Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Stereofoni ya da kısaca stereo her türlü müzik sisteminde canlılık etkisini artırmak amacıyla çift ses iletimini sağlayan teknik düzenlemelere verilen isimdir. Bu tür sistemler stereofonik sıfatıyla tanımlanır. Stereofoni stüdyo, teyp, gramofon veya CD çalar sistemleri için söz konusu olabilir. Bütün bu sistemlerde stüdyolarda üretilen ses ya farklı yerlere yerleştirilmiş mikrofonlar ya da iki ayrı faz ile ses alan tek bir stereofonik mikrofon tarafından algılanır ve iki ayrı ses kanalı olarak işlem görür. Stereofonik mikrofon 1932 yılında İngiliz mühendis Alan Dower Blumlein (1903-1942) tarafından geliştirilmiştir.
Aşağıda stereofonik sesin analog FM yayınında nasıl iletildiği açıklanmıştır.
Bant genişliği sorunları
FM (frekans modülasyonlu) radyo vericilerinde, iki ayrı ses sinyali iki ayrı kanal olarak iletilebilir. Ancak bu durumda yayın bandı üzerinde aynı yayın için iki ayrı kanal tahsis etmek gerekir. FM yayını yapan verici istasyonlar için tahsis edilen 88-108 MHz lik yayın bandı çok sayıda yayıncı tarafından ortaklaşa kullanılmakta, hatta bazı yerlerde yeni bir yayın için boş yayın frekansı bulmak sorun olmaktadır. Bu sebepten, aynı yayın için iki ayrı kanal kullanılması bandın verimli kullanılması ilkesine aykırıdır ve yayının tek sesli (monofonik) yayın için tahsis edilen kanal içinde yapılması gerekir. Bu ayrıca stereofonik yayının monofonik alıcılar tarafından da alınması için şarttır. (uyumluluk, compatability)
Toplam ve Fark sinyalleri
Stereofonik yayında iki ayrı ses vardır. Teknolojide bu seslere sol ( L ) ve sağ ( R ) ses denilir. Monofonik alıcının yayını (monofonik olarak) dinleyebilmesi için öncelikle bu iki sinyalin toplamının yayınlanması gerekir. L+R toplamı monofonik alıcı için yeterlidir. Ancak stereofonik alıcının bu toplamdan L ve R sinyallerini ayrı ayrı alabilmesi için, ikinci bir sinyal daha gönderilmesi şarttır. Bu sinyal fark sinyali, yani L- R sinyalidir. Fark sinyaline monofonik alıcının ihtiyacı yoktur.
Gerek toplam ve gerekse fark sinyalleri basit elektronik devreler (matriks) vasıtasıyla elde edilir. Toplam sinyali monofonik yayında olduğu gibi iletilir. Sorun fark sinyalinin iletilmesindedir.
Fark sinyali
1960 lı yıllarda geliştirilen ve hemen hemen bütün Dünya tarafından kullanılan sistemde 38 kHz. lik bir taşıyıcı üretilir. Fark sinyali bu taşıyıcıyı modüle eder. Kullanılan modülasyon türü taşıyıcısı bastırılmış çift yan bant modülasyonudur (DSB). Bu modülasyonda modüle edilmiş taşıyıcının bant genişliği 23 kHz - 53 kHz arasındadır. (38-15 ve 38+15) Bu bandın alt kenarı toplam sinyalin 15 kHz. olan üst kenarından daha yüksektir. Bu sebepten fark ve toplam sinyalleri arasında bir karışma söz konusu değildir.
Bu şekilde elde edilen toplam ve fark sinyaller bir arada bir taban bant oluştururlar (Bant şekli aşağıda gösterilmiştir. İstenirse bu banda trafik anonsu vb. amaçlar için dar bir ses bandı bile ilave edilebilir.). Daha sonra taban bant, tıpkı monofonik ses yayınında olduğu gibi FM yayın bandında ve aynı kanal genişliği ile yayınlanır.
Stereofonik alıcılar
Monofonik alıcılar sadece toplam sinyalden yararlanırken, stereofonik alıcılar fark sinyalini demodüle eder ve her iki sinyalden yararlanarak ayrı ayrı sağ ve sol kanalları elde ederler .
(Toplam + Fark ) / 2 = (L + R + L- R) / 2 = L
(Toplam – Fark ) / 2 = (L + R - L+ R) / 2 = R
Pilot sinyali
Streofonik yayında vericiden alıcıya ayrıca bir de yardımcı sinyal gönderilir. Pilot sinyal 19 kHz. lik düşük seviyeli bir sinyaldir. Pilot sinyalinin başlıca görevi fark sinyalin elde edilmesidir. Alıcının demodülasyon yoluyla fark sinyalini elde etmesi için öncelikle taşıyıcının alıcı içinde yeniden üretilmesi gerekir. Alıcı 19 kHz lik pilottan yararlanarak 38 kHz üretir. Pilot sinyal ayrıca alıcı içindeki işlemcileri denetleyerek stereofonik olmayan yayınlarda alıcının monofonik bir alıcı haline gelmesini sağlar. Pilot sinyalin son bir görevi de bazı alıcılarda bulunan stereofonik uyarı ışığının yakılmasıdır.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stereofoni ya da kisaca stereo her turlu muzik sisteminde canlilik etkisini artirmak amaciyla cift ses iletimini saglayan teknik duzenlemelere verilen isimdir Bu tur sistemler stereofonik sifatiyla tanimlanir Stereofoni studyo teyp gramofon veya CD calar sistemleri icin soz konusu olabilir Butun bu sistemlerde studyolarda uretilen ses ya farkli yerlere yerlestirilmis mikrofonlar ya da iki ayri faz ile ses alan tek bir stereofonik mikrofon tarafindan algilanir ve iki ayri ses kanali olarak islem gorur Stereofonik mikrofon 1932 yilinda Ingiliz muhendis Alan Dower Blumlein 1903 1942 tarafindan gelistirilmistir Asagida stereofonik sesin analog FM yayininda nasil iletildigi aciklanmistir Bant genisligi sorunlariFM frekans modulasyonlu radyo vericilerinde iki ayri ses sinyali iki ayri kanal olarak iletilebilir Ancak bu durumda yayin bandi uzerinde ayni yayin icin iki ayri kanal tahsis etmek gerekir FM yayini yapan verici istasyonlar icin tahsis edilen 88 108 MHz lik yayin bandi cok sayida yayinci tarafindan ortaklasa kullanilmakta hatta bazi yerlerde yeni bir yayin icin bos yayin frekansi bulmak sorun olmaktadir Bu sebepten ayni yayin icin iki ayri kanal kullanilmasi bandin verimli kullanilmasi ilkesine aykiridir ve yayinin tek sesli monofonik yayin icin tahsis edilen kanal icinde yapilmasi gerekir Bu ayrica stereofonik yayinin monofonik alicilar tarafindan da alinmasi icin sarttir uyumluluk compatability Toplam ve Fark sinyalleriStereofonik yayinda iki ayri ses vardir Teknolojide bu seslere sol L ve sag R ses denilir Monofonik alicinin yayini monofonik olarak dinleyebilmesi icin oncelikle bu iki sinyalin toplaminin yayinlanmasi gerekir L R toplami monofonik alici icin yeterlidir Ancak stereofonik alicinin bu toplamdan L ve R sinyallerini ayri ayri alabilmesi icin ikinci bir sinyal daha gonderilmesi sarttir Bu sinyal fark sinyali yani L R sinyalidir Fark sinyaline monofonik alicinin ihtiyaci yoktur Gerek toplam ve gerekse fark sinyalleri basit elektronik devreler matriks vasitasiyla elde edilir Toplam sinyali monofonik yayinda oldugu gibi iletilir Sorun fark sinyalinin iletilmesindedir Fark sinyali1960 li yillarda gelistirilen ve hemen hemen butun Dunya tarafindan kullanilan sistemde 38 kHz lik bir tasiyici uretilir Fark sinyali bu tasiyiciyi module eder Kullanilan modulasyon turu tasiyicisi bastirilmis cift yan bant modulasyonudur DSB Bu modulasyonda module edilmis tasiyicinin bant genisligi 23 kHz 53 kHz arasindadir 38 15 ve 38 15 Bu bandin alt kenari toplam sinyalin 15 kHz olan ust kenarindan daha yuksektir Bu sebepten fark ve toplam sinyalleri arasinda bir karisma soz konusu degildir Bu sekilde elde edilen toplam ve fark sinyaller bir arada bir taban bant olustururlar Bant sekli asagida gosterilmistir Istenirse bu banda trafik anonsu vb amaclar icin dar bir ses bandi bile ilave edilebilir Daha sonra taban bant tipki monofonik ses yayininda oldugu gibi FM yayin bandinda ve ayni kanal genisligi ile yayinlanir FM yayininda stereo taban bantStereofonik alicilarMonofonik alicilar sadece toplam sinyalden yararlanirken stereofonik alicilar fark sinyalini demodule eder ve her iki sinyalden yararlanarak ayri ayri sag ve sol kanallari elde ederler Toplam Fark 2 L R L R 2 L Toplam Fark 2 L R L R 2 RPilot sinyaliStreofonik yayinda vericiden aliciya ayrica bir de yardimci sinyal gonderilir Pilot sinyal 19 kHz lik dusuk seviyeli bir sinyaldir Pilot sinyalinin baslica gorevi fark sinyalin elde edilmesidir Alicinin demodulasyon yoluyla fark sinyalini elde etmesi icin oncelikle tasiyicinin alici icinde yeniden uretilmesi gerekir Alici 19 kHz lik pilottan yararlanarak 38 kHz uretir Pilot sinyal ayrica alici icindeki islemcileri denetleyerek stereofonik olmayan yayinlarda alicinin monofonik bir alici haline gelmesini saglar Pilot sinyalin son bir gorevi de bazi alicilarda bulunan stereofonik uyari isiginin yakilmasidir Ayrica bakinizStereo Stereofoni TV