Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Soçi çatışması her biri Karadeniz kenti Soçi üzerinde kontrol kurmaya çalışan karşı devrimci Rus Beyaz Ordu, Bolşevik Kızıl Ordu ve Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti arasındaki üç taraflı bir sınır çatışmasıydı. Temmuz 1918'den Mayıs 1919'a kadar değişen başarılarla süren çatışma, Rus İç Savaşı'nın bir parçasıydı ve İngiliz arabuluculuğuyla Rusya ile Gürcistan arasındaki mevcut resmi sınırın oluşması ile sonuçlandı.
| Soçi çatışması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I. Dünya Savaşı ve Rus İç Savaşı | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Askeri Destek: |
| ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Giorgi Mazniaşvili Valiko Cuğeli Friedrich Kress von Kressenstein |
 Yusuf İzzet Paşa | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| bilinmiyor | bilinmiyor | ||||||
Arka plan
Gürcü iddiaları bölgenin, siyasi olarak prestijinin ve gücünün zirvesindeki Orta Çağ Gürcistan Krallığı tarafından yönetilmesi ve ardılı İmereti Krallığı'nın ve sonunda Abhazya Prensliği'nin egemenliğine girmesinden kaynaklanıyordu. Çar'ın 25 Aralık 1904 tarihli kararnamesiyle bölgedeki artan turizm nedeniyle, Karadeniz Guberniyası'nın parçası haline getirilerek Sohum bölgesinden (Kutaisi Guberniyası ) ayırıldı. Bölgede önemli sayıda Ermeni ve Gürcü yaşamaktaydı.
Bununla birlikte, Rus general Anton Denikin ve meslektaşları, Gürcistan ile Beyaz Ordu kontrolündeki Kuban Halk Cumhuriyeti arasındaki sınırın Kutaisi ve Karadeniz'in eski Rus guberniyaları arasında yani Bzıb Irmağı'nın biraz kuzeyinde olması gerektiği konusunda ısrar etti.
Savaş
Çatışmadan önce Abhazya'da Bolşevik yanlısı bir ayaklanma yaşandı ve devrim sonrası yerel bir hükûmet olan Abhaz Halk Konseyi, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nden yardım talep etti ve Gürcistan'a özerk bir yapı olarak katıldı (8 Haziran 1918). Tümgeneral Giorgi Mazniaşvili komutasındaki bir Gürcü kuvveti bölgede konuşlandırıldı ve yerel soylular tarafından sağlanan bir Abhaz süvari birliği de orduya katıldı. Mazniaşvili, Haziran ayının sonlarında Soçi yönünden gelen bir Bolşevik saldırısını geri püskürttü ve Abhaz ve Gürcü yetkililerin talimatlarını takibenKomünist askerlere yardım sağlayan bir Bolşevik üssünü tasfiye etmek için kuzeye doğru ilerledi.
Bir Alman askeri misyonunun da teşvik ettiği Gürcü askeri operasyonu, Karadeniz kıyı şeridinde bulunan Adler (3 Temmuz), Soçi (6 Temmuz) ve Tuapse'nin (27 Temmuz) alınması ile sonuçlandı. Mazniaşvili'ye kısa süre sonra Tuapse-Maykop demiryolu hattının kontrolünü ele geçirmesi ve eylemlerini Beyaz Rus Kuban hükûmeti ve Denikin'in Gönüllü Ordusu ile koordineli olarak Kuzey Kafkasya'daki Kızıl ordulara karşı topyekün bir savaşı komuta etmesi emredildi.
Gürcistan başlangıçta Beyaz Ordu'yu Bolşevik Moskova'nın ortak tehditlerine karşı bir müttefik olarak görüyordu. Ancak bu işbirliği, kısa süre sonra Denikin'in Kafkasya'nın da bir parçası olduğu "Büyük Rusya" hayali çağrıları ile son buldu.
Eylül ayı başlarında Gürcüler Yepifan Kovtyukh komutasındaki geri çekilen Kızıl Taman Ordusu tarafından Tuapse'den çıkarıldı. Kısa süre sonra Beyaz Ordu 8 Eylül'de şehrin kontrolünü ele geçirdi ve Bolşevikleri Armavir'e doğru daha da geri çekilmeye zorladı.
18 Eylül'de, bir Soçi Konseyi (Ağustos ayında yerel Menşevikler ve Sosyalist Devrimci Parti tarafından oluşturulan bir yasama organı), hem Lenin hem de Denikin'den gelen tehditlere karşı şehrin ve bölgenin Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'ne bırakılmasını "geçici bir önlem" olarak ilan etti. Gürcistan'ın Soçi'yi ilhakı, Beyaz Ordu liderlerinin şiddetli protestosuna neden oldu.
25 Eylül 1918'de Beyaz liderler ve GDC temsilcileri, anlaşmazlığa barışçıl bir çözüm bulmak için Ekaterinodar'da bir araya geldi. Denikin, Gürcülerin Bzıb nehrine geri çekilmesini talep etti. Bir anlaşma sağlanamadı ve Beyazlar ertesi gün müzakereleri durdurdu. Aynı gün Denikin, Soçi'nin kuzey eteklerindeki Lazarevskaya'yı ele geçirdi, ancak Kızıl Ordu Kuzey Kafkasya'da yenilgiye uğratılıncaya kadar bölgenin tam kontrolünü ele geçiremeye muvaffak değildi. 6 Şubat 1919 tarihinde Gürcü birlikleri kumandanları Genel Konyev (Koniaşvili) ile Bzıp nehre geri çekilmeye zorlandı ve Konyev'in subayları da Ruslar tarafından Gagra'da esir alındı. Gürcistan bölgeye takviye gönderdi, ancak İngiliz temsilciler müdahale ederek Bzıb boyunca bir sınır çizgisi oluşturdular. Yakalanan Gürcü subaylar serbest bırakıldı. 14 Mart 1919'da bir Gürcü heyeti, Paris Barış Konferansı'nda, eski Karadeniz guberniyasının Tuapse'nin 14 km güneydoğusundaki küçük nehri Makopse'ye kadar bir bölümünü talep ettiği ülkenin sınırlarının bir projesini sundu. Ancak müzakereler sonuç vermedi.
12 Nisan 1919'da Sohum merkezli bir Gürcü Halk Muhafızları birliği ve General Mazniaşvili komutasındaki ordu birlikleri karşı saldırı başlattı. Bzıb nehrindeki İngiliz barış koruma noktalarından kaçınarak, kanlı bir çatışmanın ardından Gagra'yı geri aldılar ve "Yeşil" Rus gerillalarıyla işbirliği yaparak Mehadiri nehrine ilerlediler. Ancak İngiliz müdahalesi Gürcistan'ın ilerlemesini durdurdu. Güneyde Adler'in Psou Nehri üzerinde yeni bir sınır çizgisi kuruldu. Sınır boyunca, bir İngiliz keşif kuvveti savaşın daha fazla şiddetlenmesini önlemek için pozisyon aldı. 23-24 Mayıs tarihlerinde Gürcü, Rus Gönüllüleri ve İngiliz temsilcileri bir barış çözümü bulmak için Tiflis'te bir araya geldi. Aslında bu, çatışmanın sonuydu. Bununla birlikte, 1919'un sonlarına kadar ara sıra çatışmalar meydana geldi.
Psou boyunca mevcut resmi Rus-Gürcistan sınırının kurulması, belki de Soçi ihtilafının ana sonucuydu. Yeni sınır, Rusya Sovyet Federe Sosyalist Cumhuriyeti (Mayıs 1920) ve Müttefikler (Ocak 1921) tarafından de jure olarak tanındı.
Ayrıca bakınız
- Rus İç Savaşı
- I.Dünya Savaşı Sonrası
Kaynakça
- RH Ullman, Britanya ve Rus İç Savaşı (Princeton, 1968), s. 219-20
- 1918-1921'de Gürcistan-Abhazya ilişkileri 19 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., A. Menteşaşvili'nin makalesi
- (Rusça) 15 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (Rusça) 7 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (Rusça) 21 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ . 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2007.
Dış bağlantılar
Edebiyatta Soçi çatışması
- Alexander Serafimovich "Demir Sel" (1924)
- Alexandre Bondar, Victoria Rozhkova "Tuapse'de Üç Gün" (2009)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Soci catismasi her biri Karadeniz kenti Soci uzerinde kontrol kurmaya calisan karsi devrimci Rus Beyaz Ordu Bolsevik Kizil Ordu ve Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti arasindaki uc tarafli bir sinir catismasiydi Temmuz 1918 den Mayis 1919 a kadar degisen basarilarla suren catisma Rus Ic Savasi nin bir parcasiydi ve Ingiliz arabuluculuguyla Rusya ile Gurcistan arasindaki mevcut resmi sinirin olusmasi ile sonuclandi Soci catismasiI Dunya Savasi ve Rus Ic SavasiTarihHaziran 1918 Mayis 1919BolgeSohum Bolgesi Abhazya Gurcistan Soci ve Tuapse Karadeniz GuberniyasiSonucboyunca resmi olarak kabul edilmis Gurcu Rus sinirinin olusmasi Gagra Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin yetkisi altina alindi TaraflarGurcistan Abhaz Halk Konseyi Askeri Destek Almanya Yesil OrdularRusya SFSC Abhaz Bolsevikler Beyaz Ordu Guney Rusya Silahli Kuvvetleri Osmanli Imparatorlugu Abhaz MuhacirlerKomutanlar ve liderlerGiorgi Mazniasvili Valiko Cugeli Friedrich Kress von KressensteinAnton Denikin Yusuf Izzet PasaKayiplarbilinmiyorbilinmiyorArka planGurcu iddialari bolgenin siyasi olarak prestijinin ve gucunun zirvesindeki Orta Cag Gurcistan Kralligi tarafindan yonetilmesi ve ardili Imereti Kralligi nin ve sonunda Abhazya Prensligi nin egemenligine girmesinden kaynaklaniyordu Car in 25 Aralik 1904 tarihli kararnamesiyle bolgedeki artan turizm nedeniyle Karadeniz Guberniyasi nin parcasi haline getirilerek Sohum bolgesinden Kutaisi Guberniyasi ayirildi Bolgede onemli sayida Ermeni ve Gurcu yasamaktaydi Bununla birlikte Rus general Anton Denikin ve meslektaslari Gurcistan ile Beyaz Ordu kontrolundeki Kuban Halk Cumhuriyeti arasindaki sinirin Kutaisi ve Karadeniz in eski Rus guberniyalari arasinda yani Bzib Irmagi nin biraz kuzeyinde olmasi gerektigi konusunda israr etti SavasCatismadan once Abhazya da Bolsevik yanlisi bir ayaklanma yasandi ve devrim sonrasi yerel bir hukumet olan Abhaz Halk Konseyi Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nden yardim talep etti ve Gurcistan a ozerk bir yapi olarak katildi 8 Haziran 1918 Tumgeneral Giorgi Mazniasvili komutasindaki bir Gurcu kuvveti bolgede konuslandirildi ve yerel soylular tarafindan saglanan bir Abhaz suvari birligi de orduya katildi Mazniasvili Haziran ayinin sonlarinda Soci yonunden gelen bir Bolsevik saldirisini geri puskurttu ve Abhaz ve Gurcu yetkililerin talimatlarini takibenKomunist askerlere yardim saglayan bir Bolsevik ussunu tasfiye etmek icin kuzeye dogru ilerledi Bir Alman askeri misyonunun da tesvik ettigi Gurcu askeri operasyonu Karadeniz kiyi seridinde bulunan Adler 3 Temmuz Soci 6 Temmuz ve Tuapse nin 27 Temmuz alinmasi ile sonuclandi Mazniasvili ye kisa sure sonra Tuapse Maykop demiryolu hattinin kontrolunu ele gecirmesi ve eylemlerini Beyaz Rus Kuban hukumeti ve Denikin in Gonullu Ordusu ile koordineli olarak Kuzey Kafkasya daki Kizil ordulara karsi topyekun bir savasi komuta etmesi emredildi Gurcistan baslangicta Beyaz Ordu yu Bolsevik Moskova nin ortak tehditlerine karsi bir muttefik olarak goruyordu Ancak bu isbirligi kisa sure sonra Denikin in Kafkasya nin da bir parcasi oldugu Buyuk Rusya hayali cagrilari ile son buldu Eylul ayi baslarinda Gurculer Yepifan Kovtyukh komutasindaki geri cekilen Kizil Taman Ordusu tarafindan Tuapse den cikarildi Kisa sure sonra Beyaz Ordu 8 Eylul de sehrin kontrolunu ele gecirdi ve Bolsevikleri Armavir e dogru daha da geri cekilmeye zorladi 18 Eylul de bir Soci Konseyi Agustos ayinda yerel Mensevikler ve Sosyalist Devrimci Parti tarafindan olusturulan bir yasama organi hem Lenin hem de Denikin den gelen tehditlere karsi sehrin ve bolgenin Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti ne birakilmasini gecici bir onlem olarak ilan etti Gurcistan in Soci yi ilhaki Beyaz Ordu liderlerinin siddetli protestosuna neden oldu 25 Eylul 1918 de Beyaz liderler ve GDC temsilcileri anlasmazliga bariscil bir cozum bulmak icin Ekaterinodar da bir araya geldi Denikin Gurculerin Bzib nehrine geri cekilmesini talep etti Bir anlasma saglanamadi ve Beyazlar ertesi gun muzakereleri durdurdu Ayni gun Denikin Soci nin kuzey eteklerindeki Lazarevskaya yi ele gecirdi ancak Kizil Ordu Kuzey Kafkasya da yenilgiye ugratilincaya kadar bolgenin tam kontrolunu ele geciremeye muvaffak degildi 6 Subat 1919 tarihinde Gurcu birlikleri kumandanlari Genel Konyev Koniasvili ile Bzip nehre geri cekilmeye zorlandi ve Konyev in subaylari da Ruslar tarafindan Gagra da esir alindi Gurcistan bolgeye takviye gonderdi ancak Ingiliz temsilciler mudahale ederek Bzib boyunca bir sinir cizgisi olusturdular Yakalanan Gurcu subaylar serbest birakildi 14 Mart 1919 da bir Gurcu heyeti Paris Baris Konferansi nda eski Karadeniz guberniyasinin Tuapse nin 14 km guneydogusundaki kucuk nehri Makopse ye kadar bir bolumunu talep ettigi ulkenin sinirlarinin bir projesini sundu Ancak muzakereler sonuc vermedi 12 Nisan 1919 da Sohum merkezli bir Gurcu Halk Muhafizlari birligi ve General Mazniasvili komutasindaki ordu birlikleri karsi saldiri baslatti Bzib nehrindeki Ingiliz baris koruma noktalarindan kacinarak kanli bir catismanin ardindan Gagra yi geri aldilar ve Yesil Rus gerillalariyla isbirligi yaparak Mehadiri nehrine ilerlediler Ancak Ingiliz mudahalesi Gurcistan in ilerlemesini durdurdu Guneyde Adler in Psou Nehri uzerinde yeni bir sinir cizgisi kuruldu Sinir boyunca bir Ingiliz kesif kuvveti savasin daha fazla siddetlenmesini onlemek icin pozisyon aldi 23 24 Mayis tarihlerinde Gurcu Rus Gonulluleri ve Ingiliz temsilcileri bir baris cozumu bulmak icin Tiflis te bir araya geldi Aslinda bu catismanin sonuydu Bununla birlikte 1919 un sonlarina kadar ara sira catismalar meydana geldi Psou boyunca mevcut resmi Rus Gurcistan sinirinin kurulmasi belki de Soci ihtilafinin ana sonucuydu Yeni sinir Rusya Sovyet Federe Sosyalist Cumhuriyeti Mayis 1920 ve Muttefikler Ocak 1921 tarafindan de jure olarak tanindi Ayrica bakinizRus Ic Savasi I Dunya Savasi SonrasiKaynakcaRH Ullman Britanya ve Rus Ic Savasi Princeton 1968 s 219 20 1918 1921 de Gurcistan Abhazya iliskileri 19 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde A Mentesasvili nin makalesi Rusca 15 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 7 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 21 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca 28 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2007 Dis baglantilarEdebiyatta Soci catismasi Alexander Serafimovich Demir Sel 1924 Alexandre Bondar Victoria Rozhkova Tuapse de Uc Gun 2009