Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sovyetler Birliği-Türkiye ilişkileri, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkilerdi.
 | |
 Türkiye |  Sovyetler Birliği |
|---|---|
Tarihçe
Türk Kurtuluş Savaşı
1917'deki Ekim Devrimi sonrasında kurulan Sovyetler Birliği dünyadaki tüm komünist ayaklanmalara destek vermiş, bununla birlikte sömürgeci ve emperyalist müdahalelere karşı da mücadele etmiştir. Ekim Devrimi'nin ardından Sovyetlerde Rus İç Savaşı (1918-1922) sürerken aynı yıllarda Anadolu'da Türk Kurtuluş Savaşı (1919-1922) devam etmekteydi. Bu dönemde yeni kurulan Sovyetler, batılı devletler ile savaşan Türkiye heyeti ile diplomatik ilişkiler geliştirdi ve Türkiye'ye para, silah ve mühimmat yardımı gönderdi.
Ticaret ve iş birliği antlaşmaları
Moskova Antlaşması ile iki ülke arasında dostça ilişkiler kuruldu; Türkiye Batum'u Gürcistan'a bıraktı, Kars Oblastı Türkiye'de kaldı, Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan Özerk Oblastı oluşturuldu.
Toprak anlaşmazlıkları
Türkiye, II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar tarafsızlığını korudu. Sovyet hükûmeti tarafından Türk hükûmetine, Rus nakliye gemilerinin Karadeniz'i Akdeniz'e bağlayan Türk Boğazları'ndan serbestçe geçebilmesi için baskı yapılmaya başlandı. Türk hükûmetinin, Sovyetler Birliği'nin taleplerini reddetmesi, bölgedeki tansiyonu arttırarak krizi bir güç gösterisine dönüştürdü. Bu olay, daha sonra Truman Doktrini'nin ortaya çıkmasına belirleyici bir faktör olarak hizmet etti. Bu kriz Türkiye'nin yüzünü tamamen Batı'ya, yani Amerika Birleşik Devletleri ve NATO'ya döndürmesine neden oldu.
Türkiye'nin NATO üyeliği
Türkiye, 1952'de NATO'ya üye oldu ve Kore Savaşı ve Soğuk Savaş'ta Sovyetler Birliği ile farklı cephelerde yer aldı.
Soğuk Savaş dönemi
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Kıbrıs'ta Türk ve Rum topluluklarının çatışmaya başlaması, Türkiye'nin bu çatışmalara askeri tutum göstermek için hazırlanması sonrası Sovyetler Birliği'nin resmi haber ajansı TASS, Sovyetler Birliği'nin adadaki Rumlara her türlü desteği sağlayacağını, gerekirse müdahaleye başlayacağını yazdı. Bu dönemde Türkiye'nin Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı çeşitli güvenlik şüpheleri bulunuyordu. Türkiye bu bağlamda adadaki durumu dengelemek ve Kıbrıs'a yapılacak olası çıkarmada Sovyetler Birliği müdahalesiyle karşılaşmamak amacıyla Sovyetler Birliği ile ilişkileri düzeltmeye gitti. Sovyetler Birliği, Soğuk Savaş'ın katılığını kaybettiği yıllarda Türkiye'yle ilişkileri geliştirmek için bazı adımlar atmış, dönüş alamamıştı. Kıbrıs'ta yaşanan gelişmelerin ardından Türkiye'den de olumlu dönüş gelince Sovyetler Birliği Politbüro üyesi Nikolai Podgorny, bir heyetle birlikte Türkiye'yi ziyaret etti ve iki ülke arasında ilişkilerde yeni dönem başlamış oldu. 25 Mart 1967 tarihinde Türkiye-SSCB arasında “Teknik ve İktisadi İşbirliği Anlaşması” imzalandı ve bu anlaşmanın sağladığı kredi ve teknik destek sayesinde Türkiye'de, İskenderun Demir Çelik Fabrikaları, Aliağa Rafinerisi, ATAŞ Rafinerisi, Batman Petrol Rafinerisi, İPRAŞ gibi bir dizi sanayi tesisi inşa edildi. 1972'de iki ülke arasında sekiz maddelik "İyi Komşuluk İlişkileri Deklarasyonu" imzalandı ve Sovyetler Birliği, Kıbrıs'ta Türkiye'ye yönelik desteğini açıkladı.
Kaynakça
- ^ "Turkish Straits Crisis". Teaching American History. 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2013.
- ^ Suavi Aydın, Yüksel Taşkın (2014). 1960'tan Günümüze Türkiye Tarihi (2014 bas.). İstanbul: İletişim Yayınları. s. 150. ISBN .
- ^ {{kitap kaynağı |soyadı1=Hale |ad1=William M. |başlık=Turkish foreign policy since 1774 |tarih=2013 |yer=New York, NY |isbn=978-0415599870 |sayfalar=108 |basım=3.3
 | Uluslararası ilişkiler ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyetler Birligi Turkiye iliskileri Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi ile Turkiye Cumhuriyeti arasindaki diplomatik iliskilerdi Sovyetler Birligi Turkiye iliskileriTurkiye Sovyetler BirligiTarihceBir Osmanli kartpostalinda Istanbul un Sariyer ilcesinde Bogaz kiyisinda bulunan Rusya Buyukelciligi 1923 yilindan itibaren konsolosluk Turk Kurtulus Savasi 1917 deki Ekim Devrimi sonrasinda kurulan Sovyetler Birligi dunyadaki tum komunist ayaklanmalara destek vermis bununla birlikte somurgeci ve emperyalist mudahalelere karsi da mucadele etmistir Ekim Devrimi nin ardindan Sovyetlerde Rus Ic Savasi 1918 1922 surerken ayni yillarda Anadolu da Turk Kurtulus Savasi 1919 1922 devam etmekteydi Bu donemde yeni kurulan Sovyetler batili devletler ile savasan Turkiye heyeti ile diplomatik iliskiler gelistirdi ve Turkiye ye para silah ve muhimmat yardimi gonderdi Ticaret ve is birligi antlasmalari Moskova Antlasmasi ile iki ulke arasinda dostca iliskiler kuruldu Turkiye Batum u Gurcistan a birakti Kars Oblasti Turkiye de kaldi Azerbaycan a bagli Nahcivan Ozerk Oblasti olusturuldu Toprak anlasmazliklari Turkiye II Dunya Savasi nin sonuna kadar tarafsizligini korudu Sovyet hukumeti tarafindan Turk hukumetine Rus nakliye gemilerinin Karadeniz i Akdeniz e baglayan Turk Bogazlari ndan serbestce gecebilmesi icin baski yapilmaya baslandi Turk hukumetinin Sovyetler Birligi nin taleplerini reddetmesi bolgedeki tansiyonu arttirarak krizi bir guc gosterisine donusturdu Bu olay daha sonra Truman Doktrini nin ortaya cikmasina belirleyici bir faktor olarak hizmet etti Bu kriz Turkiye nin yuzunu tamamen Bati ya yani Amerika Birlesik Devletleri ve NATO ya dondurmesine neden oldu Turkiye nin NATO uyeligi Turkiye 1952 de NATO ya uye oldu ve Kore Savasi ve Soguk Savas ta Sovyetler Birligi ile farkli cephelerde yer aldi Soguk Savas donemi Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Kibris ta Turk ve Rum topluluklarinin catismaya baslamasi Turkiye nin bu catismalara askeri tutum gostermek icin hazirlanmasi sonrasi Sovyetler Birligi nin resmi haber ajansi TASS Sovyetler Birligi nin adadaki Rumlara her turlu destegi saglayacagini gerekirse mudahaleye baslayacagini yazdi Bu donemde Turkiye nin Amerika Birlesik Devletleri ne karsi cesitli guvenlik supheleri bulunuyordu Turkiye bu baglamda adadaki durumu dengelemek ve Kibris a yapilacak olasi cikarmada Sovyetler Birligi mudahalesiyle karsilasmamak amaciyla Sovyetler Birligi ile iliskileri duzeltmeye gitti Sovyetler Birligi Soguk Savas in katiligini kaybettigi yillarda Turkiye yle iliskileri gelistirmek icin bazi adimlar atmis donus alamamisti Kibris ta yasanan gelismelerin ardindan Turkiye den de olumlu donus gelince Sovyetler Birligi Politburo uyesi Nikolai Podgorny bir heyetle birlikte Turkiye yi ziyaret etti ve iki ulke arasinda iliskilerde yeni donem baslamis oldu 25 Mart 1967 tarihinde Turkiye SSCB arasinda Teknik ve Iktisadi Isbirligi Anlasmasi imzalandi ve bu anlasmanin sagladigi kredi ve teknik destek sayesinde Turkiye de Iskenderun Demir Celik Fabrikalari Aliaga Rafinerisi ATAS Rafinerisi Batman Petrol Rafinerisi IPRAS gibi bir dizi sanayi tesisi insa edildi 1972 de iki ulke arasinda sekiz maddelik Iyi Komsuluk Iliskileri Deklarasyonu imzalandi ve Sovyetler Birligi Kibris ta Turkiye ye yonelik destegini acikladi Kaynakca Turkish Straits Crisis Teaching American History 6 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2013 Suavi Aydin Yuksel Taskin 2014 1960 tan Gunumuze Turkiye Tarihi 2014 bas Istanbul Iletisim Yayinlari s 150 ISBN 978 975 05 1462 3 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim kitap kaynagi soyadi1 Hale ad1 William M baslik Turkish foreign policy since 1774 tarih 2013 yer New York NY isbn 978 0415599870 sayfalar 108 basim 3 3 Uluslararasi iliskiler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz