Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri, 1924'ten 1991'de birliğin dağılmasına kadar, makam sahibi Sovyetler Birliği'nin tanınmış lideriydi.[1] Genel Sekreter Komünist Parti'yi doğrudan tek başına kontrol ediyordu. Bununla birlikte, parti siyasi güç üzerinde tekele sahip olduğundan, Genel Sekreter Sovyetler Birliği hükûmetini yürütme kontrolüne sahipti. Makamın devletin hem dış hem de iç politikalarını yönlendirme kabiliyeti nedeniyle Sovyetler Birliği'nin fiili olarak en yüksek makamıydı.
Sovyetler Birliği Komünist Parti genel sekreteri Генеральный секретарь ЦК КПСС | |
---|---|
Unvan | Sayın Genel Sekreter (Mr. General Secretary) |
Üyelik | Politbüro SBKP Merkez Komitesi Sekreterliği |
Resmî ikamet | Senato Sarayı |
Atayan | Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi |
Oluşum | Nisan 1917 (Teknik Sekreter) 3 Nisan 1922 (Genel Sekreter) |
Açılışı yapan | Yelena Stasova Teknik Sekreter olarak Yakov Sverdlov Sekretarya Başkanı olarak Nikolay Krestinskiy Sorumlu Sekreter olarak Josef Stalin Genel Sekreter olarak |
Kaldırılma | 29 Ağustos 1991 |
Son sahibi | Mihail Gorbaçov Genel Sekreter olarak Vladimir İvaşko Genel Sekreter vekili olarak |
Vekil | Komünist Parti Genel Sekreter Yardımcısı |
Geçmişi
1919-1922 yılları arasında Sorumlu Sekreter (Rusça: ответственный секретарь Otvetstvenny sekretar') olan Yakov Sverdlov, Nikolay Krestinski, Yelena Stasova ve Vyacheslav Molotov'un partide önemli bir görevleri yoktu. Zaten o zamanlarda Lenin partinin fiili lideriydi.
Genel Sekreter makam aslen idari bir makam olarak yaratıldı. Josef Stalin bu makamdaki ilk kişiydi. Lenin'in ölümünden Stalin Politbüro içinde hakim konuma geldi ve kendi elindeki Genel Sekreter makamını pratikte parti liderliği ve SSCB liderliğine dönüştürdü. Daha sonra Stalin 19 Aralık 1927'deki 15. Parti Kongresinden sonraki Merkezi Komite'nin genel kurulunda Genel Sekreterliğin kaldırılmasını önerdi. Fakat bu öneri kabul edilmedi. 1934'teki 17. Parti Kongresinde Genel Sekreterlik kaldırıldı. 17., 18. ve 19. Parti Kongrelerinden sonraki Merkez Komite genel kurullarında hiç kimse Genel Sekreter olarak seçilmedi. Bu genel kurullarda Politbüro, Sekreterlik ve Orgbüro üyeleri seçildi. Stalin bu üç büroya da seçildi. Stalin bundan sonraki zamanda belgeleri Merkez Komitesi Sekreteri olarak imzaladı. 17. Parti Kongresinden Stalin'in ölümüne kadar Genel Sekreter olduğuna hiçbir resmi kanıt olmamasına rağmen Sovyet ansiklopedisinde Stalin'den 1922-1953 arası Genel Sekreter diye bahseder.
Stalin öldükten sonra Merkez Komitesi yönetimi yeniden oluşturuldu. Genel sekreterlik makamı hala boştu fakat iki önemli Politbüro üyesi, Georgy Malenkov (yeni başbakan) ve Nikita Kruşçev, aynı zamanda Sekreterlik üyesiydi. 14 Mart 1953'te Malenkov Sekreterlik üyeliğinden çıkarıldı. Bu da Kruşçev'in gücü ele geçirmesini sağladı. 7 Eylül 1953'teki Merkez Komite genel kurulunda Nikita Kruşçev Merkez Komitesi Birinci Sekreteri seçildi. 23. Parti Kongresinde parti tüzüğü ("Ustav") değiştirilerek yeniden Genel Sekreterlik makamı oluşturuldu. Bu kongreden sonraki Merkez Komite genel kurulunda Leonid Brejnev Genel Sekreter seçildi.
Ağustos 1991'deki darbe girişiminden sonra Mihail Gorbaçov Genel Sekreterlikten istifa etti. Yerine yardımcısı Vladimir Ivaşko getirildi. Fakat 5 gün sonra, 29 Ağustos 1991'de Yüksek Sovyet Meclisi Komünist Partisini yasakladı.
Komünist Partisi Genel Sekreterleri
# | İsim | Dönem başlangıcı | Dönem bitişi | Toplam süre | Doğumu | Ölümü | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
2 | Josef Stalin | 3 Nisan 1922 | 5 Mart 1953 | 30 yıl, 336 gün | 18 Aralık 1878 | 5 Mart 1953 (74 yaşında) | |
3 | Nikita Kruşçev | 5 Mart 1953 | 14 Ekim 1964 | 11 yıl, 30 gün | 17 Nisan 1894 | 11 Eylül 1971 (77 yaşında) | |
4 | Leonid Brejnev | 14 Ekim 1964 | 10 Kasım 1982 | 18 yıl, 27 gün | 19 Aralık 1906 | 10 Kasım 1982 (75 yaşında) | |
5 | Yuri Andropov | 12 Kasım 1982 | 9 Şubat 1984 | 1 yıl, 89 gün | 15 Haziran 1914 | 9 Şubat 1984 (69 yaşında) | |
6 | Konstantin Çernenko | 13 Şubat 1984 | 10 Mart 1985 | 1 yıl, 25 gün | 24 Eylül 1911 | 10 Mart 1985 (73 yaşında) | |
7 | Mihail Gorbaçov | 11 Mart 1985 | 9 Aralık 1991 | 6 yıl, 166 gün | 2 Mart 1931 | 30 Ağustos 2022 (91 yaşında) | |
Vladimir İvaşko | 24 Ağustos 1991 | 29 Ağustos 1991 | 5 gün | 28 Ekim 1932 | 13 Kasım 1994 (62 yaşında) |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ McCauley, Martin (1997). Who's who in Russia since 1900. Sayfa 105. Routledge.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyetler Birligi Komunist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri 1924 ten 1991 de birligin dagilmasina kadar makam sahibi Sovyetler Birligi nin taninmis lideriydi 1 Genel Sekreter Komunist Parti yi dogrudan tek basina kontrol ediyordu Bununla birlikte parti siyasi guc uzerinde tekele sahip oldugundan Genel Sekreter Sovyetler Birligi hukumetini yurutme kontrolune sahipti Makamin devletin hem dis hem de ic politikalarini yonlendirme kabiliyeti nedeniyle Sovyetler Birligi nin fiili olarak en yuksek makamiydi Sovyetler Birligi Komunist Parti genel sekreteri Generalnyj sekretar CK KPSSUnvanSayin Genel Sekreter Mr General Secretary UyelikPolitburo SBKP Merkez Komitesi SekreterligiResmi ikametSenato SarayiAtayanSovyetler Birligi Komunist Partisi Merkez KomitesiOlusumNisan 1917 Teknik Sekreter 3 Nisan 1922 Genel Sekreter Acilisi yapanYelena Stasova Teknik Sekreter olarak Yakov Sverdlov Sekretarya Baskani olarak Nikolay Krestinskiy Sorumlu Sekreter olarak Josef Stalin Genel Sekreter olarakKaldirilma29 Agustos 1991Son sahibiMihail Gorbacov Genel Sekreter olarak Vladimir Ivasko Genel Sekreter vekili olarakVekilKomunist Parti Genel Sekreter YardimcisiGecmisi1919 1922 yillari arasinda Sorumlu Sekreter Rusca otvetstvennyj sekretar Otvetstvenny sekretar olan Yakov Sverdlov Nikolay Krestinski Yelena Stasova ve Vyacheslav Molotov un partide onemli bir gorevleri yoktu Zaten o zamanlarda Lenin partinin fiili lideriydi Genel Sekreter makam aslen idari bir makam olarak yaratildi Josef Stalin bu makamdaki ilk kisiydi Lenin in olumunden Stalin Politburo icinde hakim konuma geldi ve kendi elindeki Genel Sekreter makamini pratikte parti liderligi ve SSCB liderligine donusturdu Daha sonra Stalin 19 Aralik 1927 deki 15 Parti Kongresinden sonraki Merkezi Komite nin genel kurulunda Genel Sekreterligin kaldirilmasini onerdi Fakat bu oneri kabul edilmedi 1934 teki 17 Parti Kongresinde Genel Sekreterlik kaldirildi 17 18 ve 19 Parti Kongrelerinden sonraki Merkez Komite genel kurullarinda hic kimse Genel Sekreter olarak secilmedi Bu genel kurullarda Politburo Sekreterlik ve Orgburo uyeleri secildi Stalin bu uc buroya da secildi Stalin bundan sonraki zamanda belgeleri Merkez Komitesi Sekreteri olarak imzaladi 17 Parti Kongresinden Stalin in olumune kadar Genel Sekreter olduguna hicbir resmi kanit olmamasina ragmen Sovyet ansiklopedisinde Stalin den 1922 1953 arasi Genel Sekreter diye bahseder Stalin oldukten sonra Merkez Komitesi yonetimi yeniden olusturuldu Genel sekreterlik makami hala bostu fakat iki onemli Politburo uyesi Georgy Malenkov yeni basbakan ve Nikita Kruscev ayni zamanda Sekreterlik uyesiydi 14 Mart 1953 te Malenkov Sekreterlik uyeliginden cikarildi Bu da Kruscev in gucu ele gecirmesini sagladi 7 Eylul 1953 teki Merkez Komite genel kurulunda Nikita Kruscev Merkez Komitesi Birinci Sekreteri secildi 23 Parti Kongresinde parti tuzugu Ustav degistirilerek yeniden Genel Sekreterlik makami olusturuldu Bu kongreden sonraki Merkez Komite genel kurulunda Leonid Brejnev Genel Sekreter secildi Agustos 1991 deki darbe girisiminden sonra Mihail Gorbacov Genel Sekreterlikten istifa etti Yerine yardimcisi Vladimir Ivasko getirildi Fakat 5 gun sonra 29 Agustos 1991 de Yuksek Sovyet Meclisi Komunist Partisini yasakladi Komunist Partisi Genel Sekreterleri Isim Donem baslangici Donem bitisi Toplam sure Dogumu Olumu2 Josef Stalin 3 Nisan 1922 5 Mart 1953 30 yil 336 gun 18 Aralik 1878 1878 12 18 5 Mart 1953 74 yasinda 3 Nikita Kruscev 5 Mart 1953 14 Ekim 1964 11 yil 30 gun 17 Nisan 1894 1894 04 17 11 Eylul 1971 77 yasinda 4 Leonid Brejnev 14 Ekim 1964 10 Kasim 1982 18 yil 27 gun 19 Aralik 1906 1906 12 19 10 Kasim 1982 75 yasinda 5 Yuri Andropov 12 Kasim 1982 9 Subat 1984 1 yil 89 gun 15 Haziran 1914 1914 06 15 9 Subat 1984 69 yasinda 6 Konstantin Cernenko 13 Subat 1984 10 Mart 1985 1 yil 25 gun 24 Eylul 1911 1911 09 24 10 Mart 1985 73 yasinda 7 Mihail Gorbacov 11 Mart 1985 9 Aralik 1991 6 yil 166 gun 2 Mart 1931 1931 03 02 30 Agustos 2022 91 yasinda Vladimir Ivasko 24 Agustos 1991 29 Agustos 1991 5 gun 28 Ekim 1932 13 Kasim 1994 62 yasinda Ayrica bakinizSSCB SSCB Basbakani SSCB Devlet Baskani SSCB Lideri Sovyetler Birligi Komunist PartisiKaynakca McCauley Martin 1997 Who s who in Russia since 1900 Sayfa 105 Routledge ISBN 0 415 13898 1