Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İkinci Polonya Cumhuriyeti, I. Dünya Savaşı'nın sonu olan 1918 yılından II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olan 1939 yılına kadar Orta ve Doğu Avrupa'da siyasal varlığını sürdürmüş bir devlettir. 1939 yılında Nazi Almanyası ve Sovyetler Birliği'nin işgali sonucunda sınırları Nazi Almanyası, Sovyetler Birliği ve Slovak Cumhuriyeti arasında paylaştırıldı. İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin Çekoslovakya, Weimar Cumhuriyeti, Letonya, Litvanya, Romanya Krallığı ve Sovyetler Birliği ile sınırı vardı. Sürgündeki Polonya hükûmeti, önce Paris'te ve daha sonra 1940'taki Fransa'nın düşüşünde Londra'da kuruldu.
Polonya | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1918-1939 | |||||||||||
 1930'da İkinci Polonya Cumhuriyeti | |||||||||||
 1930'da İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin idari birimleri | |||||||||||
| Başkent ve en büyük şehir | Varşova | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Lehçe (resmî) Ukraynaca · İbranice Belarusça · Rusça Litvanca · Almanca | ||||||||||
| Resmî din | Çoğunluk: %64.8Roma Katolikliği Azınlık: %11.8 Ortodoks Hristiyan %10.5 Yunan Katolikliği %9.8 Yahudi %2.6 Protestan %0.5 Diğer Hristiyanlar %0.02 Diğer | ||||||||||
| Demonim | Polonyalı, Leh | ||||||||||
| Hükûmet | Cumhuriyet | ||||||||||
| Devlet Başkanı | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| Yasama organı | Sejm | ||||||||||
• Üst meclis | |||||||||||
• Alt meclis | Sejm | ||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||
• Toplam | 387.000 km2 | ||||||||||
| Nüfus | |||||||||||
• Sayılan | 25.694.700 | ||||||||||
| Para birimi | (1924'e kadar) Złoty (1924'ten sonra) | ||||||||||
| |||||||||||
| Günümüzdeki durumu |  Polonya Litvanya Slovakya Belarus Ukrayna Rusya | ||||||||||
Pek çok bölgesel çatışmanın, en önemlisi de Polonya'nın galip olarak ayrıldığı Sovyet-Polonya Savaşı'nın ardından 1922'de devletin sınırları kesinleştiğinde, Polonya'nın komşuları Çekoslovakya, Weimar Cumhuriyeti, Danzig Serbest Şehri, Litvanya, Letonya, Romanya Krallığı ve Sovyetler Birliği idi. Gdynia şehrinin her iki yanında Danzig Koridoru olarak bilinen kısa bir kıyı şeridi üzerinden Baltık Denizi'ne erişimi vardı. Mart ve Ağustos 1939 arasında Polonya, o zamanki Macaristan'ın Alt Karpatya valiliğiyle de sınır paylaştı. 1938'de İkinci Cumhuriyet Avrupa'nın en büyük altıncı ülkesiydi. 1921 nüfus sayımına göre nüfus sayısı 27,2 milyondu. 1939'da, II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden hemen önce, bu sayı tahminen 35,1 milyona ulaşmıştı. Nüfusun neredeyse üçte biri azınlık gruplarından geliyordu: Nüfusun %13,9'unu Rutenler; %10'unu Aşkenaz Yahudileri; %3,1'ini Belaruslular; %2,3'ünü Almanlar ve %3,4'ünü de Çekler ve Litvanlar oluşturuyordu. Aynı zamanda ülke sınırları dışında kayda değer bir sayıda Leh yaşıyordu.
Cumhuriyet, ılımlı ekonomik gelişmeyi sürdürdü. İki savaş arası dönemde Polonya'nın kültürel merkezleri (Varşova, Kraków, Poznań, Vilnius ve Lviv) uluslararası alanda tanınan üniversitelerin ve diğer yüksek öğrenim kurumlarının odak noktası haline gelerek büyük Avrupa şehirleri arasında yer aldı. Polonyalı Yahudiler, İkinci Cumhuriyet lideri Józef Piłsudski'nin siyasete dönüp 1926'da darbe yapmasından sonra bile onun en büyük destekçileri arasında yer alsa da, onun 1935'teki ölümünün ardından, Cumhuriyeti yöneten Piłsudski'nin albayları, Yahudi (ve az ölçüde Ukraynalı) vatandaşlarına karşı açıkça ayrımcılık yapmaya başladı, Yahudilerin mesleklere girişini kısıtladı ve Yahudilerin işlerine sınırlamalar getirdi.
Ad
Devletin resmi adı Polonya Cumhuriyeti idi. Lehçe'de, Rzeczpospolita Polska (RP) olarak bilinir. terimi, Polonya-Litvanya Birliği (bazı kaynaklarda Birinci Polonya Cumhuriyeti olarak da kabul edilir. (Pierwsza Rzeczpospolita)) dahil olmak üzere çeşitli Polonya devletlerine atıfta bulunan cumhuriyetin geleneksel adıdır ve bu terim daha sonra mevcut Üçüncü Polonya Cumhuriyeti'nde de kullanılmaya devam edilmiştir. Polonya'yı ifade etmek için, bölgesel olarak kullanılan diğer resmi dillerden Almanca'da Republik Polen, Ukraynaca'da Польська Республіка (latinize: Polʹsʹka Respublika), Belarusça'da Польская Рэспубліка (latinize: Poĺskaja Respublika) Litvanca'da Lenkijos Respublika terimleri kullanılır.
14 Kasım 1918 ile 13 Mart 1919 tarihleri arasında devlet, Lehçede Rzeczpospolita Polska yerine Republika Polska olarak anılıyordu. Her iki terim de Cumhuriyet anlamına gelir; ancak republika genel bir terimdir, Rzeczpospolita ise tarihsel olarak yalnızca Polonya devletlerini ifade eder. Ayrıca, 8 Kasım 1918 ile 16 Ağustos 1919 tarihleri arasında Polonya Devleti Hukuk Dergisi, ülkeden Polonya Devleti (Lehçe: Państwo Polskie) olarak söz ediyordu.
II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin ve daha sonraki Polonya Halk Cumhuriyeti ve daha sonra Üçüncü Polonya Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından, tarihi devlet İkinci Polonya Cumhuriyeti olarak anılır. Polonya dilinde ülkeye İkinci Cumhuriyet anlamına gelen II Rzeczpospolita (Druga Rzeczpospolita) adı verilmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c "Ustawa z dnia 31 lipca 1924 r. o języku państwowym i języku urzędowania rządowych i samorządowych władz administracyjnych (Dz.U. z 1924 r. nr 73, poz. 724)." 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Aralık 2021.
- ^ "Ustawa Konstytucyjna z dnia 15 lipca 1920 r. zawierająca statut organiczny Województwa Śląskiego (Dz.U. z 1920 r. nr 73, poz. 497)." 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Aralık 2021.
- ^ Monitor Polski, no. 203, 1918 17 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Monitor Polski, no. 59, 1919 15 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Journal of Laws, no. 66, position 400 17 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 31 July 1919.
 | Polonya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ikinci Polonya Cumhuriyeti I Dunya Savasi nin sonu olan 1918 yilindan II Dunya Savasi nin baslangici olan 1939 yilina kadar Orta ve Dogu Avrupa da siyasal varligini surdurmus bir devlettir 1939 yilinda Nazi Almanyasi ve Sovyetler Birligi nin isgali sonucunda sinirlari Nazi Almanyasi Sovyetler Birligi ve Slovak Cumhuriyeti arasinda paylastirildi Ikinci Polonya Cumhuriyeti nin Cekoslovakya Weimar Cumhuriyeti Letonya Litvanya Romanya Kralligi ve Sovyetler Birligi ile siniri vardi Surgundeki Polonya hukumeti once Paris te ve daha sonra 1940 taki Fransa nin dususunde Londra da kuruldu PolonyaRzeczpospolita Polska Lehce Polonya Cumhuriyeti1918 1939Bayrak 1927 1939 ArmaMilli mars Mazurek Dabrowskiego source source 1930 da Ikinci Polonya Cumhuriyeti1930 da Ikinci Polonya Cumhuriyeti nin idari birimleriBaskent ve en buyuk sehirVarsovaYaygin dil ler Lehce resmi Ukraynaca Ibranice Belarusca Rusca Litvanca AlmancaResmi dinCogunluk 64 8Roma Katolikligi Azinlik 11 8 Ortodoks Hristiyan 10 5 Yunan Katolikligi 9 8 Yahudi 2 6 Protestan 0 5 Diger Hristiyanlar 0 02 DigerDemonimPolonyali LehHukumetCumhuriyetDevlet Baskani 1918 1922Jozef Pilsudski 1922Gabriel Narutowicz 1922 1926 1926 1939Ignacy Moscicki 1918 1919 ilk 1936 1939 son Felicjan S SkladkowskiYasama organiSejm Ust meclis Alt meclisSejmTarihce Kurulusu1918 I Dunya Savasi nin bitisi11 Kasim 1918 Nazi Almanyasi nin isgali1 Eylul 1939 Sovyetler Birligi nin isgali17 Eylul 1939 Dagilisi1939Yuzolcumu Toplam387 000 km2Nufus Sayilan25 694 700Para birimi 1924 e kadar Zloty 1924 ten sonra Onculler ArdillarPolonya Kralligi 1917 1918 Nazi AlmanyasiSovyetler BirligiGunumuzdeki durumu Polonya Litvanya Slovakya Belarus Ukrayna Rusya Pek cok bolgesel catismanin en onemlisi de Polonya nin galip olarak ayrildigi Sovyet Polonya Savasi nin ardindan 1922 de devletin sinirlari kesinlestiginde Polonya nin komsulari Cekoslovakya Weimar Cumhuriyeti Danzig Serbest Sehri Litvanya Letonya Romanya Kralligi ve Sovyetler Birligi idi Gdynia sehrinin her iki yaninda Danzig Koridoru olarak bilinen kisa bir kiyi seridi uzerinden Baltik Denizi ne erisimi vardi Mart ve Agustos 1939 arasinda Polonya o zamanki Macaristan in Alt Karpatya valiligiyle de sinir paylasti 1938 de Ikinci Cumhuriyet Avrupa nin en buyuk altinci ulkesiydi 1921 nufus sayimina gore nufus sayisi 27 2 milyondu 1939 da II Dunya Savasi nin patlak vermesinden hemen once bu sayi tahminen 35 1 milyona ulasmisti Nufusun neredeyse ucte biri azinlik gruplarindan geliyordu Nufusun 13 9 unu Rutenler 10 unu Askenaz Yahudileri 3 1 ini Belaruslular 2 3 unu Almanlar ve 3 4 unu de Cekler ve Litvanlar olusturuyordu Ayni zamanda ulke sinirlari disinda kayda deger bir sayida Leh yasiyordu Cumhuriyet ilimli ekonomik gelismeyi surdurdu Iki savas arasi donemde Polonya nin kulturel merkezleri Varsova Krakow Poznan Vilnius ve Lviv uluslararasi alanda taninan universitelerin ve diger yuksek ogrenim kurumlarinin odak noktasi haline gelerek buyuk Avrupa sehirleri arasinda yer aldi Polonyali Yahudiler Ikinci Cumhuriyet lideri Jozef Pilsudski nin siyasete donup 1926 da darbe yapmasindan sonra bile onun en buyuk destekcileri arasinda yer alsa da onun 1935 teki olumunun ardindan Cumhuriyeti yoneten Pilsudski nin albaylari Yahudi ve az olcude Ukraynali vatandaslarina karsi acikca ayrimcilik yapmaya basladi Yahudilerin mesleklere girisini kisitladi ve Yahudilerin islerine sinirlamalar getirdi AdDevletin resmi adi Polonya Cumhuriyeti idi Lehce de Rzeczpospolita Polska RP olarak bilinir terimi Polonya Litvanya Birligi bazi kaynaklarda Birinci Polonya Cumhuriyeti olarak da kabul edilir Pierwsza Rzeczpospolita dahil olmak uzere cesitli Polonya devletlerine atifta bulunan cumhuriyetin geleneksel adidir ve bu terim daha sonra mevcut Ucuncu Polonya Cumhuriyeti nde de kullanilmaya devam edilmistir Polonya yi ifade etmek icin bolgesel olarak kullanilan diger resmi dillerden Almanca da Republik Polen Ukraynaca da Polska Respublika latinize Polʹsʹka Respublika Belarusca da Polskaya Respublika latinize Poĺskaja Respublika Litvanca da Lenkijos Respublika terimleri kullanilir 14 Kasim 1918 ile 13 Mart 1919 tarihleri arasinda devlet Lehcede Rzeczpospolita Polska yerine Republika Polska olarak aniliyordu Her iki terim de Cumhuriyet anlamina gelir ancak republika genel bir terimdir Rzeczpospolita ise tarihsel olarak yalnizca Polonya devletlerini ifade eder Ayrica 8 Kasim 1918 ile 16 Agustos 1919 tarihleri arasinda Polonya Devleti Hukuk Dergisi ulkeden Polonya Devleti Lehce Panstwo Polskie olarak soz ediyordu II Dunya Savasi nin sona ermesinin ve daha sonraki Polonya Halk Cumhuriyeti ve daha sonra Ucuncu Polonya Cumhuriyeti nin kurulmasinin ardindan tarihi devlet Ikinci Polonya Cumhuriyeti olarak anilir Polonya dilinde ulkeye Ikinci Cumhuriyet anlamina gelen II Rzeczpospolita Druga Rzeczpospolita adi verilmektedir Ayrica bakinizWielkopolska AyaklanmasiKaynakca a b c Ustawa z dnia 31 lipca 1924 r o jezyku panstwowym i jezyku urzedowania rzadowych i samorzadowych wladz administracyjnych Dz U z 1924 r nr 73 poz 724 18 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2021 Ustawa Konstytucyjna z dnia 15 lipca 1920 r zawierajaca statut organiczny Wojewodztwa Slaskiego Dz U z 1920 r nr 73 poz 497 18 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Aralik 2021 Monitor Polski no 203 1918 17 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Monitor Polski no 59 1919 15 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal of Laws no 66 position 400 17 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 31 July 1919 Polonya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz