Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kedigiller (Felidae), Etçiller (Carnivora) takımına ait bir familyadır.
| Kedigiller | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tip cins | |||||||||||||
| Felis | |||||||||||||
| Alt familyalar | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Kedigillerin dağılımı | |||||||||||||
Ortak özellikleri, görünüşleri ve davranışları ile familyanın en yaygın ve tanınmış mensubu olan ev kedisine benzemeleridir. Zarif vücutları, yumuşak tüyleri, kısa suratları ve çoğunlukla vücutlarına nazaran küçük bir kafatasları vardır. Kulakları dik ve sivri ya da yuvarlağımsıdır ve her yöne doğru çevrilebilir. En küçükleri 30 cm, en büyükleri ise 200 cm olur.
Beden yapısı
Gözler
Gözlerini sağa ya da sola neredeyse hiç çeviremedikleri için, bakmak istedikleri yöne kafalarını çevirirler. Göz mercekleri, ışık miktarına göre değişir. Fazla ışıklı ortamlarda göz mercekleri çoğu kedigilde yandan incelir ve dik bir çizgi haline gelir, bazı türlerde ise küçük bir nokta hâlini alır. Karanlıkta göz mercekleri çok büyür. Kedigillerin gözlerinde Tapetum lucidum denilen bir tabaka vardır. Bu tabaka göz merceğinden geçen ışığı bir kere daha merceğe yansıtır ve böylece var olan ışık miktarını ikiye katlayarak geceleri çok rahat görmelerini sağlar. Ayrıca kedigillerin gözlerindeki görme reseptörlerinin sayısı insandakinin üç mislidir.
Kedigillerin gözlerine bakılarak keyif durumları anlaşılabilir. Eğer mercekler büyük ise kedi savunma pozisyonuna geçmiştir. Eğer mercekler çok küçükse, kedi mutlu demektir.
Bıyıkları
Hissetme kılları da denilen bıyıklar kedigillerin gece aktif olan hayvanlar olduğunu gösterir. Her bir vibrisin dibinde kan dolu bir kesecik vardır. Bu keseciğin çevresi çok hassas sinir uçlarıyla kaplıdır. Vibrissae sadece bıyık olarak hayvanın ağız bölgesinde değil, kaşlarında ve bacaklarında da bulunur. Hayvanın hareketiyle titreşime geçerler ve bu titreşimleri algılayan hayvan tamamen karanlık bir ortamda bulunsa bile çevresinin görüntüsünü kabaca canlandırabilir ve emin adımlarla hareket eder. Yeni doğmuş yavrularda bile tamamen gelişmiş olması, bu duyu organlarının kedigiller için ne kadar önemli olduğunu gösterir.
Kulakları
Kedigiller müthiş bir duyma kabiliyetine sahiptir. Duyabildikleri frekans 65.000 Hz'e kadar varabilir, bu da insandakinin yaklaşık üç mislidir. Kedigiller iki kulağını birbirinden bağımsız şekilde farklı yönlere doğru hareket ettirebilir. Böylece tamamen karanlık bir ortamda bile, avladığı hayvanın bulunduğu noktayı ayrıntılı bir şekilde belirleyip, isabetli bir sıçrama ile yakalayabilir. Kulaklarında büyüyen kıllar yabancı maddelerin kulaklarına kaçmasını önler.
Bir kedinin kulaklarını yatırmasından, kendini savunmaya hazırlandığı anlaşılır.
Dil ve tat alma duygusu
Çiğnemeden yuttukları için ağızlarına aldıkları şeylerin tadını ve yenilir ya da yenilemez olduğunu çok çabuk ayırt edebilmeleri gerekir. Zımpara gibi olan dillerindeki küçük dikenlerin uçları hayvanın kendisine doğru dönüktür. Bu dikenlerle tüylerini tararlar ve yedikleri hayvanın etini kemiğinden ayırırlar. Dilin ön kısmındaki dikenlerde bulunan tat alma dokusu ile ekşi, tuzlu ve acı tatları ayrıt edebilirler ama tatlı (yani şekerli) tadı hissetmezler. Su içerken dillerini kıvırarak kepçe olarak kullanırlar.
Çene yapıları ve dişleri
Kedigillerin ağızlarında otuz tane diş ve bir diastema vardır. Bu diastema, hayvan ağzını kapatırken altta ve üstte bulunan yan dişlerin birbirine değmeden yan yana durmalarını sağlar. Yan ve tutma dişleri avladıkları hayvanı tutabilmelerini sağlar. Koparma dişleri ile büyük et parçalarını koparıp çiğnemeden yutarlar.
Tırnaklar
Kedigiller ayak parmaklarının uçları ile yürür. Ön patilerinde beş ve arka patilerinde dört parmakları bulunur.
Çita, balıkçı kedi ve haricinde bütün kedigiller tırnaklarını parmaklarından dışarı uzatıp tekrar geriye çekebilirler. Yürürken kendiliğinden çıkmamaları ve böylece boş yere, yıpranmamaları için tırnaklarını çıkarmak için özel kasları vardır. Tırnaklar kullanılmadıkları zaman, derinin içinde saklı şekilde durur. Böylece kedigiller hiç ses çıkarmadan kurbanlarına usulca yanaşabilirler.
Kuyruk
Kedigillerin Man kedileri hariç hepsinin kuyrukları vardır. Dengelerini sağlamak ve kendi aralarında işaretlerle anlaşmak için kuyruk önemlidir. Bazı türlerde, örneğin vaşaklarda kuyruk çok kısadır.
Sosyal davranışları
Çoğu kedigil yalnız yaşar ve yalnızca çiftleşmek için eş arar, çiftleştikten sonra ayrılır. Yalnızca aslanlar büyük gruplar oluşturur ve erkek çitalar küçük bir grup içinde yaşar.
Evrimsel tarihleri
Bu alt başlıktaki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ocak 2021) () |
Moleküler genetik çalışmalara göre, kedimsilerin (Feliformia) son ortak atası 55 ila 35 milyon yıl önce (Eosen) yaşamıştır. Bu kedigillerin ilk atalarının örneğin ve cinslerine ait oldukları düşünülür. İlk kedigillerin ortaya çıkmasından sonra Nimravidae ortaya çıkmıştır ve böylece bu familya eski fikirlere göre kedigillerin ataları değil sadece kedigillerle akraba olan bir kardeş familyadır.
Kedigillere ait en eski kalıntılar Oligosen çağından kalmış 34 milyon yıllık fosillerdir. Bu fosillerde kedigillerin en eski atası olarak Proailurus cinsi görünmektedir. Bu ev kedisi büyüklüğündeki kedi, tropik ormanlarda avlanmıştır.
Proailurus cinsinden iki büyük alt familya oluşmuştur; (Machairodontinae) ve günümüz kedileri (Felinae). 10.000 yıl önce, Kılıçdişli kediler alt familyasından Homotherium ve Smilodon cinslerinin en son temsilcileri de ortadan kaybolmuştur.
Günümüz kedigillerinin son ortak atasının 25 milyon yıl önce ortak bir ataya sahip olduğu düşünülür.
Yaban kedisi (Felis silvestris), yaklaşık 5 milyon yıl önce ortaya çıkmıştır.Felis cinsinin en eski kalıntıları (9 milyon yıllık), türü olarak Asya'da bulunmuştur.
Coğrafi yayılımları
Kedigiller, Güney kutbunun haricinde dünyanın her kıtasında bulunur. Avustralya'da ve Okyanusya'da bulunan kedigiller insanlar tarafından götürülmüştür. Ayrıca 70. enlemin (paralelin) kuzeyinde de kedigiller bulunmaz.
Türkiye'nin kedigilleri
Anadolu'nun tarihinde birçok farklı kedigil türüne rastlamak mümkündür. Bunlardan bazıları son buz devrinin bitmesi ile, bazıları da Roma İmparatorluğu döneminde avlanarak tükenmiştir. Ama bu tarihi son 200 yıla kısıtladığımızda bile aslan, kaplan, pars ve çita türleri ile karşılaşırız.
Anadolu'nun Batı, Orta, Güney ve Güneydoğu bölgelerinde yaşamış olduğu bilinen Asya aslanı en son 19. yüzyılın ikinci yarısında görülmüştür. Güneydoğu Anadolu'da yaşayan çita ise 19. yüzyıldan sonra bir daha görülmemiştir. Türkiye'nin en son Hazar kaplanı, 1970'te Hakkâri Uludere'de vurulmuştur. 2000'li yıllardan itibaren Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde birçok Anadolu parsı öldürülmüştür; son bilinenler Siirt'te (2010) ve Diyarbakır'dadır (2013, Avgan 2013). Orman Bakanlığının girişinde sergilenen leoparın da Bitlis'de vurulduğu bilinmektedir. Son yıllarda farklı alanlarda fotokapan çalışması yapılarak türün varlığı ispat edilmeye çalışılsa da henüz bir pars fotoğrafı çekilememiştir. Çekildiği iddia edilen fotoğraflardan hiçbir tanesinin leopar olduğu ispatlanamamıştır. IUCN kedi uzman grubu leopar olduğu belirtilen fotoğrafın evcil kedi boyutunda olduğunu tespit ederek, kabul etmemiştir.
Günümüzde Türkiye'de kedigiller familyasından leopar veya pars dışında yaban kedisi, Avrasya vaşağı, karakulak (ya da step vaşağı) ve saz kedisi (ya da bataklık vaşağı) olduğu bilinmektedir.
Sınıflandırma
Wilson & Reeder, 2005 yılında çıkan kitabına göre:
- Cins Acinonyx
- Çita (Acinonyx jubatus)
- Cins Caracal
- Karakulak (Caracal caracal)
- Cins Catopuma
- Borneo altın kedisi (Catopuma badia)
- Asya altın kedisi (Catopuma temmincki)
- Cins Otocolobus
- Pallas kedisi (Otocolobus manul)
- Cins Felis
- Gri kedi (Felis bieti)
- Sazlık kedisi (Felis chaus)
- Benekli kedi (Felis margarita)
- Kara ayaklı kedi (Felis nigripes)
- Yaban kedisi (Felis silvestris)
- Cins
- Pampa kedisi (Oncifelis colocolo); en modern sınıflandırmalarda Pampa kedisi üç ayrı türe bölünür: L. braccatus, L. colocolo ve L. pajeros
- Geoffroy kedisi (Oncifelis geoffroyi)
- Şili orman kedisi (Oncifelis guigna)
- And kedisi (Oreailurus jacobita)
- Cins
- Oselo (Leopardus pardalis)
- Kaplan kedisi (Leopardus tigrinus)
- Maymun kedi (Leopardus wiedii)
- Cins Leptailurus
- Serval (Leptailurus serval)
- Cins Vaşak (Lynx)
- Kanada vaşağı (Lynx canadensis)
- Bayağı vaşak (Lynx lynx)
- İber vaşağı (Lynx pardinus)
- Doru vaşak veya (Lynx rufus)
- Cins Pardofelis
- Mermer kedisi (Pardofelis marmorata)
- Cins Prionailurus
- Pars kedisi (Prionailurus bengalensis)
- Iriomote kedisi (Prionailurus iriomotensis)
- (Prionailurus planiceps)
- Paslı kedi (Prionailurus rubiginosus)
- Balıkçı kedi (Prionailurus viverrinus)
- Cins Profelis
- Afrika altın kedisi (Profelis aurata)
- Cins Puma
- Puma (Puma concolor)
- Yaguarundi (Puma yaguarondi)
- Cins Neofelis
- Bulutlu pars (Neofelis nebulosa)
- Cins Panthera
- Aslan (hayvan) (Panthera leo)
- Jaguar (Panthera onca)
- Pars (Panthera pardus)
- Kaplan (Panthera tigris)
- Cins Uncia
- Kar parsı (Uncia uncia)
Geleneksel olarak kedigiller familyası daima üç alt familyaya bölünmüştür, ama bu eskimiş sınıflandırmanın mantıklı olmadığı görüşü gitgide yayılmaktadır. Moleküler genetik araştırmaların sonunda, modern bilimde böyle bir ayrım artık yapılmamaktadır.
Eski sınıflandırma
Kedigiller geleneksel sınıflandırmada üç alt familyaya bölünmüştür:
- Acinonychinae (Çitalar): Sadece çita türünü içeren bir alt familya.
- Pantherinae (Büyük kediler): Panthera cinsine ait olan aslan, kaplan, jaguar ve pars. Ayrıca kar parsı, bulutlu pars ve mermer kedisini içeren alt familya.
- Felinae (Kediler): Kedigiller familyasının diğer bütün türlerini içeren alt familya.
Uzun zaman kabul gören bu sınıflandırmada örneğin Puma, kedilere ait (Felinae) sayılırken, mermer kedisi büyük kedilerden sayılmakta ve bu ayrım modern bilimde saçma olarak değerlendirilmektedir. Daha eski sınıflandırmalarda sadece Panthera cinsine ait türler büyük kediler olarak adlandırılırken, bütün diğer türler Felis cinsine ait sayılmıştır ve böylece familyanın içindeki ayrıntılı akrabalıklar hiçbir şekilde belirtilememiştir.
Genel olarak, kükreyebilen kedilerin büyük kediler olarak adlandırılması kabul edilir. Küçük kediler kükreyemez ama keyiften hırlar. Büyük kediler sadece nefes verirken hırlayabilir. Küçük kediler hem nefes verirken, hem de nefes alırken hırlayabilir.
Literatür
- W.E. Johnson et al., 2006 “The Late Miocene radiation of Modern Felidae: A genetic assessment.”—Science, Bd. 311, S. 73-77, Jan. 2006
- D. E. Wilson und D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, 2005.
- Avgan, B. 2013. Leoparın verdiği ipuçları. National Geographic Türkiye, Aralık 2013: 24-34.
Dış bağlantılar
- Welt der Katzen 24 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- by: Norman Ali Khalaf-von Jaffa (İngilizce)
Kaynakça
- ^ "Felidae". paleobiodb.org. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ McKenna, M. C.; Bell, S. K. (2000). "Family Felidae Fischer de Waldheim, 1817:372. Cats". Classification of Mammals. Columbia University Press. s. 230. ISBN .
- ^ . milliyet.com.tr. 14 Ekim 2020. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022.
- ^ Eizirik, Eduardo; Murphy, William J.; Koepfli, Klaus-Peter; Johnson, Warren E.; Dragoo, Jerry W.; Wayne, Robert K.; O’Brien, Stephen J. (Temmuz 2010). "Pattern and timing of diversification of the mammalian order Carnivora inferred from multiple nuclear gene sequences". Molecular phylogenetics and evolution. 56 (1): 49-63. doi:10.1016/j.ympev.2010.01.033. ISSN 1055-7903. (PMC) 7034395 $2. (PMID) 20138220. 12 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ Harari, Yuval N. (2016). Hayvanlardan Tanrılara sapiens : insan türünün kısa bir tarihi. 21. baskı. Ertuğrul Genç. İstanbul. s. 19. ISBN . OCLC 964500500.
- ^ "PBDB". paleobiodb.org. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kedigiller Felidae Etciller Carnivora takimina ait bir familyadir Kedigiller Yasadigi donem araligi 30 6 0 myo Arikeean Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim CarnivoraAlt takim FeliformiaFamilya Felidae Fischer von Waldheim 1817Tip cinsFelisLinnaeus 1758Alt familyalarFelinae Pantherinae ProailurinaeKedigillerin dagilimi Ortak ozellikleri gorunusleri ve davranislari ile familyanin en yaygin ve taninmis mensubu olan ev kedisine benzemeleridir Zarif vucutlari yumusak tuyleri kisa suratlari ve cogunlukla vucutlarina nazaran kucuk bir kafataslari vardir Kulaklari dik ve sivri ya da yuvarlagimsidir ve her yone dogru cevrilebilir En kucukleri 30 cm en buyukleri ise 200 cm olur Beden yapisiGozler Yaguarundi Gozlerini saga ya da sola neredeyse hic ceviremedikleri icin bakmak istedikleri yone kafalarini cevirirler Goz mercekleri isik miktarina gore degisir Fazla isikli ortamlarda goz mercekleri cogu kedigilde yandan incelir ve dik bir cizgi haline gelir bazi turlerde ise kucuk bir nokta halini alir Karanlikta goz mercekleri cok buyur Kedigillerin gozlerinde Tapetum lucidum denilen bir tabaka vardir Bu tabaka goz merceginden gecen isigi bir kere daha mercege yansitir ve boylece var olan isik miktarini ikiye katlayarak geceleri cok rahat gormelerini saglar Ayrica kedigillerin gozlerindeki gorme reseptorlerinin sayisi insandakinin uc mislidir Kedigillerin gozlerine bakilarak keyif durumlari anlasilabilir Eger mercekler buyuk ise kedi savunma pozisyonuna gecmistir Eger mercekler cok kucukse kedi mutlu demektir Biyiklari Jaguar Hissetme killari da denilen biyiklar kedigillerin gece aktif olan hayvanlar oldugunu gosterir Her bir vibrisin dibinde kan dolu bir kesecik vardir Bu kesecigin cevresi cok hassas sinir uclariyla kaplidir Vibrissae sadece biyik olarak hayvanin agiz bolgesinde degil kaslarinda ve bacaklarinda da bulunur Hayvanin hareketiyle titresime gecerler ve bu titresimleri algilayan hayvan tamamen karanlik bir ortamda bulunsa bile cevresinin goruntusunu kabaca canlandirabilir ve emin adimlarla hareket eder Yeni dogmus yavrularda bile tamamen gelismis olmasi bu duyu organlarinin kedigiller icin ne kadar onemli oldugunu gosterir Kulaklari Kedigiller muthis bir duyma kabiliyetine sahiptir Duyabildikleri frekans 65 000 Hz e kadar varabilir bu da insandakinin yaklasik uc mislidir Kedigiller iki kulagini birbirinden bagimsiz sekilde farkli yonlere dogru hareket ettirebilir Boylece tamamen karanlik bir ortamda bile avladigi hayvanin bulundugu noktayi ayrintili bir sekilde belirleyip isabetli bir sicrama ile yakalayabilir Kulaklarinda buyuyen killar yabanci maddelerin kulaklarina kacmasini onler Bir kedinin kulaklarini yatirmasindan kendini savunmaya hazirlandigi anlasilir Dil ve tat alma duygusu Cignemeden yuttuklari icin agizlarina aldiklari seylerin tadini ve yenilir ya da yenilemez oldugunu cok cabuk ayirt edebilmeleri gerekir Zimpara gibi olan dillerindeki kucuk dikenlerin uclari hayvanin kendisine dogru donuktur Bu dikenlerle tuylerini tararlar ve yedikleri hayvanin etini kemiginden ayirirlar Dilin on kismindaki dikenlerde bulunan tat alma dokusu ile eksi tuzlu ve aci tatlari ayrit edebilirler ama tatli yani sekerli tadi hissetmezler Su icerken dillerini kivirarak kepce olarak kullanirlar Cene yapilari ve disleri Esneyen bir kaplan Kedigillerin agizlarinda otuz tane dis ve bir diastema vardir Bu diastema hayvan agzini kapatirken altta ve ustte bulunan yan dislerin birbirine degmeden yan yana durmalarini saglar Yan ve tutma disleri avladiklari hayvani tutabilmelerini saglar Koparma disleri ile buyuk et parcalarini koparip cignemeden yutarlar Tirnaklar Kedigiller ayak parmaklarinin uclari ile yurur On patilerinde bes ve arka patilerinde dort parmaklari bulunur Cita balikci kedi ve haricinde butun kedigiller tirnaklarini parmaklarindan disari uzatip tekrar geriye cekebilirler Yururken kendiliginden cikmamalari ve boylece bos yere yipranmamalari icin tirnaklarini cikarmak icin ozel kaslari vardir Tirnaklar kullanilmadiklari zaman derinin icinde sakli sekilde durur Boylece kedigiller hic ses cikarmadan kurbanlarina usulca yanasabilirler Kuyruk Kedigillerin Man kedileri haric hepsinin kuyruklari vardir Dengelerini saglamak ve kendi aralarinda isaretlerle anlasmak icin kuyruk onemlidir Bazi turlerde ornegin vasaklarda kuyruk cok kisadir Sosyal davranislariCogu kedigil yalniz yasar ve yalnizca ciftlesmek icin es arar ciftlestikten sonra ayrilir Yalnizca aslanlar buyuk gruplar olusturur ve erkek citalar kucuk bir grup icinde yasar Evrimsel tarihleriBu alt basliktaki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Kedigiller haber gazete kitap akademik JSTOR Ocak 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Cesitli Afrika kedimsileri Molekuler genetik calismalara gore kedimsilerin Feliformia son ortak atasi 55 ila 35 milyon yil once Eosen yasamistir Bu kedigillerin ilk atalarinin ornegin ve cinslerine ait olduklari dusunulur Ilk kedigillerin ortaya cikmasindan sonra Nimravidae ortaya cikmistir ve boylece bu familya eski fikirlere gore kedigillerin atalari degil sadece kedigillerle akraba olan bir kardes familyadir Kedigillere ait en eski kalintilar Oligosen cagindan kalmis 34 milyon yillik fosillerdir Bu fosillerde kedigillerin en eski atasi olarak Proailurus cinsi gorunmektedir Bu ev kedisi buyuklugundeki kedi tropik ormanlarda avlanmistir Proailurus cinsinden iki buyuk alt familya olusmustur Machairodontinae ve gunumuz kedileri Felinae 10 000 yil once Kilicdisli kediler alt familyasindan Homotherium ve Smilodon cinslerinin en son temsilcileri de ortadan kaybolmustur Gunumuz kedigillerinin son ortak atasinin 25 milyon yil once ortak bir ataya sahip oldugu dusunulur Yaban kedisi Felis silvestris yaklasik 5 milyon yil once ortaya cikmistir Felis cinsinin en eski kalintilari 9 milyon yillik turu olarak Asya da bulunmustur Cografi yayilimlariKedigiller Guney kutbunun haricinde dunyanin her kitasinda bulunur Avustralya da ve Okyanusya da bulunan kedigiller insanlar tarafindan goturulmustur Ayrica 70 enlemin paralelin kuzeyinde de kedigiller bulunmaz Turkiye nin kedigilleri Anadolu nun tarihinde bircok farkli kedigil turune rastlamak mumkundur Bunlardan bazilari son buz devrinin bitmesi ile bazilari da Roma Imparatorlugu doneminde avlanarak tukenmistir Ama bu tarihi son 200 yila kisitladigimizda bile aslan kaplan pars ve cita turleri ile karsilasiriz Anadolu nun Bati Orta Guney ve Guneydogu bolgelerinde yasamis oldugu bilinen Asya aslani en son 19 yuzyilin ikinci yarisinda gorulmustur Guneydogu Anadolu da yasayan cita ise 19 yuzyildan sonra bir daha gorulmemistir Turkiye nin en son Hazar kaplani 1970 te Hakkari Uludere de vurulmustur 2000 li yillardan itibaren Dogu ve Guneydogu Anadolu bolgesinde bircok Anadolu parsi oldurulmustur son bilinenler Siirt te 2010 ve Diyarbakir dadir 2013 Avgan 2013 Orman Bakanliginin girisinde sergilenen leoparin da Bitlis de vuruldugu bilinmektedir Son yillarda farkli alanlarda fotokapan calismasi yapilarak turun varligi ispat edilmeye calisilsa da henuz bir pars fotografi cekilememistir Cekildigi iddia edilen fotograflardan hicbir tanesinin leopar oldugu ispatlanamamistir IUCN kedi uzman grubu leopar oldugu belirtilen fotografin evcil kedi boyutunda oldugunu tespit ederek kabul etmemistir Gunumuzde Turkiye de kedigiller familyasindan leopar veya pars disinda yaban kedisi Avrasya vasagi karakulak ya da step vasagi ve saz kedisi ya da bataklik vasagi oldugu bilinmektedir SiniflandirmaWilson amp Reeder 2005 yilinda cikan kitabina gore Cins Acinonyx Cita Acinonyx jubatus Cins Caracal Karakulak Caracal caracal Cins Catopuma Borneo altin kedisi Catopuma badia Asya altin kedisi Catopuma temmincki Cins Otocolobus Pallas kedisi Otocolobus manul Cins Felis Gri kedi Felis bieti Sazlik kedisi Felis chaus Benekli kedi Felis margarita Kara ayakli kedi Felis nigripes Yaban kedisi Felis silvestris Cins Pampa kedisi Oncifelis colocolo en modern siniflandirmalarda Pampa kedisi uc ayri ture bolunur L braccatus L colocolo ve L pajeros Geoffroy kedisi Oncifelis geoffroyi Sili orman kedisi Oncifelis guigna And kedisi Oreailurus jacobita Cins Oselo Leopardus pardalis Kaplan kedisi Leopardus tigrinus Maymun kedi Leopardus wiedii Cins Leptailurus Serval Leptailurus serval Cins Vasak Lynx Kanada vasagi Lynx canadensis Bayagi vasak Lynx lynx Iber vasagi Lynx pardinus Doru vasak veya Lynx rufus Cins Pardofelis Mermer kedisi Pardofelis marmorata Cins Prionailurus Pars kedisi Prionailurus bengalensis Iriomote kedisi Prionailurus iriomotensis Prionailurus planiceps Pasli kedi Prionailurus rubiginosus Balikci kedi Prionailurus viverrinus Cins Profelis Afrika altin kedisi Profelis aurata Cins Puma Puma Puma concolor Yaguarundi Puma yaguarondi Cins Neofelis Bulutlu pars Neofelis nebulosa Cins Panthera Aslan hayvan Panthera leo Jaguar Panthera onca Pars Panthera pardus Kaplan Panthera tigris Hazar kaplani Cins Uncia Kar parsi Uncia uncia Geleneksel olarak kedigiller familyasi daima uc alt familyaya bolunmustur ama bu eskimis siniflandirmanin mantikli olmadigi gorusu gitgide yayilmaktadir Molekuler genetik arastirmalarin sonunda modern bilimde boyle bir ayrim artik yapilmamaktadir Eski siniflandirma Kedigiller geleneksel siniflandirmada uc alt familyaya bolunmustur Acinonychinae Citalar Sadece cita turunu iceren bir alt familya Pantherinae Buyuk kediler Panthera cinsine ait olan aslan kaplan jaguar ve pars Ayrica kar parsi bulutlu pars ve mermer kedisini iceren alt familya Felinae Kediler Kedigiller familyasinin diger butun turlerini iceren alt familya Uzun zaman kabul goren bu siniflandirmada ornegin Puma kedilere ait Felinae sayilirken mermer kedisi buyuk kedilerden sayilmakta ve bu ayrim modern bilimde sacma olarak degerlendirilmektedir Daha eski siniflandirmalarda sadece Panthera cinsine ait turler buyuk kediler olarak adlandirilirken butun diger turler Felis cinsine ait sayilmistir ve boylece familyanin icindeki ayrintili akrabaliklar hicbir sekilde belirtilememistir Genel olarak kukreyebilen kedilerin buyuk kediler olarak adlandirilmasi kabul edilir Kucuk kediler kukreyemez ama keyiften hirlar Buyuk kediler sadece nefes verirken hirlayabilir Kucuk kediler hem nefes verirken hem de nefes alirken hirlayabilir LiteraturW E Johnson et al 2006 The Late Miocene radiation of Modern Felidae A genetic assessment Science Bd 311 S 73 77 Jan 2006 D E Wilson und D M Reeder Mammal Species of the World Johns Hopkins University Press 2005 ISBN 0 8018 8221 4 Avgan B 2013 Leoparin verdigi ipuclari National Geographic Turkiye Aralik 2013 24 34 Dis baglantilarWelt der Katzen 24 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Norman Ali Khalaf von Jaffa Ingilizce Kaynakca Felidae paleobiodb org 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 McKenna M C Bell S K 2000 Family Felidae Fischer de Waldheim 1817 372 Cats Classification of Mammals Columbia University Press s 230 ISBN 978 0 231 11013 6 milliyet com tr 14 Ekim 2020 27 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2022 Eizirik Eduardo Murphy William J Koepfli Klaus Peter Johnson Warren E Dragoo Jerry W Wayne Robert K O Brien Stephen J Temmuz 2010 Pattern and timing of diversification of the mammalian order Carnivora inferred from multiple nuclear gene sequences Molecular phylogenetics and evolution 56 1 49 63 doi 10 1016 j ympev 2010 01 033 ISSN 1055 7903 PMC 7034395 2 PMID 20138220 12 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2022 Harari Yuval N 2016 Hayvanlardan Tanrilara sapiens insan turunun kisa bir tarihi 21 baski Ertugrul Genc Istanbul s 19 ISBN 978 605 5029 35 7 OCLC 964500500 PBDB paleobiodb org 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2022