Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Srinivasa Aiyangar Ramanujan (22 Aralık 1887 - 26 Nisan 1920), Hint matematikçi.
Srinivasa Aiyangar Ramanujan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Srinivasa Aiyangar Ramanujan 22 Aralık 1887 Erode, Madras Eyaleti, Britanya Hindistanı |
| Ölüm | 26 Nisan 1920 (32 yaşında) Kumbakonam, Madras Eyaleti, Britanya Hindistanı |
| Ölüm sebebi | Amibiyaz |
| Kariyeri | |
| Dalı | Matematik |
| İmza | |
 | |
Tarihçe
Güney Hindistan'da Madras'a yakın bir şehirde, kast sisteminde en yüksek tabaka olan Brahman bir ailede doğar. Ailesinin maddi durumu pek iyi değildir. Vefatından çok daha sonra hakkında bir kitap yazan abisi, çok zor ve gururlu bir çocuk olduğunu söylüyor. Matematiğe olan ilgisi çok küçük yaşından göstermiş kendini. Çok çabuk hesap yapabilen, okula başladığı ilk yıllarda ödüller kazanan bir çocukmuş.
Matematiğe olan ilgisi, ve sadece matematiğe ve matematikle ilgili olan derslere merakı üniversiteye girmesine engel. Dinsel sebeplerden ötürü biyoloji dersine girmeyi reddetmiş.
Evden kaçmayı denemiş, üniversite değiştirmiş, diğer derslerden yine kaldığı için burs hakkını kaybetmiş. Sonunda içine kapanık olarak tabir edilebilecek birisi olmuş. İki yıl hiç dışarı çıkmadan kendini eve kapatmış. Bu zaman zarfında bir şekilde eline geçmiş olan ne herhangi bir açıklama, ne bir ispat bulunduran bir formül kitapçığını okumuş durmuş.
22 yaşına geldiğinde annesi onu evlendirmeye karar vermiş. Artık evli bir adam olduğunda evine ekmek getirmek için iş aramak zorunda kalmış. Pek dikkat, özen gerektirmeyen bir işe girmiş, boş vakitlerinde formüller yazıp çizmeye devam etmiş.
Bunları ilk kez 21 yaşında İngiltere'ye zamanın ünlü matematikçilerine göndermiş. Birkaç cevapsız mektuptan sonra Godfrey Hardy'den cevap gelmiş. Hardy ve Littlewood ile birlikte Ramanujan'in gönderdiği bazı formüllerin ispatlandığını, ama diğerlerinin ispatlanamayacak kadar zor olduklarını fark etmiş ve kendisini İngiltere'ye davet etmiş.
İlk başlarda yine dinsel sebeplerden ötürü ailesinin karşı çıkmasına rağmen (Kala Pani olarak adlandırılan Brahmanların su üstünden geçme yasağı, yurtdışında uygulayamayacağı ritüel yemek talimatı vs. nedenleriyle) onları ikna etmeye başarır ve annesi gördüğü bir rüya üzerine kendisine engel olmaktan vazgeçer. 1913 yılında İngiltere'ye gider.
Hardy'nin yardımlarıyla Trinity College'de eğitimini en iyi şekilde tamamlar, birçok formül altına imzasını atar. Ramanujan bulduğu formüllere gece rüyasında kanlı harflerle duvara yazılı şekilde gördüğünü söyler, Hardy'ye bu formüllere ispatlamak ya da ispatlamaya çalışmak kalır.
Genç yaşında yakalandığı verem hastalığı sebebiyle 18 ayını bir sanatoryumda geçirmek zorunda kalır. Çıktıktan sonra kendini hem hastalığından ötürü, hem yalnızlıktan, memleket hasretinden, hem alışamadığı hava koşullarından, yemeklerden ötürü olsa gerek kendini o kadar kötü hisseder ki bir Londra metronun önüne atlayarak intihara teşebbüs eder, kurtarılır.
Tekrar hastaneye kaldırılır. Burada efsanevi 1729 hikâyesi yaşanır. Bu numara Hardy'nin kendisini ziyarete gelirken bindiği taksinin numarasıdır ve Ramanujan taksinin numarasına bakıp, 'çok ilginç' demiş. Büyük matematikçi Hardy, Ramanujan'ın neden söz ettiğini anlamamış ve ne demek diye çıkışmış. Aklını rakamlardan başka şeylerle meşgul etmeyen Ramanujan, 1729'un iki farklı biçimde iki sayının küplerinin toplamı olan en küçük sayı olduğu söylemiş:
Ramanujan evine dönmek için I. Dünya Savaşının bitmesini beklemek zorunda kalır ve evine döndükten 1 yıl sonra vefat eder.
Ölmeden önce bir eşitliği bulmuş ama ispatlamaya ömrü yetmemiş ve matematikçiler arasında şöyle bir inanç vardır. "Ramanujan söylediyse doğrudur"
1976 yılında hayatının son yılında yazdığı kayıp bir defter bulundu bu defterin keşfi Beethoven' in 10. senfonisinin keşfiyle kıyaslanmaktadır. 1 asır sonra bu formüller kara deliklerin davranışlarını anlamak için kullanılıyor.[]
2015 yılı yapımlı yönetmenliğini 'ın yaptığı filmi Ramanujan'ın hayatını anlatmaktadır.
Kaynakça
- Robert Kanigel, (2004). "Srinivasa Ramanujan". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/51582. (İngilizce)
Dipnotlar
- ^ Kolata, Gina (19 June 1987). "Remembering a 'Magical Genius'". Science. New Series. 236 (4808): 1519–21. (İngilizce)
- ^ Eric Harold Neville, (1942). "Srinivasa Ramanujan". Nature. 149 (3776): 292–293. Bibcode:1942Natur.149. 292N. doi:10.1038/149292a0. (İngilizce)
- ^ G. H. Hardy, "Obituary Notices: Srinivasa Ramanujan". Proceedings of the London Mathematical Society. 19: lvii. Archived from the original on 5 March 2016. (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Srinivasa Aiyangar Ramanujan 22 Aralik 1887 26 Nisan 1920 Hint matematikci Srinivasa Aiyangar RamanujanDogumSrinivasa Aiyangar Ramanujan 22 Aralik 1887 1887 12 22 Erode Madras Eyaleti Britanya HindistaniOlum26 Nisan 1920 32 yasinda Kumbakonam Madras Eyaleti Britanya HindistaniOlum sebebiAmibiyazKariyeriDaliMatematikImzaTarihceGuney Hindistan da Madras a yakin bir sehirde kast sisteminde en yuksek tabaka olan Brahman bir ailede dogar Ailesinin maddi durumu pek iyi degildir Vefatindan cok daha sonra hakkinda bir kitap yazan abisi cok zor ve gururlu bir cocuk oldugunu soyluyor Matematige olan ilgisi cok kucuk yasindan gostermis kendini Cok cabuk hesap yapabilen okula basladigi ilk yillarda oduller kazanan bir cocukmus Matematige olan ilgisi ve sadece matematige ve matematikle ilgili olan derslere meraki universiteye girmesine engel Dinsel sebeplerden oturu biyoloji dersine girmeyi reddetmis Evden kacmayi denemis universite degistirmis diger derslerden yine kaldigi icin burs hakkini kaybetmis Sonunda icine kapanik olarak tabir edilebilecek birisi olmus Iki yil hic disari cikmadan kendini eve kapatmis Bu zaman zarfinda bir sekilde eline gecmis olan ne herhangi bir aciklama ne bir ispat bulunduran bir formul kitapcigini okumus durmus 22 yasina geldiginde annesi onu evlendirmeye karar vermis Artik evli bir adam oldugunda evine ekmek getirmek icin is aramak zorunda kalmis Pek dikkat ozen gerektirmeyen bir ise girmis bos vakitlerinde formuller yazip cizmeye devam etmis Bunlari ilk kez 21 yasinda Ingiltere ye zamanin unlu matematikcilerine gondermis Birkac cevapsiz mektuptan sonra Godfrey Hardy den cevap gelmis Hardy ve Littlewood ile birlikte Ramanujan in gonderdigi bazi formullerin ispatlandigini ama digerlerinin ispatlanamayacak kadar zor olduklarini fark etmis ve kendisini Ingiltere ye davet etmis Ilk baslarda yine dinsel sebeplerden oturu ailesinin karsi cikmasina ragmen Kala Pani olarak adlandirilan Brahmanlarin su ustunden gecme yasagi yurtdisinda uygulayamayacagi rituel yemek talimati vs nedenleriyle onlari ikna etmeye basarir ve annesi gordugu bir ruya uzerine kendisine engel olmaktan vazgecer 1913 yilinda Ingiltere ye gider Hardy nin yardimlariyla Trinity College de egitimini en iyi sekilde tamamlar bircok formul altina imzasini atar Ramanujan buldugu formullere gece ruyasinda kanli harflerle duvara yazili sekilde gordugunu soyler Hardy ye bu formullere ispatlamak ya da ispatlamaya calismak kalir Genc yasinda yakalandigi verem hastaligi sebebiyle 18 ayini bir sanatoryumda gecirmek zorunda kalir Ciktiktan sonra kendini hem hastaligindan oturu hem yalnizliktan memleket hasretinden hem alisamadigi hava kosullarindan yemeklerden oturu olsa gerek kendini o kadar kotu hisseder ki bir Londra metronun onune atlayarak intihara tesebbus eder kurtarilir Tekrar hastaneye kaldirilir Burada efsanevi 1729 hikayesi yasanir Bu numara Hardy nin kendisini ziyarete gelirken bindigi taksinin numarasidir ve Ramanujan taksinin numarasina bakip cok ilginc demis Buyuk matematikci Hardy Ramanujan in neden soz ettigini anlamamis ve ne demek diye cikismis Aklini rakamlardan baska seylerle mesgul etmeyen Ramanujan 1729 un iki farkli bicimde iki sayinin kuplerinin toplami olan en kucuk sayi oldugu soylemis 1729 123 13 103 93 displaystyle 1729 12 3 1 3 10 3 9 3 Ramanujan evine donmek icin I Dunya Savasinin bitmesini beklemek zorunda kalir ve evine dondukten 1 yil sonra vefat eder Olmeden once bir esitligi bulmus ama ispatlamaya omru yetmemis ve matematikciler arasinda soyle bir inanc vardir Ramanujan soylediyse dogrudur 1976 yilinda hayatinin son yilinda yazdigi kayip bir defter bulundu bu defterin kesfi Beethoven in 10 senfonisinin kesfiyle kiyaslanmaktadir 1 asir sonra bu formuller kara deliklerin davranislarini anlamak icin kullaniliyor kaynak belirtilmeli 2015 yili yapimli yonetmenligini in yaptigi filmi Ramanujan in hayatini anlatmaktadir KaynakcaRobert Kanigel 2004 Srinivasa Ramanujan Oxford Dictionary of National Biography online ed Oxford University Press doi 10 1093 ref odnb 51582 Ingilizce Dipnotlar Kolata Gina 19 June 1987 Remembering a Magical Genius Science New Series 236 4808 1519 21 Ingilizce Eric Harold Neville 1942 Srinivasa Ramanujan Nature 149 3776 292 293 Bibcode 1942Natur 149 292N doi 10 1038 149292a0 Ingilizce G H Hardy Obituary Notices Srinivasa Ramanujan Proceedings of the London Mathematical Society 19 lvii Archived from the original on 5 March 2016 Ingilizce