Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sonnō jōi (Japonca: 尊王攘夷, 'Sonnou Joui', "İmparatoru yücelt, yabancıları kov), İmparator'u yüceltip, yabancı işgalcileri ülkeden kovmayı savunan bir düşünce akımıdır. Edo dönemi'nin sonlarına doğru (Bakumatsu) Mitogaku ve Kokugaku gibi ulusal tarih çalışmalarını derinden etkilemiş, Meiji Restorasyonu döneminde yaygınlaşan bir siyasi slogan olmuştur.
Özeti
Japon İmparatorluğu'nun varlığının temelini oluşturan "Sonnō ideolojisi" (İmparatoru yücelt) ve işgalcileri hedef alan "Jōi ideolojisi" (Yabancıları kov) birleştirilerek oluşturulmuştur. "İmparatoru yücelt, yabancıları kov" anlamına gelir. İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nde Çin'deki Zhou Hanedanı'nın imparatorunu yüceltip, ülkeyi işgale gelen düşmanları (Chu Hanedanı) kovma anlamıyla dönemin imparatoru tarafından kullanılan bir slogan olup, daha sonra Japon tarihçiler ve edebiyatçılar tarafından benimsenip yeniden kullanılmıştır. İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nde Zhou Hanedanı'na bağlı Qi Devleti'nin başındaki Dük Huan, Zhou Hanedanı için diğer devletleri toplayıp, işgale gelen Chu Hanedanı ordularını bastırmıştır. Bu olaydan sonra "Sonnō jōi" düşüncesinin başlıca savunucuları Neokonfüçyüsçüler olmuştur. Zhou Hanedanı'nın imparatorunu ideal "İmparator" modeli olarak benimsedikten sonra "Sonnō ideolojisi"'ni oluşturmuşlardır. Japonya'da da Kamakura dönemi ve Muromachi döneminde Japon imparatorunun "İmparator" olarak anılması garip karşılanmamakla beraber, Edo döneminde (üst-alt, efendi-köle ayrımını keskinleştiren, imparatoru yücelten bir düşünce akımı) yaptırımlarıyla Bakumatsu döneminde "Sonnō ideolojisi" de yaygınlaşmıştır.
Ayrıca, Bakumatsu döneminde "Sonnō jōi" cümlesinin en erken örnekleri Tokugawa Nariaki'nin Mito bölgesi okulu 'ın eğitim ilkelerini anlatan "Kōdōkan Günlükleri"'nde görülebilir. 'nun "Kōdōkan'ın Açıklayıcı İlkeleri" adlı eseri "Kōdōkan Günlükleri"'nin temelini oluşturmuştur. Bakumatsu dönemi "Sonnō jōi" ideolojisinde "Mitogaku"'nun etkisi büyüktür.
Sonnō ideolojisi
Jōi ideolojisi
250 yıl süren Edo'nun barış döneminde, Japonya'nın yabancılar tarafından işgal edileceği düşüncesi pek yoktu. Fakat coğrafi keşiflerle beraber genişlemeye başlayan Avrupa ve Emperyalizmin etkisine kapılan Amerika'nın Afrika ve Asya'yı işgal ve kolonileştirme süreci Uzak Doğu için de bir tehdit haline gelmişti. Komodor Perry'nin Kara gemileriyle yaptığı "Perry Seferi"'nden sonra "Jōkisen çayı insanı huzur dolu uykusundan uyandırır/Dört bardak içersen gece de uyuyamazsın" (burada Perry'nin gemilerinin Japonya'yı uykusundan uyandırmasına referans veriliyor) şiiri yazılmıştır.
Çin'in güney bölgesinde 1840 yılında Qing hanedanı İngilizlerle savaşa girmiş, bunun sonucunda 1997 yılında geri alana kadar Hong Kong adasını kaybetmiş, Japonya'da da Hokkaidō'daki "Golovnin Vakası" ve Kyūshū'daki "Nagasaki Limanı Vakası" gibi sürtüşmeler ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu durumla baş etmek için, yabancıları ülkeden kovup Japonya'yı Batılı güçlerden korumak gerektiğini söyleyen bir ideoloji yaygınlaşmıştır. Bu düşünce "Jōi ideolojisi"'nin temelini oluşturur. Aynı zamanda ülkede "Kokugaku"'nun (Japonların Çin ve Budizm araştırmalarından ziyade Japon felsefesi ve edebiyatına odaklanmasını isteyen, Japon milliyetçiliğinin temelini oluşturan bir düşünce akımı) yaygınlaşmasıyla beraber bir "milli bilinç" kavramı da aniden yükselişe geçmişti. Bakumatsu dönemindeki "Sonnō jōi hareketi"nin gelişimi oldukça karmaşık olsa da, genel akış "Kaikoku" (ülkenin dış dünyaya açılması) düşüncesini savunan Tokugawa Hükûmeti ve Satsuma Beyliği ile sonuna dek "Sakoku" ("Zincirli ülke", Japonya'nın dış dünyaya kapatılması) düşüncesini savunan Chōshū Beyliği'nin çarpışmalarıyla özetlenebilir. Fakat 1865 yılında İmparator Batılı güçlerin baskılarına dayanamayıp 'nı imzaladıktan sonra, "Sonnō ideolojisi" ile "Jōi ideolojisi" arasındaki bağ kopmuştur. Hatta bölgesinden 'nın ortaya koyduğu, Batılı güçlerin baskılarına karşı koyabilmek için bir süre ülke sınırları dış güçlere açılsa dahi "Milli bütünlük" ya da "Zengin ülke, güçlü ordu" gibi kavramlara öncelik verilmesi gerektiğini savunan "Büyük Jōi ideolojisi" ile "Kaikoku" ve "Jōi" düşünceleri bağlanarak güçlenip, "Tōbaku" (Tokugawa Şogunluğunu devirme) hareketi adı altında birleşme ihtimali doğmuştur. Tosa bölgesinden Sakamoto Ryōma ve arkadaşlarının çabaları ve aracılığıyla dönemin iki büyük gücü olan Satsuma ve Chōshū Beylikleri Tokugawa Şogun idaresini devirmek için ortak bir noktada buluşmuşlardır.
Dış bağlantılar
- Kotobank - Sonnō jōi 4 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Japonca Vikipedi sayfası 19 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sonnō jōi Japonca 尊王攘夷 Sonnou Joui Imparatoru yucelt yabancilari kov Imparator u yuceltip yabanci isgalcileri ulkeden kovmayi savunan bir dusunce akimidir Edo donemi nin sonlarina dogru Bakumatsu Mitogaku ve Kokugaku gibi ulusal tarih calismalarini derinden etkilemis Meiji Restorasyonu doneminde yayginlasan bir siyasi slogan olmustur Boshin Savasi nda imparatorluk taraftarlari tarafindan kullanilan sancak OzetiJapon Imparatorlugu nun varliginin temelini olusturan Sonnō ideolojisi Imparatoru yucelt ve isgalcileri hedef alan Jōi ideolojisi Yabancilari kov birlestirilerek olusturulmustur Imparatoru yucelt yabancilari kov anlamina gelir Ilkbahar ve Sonbahar Donemi nde Cin deki Zhou Hanedani nin imparatorunu yuceltip ulkeyi isgale gelen dusmanlari Chu Hanedani kovma anlamiyla donemin imparatoru tarafindan kullanilan bir slogan olup daha sonra Japon tarihciler ve edebiyatcilar tarafindan benimsenip yeniden kullanilmistir Ilkbahar ve Sonbahar Donemi nde Zhou Hanedani na bagli Qi Devleti nin basindaki Duk Huan Zhou Hanedani icin diger devletleri toplayip isgale gelen Chu Hanedani ordularini bastirmistir Bu olaydan sonra Sonnō jōi dusuncesinin baslica savunuculari Neokonfucyusculer olmustur Zhou Hanedani nin imparatorunu ideal Imparator modeli olarak benimsedikten sonra Sonnō ideolojisi ni olusturmuslardir Japonya da da Kamakura donemi ve Muromachi doneminde Japon imparatorunun Imparator olarak anilmasi garip karsilanmamakla beraber Edo doneminde ust alt efendi kole ayrimini keskinlestiren imparatoru yucelten bir dusunce akimi yaptirimlariyla Bakumatsu doneminde Sonnō ideolojisi de yayginlasmistir Ayrica Bakumatsu doneminde Sonnō jōi cumlesinin en erken ornekleri Tokugawa Nariaki nin Mito bolgesi okulu in egitim ilkelerini anlatan Kōdōkan Gunlukleri nde gorulebilir nun Kōdōkan in Aciklayici Ilkeleri adli eseri Kōdōkan Gunlukleri nin temelini olusturmustur Bakumatsu donemi Sonnō jōi ideolojisinde Mitogaku nun etkisi buyuktur Sonnō ideolojisi Jōi ideolojisi 250 yil suren Edo nun baris doneminde Japonya nin yabancilar tarafindan isgal edilecegi dusuncesi pek yoktu Fakat cografi kesiflerle beraber genislemeye baslayan Avrupa ve Emperyalizmin etkisine kapilan Amerika nin Afrika ve Asya yi isgal ve kolonilestirme sureci Uzak Dogu icin de bir tehdit haline gelmisti Komodor Perry nin Kara gemileriyle yaptigi Perry Seferi nden sonra Jōkisen cayi insani huzur dolu uykusundan uyandirir Dort bardak icersen gece de uyuyamazsin burada Perry nin gemilerinin Japonya yi uykusundan uyandirmasina referans veriliyor siiri yazilmistir Cin in guney bolgesinde 1840 yilinda Qing hanedani Ingilizlerle savasa girmis bunun sonucunda 1997 yilinda geri alana kadar Hong Kong adasini kaybetmis Japonya da da Hokkaidō daki Golovnin Vakasi ve Kyushu daki Nagasaki Limani Vakasi gibi surtusmeler ortaya cikmaya baslamistir Bu durumla bas etmek icin yabancilari ulkeden kovup Japonya yi Batili guclerden korumak gerektigini soyleyen bir ideoloji yayginlasmistir Bu dusunce Jōi ideolojisi nin temelini olusturur Ayni zamanda ulkede Kokugaku nun Japonlarin Cin ve Budizm arastirmalarindan ziyade Japon felsefesi ve edebiyatina odaklanmasini isteyen Japon milliyetciliginin temelini olusturan bir dusunce akimi yayginlasmasiyla beraber bir milli bilinc kavrami da aniden yukselise gecmisti Bakumatsu donemindeki Sonnō jōi hareketi nin gelisimi oldukca karmasik olsa da genel akis Kaikoku ulkenin dis dunyaya acilmasi dusuncesini savunan Tokugawa Hukumeti ve Satsuma Beyligi ile sonuna dek Sakoku Zincirli ulke Japonya nin dis dunyaya kapatilmasi dusuncesini savunan Chōshu Beyligi nin carpismalariyla ozetlenebilir Fakat 1865 yilinda Imparator Batili guclerin baskilarina dayanamayip ni imzaladiktan sonra Sonnō ideolojisi ile Jōi ideolojisi arasindaki bag kopmustur Hatta bolgesinden nin ortaya koydugu Batili guclerin baskilarina karsi koyabilmek icin bir sure ulke sinirlari dis guclere acilsa dahi Milli butunluk ya da Zengin ulke guclu ordu gibi kavramlara oncelik verilmesi gerektigini savunan Buyuk Jōi ideolojisi ile Kaikoku ve Jōi dusunceleri baglanarak guclenip Tōbaku Tokugawa Sogunlugunu devirme hareketi adi altinda birlesme ihtimali dogmustur Tosa bolgesinden Sakamoto Ryōma ve arkadaslarinin cabalari ve araciligiyla donemin iki buyuk gucu olan Satsuma ve Chōshu Beylikleri Tokugawa Sogun idaresini devirmek icin ortak bir noktada bulusmuslardir Dis baglantilarKotobank Sonnō jōi 4 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Japonca Vikipedi sayfasi 19 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi