Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kast, endogami ile karakterize edilen sosyal tabakalaşmanın bir formudur. UNICEF ve İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün verilerine göre dünya çapında 250 milyon insan kast ayrımcılığından etkilenmektedir. "Kast" terimi, Portekizce ve İspanyolcada casta ırk, soy; Latincede ise castus saf soy anlamına gelmektedir. Hindistan'ın ve Afrika'nın bazı bölgelerinde günümüzde de uygulanan bir sistemdir. Sınıf ayrılıklarına dayanır. Günümüzde Çin'de uygulanan “Hukou Sistemi” de kast sistemi olarak kabul edilmektedir. Kast sistemindeki sınıflandırma öncelikle evlilik ve iş bölümüyle ilgilidir. Bu terim, aynı zamanda argo dilinde geçmekte ve sosyolojik bir terim olarak da kullanılmaktadır. Hatta modern toplumlarda yer alan bir terimdir.
Hindistan, Sri Lanka, Nepal, Bali, Afrika (Nijerya, Kamerun ve Orta Afrika'nın bazı bölgelerinde),Doğu Asya'da (en bilindiği Kuzey Kore'deki "Songbun sistemi")Yemen'de,Yezidilerde ve Kuzey Kore'de kast sistemi uygulandığı belirtilir.
Hindistan’da kast sistemi
Kast düzeni, Hindistan’da uzun süredir hüküm sürmektedir. Hayatlarının her alanında bu düzenin etkisi hâkimdir.
Eş ve İş Seçimi: Kast sisteminde grup içinde evlenmeler (endogami=akraba evliliği gibi) söz konusudur. Kimin hangi mesleği yapacağını kast sistemi belirler. Aynı kast içindekiler ancak birbirleriyle evlenebilirler.
Birlikte Yeme-İçme: Hindistan’da önceden insanların hep birlikte yemek yemeleri yasaktı; çünkü üst kastlar bunu hoş karşılamıyorlardı. Kendilerini onlarla kirletme korkuları vardı. Bugün bu ayrım büyük oranda kaldırılmıştır. Ancak kırsal kesimlerde hala eski kuralları görmek mümkündür.
Kast sisteminde sınıflandırma zenginlik ya da fakirlik durumuna göre yapılmaz. Ritüel saflık ve meslek durumları ölçütlerdir. Sınıflandırma Hinduizm inançlarından kaynaklanmaktadır.
Kast sisteminde üst tabaka, alt tabaka şu şekilde oluşur:
- Belli başlı dört ana tabaka (Varna) vardır.
- Bu tabakalar da kendi aralarında alt tabakalara (Jatiler) ayrılır.
Varna Sanskritçe bir kelimedir. “Sınıf, statü, renk” anlamlarına gelmektedir. Dört çeşit Varna vardır:
- Brahmanlar (Entelektüel bir tabakadır. Kutsal yazıları (Veda) yorumlayan kişilerdir. Bilginler ve rahipler bu tabakada yer alır.)
- Kşatriyalar (Askerler, prensler ve üst düzey memurların oluşturduğu bir tabakadır.)
- Vaişyalar (Tüccarlar, toprak sahipleri ve çiftçiler)
- Sudralar (İşçiler ve köleler)
Bunların dışında bir de kast sistemine dâhil edilmeyenler (dokunulmazlar) vardır. Bunlar Paryalar olarak bilinir (insanlığın en aşağı tabakasında yer alırlar ve hiçbir hakları yoktur.) Varna terimiyle ten rengi kastedilmektedir. Bu sistemde bir kişi ne kadar açık renkliyse o kadar üst tabakada yer alır. Ten rengi aynı zamanda göçmenlerin hangi ırktan olduklarını da göstermektedir.
Varna sistemi, kast sisteminin entelektüel ve ideolojik düzeyi olarak tanımlanabilir; çünkü bu sistem toplumsal hiyerarşiyi sağlamaktadır. Kast düzeninin nasıl oluştuğu bilinmemektedir. Bununla ilgili ne bir kurum ne de bir belge vardır. Tarihsel olarak değerlendirildiğinde şöyle bir durum ortaya çıkmaktadır: Farklı kabileler birleştirilerek genel bir sistem oluşturulmuştur.
Kast sisteminin kuralları ilk olarak Manu Smriti'de (MÖ 200 ve MS 200 yılları arasında) yazılmıştır. Diğer tüm Hindu yazılarında kast sistemi, amaç edinmeye değer gerçekler olarak verilmiştir. Hinduizm’e göre; kozmik ve sosyal görevlerle (Dharma öğretisi) kast sistemine aitlik arasında bir bağlantı vardır. Bir Kşatriya’nın görevi topluma önderlik etmek, onu korumaktır. Brahmanların görevi ise; kutsal yazıları öğrenmek ve öğretmektir.
[3] 26 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Üst tabaka | Orta tabaka | Sisteme dahil edilmeyenler |
| Brahmanlar & Kşatriyalar | Vaişyalar & Şudralar | Dokunulmazlar |
| Nüfusun küçük bir bölümü | Geçiş kesinlikle yasak | Nüfusun çok büyük bir bölümü |
Kşatriya
Kşatriya, Sanskritçede asker ve asil anlamına gelmektedir. Hint kast sisteminde ikinci sınıfta yer alanlar (Varnalar) için kullanılan bir kavramdır. Askerler, soylular ve krallardan (Raca) oluşur.
En önemli görevleri ülkeyi savunmaktır. Bu nedenle girişimci ruhları ve azimleri onların temel özellikleri olarak kabul edilir. Kşatriyalar; sistemi, yasaları korumak, refah ve mutluluğu sağlamak için vardır. Ayrıca savunmasız ya da sıkıntı içinde olanlara yardım etmek, başlıca görevleri arasında yer almaktadır.
Kşatriyalar, Upanişad metinlerinde sık sık diyaloglar halinde geçmektedirler. Ne zaman yenilikler söz konusu olursa, sık sık onların ismi geçer, adeta “dillerine dökülür“ yenilikler. Bu durum bir tesadüf değildir. Zaten Buda temel dini yenilikleri teşvik etmiştir. Brahmanların bakanlık gibi siyasi makamlarda görev yapmaları çok sık görülmüştür.
Purushasukta, Rigveda’nın (Hinduizm’in kutsal metinleri) 10. kitabında, farklı kast sistemlerinde Purusha’nın (ruh veya öz) nasıl kurban edildiğini anlatmaktadır. Brahmanlar ağızlarından, Kşatriyalar kollarından, Vaişyalar baldırlarından ve Sudralar ayaklarından kurban edilirdi.
Kşatriyalar eskiden çok önemliydiler; ancak günümüzde artık eskisi kadar önemli değiller. Kşatriyaların asıl meslekleri politikadır. Bugün siyasette çıkarcılar çoğunluktadır. Bu çıkarcılar, İslam İmparatorlukları’ndan beri Hindistan’ın kuzeyinde siyasi egemenliklerini sürdürmeyi başarmışlardır. Askeri alanda bile Sihizmi yayabilmişlerdir. Sihler, önemli siyasi mevkiler elde etmişlerdir. (Sihizm, günümüzde Hindistan’ın dini ve siyasi hayatında hala önemli bir yere sahiptir.)
Kşatriya kast sisteminde yer alan grupların çoğu ağırlıklı olarak Hindistan’ın kuzeyindedirler. Bir arazi sahibi olmak onlarda güç faktörü olarak sayılmaktadır. Örneğin; Hindistan’ın kuzeyinde yaşayan Rajputlar, Kşatriya kast sistemini oluşturmuşlardır.Kaynak 26 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Jatiler
Varnalar, yüzlerce Jati’lere ayrılır. Jati kavramı “jan” sözcüğünden türetilmiştir. “Doğuş” anlamına gelmektedir. Bu, Jati kavramının ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Bu da geniş aile ya da kabile olarak anlaşılabilir. Jati’ler, kast sisteminin sosyal ve aile boyutudur.
Birey, kast içindeki statüsüne doğuştan sahip olur. Bu statüyü değiştirmesi mümkün değildir. Jati’ler, hem profesyonel hem de etnik, sosyoekonomik ve kültürel farklılaşma için çalışmaktadır. Özel, ortak, ahlaki normlar aracılığıyla bir etnik grubunu birleştirirler. Eskiden bu kavramla sıkı bir evlilik düzeni ilişkiliydi, bu nedenle de diğer Jati’lere karşı göreceli olarak güçlü dışlama ve sınırlandırmalar söz konusu edilmekteydi.
Bir Hindu’nun hangi sınıfa ait olduğu öğrenilmek istendiğinde, Hintçede Jati, İngilizcede toplum kavramına göre sorulur. Kötü çağrışımlar yaptığından dolayı kast olarak asla sorulmaz.
Kast sisteminin günümüzde hala birlikte yaşam biçimi olarak yayılmasını isteyen Ortodoks Hinduların yanı sıra, eski sistemle ayrıcalıkları ve sömürgeciliği yasallaştırmak isteyenler de sıkı kast sisteminin üstesinden gelmek için çağrıda bulunmuşlardır. Bugün birçok Hindu, sıkı kast sistemine karşıdır.
Kutsal metinleri (Veda’lar) korumak
Bazı Brahmanlar, kendilerini “saf soy“, diğerlerini de “karışık“ olarak kabul ederler. Her iki Varna, Hindistan nüfusunun yaklaşık %10’unu oluşturmaktadır. Kutsal Hint yazılarına (Veda’lar) göre; Brahmanlar üst kastta yer alırlar. Kutsal yazıları bilmek ve paylaşma ayrıcalığına sahip olmak Varnaların geri kalan kısmı için çok önemli bir ölçüttü. Kutsal metinleri korumayı sadece görevleri olarak görmüyorlardı. Aynı zamanda bu bilgileri aktarmak onların ayrıcalıklı olduklarını gösteriyordu. Bunda reenkarnasyon öğretisinin etkisi çok büyüktü. Reenkarnasyon öğretisine göre; ruhlar daha önceki yaşamlarından dolayı ya ödüllendirilecekler ya da cezalandırılacaklardı.
Mesleki sınıflandırmalar
Jati’lerde ilk mesleki sınıflandırmalar hemen hemen bugünkü gibiydi: Günümüzde herkes her mesleği yapabilir. Ancak Brahmanların bir kısmı rahip olabilir. Bununla birlikte en iyi restoranlarda aranılan aşçı Brahmanlar da vardır; çünkü bugün hala alt kast aşçıların hazırladığı yemekleri bazı üst kastlar yemezler. Buna karşılık, geleneksel işlerin, hatta rahipliğin diğer kast üyeleri tarafından yapılması bugün giderek artan bir durumdur. Kşatriya’ların sadece birkaçı askerdir. Hindistan’ın büyük milli lideri, Hindistan’ı bağımsızlığına kavuşturan Mahatma Gandhi ve büyük dini lider Swami Vivekananda ’lardı. (Vaişya’lar; tüccarlar, toprak sahipleri ve çiftçilerin oluşturduğu bir tabakadır.)
Evlilik
Jati’ler, sadece meslekte değil, sosyal ve etnik alanlarda da tek başlarına hareket etmezler. Bu durum, Hindistan’da bölgeden bölgeye farklılık göstermektedir. Hint internet sitelerinde eş aramaları oldukça yaygındır. Bu arama, kast kriterlerine göre yapılmaktadır. Modern Hindistan’da aşk evliliğine doğru bir eğilim vardır ve kast engellerinin üstesinden gelen evlilikler gerçekleştirilmiştir. Ancak geleneksel kurallar hala önemini kaybetmemiştir.
Saflık ve kirlilik
Farklı Jatiler arasında saflık ve kirlilik kavramları önemlidir. Sınıflandırmada bunlar göz önünde tutulur. Özellikle Brahmanlar ve rahipler “saf” olarak bilinir. Bulaşıkçılık, berberlik ve çöp toplama gibi kirli işleri yapanlar da “kirli” olarak değerlendirilirler. Saf tabaka kendilerini mümkün olduğunca kirli tabakadan uzak tutmaya çalışır. Bu bağlamda fiziksel temizlik ve kirlilik de önemli bir ölçüttür. Bu nedenle dokunulmazların tapınaklara girmeleri bugün hala yasaktır. Ancak bu ayrımı, sadece kırsal bölgelerde görmek mümkündür. Çünkü kentlerde, kast üyeleri kendi adlarıyla birlikte kastının adını da söylerler. Bu ayrım, dünyanın her yerinde olduğu gibi ekonomik statüye göre yapılmaktadır.
Dokunulmazlar (Paryalar)
Paryalar, kast sistemine dâhil edilmezler. “Dokunulmazlar” olarak adlandırılırlar. (İnsanlığın en aşağı tabakasında yer alırlar) Paryaların kast sistemi içindeki yerleri şu şekildedir:
Paryalar, kırık kaplar dışında kap kullanamazlar.
Eşek ve köpek harici herhangi bir hayvana sahip olamazlar.
Gündüz şehre geldiklerinde Parya olduklarını ifade eden bir simge ile dolaşırlar.
Hindistan’da 3000’nin üzerinde Parya yaşamaktadır.
Dokunulmazlara, Harijan’lar da denmektedir. Harijan kavramı, Hindistan’ın büyük milli lideri Mahatma Gandhi’nin soyundan gelenler için kullanılır. “Tanrı’nın çocukları” ya da “Vişnu-doğumlu” anlamına gelmektedir. (Vişnu: Hinduizm’de Tanrı’nın bir şeklidir.) Hindistan’ın ilk Adalet Bakanı B.R. Ambedkar tarafından kast sistemine karşı Neobudizm hareketi başlatılmıştır. “Dalitlerin” (dokunulmazların) hareketidir (Dalit, zulüm ve baskıya karşı gösterilen köklü bir tepkidir). Neobudizm’in üyelerinin çoğu dokunulmazların eski üyelerindendir.
Hindistan'da Müslümanlık
Hristiyan ve Müslüman Hintlerde de, örneğin Hindistan’ın güneybatısında yer alan Kerala’da, kast sistemi bilinci hâkimdir. Hindu kast sisteminden etkilenmişlerdir.
Müslüman kastlar Hint Müslümanlarda dört ana kast şu şekilde oluşmaktadır:
- Şeyhler
- Hükümdarlar
- Beg’ler
- Halifeler
Kuzey Kore
Kuzey Kore halkı devlet tarafından Songbun adlı sistemle 3 ana sınıfa ve 51 kategoriye ayrılır ve her vatandaşla ilgili gizli bir dosya tutulur. Songbun derecesi, her Kuzey Koreli'nin yaptığı iş ve yaşam standartlarından evliliği, eğitimi ve devletten aldığı hizmete kadar tüm hayatını şekillendirir. Kuzey Kore'de 12 yıllık zorunlu eğitim ve 3 ila 5 yıl askerlikten sonra üniversiteye gidilir veya çalışmaya başlanır. Ülkede kişinin mesleğine kendisi değil devlet karar verir ve bunda Songbun sisteminin rolü büyüktür. Songbun seviyesi düşük olanlar kentlerden uzakta kol gücüyle çalışılan işler yapar, yüksek olanlar ise üst düzey görevlere getirilir.
Sri Lanka
Sri Lanka’da iki büyük etnik grup vardır. Bu gruplar Tamil ve Sinhala gibi adlarla anılmaktadır. Ne Budizm’de ne de Hinduizm’de kast sistemi dinen meşrudur. Ancak kast sistemine karşı açık bir tepki yoktur. Jataka’larda (Buda’nın hayatını anlatan kutsal yazılar) kast sisteminin eski ruhunu yansıtan ayrıntılı bölümler.
Bali
Bali’de tüm insanların doğuştan dört ana kasta ayrıldığını savunan Varna sistemi hâkimdir. Buna rağmen Bali’de Hint kast sistemi farklıydı. göç efsaneleri, sosyal statü bakımından önemli bir rol oynamaktadır. Hindistanlı Jati’lerin bir ucunu da Dadya’lar oluşturur. Dadya’lar, unvanları olan gruplardır. Bu unvanlara sahip olanlar, Hindistan’dakinin aksine hiçbir meslekle ilgilenmezler. Bir unvan grubunun statüsü, törenlerle bildirilir. Bali’de Dokunulmazlar yoktur. Birlikte hareket etme konuları, örneğin birlikte yemek yeme, oldukça azdır. Bu durum sadece üst kastlar arasında gerçekleşmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ [1] 15 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Human Rights Watch, Global Caste Discrimination
- ^ [2]UNICEF: Discrimination 30 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Chinese Society: Change, Conflict and Resistance", by Elizabeth J. Perry, Mark Selden, page 90 19 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "China's New Confucianism: Politics and Everyday Life in a Changing Society", p. 86, by Daniel A. Bell
- ^ "Trust and Distrust: Sociocultural Perspectives", p. 63, by Ivana Marková, Alex Gillespie
- ^ Elijah Obinna (2012). "Contesting identity: the Osu caste system among Igbo of Nigeria". African Identities. 10 (1). ss. 111-121. doi:10.1080/14725843.2011.614412.
- ^ James B. Watson (Kış 1963). "Caste as a Form of Acculturation". Southwestern Journal of Anthropology. 19 (4). ss. 356-379.
- ^ Tal Tamari (1991). "The Development of Caste Systems in West Africa". The Journal of African History. Cilt 32. ss. 221-250. doi:10.1017/S0021853700025718.
- ^ 9:37AM BST 06 Jun 2012 (6 Haziran 2012). "North Korea caste system 'underpins human rights abuses'". Telegraph.co.uk. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2013.
- ^ . Travelchinaguide.com. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2013.
- ^ "The Cambridge History of China: Volume 6, Alien Regimes and Border States, 710-1368", by Denis C. Twitchett, Herbert Franke, John King Fairbank, p. 610
- ^ . 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2014.
- ^ Haber365. . Haber365. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
- ^ . Sputnik. 14 Ağustos 2017. 14 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kast endogami ile karakterize edilen sosyal tabakalasmanin bir formudur UNICEF ve Insan Haklari Izleme Orgutu nun verilerine gore dunya capinda 250 milyon insan kast ayrimciligindan etkilenmektedir Kast terimi Portekizce ve Ispanyolcada casta irk soy Latincede ise castus saf soy anlamina gelmektedir Hindistan in ve Afrika nin bazi bolgelerinde gunumuzde de uygulanan bir sistemdir Sinif ayriliklarina dayanir Gunumuzde Cin de uygulanan Hukou Sistemi de kast sistemi olarak kabul edilmektedir Kast sistemindeki siniflandirma oncelikle evlilik ve is bolumuyle ilgilidir Bu terim ayni zamanda argo dilinde gecmekte ve sosyolojik bir terim olarak da kullanilmaktadir Hatta modern toplumlarda yer alan bir terimdir Hindistan Sri Lanka Nepal Bali Afrika Nijerya Kamerun ve Orta Afrika nin bazi bolgelerinde Dogu Asya da en bilindigi Kuzey Kore deki Songbun sistemi Yemen de Yezidilerde ve Kuzey Kore de kast sistemi uygulandigi belirtilir Hindistan daki Kast sistemi Hindistan da kast sistemiKast duzeni Hindistan da uzun suredir hukum surmektedir Hayatlarinin her alaninda bu duzenin etkisi hakimdir Es ve Is Secimi Kast sisteminde grup icinde evlenmeler endogami akraba evliligi gibi soz konusudur Kimin hangi meslegi yapacagini kast sistemi belirler Ayni kast icindekiler ancak birbirleriyle evlenebilirler Birlikte Yeme Icme Hindistan da onceden insanlarin hep birlikte yemek yemeleri yasakti cunku ust kastlar bunu hos karsilamiyorlardi Kendilerini onlarla kirletme korkulari vardi Bugun bu ayrim buyuk oranda kaldirilmistir Ancak kirsal kesimlerde hala eski kurallari gormek mumkundur Kast sisteminde siniflandirma zenginlik ya da fakirlik durumuna gore yapilmaz Rituel saflik ve meslek durumlari olcutlerdir Siniflandirma Hinduizm inanclarindan kaynaklanmaktadir Kast sisteminde ust tabaka alt tabaka su sekilde olusur Belli basli dort ana tabaka Varna vardir Bu tabakalar da kendi aralarinda alt tabakalara Jatiler ayrilir Varna Sanskritce bir kelimedir Sinif statu renk anlamlarina gelmektedir Dort cesit Varna vardir Brahmanlar Entelektuel bir tabakadir Kutsal yazilari Veda yorumlayan kisilerdir Bilginler ve rahipler bu tabakada yer alir Ksatriyalar Askerler prensler ve ust duzey memurlarin olusturdugu bir tabakadir Vaisyalar Tuccarlar toprak sahipleri ve ciftciler Sudralar Isciler ve koleler Bunlarin disinda bir de kast sistemine dahil edilmeyenler dokunulmazlar vardir Bunlar Paryalar olarak bilinir insanligin en asagi tabakasinda yer alirlar ve hicbir haklari yoktur Varna terimiyle ten rengi kastedilmektedir Bu sistemde bir kisi ne kadar acik renkliyse o kadar ust tabakada yer alir Ten rengi ayni zamanda gocmenlerin hangi irktan olduklarini da gostermektedir Varna sistemi kast sisteminin entelektuel ve ideolojik duzeyi olarak tanimlanabilir cunku bu sistem toplumsal hiyerarsiyi saglamaktadir Kast duzeninin nasil olustugu bilinmemektedir Bununla ilgili ne bir kurum ne de bir belge vardir Tarihsel olarak degerlendirildiginde soyle bir durum ortaya cikmaktadir Farkli kabileler birlestirilerek genel bir sistem olusturulmustur Kast sisteminin kurallari ilk olarak Manu Smriti de MO 200 ve MS 200 yillari arasinda yazilmistir Diger tum Hindu yazilarinda kast sistemi amac edinmeye deger gercekler olarak verilmistir Hinduizm e gore kozmik ve sosyal gorevlerle Dharma ogretisi kast sistemine aitlik arasinda bir baglanti vardir Bir Ksatriya nin gorevi topluma onderlik etmek onu korumaktir Brahmanlarin gorevi ise kutsal yazilari ogrenmek ve ogretmektir 3 26 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ust tabaka Orta tabaka Sisteme dahil edilmeyenlerBrahmanlar amp Ksatriyalar Vaisyalar amp Sudralar DokunulmazlarNufusun kucuk bir bolumu Gecis kesinlikle yasak Nufusun cok buyuk bir bolumuKsatriya Ksatriya Sanskritcede asker ve asil anlamina gelmektedir Hint kast sisteminde ikinci sinifta yer alanlar Varnalar icin kullanilan bir kavramdir Askerler soylular ve krallardan Raca olusur En onemli gorevleri ulkeyi savunmaktir Bu nedenle girisimci ruhlari ve azimleri onlarin temel ozellikleri olarak kabul edilir Ksatriyalar sistemi yasalari korumak refah ve mutlulugu saglamak icin vardir Ayrica savunmasiz ya da sikinti icinde olanlara yardim etmek baslica gorevleri arasinda yer almaktadir Ksatriyalar Upanisad metinlerinde sik sik diyaloglar halinde gecmektedirler Ne zaman yenilikler soz konusu olursa sik sik onlarin ismi gecer adeta dillerine dokulur yenilikler Bu durum bir tesaduf degildir Zaten Buda temel dini yenilikleri tesvik etmistir Brahmanlarin bakanlik gibi siyasi makamlarda gorev yapmalari cok sik gorulmustur Purushasukta Rigveda nin Hinduizm in kutsal metinleri 10 kitabinda farkli kast sistemlerinde Purusha nin ruh veya oz nasil kurban edildigini anlatmaktadir Brahmanlar agizlarindan Ksatriyalar kollarindan Vaisyalar baldirlarindan ve Sudralar ayaklarindan kurban edilirdi Ksatriyalar eskiden cok onemliydiler ancak gunumuzde artik eskisi kadar onemli degiller Ksatriyalarin asil meslekleri politikadir Bugun siyasette cikarcilar cogunluktadir Bu cikarcilar Islam Imparatorluklari ndan beri Hindistan in kuzeyinde siyasi egemenliklerini surdurmeyi basarmislardir Askeri alanda bile Sihizmi yayabilmislerdir Sihler onemli siyasi mevkiler elde etmislerdir Sihizm gunumuzde Hindistan in dini ve siyasi hayatinda hala onemli bir yere sahiptir Ksatriya kast sisteminde yer alan gruplarin cogu agirlikli olarak Hindistan in kuzeyindedirler Bir arazi sahibi olmak onlarda guc faktoru olarak sayilmaktadir Ornegin Hindistan in kuzeyinde yasayan Rajputlar Ksatriya kast sistemini olusturmuslardir Kaynak 26 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Jatiler Varnalar yuzlerce Jati lere ayrilir Jati kavrami jan sozcugunden turetilmistir Dogus anlamina gelmektedir Bu Jati kavraminin ne kadar onemli oldugunu gostermektedir Bu da genis aile ya da kabile olarak anlasilabilir Jati ler kast sisteminin sosyal ve aile boyutudur Birey kast icindeki statusune dogustan sahip olur Bu statuyu degistirmesi mumkun degildir Jati ler hem profesyonel hem de etnik sosyoekonomik ve kulturel farklilasma icin calismaktadir Ozel ortak ahlaki normlar araciligiyla bir etnik grubunu birlestirirler Eskiden bu kavramla siki bir evlilik duzeni iliskiliydi bu nedenle de diger Jati lere karsi goreceli olarak guclu dislama ve sinirlandirmalar soz konusu edilmekteydi Bir Hindu nun hangi sinifa ait oldugu ogrenilmek istendiginde Hintcede Jati Ingilizcede toplum kavramina gore sorulur Kotu cagrisimlar yaptigindan dolayi kast olarak asla sorulmaz Kast sisteminin gunumuzde hala birlikte yasam bicimi olarak yayilmasini isteyen Ortodoks Hindularin yani sira eski sistemle ayricaliklari ve somurgeciligi yasallastirmak isteyenler de siki kast sisteminin ustesinden gelmek icin cagrida bulunmuslardir Bugun bircok Hindu siki kast sistemine karsidir Kutsal metinleri Veda lar korumak Bazi Brahmanlar kendilerini saf soy digerlerini de karisik olarak kabul ederler Her iki Varna Hindistan nufusunun yaklasik 10 unu olusturmaktadir Kutsal Hint yazilarina Veda lar gore Brahmanlar ust kastta yer alirlar Kutsal yazilari bilmek ve paylasma ayricaligina sahip olmak Varnalarin geri kalan kismi icin cok onemli bir olcuttu Kutsal metinleri korumayi sadece gorevleri olarak gormuyorlardi Ayni zamanda bu bilgileri aktarmak onlarin ayricalikli olduklarini gosteriyordu Bunda reenkarnasyon ogretisinin etkisi cok buyuktu Reenkarnasyon ogretisine gore ruhlar daha onceki yasamlarindan dolayi ya odullendirilecekler ya da cezalandirilacaklardi Mesleki siniflandirmalar Jati lerde ilk mesleki siniflandirmalar hemen hemen bugunku gibiydi Gunumuzde herkes her meslegi yapabilir Ancak Brahmanlarin bir kismi rahip olabilir Bununla birlikte en iyi restoranlarda aranilan asci Brahmanlar da vardir cunku bugun hala alt kast ascilarin hazirladigi yemekleri bazi ust kastlar yemezler Buna karsilik geleneksel islerin hatta rahipligin diger kast uyeleri tarafindan yapilmasi bugun giderek artan bir durumdur Ksatriya larin sadece birkaci askerdir Hindistan in buyuk milli lideri Hindistan i bagimsizligina kavusturan Mahatma Gandhi ve buyuk dini lider Swami Vivekananda lardi Vaisya lar tuccarlar toprak sahipleri ve ciftcilerin olusturdugu bir tabakadir Evlilik Jati ler sadece meslekte degil sosyal ve etnik alanlarda da tek baslarina hareket etmezler Bu durum Hindistan da bolgeden bolgeye farklilik gostermektedir Hint internet sitelerinde es aramalari oldukca yaygindir Bu arama kast kriterlerine gore yapilmaktadir Modern Hindistan da ask evliligine dogru bir egilim vardir ve kast engellerinin ustesinden gelen evlilikler gerceklestirilmistir Ancak geleneksel kurallar hala onemini kaybetmemistir Saflik ve kirlilik Farkli Jatiler arasinda saflik ve kirlilik kavramlari onemlidir Siniflandirmada bunlar goz onunde tutulur Ozellikle Brahmanlar ve rahipler saf olarak bilinir Bulasikcilik berberlik ve cop toplama gibi kirli isleri yapanlar da kirli olarak degerlendirilirler Saf tabaka kendilerini mumkun oldugunca kirli tabakadan uzak tutmaya calisir Bu baglamda fiziksel temizlik ve kirlilik de onemli bir olcuttur Bu nedenle dokunulmazlarin tapinaklara girmeleri bugun hala yasaktir Ancak bu ayrimi sadece kirsal bolgelerde gormek mumkundur Cunku kentlerde kast uyeleri kendi adlariyla birlikte kastinin adini da soylerler Bu ayrim dunyanin her yerinde oldugu gibi ekonomik statuye gore yapilmaktadir Dokunulmazlar Paryalar Paryalar kast sistemine dahil edilmezler Dokunulmazlar olarak adlandirilirlar Insanligin en asagi tabakasinda yer alirlar Paryalarin kast sistemi icindeki yerleri su sekildedir Paryalar kirik kaplar disinda kap kullanamazlar Esek ve kopek harici herhangi bir hayvana sahip olamazlar Gunduz sehre geldiklerinde Parya olduklarini ifade eden bir simge ile dolasirlar Hindistan da 3000 nin uzerinde Parya yasamaktadir Dokunulmazlara Harijan lar da denmektedir Harijan kavrami Hindistan in buyuk milli lideri Mahatma Gandhi nin soyundan gelenler icin kullanilir Tanri nin cocuklari ya da Visnu dogumlu anlamina gelmektedir Visnu Hinduizm de Tanri nin bir seklidir Hindistan in ilk Adalet Bakani B R Ambedkar tarafindan kast sistemine karsi Neobudizm hareketi baslatilmistir Dalitlerin dokunulmazlarin hareketidir Dalit zulum ve baskiya karsi gosterilen koklu bir tepkidir Neobudizm in uyelerinin cogu dokunulmazlarin eski uyelerindendir Hindistan da Muslumanlik Hristiyan ve Musluman Hintlerde de ornegin Hindistan in guneybatisinda yer alan Kerala da kast sistemi bilinci hakimdir Hindu kast sisteminden etkilenmislerdir Musluman kastlar Hint Muslumanlarda dort ana kast su sekilde olusmaktadir Seyhler Hukumdarlar Beg ler HalifelerKuzey KoreKuzey Kore halki devlet tarafindan Songbun adli sistemle 3 ana sinifa ve 51 kategoriye ayrilir ve her vatandasla ilgili gizli bir dosya tutulur Songbun derecesi her Kuzey Koreli nin yaptigi is ve yasam standartlarindan evliligi egitimi ve devletten aldigi hizmete kadar tum hayatini sekillendirir Kuzey Kore de 12 yillik zorunlu egitim ve 3 ila 5 yil askerlikten sonra universiteye gidilir veya calismaya baslanir Ulkede kisinin meslegine kendisi degil devlet karar verir ve bunda Songbun sisteminin rolu buyuktur Songbun seviyesi dusuk olanlar kentlerden uzakta kol gucuyle calisilan isler yapar yuksek olanlar ise ust duzey gorevlere getirilir Sri LankaSri Lanka da iki buyuk etnik grup vardir Bu gruplar Tamil ve Sinhala gibi adlarla anilmaktadir Ne Budizm de ne de Hinduizm de kast sistemi dinen mesrudur Ancak kast sistemine karsi acik bir tepki yoktur Jataka larda Buda nin hayatini anlatan kutsal yazilar kast sisteminin eski ruhunu yansitan ayrintili bolumler BaliBali de tum insanlarin dogustan dort ana kasta ayrildigini savunan Varna sistemi hakimdir Buna ragmen Bali de Hint kast sistemi farkliydi goc efsaneleri sosyal statu bakimindan onemli bir rol oynamaktadir Hindistanli Jati lerin bir ucunu da Dadya lar olusturur Dadya lar unvanlari olan gruplardir Bu unvanlara sahip olanlar Hindistan dakinin aksine hicbir meslekle ilgilenmezler Bir unvan grubunun statusu torenlerle bildirilir Bali de Dokunulmazlar yoktur Birlikte hareket etme konulari ornegin birlikte yemek yeme oldukca azdir Bu durum sadece ust kastlar arasinda gerceklesmektedir Ayrica bakinizSongbun sistemiKaynakca 1 15 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Human Rights Watch Global Caste Discrimination 2 UNICEF Discrimination 30 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chinese Society Change Conflict and Resistance by Elizabeth J Perry Mark Selden page 90 19 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde China s New Confucianism Politics and Everyday Life in a Changing Society p 86 by Daniel A Bell Trust and Distrust Sociocultural Perspectives p 63 by Ivana Markova Alex Gillespie Elijah Obinna 2012 Contesting identity the Osu caste system among Igbo of Nigeria African Identities 10 1 ss 111 121 doi 10 1080 14725843 2011 614412 James B Watson Kis 1963 Caste as a Form of Acculturation Southwestern Journal of Anthropology 19 4 ss 356 379 Tal Tamari 1991 The Development of Caste Systems in West Africa The Journal of African History Cilt 32 ss 221 250 doi 10 1017 S0021853700025718 9 37AM BST 06 Jun 2012 6 Haziran 2012 North Korea caste system underpins human rights abuses Telegraph co uk 24 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2013 Travelchinaguide com 24 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2013 The Cambridge History of China Volume 6 Alien Regimes and Border States 710 1368 by Denis C Twitchett Herbert Franke John King Fairbank p 610 29 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2014 Haber365 Haber365 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Haziran 2021 Sputnik 14 Agustos 2017 14 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2017