Kılıç dişli kaplan (Grekçe: smile "keskin" ve Grekçe: odon "diş"; bilimsel adı: Smilodon), soyu tükenmiş kedigil cinsi. Smilodon ya da Kılıç Dişli Kaplan, nesli tükenmiş olan kılıç dişli kedilerden. Bu hayvanların nesli tükenmeden Amerika kıtasının ormanlık alanlarında yalnız dolaşan büyük cüsseli hayvanları avladığı bilinmekte. Bu hayvanların grup halinde avlandıklarına dair bir veriye rastlanmamıştır, Genellikle yalnız dolaşıp nadiren bir araya gelirlerdi. Smilodonların 20 cm boyundaki dişleri onu oldukça tehlikeli bir yırtıcı yapıyor. 300-400 kilo ağırlığa çıkabilen bu yırtıcılar saatte 50 kilometre hızla koşabiliyordu. 12 bin yıl önce Buzul Çağının sona ermesiyle ve en çok avladıkları hayvan olan Amerika bizonlarının ormanlık alanlardan çıkıp açık arazide dolaşmaya başlamalarından ötürü nesillerinin tükendiği bilinmekte.
Smilodon | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Montelenmiş iskeleti, Muséum national d'Histoire Naturelle, Paris | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Tip tür | |||||||||||||||||
†Smilodon populator Lund, 1842 | |||||||||||||||||
Diğer türler | |||||||||||||||||
Açıklama
Amerika'nın ormanlık alanlarında dolaşmış olma ihtimalleri çok yüksektir, çünkü açık alanda avlanmaları için çok yavaş koşmaları ve kısa kuyrukları manevra kabiliyetlerini en aza indirmesi, Smilodonların ormanlık alanda kendisinden çok daha büyük ve yalnız dolaşan hayvanları avladığı ihtimalini güçlendiriyor. Avlarını avlarken önce kaslı ön kollarıyla avının sırtından kavrayıp yere serip avının boyun kısmına 20 cm uzunluğundaki oldukça sert ve kırılgan hançer dişlerini boyun kısmındaki hayati damarlara saplayıp avını en kısa süre içerisinde öldürüp karnını doyurduktan sonra diğer yırtıcılar gelmeden oradan uzaklaşırdı. Smilodonların ısırma biçimi bilinenden çok farklıdır, çene kasları cüssesine göre zayıftır ancak boyun kasları aşırı güçlü olup hançer dişlerini boyun ve çene kaslarını aynı anda kullanıp muazzam bir basınç oluşurdu, böylece hançer dişlerini avını hayati damarlarına rahatlıkla saplayıp en kısa süre içerisinde öldürebilirlerdi. Bu dişlerin kesitlerinin çember yerine oval şekilde olmasıyla dişlerin avlarına daha kolay saplandığı tahmin edilmektedir. Cins dahilinde Smilodon gracilis, Smilodon populator ve Smilodon fatalis adında üç tür bilinmekte olup boyca ve diğer özellikleriyle bariz şekilde ayırt edilebilirler.
Alt türlerine büyüklükleri ve gıda piramidindeki yerinden dolayı kılıç dişli kaplan adı verilmekle birlikte kaplanla yakın bir akrabalıkları yoktur. Smilodon türleri, gelişimsel ve morfolojik olarak bugün yaşamakta olan büyük kedilerden oldukça farklılık göstermektedirler.
Yaklaşık 3 milyon yıl önce Kuzey ve Güney Amerika'da görülen ve 12.000 sene önce son buzul çağında nesli tükenen bu dev kediler, yetişkin olduklarında 300–400 kg ağırlığına 2,75 m uzunluğa sahip olabiliyordu. Çeneleri 120 derece açılabilidiği, koşarak kısa sürede 50 km/h'nin üzerinde bir hıza ulaşabilidiği tahmin edilmektedir. Özellikle arka ayakları ön ayaklarından kısa olduğundan omurgaları daha düzgündü. Muhtemelen çizgili veya benekli bir kürke sahiptiler. Dev kurt, Amerika aslanı ve Mağara ayısı gibi yırtıcılarla mücadele hâlindeydiler. Kılıç dişli kaplanların nesli, son buzul çağının bitimiyle tükenmiştir.
Kılıç dişli kaplan büyük bir hayvan olduğu için avları da büyüktü. Amerika devesi, at, bizon, , Kanada geyiği, karaca ve mamut gibi hayvanlarla beslenirdi.
Türler
Araştırma tarihinde smilodon için bir sıra farklı taksonomiler tarif edilmiş olsa da bugün sadece üç cins genel olarak kabul edilmektedir. En küçük cinsi olan smilodon gracilis, 55 ilâ 100 kg kütleseyle bir Jaguar kadardı ve zamanımızdan takriben 2.500.000 ila 500.000 sene evvel yaşamıştır. Muhtemelen doğrudan Meganterondan türemiş olup bilhassa Amerika Birleşik Devletleri'nin doğusundaki bulgularda bilinmektedir. Muhtemelen Smilodon gracilis (Grekçe: gracilis “zayıf”) ve daha geç ortaya çıkan diğer iki cins olan Smilodon populator (Grekçe: populator – “yağmacı, tahrip edici”) ve Smilodon fatalis (Grekçe: fatalis – “kaçınılmaz”)'ın takriben 12.000 sene evvel nesli tükenmiştir.
Kaynakça
Dış Bağlantılar
- Video:Prehistoric hunters: Saber toothed cat (47:03)
Wikimedia Commons'ta Smilodon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kilic disli kaplan Grekce smile keskin ve Grekce odon dis bilimsel adi Smilodon soyu tukenmis kedigil cinsi Smilodon ya da Kilic Disli Kaplan nesli tukenmis olan kilic disli kedilerden Bu hayvanlarin nesli tukenmeden Amerika kitasinin ormanlik alanlarinda yalniz dolasan buyuk cusseli hayvanlari avladigi bilinmekte Bu hayvanlarin grup halinde avlandiklarina dair bir veriye rastlanmamistir Genellikle yalniz dolasip nadiren bir araya gelirlerdi Smilodonlarin 20 cm boyundaki disleri onu oldukca tehlikeli bir yirtici yapiyor 300 400 kilo agirliga cikabilen bu yirticilar saatte 50 kilometre hizla kosabiliyordu 12 bin yil once Buzul Caginin sona ermesiyle ve en cok avladiklari hayvan olan Amerika bizonlarinin ormanlik alanlardan cikip acik arazide dolasmaya baslamalarindan oturu nesillerinin tukendigi bilinmekte Smilodon Yasadigi donem araligi 2 58 0 0117 myo Pleyistosen PreYeYeOSDCPTJKPgN Montelenmis iskeleti Museum national d Histoire Naturelle ParisBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim CarnivoraAlt takim FeliformiaFamilya FelidaeOymak Cins Smilodon Lund 1842Tip tur Smilodon populatorLund 1842Diger turler S fatalis Leidy 1869 S gracilis Cope 1880 AciklamaYasam restorasyonu Mathew 1901 Amerika nin ormanlik alanlarinda dolasmis olma ihtimalleri cok yuksektir cunku acik alanda avlanmalari icin cok yavas kosmalari ve kisa kuyruklari manevra kabiliyetlerini en aza indirmesi Smilodonlarin ormanlik alanda kendisinden cok daha buyuk ve yalniz dolasan hayvanlari avladigi ihtimalini guclendiriyor Avlarini avlarken once kasli on kollariyla avinin sirtindan kavrayip yere serip avinin boyun kismina 20 cm uzunlugundaki oldukca sert ve kirilgan hancer dislerini boyun kismindaki hayati damarlara saplayip avini en kisa sure icerisinde oldurup karnini doyurduktan sonra diger yirticilar gelmeden oradan uzaklasirdi Smilodonlarin isirma bicimi bilinenden cok farklidir cene kaslari cussesine gore zayiftir ancak boyun kaslari asiri guclu olup hancer dislerini boyun ve cene kaslarini ayni anda kullanip muazzam bir basinc olusurdu boylece hancer dislerini avini hayati damarlarina rahatlikla saplayip en kisa sure icerisinde oldurebilirlerdi Bu dislerin kesitlerinin cember yerine oval sekilde olmasiyla dislerin avlarina daha kolay saplandigi tahmin edilmektedir Cins dahilinde Smilodon gracilis Smilodon populator ve Smilodon fatalis adinda uc tur bilinmekte olup boyca ve diger ozellikleriyle bariz sekilde ayirt edilebilirler Alt turlerine buyuklukleri ve gida piramidindeki yerinden dolayi kilic disli kaplan adi verilmekle birlikte kaplanla yakin bir akrabaliklari yoktur Smilodon turleri gelisimsel ve morfolojik olarak bugun yasamakta olan buyuk kedilerden oldukca farklilik gostermektedirler Bir diger yasam restorasyonu Yaklasik 3 milyon yil once Kuzey ve Guney Amerika da gorulen ve 12 000 sene once son buzul caginda nesli tukenen bu dev kediler yetiskin olduklarinda 300 400 kg agirligina 2 75 m uzunluga sahip olabiliyordu Ceneleri 120 derece acilabilidigi kosarak kisa surede 50 km h nin uzerinde bir hiza ulasabilidigi tahmin edilmektedir Ozellikle arka ayaklari on ayaklarindan kisa oldugundan omurgalari daha duzgundu Muhtemelen cizgili veya benekli bir kurke sahiptiler Dev kurt Amerika aslani ve Magara ayisi gibi yirticilarla mucadele halindeydiler Kilic disli kaplanlarin nesli son buzul caginin bitimiyle tukenmistir Kilic disli kaplan buyuk bir hayvan oldugu icin avlari da buyuktu Amerika devesi at bizon Kanada geyigi karaca ve mamut gibi hayvanlarla beslenirdi TurlerTurlerin boyut karsilastirmasi Arastirma tarihinde smilodon icin bir sira farkli taksonomiler tarif edilmis olsa da bugun sadece uc cins genel olarak kabul edilmektedir En kucuk cinsi olan smilodon gracilis 55 ila 100 kg kutleseyle bir Jaguar kadardi ve zamanimizdan takriben 2 500 000 ila 500 000 sene evvel yasamistir Muhtemelen dogrudan Meganterondan turemis olup bilhassa Amerika Birlesik Devletleri nin dogusundaki bulgularda bilinmektedir Muhtemelen Smilodon gracilis Grekce gracilis zayif ve daha gec ortaya cikan diger iki cins olan Smilodon populator Grekce populator yagmaci tahrip edici ve Smilodon fatalis Grekce fatalis kacinilmaz in takriben 12 000 sene evvel nesli tukenmistir Kaynakca a b c d e f Smilodon Smilodon HTML Almanca Vikipedi 21 Eylul 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2017 Per Christiansen John M Harris Body Size of Smilodon Mammalia Felidae cilt 266 2005 s 369 384 Dis BaglantilarVideo Prehistoric hunters Saber toothed cat 47 03 Wikimedia Commons ta Smilodon ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikitur de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur Smilodon