş olan İsa'nın Ataları'nın renginin kararması, restorasyon sürecinde yapılan temizliğin yıpratıcı olduğu ve sanatçının asıl amacının ortadan kalktığı konusunda ciddi bir korkuya neden oldu.
Sorun, restorasyonu yapanların Michelangelo'nun kullandığı teknikleri yanlış analiz etmesi ve dolayısıyla uygun teknikleri kullanamamasından kaynaklanıyordu. Lunettelerdeki fresklerin yakından incelenmesiyle restorasyonu yapanlar Michelangelo'nun özellikle "buon fresco" çalıştığını, yani sadece yeni yapılmış sıvanın üzerine resim yaptığını ve resmin her bölümünü sıva yeniyken tamamladığı fark etmişlerdir. Diğer bir deyişle Michelangelo "a secco" (kuru) çalışmamış, yani daha sonra resme dönüp kuru sıvanın üzerine detaylar eklememişti.
Restorasyonu yapanlar sanatçının resme evrensel bir yaklaşım sergilediğini düşünerek restorasyona evrensel bir yaklaşım sergiledi. Yeniden boyanan yerlerde oluşan bozulmaların, tutkalla isin oluşturduğu katmanın ve var olan cilanın; duman, ilk restorasyon girişimleri ve daha sonraki restorasyon esnasında freskin görünümünü canlandırmak için yapılmış dokunuşlar sonucunda olduğu düşünüldü. Bunun üzerine, Arguimbau'nun restorasyonu inceledikten sonra elde ettiği veriler alınmış ve restorasyon grubu kimyagerleri tavanın boyayı emmiş sıvasının üstündeki katmanı temizleyecek bir tür 'solvent' kullanmaya karar verdi. Sadece bu işlemden sonra sadece "buon fresco" şeklinde resmedilmiş yer kalacaktı.
Michelangelo'nun freskleri üzerine alıntılar
"Sistina Şapeli'ni görmeden, bir insan bir adamın neler başarabileceği hakkında elle tutulur bir şey tahayyül edemez."
— Johann Wolfgang Goethe, 23 Ağustos 1787
"Bu çalışma, sanatımıza rehber olmuş ve resim sanatına yüzyıllarca karanlıkta kalmış olan bir dünyayı aydınlatmaya yetecek katkıyı ve ışığı sağlamıştır. Ve samimi olmak gerekirse, ressam olan herhangi birinin bundan sonra kendini yenilikler, buluşlar, yeni duruşlar, kıyafetler ve birçok büyüleyici detayla yormasına gerek yoktur. Çünkü Michelangelo, bu detaylarda olabilecek tüm güzellikleri kendi sanatına aksettirmiştir."
— Giorgio Vasari, Sistina Şapel'deki freskler üzerine
Resimler
- Sistine Şapeli'nin içi
- Michelangelo'nun Mahşer Sahnesi
- Sistina Şapeli'nin tavanındaki en ünlü sahnelerden biri Michelangelo'nun Adem'in Yaratılışı
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Sistina Şapeli ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Sistina Şapeli'nde Sanal Gezi25 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c d Ekelund, Hébert & Tollison 2006, s. 313
- ^ Pietrangeli 1986, s. 28
- ^ Monfasani, John (1983), "A Description of the Sistine Chapel under Pope Sixtus IV", Artibus et Historiae, IRSA s.c., 4 (7), ss. 9-18, doi:10.2307/1483178, ISSN 0391-9064, JSTOR 1483178, 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
- ^ Helen Gardner, p. 469
- ^ Robert Coughlan, The World of Michelangelo, Time-Life International, (1966) p. 116
- ^ Robert Coughlan, p. 127
- ^ Pietrangeli 1986, s. 24
- ^ a b c John Shearman, "The Chapel of Sixtus IV". In Pietrangeli 1986
- ^ , Vatican Museums, 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Ağustos 2013
- ^ & Floy, James. "Allegri's Miserere". The National Magazine, Carlton & Phillip, 1854. 531.
- ^ Saunders, Fr. William P. "". Arlington Catholic Herald, 17 Mart 2005. Erişim tarihi: 2 Haziran 2008.
- ^ Chambers, D. S. (1978), "Papal Conclaves and Prophetic Mystery in the Sistine Chapel", Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, The Warburg Institute, cilt 41, ss. 322-326, doi:10.2307/750878, JSTOR 750878.
- ^ "Interesting Conclave Facts". ewtn.com. 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
- ^ Campbell, Ian (1981), (PDF), Oxford Art Journal, 4 (1), ss. 3-8, doi:10.1093/oxartj/4.1.3, ISSN 0142-6540, 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 22 Temmuz 2016.
- ^ Hersey 1993, s. 180
- ^ Talvacchia 2007, s. 150
- ^ Talvacchia 2007, s. 152
- ^ Cheney, Iris. Review of "Raphael's Cartoons in the Collection of Her Majesty The Queen and the Tapestries for the Sistine Chapel" by John Shearman". The Art Bulletin, Volume 56, No. 4, December 1974. 607–609.
- ^ Oliveira, Paulo Martins "The Sistine Chapel and the two Testaments 2 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", 2013, (online, academia.edu)
- ^ Graham-Dixon 2008, s. 2
- ^ Stollhans, Cynthia (1988), "Michelangelo's Nude Saint Catherine of Alexandria", Woman's Art Journal, Woman's Art, Inc., 19 (1), ss. 26-30, doi:10.2307/1358651, ISSN 0270-7993, JSTOR 1358651.
- ^ Graham-Dixon 2008, s. 1
- ^ Graham-Dixon 2008, s. xii
- ^ 7 Things You May Not Know About the Sistine Chapel, 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Temmuz 2016
- ^ , 22 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Temmuz 2016
- ^ Vasari 1987, s. 379
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sistina Sapeli Latince Sacellum Sixtinum Italyanca Cappella Sistina Vatikan da Papa nin resmi ikametgahi nda bulunan bir sapeldir Esasen Cappella Magna olarak bilinen sapel adini onu 1477 1480 yillari arasinda restore eden Papa IV Sixtus tan aldi O zamandan bu yana sapel hem dini hem sivil papalik etkinliklerine ev sahipligi yapan bir yer oldu Gunumuzde papalik secimlerine de ev sahipligi yapmaktadir Sistina Sapeli nin sohreti buyuk oranda ic mekanini susleyen fresklerden gelmektedir Bunlar arasinda en onemlileri Michelangelo tarafindan yapilan Sistina Sapeli tavani ve Son Hukum dur Sistina SapeliSistine Sapeli disaridanTemel bilgilerKonumVatikanKoordinatlar41 54 11 K 12 27 16 D 41 90306 K 12 45444 D 41 90306 12 45444InancRoma KatolikAcilis1483MimariMimar lar Mimari turRonesansInsaat baslangici1477Tamamlanma1483OzelliklerUzunluk20 7 mGenislik40 93 m boy 13 41 m en Papa IV Sixtus doneminde Sandro Botticelli Pietro Perugino Pinturicchio Domenico Ghirlandaio ve den olusan bir grup Ronesans ressami Musa nin Hayati ve Isa nin Hayati ni tasvir eden bir dizi fresk yapti bu fresklerin ust bolumunde papa portreleri ve alt bolumunde trompe l oeil gozu aldatma teknigiyle yapilmis duvar halilari bulunur Freskler 1482 yilinda tamamlandi ve IV Sixtus sapelde 15 Agustos 1483 tarihinde Meryem in Goge Yukselisi icin ilk missa ayinini duzenledi Bu torende sapel takdis edilerek Bakire Meryem e adandi 1508 1512 yillari arasinda Papa II Julius un himayesinde Michelangelo Bati sanatinin yonunu degistirecek esi bulunmaz bir basyapit olan Sistina Sapeli tavanini yapti ardindan 1535 1541 yillari arasinda farkli bir ortamda sehre geri donerek Papa VII Clemens ve Papa III Paulus icin Son Hukum u resmetti Michelangelo nun eserleri bes yuz yil once teshir edildiklerinden beri sapele akin akin ziyaretci cekmektedir TarihPapalik secimlerine ev sahipligi yapmasiyla bilinen Sistina Sapeli nin baslica islevi Papalik Sapeli Cappela Pontificia olarak kullanilmasidir Papalik Sapeli 1968 e kadar Papalik Meclisi Pontificalis Aula olarak adlandirilan Papalik hane halkinin iki organindan biridir 15 yuzyilin sonlarinda Papa IV Sixtus doneminde Papalik Sapeli icinde din adamlari Vatikan devlet gorevlileri ve halkin saygin kesimi bulunan yaklasik iki yuz kisiyi kapsamaktaydi Papalik Takvimi nde o sene icin tum Papalik Sapeli nin toplanmasi gereken elli etkinlik belirlenmisti Bu elli etkinlikten otuz besi kalabalik bir cemaatin katilmiyla duzenlenen missa ayinleriydi ve sekiz tanesi bazilikalarda cogunlukla Aziz Petrus Bazilikasi nda yapilmisti Bunlardan bazilari Papa nin bizzat liderlik ettigi Noel ve Paskalya missalariydi Geri kalan yirmi yedi missa ayini ise daha az bir katilimla gerceklestirilebileceginden daha kucuk ve daha gozden uzak yerlerde duzenlenebilirdi ve bu nedenle Sistina Sapeli olarak yeniden insa edilmeden once Cappella Maggiore de yapilmisti Cappella Maggiore Italyancada daha buyuk daha ustun sapel anlamina gelmektedir Sapele bu ismin verilme nedeni o zamanlar Papa ve beraberindekilerin gunluk ibadetlerini baska bir sapelde gerceklestiriyor olmasiydi Papa IV Sixtus doneminde bu Fra Angelico tarafindan dekore edilen V Nicolaus Sapeli dir Cappella Maggiore nin 1368 yilinda var oldugu kayitlara gecmistir in Papa IV Sixtus a ilettigine gore yeni sapele yer acmak icin yikilmadan once Cappella Maggiore nin duvarlari yikik dokuk virane bir haldedir Cappella Maggiore nin bulundugu alana yapilan ve gunumuzde de varligini surduren Sistina Sapeli 1473 1481 yillari arasinda tarafindan Papa IV Sixtus icin tasarlanmisti ve adini da Papa dan aliyordu Sapelin insasi ise tarafindan tamamlandi Bu yeni sapelin proporsiyonlari eskisine cok benzemektedir Tamamlanmasinin ardindan sapel aralarinda Sandro Botticelli Domenico Ghirlandaio Pietro Perugino ve Michelangelo nun bulundugu bazi onemli Yuksek Ronesans ressamlari tarafindan fresklerle suslendi Sistina Sapeli nde ilk missa ayini 15 Agustos 1483 tarihinde duzenlendi Bu ayinde Meryem in Goge Yukselisi kutlandi ve sapel takdis edilerek Bakire Meryem e adandi Sistina Sapeli islevini gunumuze kadar surduregeldi ve hala Papa nin seyahat ettigi zamanlar haricinde onemli Papalik Takvimi etkinlerine ev sahipligi yapmaktadir Sapelin daimi bir korosu bulunmaktadir Sistina Sapeli Korosu icin pek cok orijinal eser yazilip bestelenmistir Bunlarin en onemlisi Gregorio Allegri nin adli eseridir Sapelin 15 yuzyildaki tahmini gorunusu 19 yuzyilda resmedilmistir Papalik meclisi Sistina Sapeli nin bir diger ozelligi de her papalik seciminde nin toplandigi yer olmasidir Bu toplanti yapilacagi zaman sapelin catisina bir baca kurulmaktadir ve bu bacadan yukselen duman kardinallerin kararini gostermektedir Eger bacadan oy pusulalarinin yakilmasiyla ortaya cikan beyaz bir duman yukseliyorsa yeni bir papa secilmis demektir Ancak aday ucte ikiden daha az oy almissa oy pusulalarinin yaninda islak saman ve bazi kimyasal maddeler de yakilmakta ve siyah bir duman yukselmektedir Bu da secimin henuz sonuclanmadigi anlamina gelmektedir Secim toplantisi icin kardinallere duyabilecekleri yemek yiyebilecekleri uyuyabilecekleri ve zaman gecirebilecekleri bir alan saglanmakta ve onlarin ihtiyaclarini karsilayacak hizmetciler gorevlendirilmektedir Buyuk Bolunme oncesinde bu toplantilar bir Dominiken manastiri olan da yapilmaktaydi 1455 ten beri ise Vatikan da yapilmaktadir ve 1996 dan beri II Ioannes Paulus un e gore kardinallerin secim surecinde de konaklamalari fakat Sistina Sapeli nde oylama yapmaya devam etmeleri gerekmektedir Bir zamanlar sayginlik gostergesi olarak her secmen kardinalin papalik secimlerinde kanopi kullanmasi gerekirdi Yeni papa secim sonucunu kabul ettikten sonra yeni adini soylerdi ve bunun ardindan diger kardinaller koltuklarina bagli olan bir ipi cekerek kanopilerini alcaltirlardi Aziz X Pius un reformlarina kadar hangi kardinalin hangi papa tarafindan gorevlendirildigini belirlemek icin kardinaller farkli renklerde kanopiler kullanirdi Ancak Papa VI Paulus kanopileri tamamen kaldirdi cunku onun doneminde Kardinaller Heyeti oyle kalabaliklasti ki kardinaller duvarlarin onunde iki sira halinde oturmak zorunda kaldi ve bu durumda kanopiler arka sirada oturan kardinallerin onunu kapatmaktaydi MimariMimari yapi Sapelin dis gorunumu Sistina Sapeli dikdortgen seklinde yuksek tavanli bir yapidir Kesin olculerini belirlemek guc olsa da ic olculerine gore boyu 40 9 ve eni 13 4 metredir Bu olculer Suleyman in Tapinagi icin Eski Ahit te verilenlerle aynidir Sapelin disi pek cok Ortacag ve Ronesans donemi Italyan kiliselerinde goruldugu gibi sade bir gorunume sahiptir Sapelin dis cephesi veya tac kapisi yoktur sapele girisler daima Apostol Sarayi nin Papalik Sarayi icindeki odalardan yapilmistir Dis yuzeyini gorebilmek yalnizca sapelin cevresindeki pencereler ve isikliklar ile mumkundur Cappela Maggiore de de olmus olabilecegi gibi tas yapilarin cokmesi ve catlamasi dis duvarlari destekleyen payandalarin yapilmasini zorunlu kildi Diger yapilarin da sapele katilmasiyla sapelin dis goruntusu iyiden iyiye degisti Yapi uc katlidir Bunlardan ilki oldukca yuksek bir bodrum katidir Bu katta birkac pencere ve dis bahceye cikan bir kapi bulunur Tavan sapeli desteklemek amaciyla tonoz seklinde yapilmistir ve egimi oldukca fazladir Ust kat ise esas Sistina Sapeli dir Tonoz seklindeki tavanin yuksekligi 20 7 metreyi bulur Yapinin uzun kenarlarinda altisar kisa kenarlarinda ikiser uzun ve vardir ancak bunlarin bazilarinin onu kapalidir Tonozun ustunde en ust katta ise muhafizlar icin yemek salonlari bulunur Yapinin bu katinda yapiyi distan saran bir koridor da bulunur Bu koridor duvarlardaki arkatlarin uzerine insa edilmistir Tonoz dosemeye surekli su sizmasina sebep oldugu icin koridorun ustu kapatilmistir Ic mekan Sapelin restorasyonu 1480 Sapelin genel proporsiyonlarini belirlemek icin uzun kenar birim alinmistir Uzunluk uce bolunerek en ikiye bolunerek yukseklik hesaplanmistir Orana sadik kalarak uzun kenarlara altisar kisa kenarlara ise ikiser pencere yapilmistir Tanimlanmis oranlar Ronesans mimarisinin bir ozelligidir ve Roma nin Klasik mirasina artan ilgiyi gosterir Sapelin tavani pencere kemerlerinin en ustunden itibaren baslayan ortasi duzlestirilmis bir besik tonoz seklindedir Her pencerenin ustunde besik tonozu enine kesen daha kucuk tonozlar vardir Bu kucuk tonozlar besik tonozu kucuk pilasterlerle bolmektedir En alt kisimda ise pencerelerin arasindan pilasterlerin arasina uzanan genis pandantifler bulunmaktadir Tavan ilk olarak nin tasarimina uygun olarak parlak maviye boyanip altin yildizlarla suslenmistir Sapelin zemini mermer ve renkli taslar kullanilarak uygulanan geometrik bir dekorasyon stili seklinde yapilmistir Zeminin deseni ic mekanin ilk proporsiyonlarini yansitmaktadir ve Papa nin gibi onemli gunlerde kullandigi ana giristen gelen toren yolunu gostermektedir ve tarafindan yapilan mermer bir bolme ya da transenna sapeli ikiye ayirmaktadir Sunaga yakin taraf Papalik Sapeli uyelerinin diger taraf ise dua etmeye gelen insanlar ve kasaba halkinin kullanmasi icin ayrilmistir Ancak zamanla papanin beraberindeki insan sayisinin artmasi sonucu bu bolmenin yeri degistirilmis halka ayrilan alan azaltilmistir Transennanin ustu bir zamanlar yaldizli olan bir sira dekoratif mumla suslenmistir Ayrica bir zamanlar yaldizli ferforje bir kapinin bulundugu yerde simdi ahsap bir kapi vardir Transennayi yapan sanatcilar ayrica koro icin bir balkon yani cantoria da yapmislardir DekorasyonTarih Sapelin tavani ve duvarlarindaki fresk dekorasyonunun diyagrami Sistina Sapeli nin dekorasyonunda ilk asama tavanin maviye boyanip parlak yildizlarla suslenmesi ve pandantiflerin mimari detaylarinin etrafina dekoratif bordurler yapilmasi oldu Ancak Michelangelo 1508 yilinda tavan uzerinde calismaya basladiktan sonra bu goruntu tamamen degisti Bugun sapeli susleyen fresklerden ilk olarak uzun duvarlarda olanlar yapildi Bunlar uc ana bolume ayrilmaktadir Orta bolumde birbirini takip eden iki resim yer alir Musa nin Hayati ve Isa nin Hayati Bunlar 1480 de Papa IV Sixtus un istegi uzerine Domenico Ghirlandaio Sandro Botticelli Pietro Perugino ve Cosimo Roselli tarafindan yapildi Projenin sapele diger uc sanatcidan evvel gelen Perugino tarafindan yurutulmus olabilecegi dusunulmektedir Ayrica Floransali uc ressamin Ghirlandaio Botticelli ve Roselli gorevlendirilmesinin muhtemel amaci Floransa nin fiili hukumdari Lorenzo de Medici ile Papa IV Sixtus arasinda bir uzlasma saglamaktir Floransalilar 1481 baharinda Sistina Sapeli uzerinde calismaya baslamistir Musa nin Hayati ve Isa nin Hayati fresklerinin altindaki bolumde duvarlarin alt kisminda altin ve gumus fresklerle suslenmis halilar bulunmaktadir Fresklerin ust kismi ise iki bolgeye ayrilmistir Pencerelerin yan taraflarinda Hayatlar ile ayni donemde yapilan Papalik Galerisi bulunmaktadir Pencerelerin kivrimli ust kisimlari ise lunette olarak bilinen kisimlardir Buraya Michelangelo tarafindan tavanin planina uygun olarak Isa nin Atalari freskleri yapildi 1508 1512 yillari arasinda Papa II Julius tavani yapmasi icin Michelangelo yu gorevlendirdi Aslinda II Julis un istegi tonozu destekleyen ucgen pandantiflerde on iki havarinin resimleri olmasiydi ancak Michelangelo resmin icerigi konusunda serbest birakilmak istiyordu Ardindan Michelangelo Tanri nin Dunya yi Yaratmasi Tanri nin Insanlikla Iliskisi ve Insanligin Tanri nin Lutfundan Yoksun Birakilmasi ni gosteren dokuz dizi resim yapti Genis pandantiflerin uzerine Tanri nin insanligin kurtulusu icin Isa yi diriltecegi kehanetinde bulunan on iki kadin ve erkegin resmini yapti Pencerelerin ust kisimlarina ise Isa nin Atalari ni resmetti Raffello Papa X Leo tarafindan 1515 yilinda duvarlarin alt bolumune asmak icin on dizi duvar halisi tasarlamak uzere gorevlendirildi Duvar halilari Roma daki Hristiyan Kilisesi nin kuruculari olan Aziz Petrus un Hayati ve Aziz Pavlus un Hayati ni Incillerde ve Elcilerin Isleri nde anlatildigi sekliyle yansitmaktadir Calisma 1515 yilinin ortalarinda basladi Duvar halilarinin cok buyuk olmasi nedeniyle uretim Bruksel de in atolyesindeki dokumacilariyla dort yilda tamamlandi Raffaello nun duvar halilari 1527 yilinda sirasinda ya yagmalandi ya degerli metal muhtevasi icin yakilti ya da Avrupa nin farkli yerlerine dagildi 20 yuzyilin sonlarinda dagilan serilerdeki parcalarin birkac tanesi bir araya getirildi ve 1983 yilinda Sistina Sapeli nde sergilendi Duvar halilari bazi onemli torenlerde hala sergilenmektedir Ayrica Raffaello nun on duvar halisi icin yapmis oldugu olarak bilinen tam boy calisma kartonlari Londra da bulunmaktadir En nihayetinde bu dekoratif duzen tutarli ikonografik bir ornek sergilemektedir Papa Julius tarafindan tasarlanan Papalar bolumunun hemen nin altinda olmasi havariligin devamliligina vurgu yapmaktadir Simdiki duzenin ise Eski bilgeligi ortaya cikarmak ve bu bilgeligi Yeni olan ile birlestirmek amaciyla Hristiyan Incili nin mantigini sentezleyen iki Kutsal Ahit e isaret ettigi yonunde gorusler ortaya atilmistir 1537 1541 yillari arasinda bu duzen Michelangelo ya mihrabin uzerindeki duvara Son Hukum u resmetme gorevinin verilmesiyle bozuldu Bu sahnenin resmedilmesi Hayatlar dan Isa nin Dogumu ve Musa yi Bulmak bolumlerinin birkac Papa nin ve Ata lardan iki grubun cikarilmasini gerektirmistir FresklerGuney duvar Musa nin Ugraslari Botticelli Sapelin guney duvari 1481 1482 yillari arasinda yapilan Musa nin Hikayeleri ile dekore edilmistir Mihraptan baslamak uzere bu duvarda bulunan eserler Pietro Perugino ve asistanlari Sandro Botticelli ve atolyesi Cosimo Rosselli Domenico Ghirlandaio ya da ya da Sandro Botticelli Luca Signorelli ya da Bartolomeo della GattaAnahtarlarin Teslimi PeruginoKuzey duvar Sapelin kuzey duvari 1481 1482 yillari arasinda resmedilmis Isa nin Hikayeleri nin bulundugu duvardir Bu duvarda bulunan eserler Pietro Perugino ve asistanlari Sandro Botticelli Domenico Ghirlandaio Cosimo Rosselli ye atfedilmistir Pietro Perugino Son Yemek Cosimo RosselliDogu duvari Domenico Ghirlandaio nun calismasi uzerine 1572 Musa nin Bedeni Uzerine Tartisma nin calismasi uzerine 1574 Michelangelo nun freskleri Adem in Yaratilisi Michelangelo Michelangelo 1508 yilinda Papa II Julius tarafindan Sapelin tonozunu ya da tavanini yeniden duzenlemek icin gorevlendirildi Ilk halinde tavan mavi gokyuzu rengine boyanip altin rengi yildizlarla suslenmisti Michelangelo gorevi 1508 2 Kasim 1512 tarihleri arasinda tamamladi Son Hukum u mihrabin arkasina Papa III Paulus un istegi uzerine 1535 1541 yillari arasinda yapti Ona verilen bu gorevin onemi yuzunden Michelangelo nun gozu korkmustu ve bu gorevi reddetmeyi dusundugunu Papa II Julius a en basindan belli etmisti Michelangelo kendisini bir ressamdan cok bir heykeltiras olarak goruyordu ve boylesine buyuk bir projenin ona verilmesinin arkasinda mahvini isteyen dusmanlarinin oldugundan suphe etmekteydi Ona gore bu proje son zamanlarda zihnini mesgul eden asil proje olan mermer heykeline vakit ayirmasini engellemesi icin ortaya atilmisti Michelangelo hem Joachite hem de Augustinian din adamlarinin Julius etkisinde olmasindan dolayi ne yapacagina kolayca karar veremedi Tavan Sapelin tavani Michelangelo tavana ulasabilmek icin yardima ihtiyac duyuyordu Ilk fikir Julius un gozde mimari olan Donato Bramante den cikti mimar havada ipler sayesinde duracak olan bir yapi iskelesi yapmaya niyetlendi Fakat Bramante gorevi basariyla tamamlayamadi cunku yapmis oldugu iskele saglam olmadi Ipleri indirmek ve boylece iskeleyi saglamlastirmak icin tavani deldi Michelangelo iskeleyi gorunce guldu is bitince tavanda deliklerin kalacagini dusunuyordu Bramante ye ressamin deliklere geldiginde ne yapmasi gerektigini sordugunda ise mimar buna cevap verememisti Bu sorun Papa ya tasindi ve Papa Michelangelo ya kendi iskelesini yapmasini emretti Michelangelo duvardaki deliklere monte edilmis askilarin uzerine pencerelerin tepelerine yakin yukseklige duz bir tahta platform yerlestirdi Yaygin kaninin aksine resimlerini iskelede uzanarak degil ayakta yapti Michelangelo asagidan rahatlikla gorulebilecek parlak renkler kullandi Tavanin en alcak kismina Isa nin atalarini resmetti Bunlarin uzerine birbiri ardina kadin ve erkek peygamberleri mihrabin uzerine Yunus u resmetti En yuksek bolmeye Tekvin den dokuz hikaye resmetti Baslangicta kendisine sadece on iki figurden olusan Havariler i resmetmesi gorevi verilmisti Ama o bunu kendisini ressamdan ziyade bir heykeltiras olarak gordugunden reddetti Papa uzlasi olarak Michelangelo ya Incil den sahneler resmetme iznini vermeyi teklif etti Gorev tamamlandigi sirada ortaya uc yuzden fazla is cikti Michelangelo nun figurleri Cennet Bahcesi Adem ile Havva ve Buyuk Tufan i gostermektedir Resmedilmis olan alan 40 metre uzunlukta ve 13 metre genisliktedir Bu da Michelangelo nun 500 metre kareyi askin bir alana resimler yaptigi anlamina gelmektedir Son Hukum Son Hukum Michelangelo Son Hukum Michelangelo tarafindan 1535 1541 yillari arasinda iki onemli tarihi olay arasinda resmedildi Bu olaylar ucretli Kutsal Roma Germen Imparatorlugu askerlerinin 1527 de gerceklestirdigi ve 1545 te toplanan Trento Konsili dir Calisma buyuk olcekli olup mihrabin arkasindaki duvarin tamamini kaplayacak sekilde tasarlandi Resim Apokalips in yirminci bolumunde tarif edildigi sekliyle Isa nin Son Hukum de dunyaya tekrar gelisini anlatmaktadir Duvarin ust tarafinda etrafinda azizlerin toplandigi kahraman bir Isa figuru vardir Resmin sol alt tarafinda oluler mezarlarindan kaldirilmis ve hesap vermek icin yukseltilmektedir Sag tarafta ise Cehennem e gidecekler yer almakta ve seytanlar tarafindan eziyet gormektedir Son Hukum tablosu Kardinal Carafa ile Michelangelo arasinda tatsiz bir tartismaya neden oldu Ciplak figurler resmetmis oldugundan dolayi sanatci ahlaksizlik ve edepsizlik ile suclaniyordu Carafa ve Monsinyor Sernini Mantova buyukelcisi tarafindan freskleri kaldirmak amaciyla bir sansur kampanyasi Fig Leaf Kampanyasi baslatildi Papa nin tesrifatcisi Daha once bu ciplak figurlerin boyle kutsal bir mekanda kendilerini alcak bir sekilde sergilemesi kadar utanc verici bir sey olmamistir ve boyle bir calisma papalik sapeline degil ancak hamamlara ve tavernalara yakisir dedi Buna cevaben Michelangelo da resme Minos yani cehennem yargici olarak Cesena nin suretini eklemistir Soylenilenlere gore de Cesena durumu Papa ya sikayet edince Papa dan yetki sinirlarinin cehennemi kapsamadigi ve bu nedenle portrenin kaldirilmayacagi cevabini almistir Michelangelo resme kendisini Aziz Bartalmay in tuttugu yuzulmus deri olarak ekledi Freskteki cinsel organlar daha sonra tarihte Il Braghettone pantoloncu ressam kotu lakabiyla hatirlanan sanatci Daniele da Volterra tarafindan kapatildi Restorasyon ve tartismalarDaniel restorasyon oncesi ve sonrasi Sistina Sapeli nin tavan restorasyonu 7 Kasim 1984 te basladi Restorasyonun bitisi ve sapelin tekrar acilmasi 8 Nisan 1994 te gerceklesti Sistina Sapeli nin restorasyonu esnasinda en cok Michelangelo tarafindan resmedilen tavan endise konusu oldu Parlak renklerle resmedilmis olan Isa nin Atalari nin renginin kararmasi restorasyon surecinde yapilan temizligin yipratici oldugu ve sanatcinin asil amacinin ortadan kalktigi konusunda ciddi bir korkuya neden oldu Sorun restorasyonu yapanlarin Michelangelo nun kullandigi teknikleri yanlis analiz etmesi ve dolayisiyla uygun teknikleri kullanamamasindan kaynaklaniyordu Lunettelerdeki fresklerin yakindan incelenmesiyle restorasyonu yapanlar Michelangelo nun ozellikle buon fresco calistigini yani sadece yeni yapilmis sivanin uzerine resim yaptigini ve resmin her bolumunu siva yeniyken tamamladigi fark etmislerdir Diger bir deyisle Michelangelo a secco kuru calismamis yani daha sonra resme donup kuru sivanin uzerine detaylar eklememisti Restorasyonu yapanlar sanatcinin resme evrensel bir yaklasim sergiledigini dusunerek restorasyona evrensel bir yaklasim sergiledi Yeniden boyanan yerlerde olusan bozulmalarin tutkalla isin olusturdugu katmanin ve var olan cilanin duman ilk restorasyon girisimleri ve daha sonraki restorasyon esnasinda freskin gorunumunu canlandirmak icin yapilmis dokunuslar sonucunda oldugu dusunuldu Bunun uzerine Arguimbau nun restorasyonu inceledikten sonra elde ettigi veriler alinmis ve restorasyon grubu kimyagerleri tavanin boyayi emmis sivasinin ustundeki katmani temizleyecek bir tur solvent kullanmaya karar verdi Sadece bu islemden sonra sadece buon fresco seklinde resmedilmis yer kalacakti Michelangelo nun freskleri uzerine alintilar Sistina Sapeli ni gormeden bir insan bir adamin neler basarabilecegi hakkinda elle tutulur bir sey tahayyul edemez Johann Wolfgang Goethe 23 Agustos 1787 Bu calisma sanatimiza rehber olmus ve resim sanatina yuzyillarca karanlikta kalmis olan bir dunyayi aydinlatmaya yetecek katkiyi ve isigi saglamistir Ve samimi olmak gerekirse ressam olan herhangi birinin bundan sonra kendini yenilikler buluslar yeni duruslar kiyafetler ve bircok buyuleyici detayla yormasina gerek yoktur Cunku Michelangelo bu detaylarda olabilecek tum guzellikleri kendi sanatina aksettirmistir Giorgio Vasari Sistina Sapel deki freskler uzerineResimlerSistine Sapeli nin ici Michelangelo nun Mahser Sahnesi Sistina Sapeli nin tavanindaki en unlu sahnelerden biri Michelangelo nun Adem in YaratilisiAyrica bakinizSistine Sapeli tavani Sistine Sapeli tavani galeriDis baglantilarWikimedia Commons ta Sistina Sapeli ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Sistina Sapeli nde Sanal Gezi25 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c d Ekelund Hebert amp Tollison 2006 s 313 Pietrangeli 1986 s 28 Monfasani John 1983 A Description of the Sistine Chapel under Pope Sixtus IV Artibus et Historiae IRSA s c 4 7 ss 9 18 doi 10 2307 1483178 ISSN 0391 9064 JSTOR 1483178 1 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Temmuz 2016 Helen Gardner p 469 Robert Coughlan The World of Michelangelo Time Life International 1966 p 116 Robert Coughlan p 127 Pietrangeli 1986 s 24 a b c John Shearman The Chapel of Sixtus IV In Pietrangeli 1986 Vatican Museums 11 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 9 Agustos 2013 amp Floy James Allegri s Miserere The National Magazine Carlton amp Phillip 1854 531 Saunders Fr William P Arlington Catholic Herald 17 Mart 2005 Erisim tarihi 2 Haziran 2008 Chambers D S 1978 Papal Conclaves and Prophetic Mystery in the Sistine Chapel Journal of the Warburg and Courtauld Institutes The Warburg Institute cilt 41 ss 322 326 doi 10 2307 750878 JSTOR 750878 Interesting Conclave Facts ewtn com 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2016 Campbell Ian 1981 PDF Oxford Art Journal 4 1 ss 3 8 doi 10 1093 oxartj 4 1 3 ISSN 0142 6540 16 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 22 Temmuz 2016 Hersey 1993 s 180 Talvacchia 2007 s 150 Talvacchia 2007 s 152 Cheney Iris Review of Raphael s Cartoons in the Collection of Her Majesty The Queen and the Tapestries for the Sistine Chapel by John Shearman The Art Bulletin Volume 56 No 4 December 1974 607 609 Oliveira Paulo Martins The Sistine Chapel and the two Testaments 2 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2013 online academia edu Graham Dixon 2008 s 2 Stollhans Cynthia 1988 Michelangelo s Nude Saint Catherine of Alexandria Woman s Art Journal Woman s Art Inc 19 1 ss 26 30 doi 10 2307 1358651 ISSN 0270 7993 JSTOR 1358651 Graham Dixon 2008 s 1 Graham Dixon 2008 s xii 7 Things You May Not Know About the Sistine Chapel 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Temmuz 2016 22 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 22 Temmuz 2016 Vasari 1987 s 379