Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Andrey Arsenyeviç Tarkovski (Rusça: Андрей Арсеньевич Тарковский; 4 Nisan 1935 - 29 Aralık 1986) Sovyet-Rus film yönetmeni, senarist ve film kuramcısıdır. Tüm zamanların en büyük ve en etkili film yönetmenlerinden biri olarak kabul edilir. Yavaş ve şiirsel sinemanın önde gelen temsilcilerindendir.
Andrey Tarkovski | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Andrey Arsenyeviç Tarkovski 4 Nisan 1932 Zavrazhye, Sovyetler Birliği |
| Ölüm | 29 Aralık 1986 (54 yaşında) Paris, Fransa |
| Defin yeri | |
| Milliyet | Rus |
| Mezun olduğu okul(lar) | Gerasimov Sinematografi Enstitüsü |
| Etkin yıllar | 1958-1986 |
| Önemli eser(ler) | İvan'ın Çocukluğu (1962) Andrey Rublev (1966) Solaris (1972) Ayna (1975) Stalker (1979) Nostalji (1983) Kurban (1986) |
| Evlilik | (1957-1970) Larissa Kizilova (1970-1986) |
| Ebeveyn(ler) | Arseni Tarkovski Maria Vishnyakova |
| Ödüller | BAFTA (1988) Lenin Ödülü (1990) |
Hayatı
4 Nisan 1932'de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nde doğdu. Sergei Eisenstein'den sonra adı en çok duyulan Sovyet sinemacılardan biri olan Andrei Tarkovsky (Ünlü şair Arseniy Tarkovsky'nin oğlu), VGIK Sovyet Film Okulu'na girmeden önce müzik ve Arapça eğitimi aldı. VGIK'te saygın yönetmen Mikhail Romm'un öğrencisi oldu. Romm öğrencilerini bireysel yeteneklerini geliştirmek yolunda teşvik eden bir entelektüeldi.
Tarkovsky uluslararası sinema arenasında, ilk uzun metrajlı yapımı olan Ivanovo detstvo (İvan'ın Çocukluğu - 1962) ile dikkatleri üzerine çekti ve Venedik Film Festivali'nde büyük ödül kazandı. II. Dünya Savaşı yıllarında on iki yaşında bir casusun hikâyesini anlatan bu ödüllü film, ikinci yapımı için otoritelerde büyük bir beklenti oluşturdu.
İkinci filmi Andrei Rublyov (Andrey Rublev - 1969), 1971'e kadar Sovyet yetkililerce yasaklanmış olarak kaldı. Cannes Film Festivali dahilinde, ödül almaması için kasıtlı olarak festivalin son günü sabah saat 4:00'de gösterilmesine rağmen bir ödül kazanmayı başardı. 1972'de ünlü bilimkurgu yazarı Stanislav Lem'in aynı adlı romanından uyarlanan Solyaris (), Stanley Kubrick'in 2001: Bir Uzay Destanı'na Sovyetlerin cevabı olarak görüldü ancak Tarkovsky bunu hiçbir zaman kabul etmedi. Solaris gezegeninin yörüngesindeki bir uzay istasyonunda yaşanan doğaüstü olayların ve insanların hayalleri ve vicdan muhasebeleri üzerine derin bir gerilim-bilimkurgu filmi olan Solaris, diğer yapıtlarına göre daha rahat bir şekilde seyirciyle buluştu ancak 1975'te çektiği Zerkalo (Ayna) ile tekrar Resmi Engellere takıldı. Tarkovsky'nin kendi çocukluğundan kalma bazı anıları ile, kırklı yaşların sonundaki bir adamın çocukluğu, annesi ve savaş ile ilgili anılarında Sovyet halkına farklı bir bakış açısı sunan bu film yine pek çok resmi otorite tarafından yasaklanması gereken bir film olarak görüldü.
Bir sonraki film Stalker (İz Sürücü - 1979), ilk versiyonun bir laboratuvar kazası ile yok olmasından sonra, çok düşük bir bütçe ile yeniden çekilmek zorunda kaldı. Tarkovsky sinemasının belirgin özelliklerinden olan ağır ve uzun planların, özenli kompozisyonların, derin anlamlar içeren diyalogların en güzel şekilde kullanıldığı bu filmi takip eden ve resmi makamların izni ile İtalya'da çekilen Nostalghia (Nostalji - 1983) Andrei Tarkovsky'nin sıla özlemini dışa vurduğu ve sürgünde çevirdiği ilk filmidir. Son filmi Offret (Kurban - 1986)'in çekimlerini İsveç'te, Ingmar Bergman'ın ekibi ile tamamladı. Aynı sene Cannes Film Festivali'nde tam dört ödül alarak festivale damgasını vurdu. 28 Aralık 1986 tarihinde, Paris'te akciğer kanseri sebebiyle hayata veda etti.
1990'da "sinema sanatına olağanüstü katkısı, evrensel insani değerleri ve hümanist düşünceleri olumlayan yenilikçi filmleri" nedeniyle Tarkovsky'ye Lenin Ödülü verildi.
Sovyet yönetiminin tutumu
Her ne kadar Tarkovsky'nin kendi mektuplarında ya da yakın çevresinin tanıklığında Tarkovsky Sovyet ideolojisinin bir "kurbanı" olarak görülse de, bu durumun Glasnost'un yarattığı politik atmosferle ilgisi olduğu da düşünülebilir. Her ne kadar sistem tarafından kendisine ayrıcalık verilmemişse de, ya da Kira Muratova gibi filmleri yasaklanan yönetmenler gibi baskı görmemiş ya da Sergei Parazdhanov gibi yargılanıp, hapsedilmemiştir. 1970'lerdeki işsizlik zamanında bile filmler planlamaya, senaryo yazmaya ve hatta 1977'de Hamlet'i sahneye koymaya fırsat bulmuştur.
Johnson ve Petrie Tarkovsky'nin günlüğündeki bir tutarsızlıktan söz ederler. Roma'da bulunduğu dönemde günlüğüne yazdığı kimi sayfalarda Tarkovsky gerek Mosfilm stüdyolarındaki, gerekse de genel olarak Goskino'daki bürokratlardan yakınır, film çekiminin bütün adımlarının ne kadar güç olduğundan bahseder, filmlerinin festivallere yeterince gönderilmediğinden ve özellikle de Zerkalo ve Stalker'in Cannes'da resmi olarak engellenmesini acı bulduğunu bildirir. Bununla birlikte yine Tarkovsky'nin günlüğünde Fransa'ya, birçok kere İtalya'ya, İsviçre'ye, İsveç'e ve başka ülkelere genellikle festivallere katılmak üzere yaptığı ve genellikle parti çizgisindeki yönetmenler için mümkün olan gezilerden bahsedilir. Aynı sıralarda Paradzhanov hapistedir. Filmleri Andrey Rublev hariç tamamlandıktan çok kısa bir süre sonra gösterime girmiştir. Filmleri Tarkovsky'nin dilediği gibi birçok festivalde yer alamadıysa da, Tarkovsky'nin günlüğünde belirttiği üzere, 1980 Mart ayı itibarıyla 26 tane ödül kazanmıştır. Johnson ve Petrie bu çelişkiyi yorumlarken bazı yazarların iddia ettiği gibi Tarkovsky'nin "Goskino'nun gözdesi" olmadığını vurgularlar. Bununla birlikte ulaştığı uluslararası başarının ister istemez yönetim tarafından bir saygı görmesine yol açtığını ve bu uluslararası ünün, yönetmenin sorunlarını popülerleştirmekte yardımcı olduğunu belirtirler.
Filmleri
- Kurban - Sacrificatio (1986) [1]24 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tempo di viaggio (1983) [2]19 Temmuz 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nostalji - Nostalghia (1983) [3]21 Ağustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İz Sürücü - Stalker (1979) [4]9 Nisan 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ayna - Zerkalo (1975) [5]9 Nisan 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Solaris - Solyaris (1972) [6]2 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Andrey Rublev - Andrei Rublyov (1969) [7]12 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İvan'ın Çocukluğu - Ivanovo Detstvo (1962) [8]18 Ekim 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Silindir ve Keman - Katok i Skripka (1960) [9]16 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- - Segodnya uvolneniya ne budet (1959) [10]21 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- - Kontsentrat (1958) [11]22 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- - Ubijtsi (1958) [12]13 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kitapları
- Zaman Zaman İçinde
- , av Layla Alexander-Garrett, Cygnnet, 2012 .
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ "ТАРКОВСКИЙ". 31 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022. // . Том 31. , 2016, с. 674.
- ^ Peter Rollberg (2009). Historical Dictionary of Russian and Soviet Cinema. US: Rowman & Littlefield. ss. 685-690. ISBN .
- ^ Vida T. Johnson ve Graham Petrie, Tarkovsky, s. 4
- ^ Aynı yerde
Kaynakça
- Johnson, Vida T. ve Petrie, Graham (1994), Tarkovsky, (iye) Daniel J. Goulding (Ed.) Five Filmmakers. Bloomington: Indiana Univ. Press, s. 1-49.
- IMDb Sayfası6 Mart 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Masters of Cinema13 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
| Vikisöz'de Andrey Tarkovski ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
| Wikimedia Commons'ta Andrey Tarkovski ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Özgür Yaren: , Evrensel, 12.11.2000
- Şener Güler: Diyarbakır Sinema Kulübü.
- Yeni Özgür Politika, 10.02.2007
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andrey Arsenyevic Tarkovski Rusca Andrej Arsenevich Tarkovskij 4 Nisan 1935 29 Aralik 1986 Sovyet Rus film yonetmeni senarist ve film kuramcisidir Tum zamanlarin en buyuk ve en etkili film yonetmenlerinden biri olarak kabul edilir Yavas ve siirsel sinemanin onde gelen temsilcilerindendir Andrey TarkovskiDogumAndrey Arsenyevic Tarkovski 4 Nisan 1932 1932 04 04 Zavrazhye Sovyetler BirligiOlum29 Aralik 1986 54 yasinda Paris FransaDefin yeriMilliyetRusMezun oldugu okul lar Gerasimov Sinematografi EnstitusuEtkin yillar1958 1986Onemli eser ler Ivan in Cocuklugu 1962 Andrey Rublev 1966 Solaris 1972 Ayna 1975 Stalker 1979 Nostalji 1983 Kurban 1986 Evlilik 1957 1970 Larissa Kizilova 1970 1986 Ebeveyn ler Arseni Tarkovski Maria VishnyakovaOdullerBAFTA 1988 Lenin Odulu 1990 Hayati4 Nisan 1932 de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi nde dogdu Sergei Eisenstein den sonra adi en cok duyulan Sovyet sinemacilardan biri olan Andrei Tarkovsky Unlu sair Arseniy Tarkovsky nin oglu VGIK Sovyet Film Okulu na girmeden once muzik ve Arapca egitimi aldi VGIK te saygin yonetmen Mikhail Romm un ogrencisi oldu Romm ogrencilerini bireysel yeteneklerini gelistirmek yolunda tesvik eden bir entelektueldi Tarkovsky uluslararasi sinema arenasinda ilk uzun metrajli yapimi olan Ivanovo detstvo Ivan in Cocuklugu 1962 ile dikkatleri uzerine cekti ve Venedik Film Festivali nde buyuk odul kazandi II Dunya Savasi yillarinda on iki yasinda bir casusun hikayesini anlatan bu odullu film ikinci yapimi icin otoritelerde buyuk bir beklenti olusturdu Ikinci filmi Andrei Rublyov Andrey Rublev 1969 1971 e kadar Sovyet yetkililerce yasaklanmis olarak kaldi Cannes Film Festivali dahilinde odul almamasi icin kasitli olarak festivalin son gunu sabah saat 4 00 de gosterilmesine ragmen bir odul kazanmayi basardi 1972 de unlu bilimkurgu yazari Stanislav Lem in ayni adli romanindan uyarlanan Solyaris Stanley Kubrick in 2001 Bir Uzay Destani na Sovyetlerin cevabi olarak goruldu ancak Tarkovsky bunu hicbir zaman kabul etmedi Solaris gezegeninin yorungesindeki bir uzay istasyonunda yasanan dogaustu olaylarin ve insanlarin hayalleri ve vicdan muhasebeleri uzerine derin bir gerilim bilimkurgu filmi olan Solaris diger yapitlarina gore daha rahat bir sekilde seyirciyle bulustu ancak 1975 te cektigi Zerkalo Ayna ile tekrar Resmi Engellere takildi Tarkovsky nin kendi cocuklugundan kalma bazi anilari ile kirkli yaslarin sonundaki bir adamin cocuklugu annesi ve savas ile ilgili anilarinda Sovyet halkina farkli bir bakis acisi sunan bu film yine pek cok resmi otorite tarafindan yasaklanmasi gereken bir film olarak goruldu Bir sonraki film Stalker Iz Surucu 1979 ilk versiyonun bir laboratuvar kazasi ile yok olmasindan sonra cok dusuk bir butce ile yeniden cekilmek zorunda kaldi Tarkovsky sinemasinin belirgin ozelliklerinden olan agir ve uzun planlarin ozenli kompozisyonlarin derin anlamlar iceren diyaloglarin en guzel sekilde kullanildigi bu filmi takip eden ve resmi makamlarin izni ile Italya da cekilen Nostalghia Nostalji 1983 Andrei Tarkovsky nin sila ozlemini disa vurdugu ve surgunde cevirdigi ilk filmidir Son filmi Offret Kurban 1986 in cekimlerini Isvec te Ingmar Bergman in ekibi ile tamamladi Ayni sene Cannes Film Festivali nde tam dort odul alarak festivale damgasini vurdu 28 Aralik 1986 tarihinde Paris te akciger kanseri sebebiyle hayata veda etti 1990 da sinema sanatina olaganustu katkisi evrensel insani degerleri ve humanist dusunceleri olumlayan yenilikci filmleri nedeniyle Tarkovsky ye Lenin Odulu verildi Sovyet yonetiminin tutumuHer ne kadar Tarkovsky nin kendi mektuplarinda ya da yakin cevresinin tanikliginda Tarkovsky Sovyet ideolojisinin bir kurbani olarak gorulse de bu durumun Glasnost un yarattigi politik atmosferle ilgisi oldugu da dusunulebilir Her ne kadar sistem tarafindan kendisine ayricalik verilmemisse de ya da Kira Muratova gibi filmleri yasaklanan yonetmenler gibi baski gormemis ya da Sergei Parazdhanov gibi yargilanip hapsedilmemistir 1970 lerdeki issizlik zamaninda bile filmler planlamaya senaryo yazmaya ve hatta 1977 de Hamlet i sahneye koymaya firsat bulmustur Johnson ve Petrie Tarkovsky nin gunlugundeki bir tutarsizliktan soz ederler Roma da bulundugu donemde gunlugune yazdigi kimi sayfalarda Tarkovsky gerek Mosfilm studyolarindaki gerekse de genel olarak Goskino daki burokratlardan yakinir film cekiminin butun adimlarinin ne kadar guc oldugundan bahseder filmlerinin festivallere yeterince gonderilmediginden ve ozellikle de Zerkalo ve Stalker in Cannes da resmi olarak engellenmesini aci buldugunu bildirir Bununla birlikte yine Tarkovsky nin gunlugunde Fransa ya bircok kere Italya ya Isvicre ye Isvec e ve baska ulkelere genellikle festivallere katilmak uzere yaptigi ve genellikle parti cizgisindeki yonetmenler icin mumkun olan gezilerden bahsedilir Ayni siralarda Paradzhanov hapistedir Filmleri Andrey Rublev haric tamamlandiktan cok kisa bir sure sonra gosterime girmistir Filmleri Tarkovsky nin diledigi gibi bircok festivalde yer alamadiysa da Tarkovsky nin gunlugunde belirttigi uzere 1980 Mart ayi itibariyla 26 tane odul kazanmistir Johnson ve Petrie bu celiskiyi yorumlarken bazi yazarlarin iddia ettigi gibi Tarkovsky nin Goskino nun gozdesi olmadigini vurgularlar Bununla birlikte ulastigi uluslararasi basarinin ister istemez yonetim tarafindan bir saygi gormesine yol actigini ve bu uluslararasi unun yonetmenin sorunlarini populerlestirmekte yardimci oldugunu belirtirler FilmleriKurban Sacrificatio 1986 1 24 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tempo di viaggio 1983 2 19 Temmuz 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nostalji Nostalghia 1983 3 21 Agustos 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iz Surucu Stalker 1979 4 9 Nisan 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayna Zerkalo 1975 5 9 Nisan 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Solaris Solyaris 1972 6 2 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Andrey Rublev Andrei Rublyov 1969 7 12 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ivan in Cocuklugu Ivanovo Detstvo 1962 8 18 Ekim 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde Silindir ve Keman Katok i Skripka 1960 9 16 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Segodnya uvolneniya ne budet 1959 10 21 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kontsentrat 1958 11 22 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ubijtsi 1958 12 13 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde KitaplariZaman Zaman Icinde av Layla Alexander Garrett Cygnnet 2012 ISBN 978 0 9570416 0 8Ayrica bakinizArseniy TarkovskiyNotlar TARKOVSKIJ 31 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2022 Tom 31 2016 s 674 Peter Rollberg 2009 Historical Dictionary of Russian and Soviet Cinema US Rowman amp Littlefield ss 685 690 ISBN 978 0 8108 6072 8 Vida T Johnson ve Graham Petrie Tarkovsky s 4 Ayni yerdeKaynakcaJohnson Vida T ve Petrie Graham 1994 Tarkovsky iye Daniel J Goulding Ed Five Filmmakers Bloomington Indiana Univ Press s 1 49 IMDb Sayfasi6 Mart 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Masters of Cinema13 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarVikisoz de Andrey Tarkovski ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Andrey Tarkovski ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ozgur Yaren Evrensel 12 11 2000 Sener Guler Diyarbakir Sinema Kulubu Yeni Ozgur Politika 10 02 2007