Sophene Krallığı (Ermenice: ԾԸփք, roman: Tsop'k', Antik Yunanca: Σωφηνή, roman: Sōphēnḗ),Helenistik dönemde Antik Ermenistan ile Suriye arasında yer alan bir krallıktı.
Orontid hanedanı tarafından yönetilen krallık, kültürel olarak Yunan, Ermeni, İran, Suriye, Anadolu ve Roma etkisindeydi. MÖ 3. yüzyılda kurulan krallık MÖ 95'te Artaksiad kralı II. Tigran tarafından fethedilerek imparatorluğunun bir parçası yapılana kadar bağımsızlığını korumuştur.
Krallığın hüküm sürdüğü bölge günümüzde Elazığ ile Palu arasında kalmaktaydı.
Tarihi
Sophene Krallığı, Ahameniş Kralı II. Artaserhas'ın (MÖ 404-358) damadı olan Baktriyalı bir soylu olan I. Orontes'in soyundan gelen İran kökenliOrontid Hanedanı tarafından yönetiliyordu.Yunan yazar Strabon'un Coğrafya adlı eserinde belirttiğine göre; Sophene ilk olarak Seleukos kralı III. Antiohos (MÖ 222–187) tarafından hükümdar olarak atanan Zariadres yönetimi altında ayrı bir krallık olarak ortaya çıktı. Ayrıca III. Antiohos'un Romalılara karşı yenilgisinin ardından Zariadres'in bağımsızlığını ilan ettiğini de ekleyen bu rapor, epigrafik ve nümizmatik kanıtlarla şiddetle çelişmektedir.
Sophene, büyük olasılıkla MÖ 3. yüzyılda, Yakın Doğu'daki Seleukos etkisinin giderek azalması ve Orontid hanedanının birkaç kola bölünmesi sırasında ayrı bir krallık olarak ortaya çıktı. Farklı bir Orontid koluna ait üç hükümdar, I. Sames I. Arsames ve Xerxes, Büyük Ermenistan'ın batı kısmını, belki de Kommagene'den Arzanene'ye kadar yönetiyorlardı. Zariadres'in ölümünün ardından oğlu I. Artaxias, veraset haklarına dayanarak Sophene'yi yönetme hakkını talep etti. Artaxias, Kapadokya Krallığı ile olan diplomatik ve muhtemelen hanedan bağları sebebiyle krallığının bağımsızlığını korumayı başardı. Zariadres'in bilinen üç halefi vardır. Bu halefler Mithrobouzanes, Arkathias ve Arsakes'tir.
Krallığın başkenti, Diyarbakır'ın kuzeyinde, Dicle Nehri üzerinde, Eğil yakınlarındaki 'ydı. En büyük yerleşim yeri ve şehir vasıflarını taşıyan yer ise daha kuzeyde bulunan Arsamosata'ydı. Arsamosata, MÖ 3. yüzyılda kuruldu ve muhtemelen MS 13. yüzyılın başlarına kadar varlığını sürdürdü.
Kaynakça
- ^ a b Marciak 2017, s. 77.
- ^ Marciak 2017, s. 61.
- ^ Marciak 2017, s. 95.
- ^ Lacey 2016, s. 109.
- ^ Facella 2021; Sartre 2005, s. 23; Strootman 2020, ss. 205, 210; Michels 2021, s. 485; Toumanoff 1963, s. 278; Garsoian 2005; Gaggero 2016, s. 79; Russell 1986, ss. 438–444; Drower et al. 2021; Olbrycht 2021, s. 38; Ball 2002, ss. 31, 436; Canepa 2015, s. 80
- ^ a b Facella 2021.
- ^ Marciak 2017, ss. 113, 117.
- ^ Marciak 2017, s. 123.
- ^ Marciak 2017, s. 157.
- ^ Marciak 2017, s. 158.
- ^ Sinclair 1989, ss. 112, 196, 358.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sophene Kralligi Ermenice ԾԸփք roman Tsop k Antik Yunanca Swfhnh roman Sōphenḗ Helenistik donemde Antik Ermenistan ile Suriye arasinda yer alan bir krallikti Orontid hanedani tarafindan yonetilen krallik kulturel olarak Yunan Ermeni Iran Suriye Anadolu ve Roma etkisindeydi MO 3 yuzyilda kurulan krallik MO 95 te Artaksiad krali II Tigran tarafindan fethedilerek imparatorlugunun bir parcasi yapilana kadar bagimsizligini korumustur Kralligin hukum surdugu bolge gunumuzde Elazig ile Palu arasinda kalmaktaydi TarihiSophene Kralligi Ahamenis Krali II Artaserhas in MO 404 358 damadi olan Baktriyali bir soylu olan I Orontes in soyundan gelen Iran kokenliOrontid Hanedani tarafindan yonetiliyordu Yunan yazar Strabon un Cografya adli eserinde belirttigine gore Sophene ilk olarak Seleukos krali III Antiohos MO 222 187 tarafindan hukumdar olarak atanan Zariadres yonetimi altinda ayri bir krallik olarak ortaya cikti Ayrica III Antiohos un Romalilara karsi yenilgisinin ardindan Zariadres in bagimsizligini ilan ettigini de ekleyen bu rapor epigrafik ve numizmatik kanitlarla siddetle celismektedir Sophene buyuk olasilikla MO 3 yuzyilda Yakin Dogu daki Seleukos etkisinin giderek azalmasi ve Orontid hanedaninin birkac kola bolunmesi sirasinda ayri bir krallik olarak ortaya cikti Farkli bir Orontid koluna ait uc hukumdar I Sames I Arsames ve Xerxes Buyuk Ermenistan in bati kismini belki de Kommagene den Arzanene ye kadar yonetiyorlardi Zariadres in olumunun ardindan oglu I Artaxias veraset haklarina dayanarak Sophene yi yonetme hakkini talep etti Artaxias Kapadokya Kralligi ile olan diplomatik ve muhtemelen hanedan baglari sebebiyle kralliginin bagimsizligini korumayi basardi Zariadres in bilinen uc halefi vardir Bu halefler Mithrobouzanes Arkathias ve Arsakes tir Kralligin baskenti Diyarbakir in kuzeyinde Dicle Nehri uzerinde Egil yakinlarindaki ydi En buyuk yerlesim yeri ve sehir vasiflarini tasiyan yer ise daha kuzeyde bulunan Arsamosata ydi Arsamosata MO 3 yuzyilda kuruldu ve muhtemelen MS 13 yuzyilin baslarina kadar varligini surdurdu Kaynakca a b Marciak 2017 s 77 Marciak 2017 s 61 Marciak 2017 s 95 Lacey 2016 s 109 Facella 2021 Sartre 2005 s 23 Strootman 2020 ss 205 210 Michels 2021 s 485 Toumanoff 1963 s 278 Garsoian 2005 Gaggero 2016 s 79 Russell 1986 ss 438 444 Drower et al 2021 Olbrycht 2021 s 38 Ball 2002 ss 31 436 Canepa 2015 s 80 a b Facella 2021 Marciak 2017 ss 113 117 Marciak 2017 s 123 Marciak 2017 s 157 Marciak 2017 s 158 Sinclair 1989 ss 112 196 358