Stanisław Herman Lem (Lehçe telaffuz:
Stanisław Lem | |
---|---|
1966'da Lem | |
Doğum | 12/13 Eylül 1921 Lwów, Polonya (günümüzde Lviv, Ukrayna) |
Ölüm | 27 Mart 2006 (84 yaşında) Kraków, Polonya |
Milliyet | Polonyalı |
Etnik köken | Yahudi |
Meslek | Yazar |
Etkin yıllar | 1946–2005 |
Evlilik | Barbara Leśniak (e. 1953–2006) |
Çocuk(lar) | 1 |
Resmî site | lem.pl |
İmza | |
II. Dünya Savaşı döneminde Lem, bir süre Nazi kamplarında tutuldu. Savaş sonrası, 1946'da Krakow'a yerleşti ve tıp eğitimini tamamlayarak doktor oldu. Aynı yıllarda şiir yazmaya ve bilimsel yöntem üzerine kuramsal araştırmalara başladı. 1950’lerde bilimkurgu türüne yönelen Lem’in ilk kitabı ‘Kazanılan Zaman’ 1955’te yayımlandı. Bilimkurgu kitapları yazdığı ilk yıllarda modern bilimle hümanist ahlakı birleştirmeye çalıştı. Daha sonraları "Yıldız Günceleri-1957" gibi kitaplarıyla parodik metinler üretti.
Yazarın başyapıtı sayılan Solaris, Andrei Tarkovski tarafından 1972’de, Steven Soderbergh tarafından da 2002’de filme çekildi. ‘Solaris’te, iletişimin ne olduğunu sorgulayan Lem’in metinlerindeki ortak nokta “ironi” duygusu oldu. Ursula K. Le Guin ve Philip K. Dick’le birlikte bilimkurgu edebiyatının “ciddiye alınmasını sağlayan” yazarlar arasında sayılan Stanislaw Lem, felsefeye ve dilbilime esin kaynağı olarak görülen metinler üretti. Lem’in Lehçe yazdığı kitaplar 40’tan fazla dile çevrildi ve yaklaşık 27 milyon adet sattı. Türkçede eserleri İletişim Yayınları ve Pinhan Yayıncılık tarafından yayımlanmaktadır. Stanislaw Lem, 84 yaşında 27 Mart 2006'da Kraków'da öldü.
Amerikan bilimkurgu ve fantastik edebiyat yazarları birliği tartışması
Lem'e, 1973 yılında, Amerikan Bilimkurgu ve Fantastik Edebiyat Yazarları Birliği (SFWA) tarafından -teknik olarak bu payeyi almaya uygun olmadığı halde- fahri üyelik verildi. SFWA fahri üyeliği yalnızca birliğe normal üye olma kriterlerine uymadığı halde üye olarak kabul edilmek istenenlere verilen bir payeydi. Lem, öte yandan, Amerikan bilimkurgu edebiyatını -özellikle de Harlan Ellison'ın eserlerinin- hiç önemsememişti; onun kötü düşünülmüş, kötü yazılmış ve yeni edebi formlar bulmaktan daha çok para kazanmaya odaklanmış olduğunu düşünüyordu. Eserleri ABD'de yayımlandıktan ve dolayısıyla birliğe normal üye olma hakkına sahip olduğunda, birlikteki fahri üyeliği feshedildi. Görünüşte bazı SFWA üyeleri bunun Lem'e haddini bildireceğini düşünüyordu ve Lem de eylemi bu şekilde yorumlamış görünüyordu, ama örgüt yaptığı resmi açıklamada fahri üyeliğin yalnızca normal üyelik kriterlerini sağlayamayanlara verildiğini söylüyordu. Eserleri ABD'de yayımlandıktan sonra, Lem birliğe normal üye olmaya çağrıldı ama Lem bunu reddetti. Ursula K. Le Guin'in de aralarında bulunduğu çok sayıda üye SFWA'nın Lem'e muamelesini protesto ettiğinde, üyelerden biri Lem'in aidatını ödemeyi teklif etti, ama Lem bu teklifi kabul etmedi.
Lem Amerikalı bir bilimkurgu yazarını diğerlerinden ayrı tutup övgüye değer buluyordu: Philip K. Dick'i -bkz. 1986 tarihli İngilizce eleştirel denemelerinin toplandığı antoloji: Microworlds. Dick, diğer taraftan, muhtemelen hastalığının etkisiyle, Stanisław Lem'in, kamuoyunu kontrol altında tutmaya çalışan Komünist Parti'nin emirlerine göre hareket eden kolektif bir komitenin kullandığı bir takma ad olduğunu düşünüyordu ve FBI'a bu doğrultuda bir mektup yazmıştı.
Kitapları
Kaynakça
- ^ Agnieszka Gajewska. Zagłada i gwiazdy. Przeszłość w prozie Stanisława Lema. Adam Mickiewicz University in Poznań. ISBN .
- ^ Rob Jan. "Stanislaw Lem 1921–2006. Obituary by Rob Jan". ZERO-G AUSTRALIAN RADIO and lem.pl. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2009.
- ^ "Technik: Visionär ohne Illusionen". Die Zeit. 28 Temmuz 2005. 20 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Eylül 2014.. Part essay, part interview with Lem by Die Zeit newspaper
- ^ . 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2019.
- ^ Theodore Sturgeon: . Archived from the original on 17 Ekim 2007. Erişim tarihi: 7 Nisan 2010. to by , Macmillan Publishing Co., Inc, New York 1976
- ^ FAQ 7 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at Lem's official website
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Stanisław Lem ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- IMDb'de Stanislaw Lem
- 'te Stanisław Lem
- Resmî site - maintained by Lem's son and secretary
- "A Visionary Among the Charlatans" 5 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Solaris, Rediscovered 2 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Biography at poland.gov.pl 12 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Science Fiction as a Model for Probabilistic Worlds: Stanislaw Lem's Fantastic Empiricism 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Stanislaw Lem 26 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Stanislaw Lem Bibliography 14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Life after Lem25 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- To Solaris and beyond 4 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Philosopher's Zone Australian Broadcasting Corporation discussion about Lem's works; MP3
- Times Online obituary 23 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stanislaw Herman Lem Lehce telaffuz staˈɲiswaf ˈlɛm 12 13 Eylul 1921 27 Mart 2006 futuroloji ve edebiyat elestirisi dahil olmak uzere cesitli konularda denemeler yazmis Polonyali felsefi bilimkurgu yazari Dunya capinda en cok uzun metrajli film haline getirilen 1961 tarihli Solaris in yazari olarak taninir Lem in toplam da 41 dile cevrilip 45 milyonun uzerinde kopyasinin sattildigi eserlerinin bircogunun hikayesi hiciv ve mizah icermektedir 1950 lerden 2000 lere kadar hem bilimkurgu hem de felsefi gelecek bilim olmak uzere bircok kitap yayinladi 1976 da Theodore Sturgeon Lem in dunyadaki en cok okunan bilimkurgu yazari oldugunu yazdi Gunumuzde ise Lem in eserlerinin toplam baskisi 30 milyonun uzerindedir Stanislaw Lem1966 da LemDogum12 13 Eylul 1921 Lwow Polonya gunumuzde Lviv Ukrayna Olum27 Mart 2006 84 yasinda Krakow PolonyaMilliyetPolonyaliEtnik kokenYahudiMeslekYazarEtkin yillar1946 2005EvlilikBarbara Lesniak e 1953 2006 Cocuk lar 1Resmi sitelem plImza II Dunya Savasi doneminde Lem bir sure Nazi kamplarinda tutuldu Savas sonrasi 1946 da Krakow a yerlesti ve tip egitimini tamamlayarak doktor oldu Ayni yillarda siir yazmaya ve bilimsel yontem uzerine kuramsal arastirmalara basladi 1950 lerde bilimkurgu turune yonelen Lem in ilk kitabi Kazanilan Zaman 1955 te yayimlandi Bilimkurgu kitaplari yazdigi ilk yillarda modern bilimle humanist ahlaki birlestirmeye calisti Daha sonralari Yildiz Gunceleri 1957 gibi kitaplariyla parodik metinler uretti Yazarin basyapiti sayilan Solaris Andrei Tarkovski tarafindan 1972 de Steven Soderbergh tarafindan da 2002 de filme cekildi Solaris te iletisimin ne oldugunu sorgulayan Lem in metinlerindeki ortak nokta ironi duygusu oldu Ursula K Le Guin ve Philip K Dick le birlikte bilimkurgu edebiyatinin ciddiye alinmasini saglayan yazarlar arasinda sayilan Stanislaw Lem felsefeye ve dilbilime esin kaynagi olarak gorulen metinler uretti Lem in Lehce yazdigi kitaplar 40 tan fazla dile cevrildi ve yaklasik 27 milyon adet satti Turkcede eserleri Iletisim Yayinlari ve Pinhan Yayincilik tarafindan yayimlanmaktadir Stanislaw Lem 84 yasinda 27 Mart 2006 da Krakow da oldu Amerikan bilimkurgu ve fantastik edebiyat yazarlari birligi tartismasiStanislaw Lem Krakow Polonya 30 10 2005 Lem e 1973 yilinda Amerikan Bilimkurgu ve Fantastik Edebiyat Yazarlari Birligi SFWA tarafindan teknik olarak bu payeyi almaya uygun olmadigi halde fahri uyelik verildi SFWA fahri uyeligi yalnizca birlige normal uye olma kriterlerine uymadigi halde uye olarak kabul edilmek istenenlere verilen bir payeydi Lem ote yandan Amerikan bilimkurgu edebiyatini ozellikle de Harlan Ellison in eserlerinin hic onemsememisti onun kotu dusunulmus kotu yazilmis ve yeni edebi formlar bulmaktan daha cok para kazanmaya odaklanmis oldugunu dusunuyordu Eserleri ABD de yayimlandiktan ve dolayisiyla birlige normal uye olma hakkina sahip oldugunda birlikteki fahri uyeligi feshedildi Gorunuste bazi SFWA uyeleri bunun Lem e haddini bildirecegini dusunuyordu ve Lem de eylemi bu sekilde yorumlamis gorunuyordu ama orgut yaptigi resmi aciklamada fahri uyeligin yalnizca normal uyelik kriterlerini saglayamayanlara verildigini soyluyordu Eserleri ABD de yayimlandiktan sonra Lem birlige normal uye olmaya cagrildi ama Lem bunu reddetti Ursula K Le Guin in de aralarinda bulundugu cok sayida uye SFWA nin Lem e muamelesini protesto ettiginde uyelerden biri Lem in aidatini odemeyi teklif etti ama Lem bu teklifi kabul etmedi Lem Amerikali bir bilimkurgu yazarini digerlerinden ayri tutup ovguye deger buluyordu Philip K Dick i bkz 1986 tarihli Ingilizce elestirel denemelerinin toplandigi antoloji Microworlds Dick diger taraftan muhtemelen hastaliginin etkisiyle Stanislaw Lem in kamuoyunu kontrol altinda tutmaya calisan Komunist Parti nin emirlerine gore hareket eden kolektif bir komitenin kullandigi bir takma ad oldugunu dusunuyordu ve FBI a bu dogrultuda bir mektup yazmisti KitaplariAden Gelecekbilim Kongresi Insanin Bir Dakikasi Kor Talih Kuvette Bulunan Gunce Solaris Sorusturma Yenilmez Yildizlardan Donus Sahibinin SesiKaynakca Agnieszka Gajewska Zaglada i gwiazdy Przeszlosc w prozie Stanislawa Lema Adam Mickiewicz University in Poznan ISBN 978 83 232 3047 2 Rob Jan Stanislaw Lem 1921 2006 Obituary by Rob Jan ZERO G AUSTRALIAN RADIO and lem pl 7 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2009 Technik Visionar ohne Illusionen Die Zeit 28 Temmuz 2005 20 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Eylul 2014 Part essay part interview with Lem by Die Zeit newspaper 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2019 Theodore Sturgeon Archived from the original on 17 Ekim 2007 Erisim tarihi 7 Nisan 2010 KB1 bakim BOT esas url durumu bilinmeyen link to by Macmillan Publishing Co Inc New York 1976 FAQ 7 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde at Lem s official websiteDis baglantilarWikimedia Commons ta Stanislaw Lem ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir IMDb de Stanislaw Lem te Stanislaw Lem Resmi site maintained by Lem s son and secretary A Visionary Among the Charlatans 5 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Solaris Rediscovered 2 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Biography at poland gov pl 12 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Science Fiction as a Model for Probabilistic Worlds Stanislaw Lem s Fantastic Empiricism 4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Stanislaw Lem 26 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Stanislaw Lem Bibliography 14 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Life after Lem25 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde To Solaris and beyond 4 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Philosopher s Zone Australian Broadcasting Corporation discussion about Lem s works MP3 Times Online obituary 23 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde