Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Stetoskop, vücut içinde oluşan sesleri dinlemek için kullanılan tıbbi bir cihazdır. Stetoskop genelde üç ana kısımdan meydana gelir;
- Diyafram,
- Tüp (elastik boru şeklinde)
- Kulaklık
Bazı stetoskoplarda ayrıca çan denilen ve alçak perdeden sesleri yükseltmeye yarayan bir kısım da bulunur. Diyafram, stetoskobun tüp kısmının ucunda bulunan ve dinlenmek istenen bölgeye değdirilen yassı koni şeklinde bir parçadır. Bu parçanın içinde ortamdan yalıtılmış bir zar vardır. Yüzeydeki sesle titreyen zar konik parça içindeki havaya basınç uygular ve bu basınç tüp içinden kulaklığa kadar ulaşır ve uygun yapıdaki kulaklık parçaları, sesi kulak içine yayar. Basit bir mantıkla çalışan stetoskop, bir nevi mekanik yükselticidir.
Stetoskopla en çok dinlenen sesler şunlardır;
- Kalbin atışı
- Akciğerlerin çıkardığı sesler
- Bağırsaklarda ve midede ortaya çıkan sesler
- Nabız
Ayrıca kan basıncını ölçmek için de kullanılır.
Stetoskop ile vücuttaki sesleri dinleme işine oskültasyon (auscultation) denir. Oskültasyon, tecrübe gerektiren bir teşhis yöntemidir. Stetoskop ile kulağa ulaşan sesin normal olup olmadığını anlamak, eğitim ve deneyim gerektirir. Mesela kalpten yayılan birçok ses vardır ve bu seslerin bazısı insandan insana farklılık gösterebilir.
Tarihçe
MÖ 400 yılında Hipokrat, kalpten gelen sesleri, göğüs kafesinin içinde kaynayan sirkeye benzetmişti. 2000 yıl sonra, 17. yüzyılda William Harvey, bu sesi akan suyun çıkardığı şırıltı olarak açıkladı.
1816 yılında Rene Theophile Hyancinthe Laennec, kağıdı rulo yaparak bir ucunu hastanın kalbine diğer ucunu kulağına dayayıp kalp sesini dinledi. Kısa süre sonra rulo kağıdın yerini bir tüp aldı ve bu da stetoskobun başlangıcı oldu. Yunanca bir kelime olan stetoskop; stetos (göğüs) ve skopein (bakmak) kelimelerinin birleşmesinden oluşur. Günümüzdeki haline gelmesi için çeşitli malzemelerle deneyler yapıldı. En iyi ses iletimi, 30 cm.lik tahta silindirden elde edildi. Bu alet ile kalp sesleri daha net ayrıştırılmaya başlandı.
1829'da, Dr. , Laennec stetoskobunu iki parçaya bölerek geliştirdi ve değişik açılara bükülüp katlanabilen bir cihaz haline getirdi. 1830 ve 1840 yıllarında tek kulaktan dinlemeli ve dayanıklı kauçuktan, doktorların kalp ve akciğer dinlemelerine açısal hareketlerle kullanım kolaylığı sağlayan stetoskoplar geliştirildi. 1852'de ilk çift kulaklıklı stetoskoplar kullanıldı. Amerika'dan P. Camman ve İngiltere'den Alfred Leared, aynı zamanlarda bu aleti değişik biçimlerde ortaya çıkardı. Camman tarafından üretilen cihaz; 1 inç'lik ahşap çan bağlı tüplere doğru incelen spiral telli, yayla metal dinleme tüplerine bağlı, kullanımı kolay ve konforlu idi. Sonraki 40 yılda stetoskop tasarımı çok az değişime uğradı.
1894'te İtalyan Bianchi ile Amerikalı mühendis 'ın çalışmaları, göğüs kafesi için kullanıldı. Bunları diyafram ve çanın yararları üzerine tartışmalar izledi. Çan ve diyaframa olan ihtiyaç artışı ile 1926'da Lad Howard Sprague ilk çan ve diyafram birleşimini bugünkü şekline getirdi.
1940'ta Sprague, Maurice Rappaport ile birlikte çalışarak stetoskobun bilimsel fizik prensiplerini belirledi.
1958'de İngiliz kardiyolog Dr. Aulrey Leatham'ın stetoskobu, sadece çan ve diyafram birleşimi olmayıp, ilkinin içinde ikinci en küçük çanı içeriyordu. Bir manivela sayesinde çocuklar için kullanıma imkân sağlıyordu.
1961'de Amplivex tarafından elektronik stetoskop geliştirildi. Bu cihaz vakumlu tüp teknolojisi ile avantaj sağlıyordu. Uygun ağırlığı ve uygun boyu ile kullanıma elverişli bir cihaz oldu.
Elektronik stetoskoplar
Mekanik stetoskoplar hafif ve taşınabilir oldukları için kullanımları kolaydır ancak sadece uzman kişiler tarafından yorumlanabilecek veri sunar. Elektronik stetoskoplar ise elde edilen veriyi kullanıcıya yorumlanmış bir şekilde sunabilmektedir.
Elektronik stetoskoplar fazla yaygınlaşmamıştır, gelişmekte olan bir teknolojidir ve pahalıdır. Doktorlar mekanik stetoskopları tercih etmektedir.
Elektronik stetoskopların çalışma prensipleri
Elektronik stetoskop, sesi öncelikle bir dönüştürücü yardımıyla elektriksel bir niceliğe dönüştürür. Havanın titreşimini elektrik işaretlere dönüştüren basınç algılayıcıları kullanılarak vücuttaki sesler elektronik ortama aktarılır. Bu iş için mikrofonlar kullanılır. Kullanılan mikrofonların yalıtılmış olmaları gerekir, çünkü ortamdaki sesler vücuttan gelen sese eklenerek çıktıyı bozar.
Mikrofonla gerilime dönüştürülen ses çok zayıf ve gürültülüdür. Çeşitli filtre ve yükselteç devreleriyle iyileştirilen işaret (sinyal) daha sonra çıktı (ses, görüntü, teşhis sonuçları vs.) olarak sunulmak için (analog) veya sayısal (dijital) bir sisteme aktarılır. Sayısal verinin işlenmesi daha kolay olduğu için elektronik stetoskoplar genelde sayısal olarak tasarlanır. İyileştirilmiş işaret önce sayısal değerlere dönüştürülür ve daha sonra da bir işlemci tarafından işlenerek çıktı halini alır.
İşaret çözümlemesinde sayısal işaret işleyicilerden (İng. Digital Signal Processor) yararlanılması çıktının kalitesini artırır. Sayısal işaret işleyici yardımı ile veriler üzerinde filtreleme-yorumlama vs. her türlü işlem kolayca yapılabilmektedir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stetoskop vucut icinde olusan sesleri dinlemek icin kullanilan tibbi bir cihazdir Stetoskop genelde uc ana kisimdan meydana gelir Diyafram Tup elastik boru seklinde KulaklikSekil 1 Stetoskop Bazi stetoskoplarda ayrica can denilen ve alcak perdeden sesleri yukseltmeye yarayan bir kisim da bulunur Diyafram stetoskobun tup kisminin ucunda bulunan ve dinlenmek istenen bolgeye degdirilen yassi koni seklinde bir parcadir Bu parcanin icinde ortamdan yalitilmis bir zar vardir Yuzeydeki sesle titreyen zar konik parca icindeki havaya basinc uygular ve bu basinc tup icinden kulakliga kadar ulasir ve uygun yapidaki kulaklik parcalari sesi kulak icine yayar Basit bir mantikla calisan stetoskop bir nevi mekanik yukselticidir Stetoskopla en cok dinlenen sesler sunlardir Kalbin atisi Akcigerlerin cikardigi sesler Bagirsaklarda ve midede ortaya cikan sesler Nabiz Ayrica kan basincini olcmek icin de kullanilir Stetoskop ile vucuttaki sesleri dinleme isine oskultasyon auscultation denir Oskultasyon tecrube gerektiren bir teshis yontemidir Stetoskop ile kulaga ulasan sesin normal olup olmadigini anlamak egitim ve deneyim gerektirir Mesela kalpten yayilan bircok ses vardir ve bu seslerin bazisi insandan insana farklilik gosterebilir TarihceMO 400 yilinda Hipokrat kalpten gelen sesleri gogus kafesinin icinde kaynayan sirkeye benzetmisti 2000 yil sonra 17 yuzyilda William Harvey bu sesi akan suyun cikardigi sirilti olarak acikladi 1816 yilinda Rene Theophile Hyancinthe Laennec kagidi rulo yaparak bir ucunu hastanin kalbine diger ucunu kulagina dayayip kalp sesini dinledi Kisa sure sonra rulo kagidin yerini bir tup aldi ve bu da stetoskobun baslangici oldu Yunanca bir kelime olan stetoskop stetos gogus ve skopein bakmak kelimelerinin birlesmesinden olusur Gunumuzdeki haline gelmesi icin cesitli malzemelerle deneyler yapildi En iyi ses iletimi 30 cm lik tahta silindirden elde edildi Bu alet ile kalp sesleri daha net ayristirilmaya baslandi 1829 da Dr Laennec stetoskobunu iki parcaya bolerek gelistirdi ve degisik acilara bukulup katlanabilen bir cihaz haline getirdi 1830 ve 1840 yillarinda tek kulaktan dinlemeli ve dayanikli kaucuktan doktorlarin kalp ve akciger dinlemelerine acisal hareketlerle kullanim kolayligi saglayan stetoskoplar gelistirildi 1852 de ilk cift kulaklikli stetoskoplar kullanildi Amerika dan P Camman ve Ingiltere den Alfred Leared ayni zamanlarda bu aleti degisik bicimlerde ortaya cikardi Camman tarafindan uretilen cihaz 1 inc lik ahsap can bagli tuplere dogru incelen spiral telli yayla metal dinleme tuplerine bagli kullanimi kolay ve konforlu idi Sonraki 40 yilda stetoskop tasarimi cok az degisime ugradi 1894 te Italyan Bianchi ile Amerikali muhendis in calismalari gogus kafesi icin kullanildi Bunlari diyafram ve canin yararlari uzerine tartismalar izledi Can ve diyaframa olan ihtiyac artisi ile 1926 da Lad Howard Sprague ilk can ve diyafram birlesimini bugunku sekline getirdi 1940 ta Sprague Maurice Rappaport ile birlikte calisarak stetoskobun bilimsel fizik prensiplerini belirledi 1958 de Ingiliz kardiyolog Dr Aulrey Leatham in stetoskobu sadece can ve diyafram birlesimi olmayip ilkinin icinde ikinci en kucuk cani iceriyordu Bir manivela sayesinde cocuklar icin kullanima imkan sagliyordu 1961 de Amplivex tarafindan elektronik stetoskop gelistirildi Bu cihaz vakumlu tup teknolojisi ile avantaj sagliyordu Uygun agirligi ve uygun boyu ile kullanima elverisli bir cihaz oldu Elektronik stetoskoplarSekil 2 Elektronik stetoskop semasiSekil 3 Ornek elektronik stetoskop ciktisi Mekanik stetoskoplar hafif ve tasinabilir olduklari icin kullanimlari kolaydir ancak sadece uzman kisiler tarafindan yorumlanabilecek veri sunar Elektronik stetoskoplar ise elde edilen veriyi kullaniciya yorumlanmis bir sekilde sunabilmektedir Elektronik stetoskoplar fazla yayginlasmamistir gelismekte olan bir teknolojidir ve pahalidir Doktorlar mekanik stetoskoplari tercih etmektedir Elektronik stetoskoplarin calisma prensipleri Elektronik stetoskop sesi oncelikle bir donusturucu yardimiyla elektriksel bir nicelige donusturur Havanin titresimini elektrik isaretlere donusturen basinc algilayicilari kullanilarak vucuttaki sesler elektronik ortama aktarilir Bu is icin mikrofonlar kullanilir Kullanilan mikrofonlarin yalitilmis olmalari gerekir cunku ortamdaki sesler vucuttan gelen sese eklenerek ciktiyi bozar Mikrofonla gerilime donusturulen ses cok zayif ve gurultuludur Cesitli filtre ve yukseltec devreleriyle iyilestirilen isaret sinyal daha sonra cikti ses goruntu teshis sonuclari vs olarak sunulmak icin analog veya sayisal dijital bir sisteme aktarilir Sayisal verinin islenmesi daha kolay oldugu icin elektronik stetoskoplar genelde sayisal olarak tasarlanir Iyilestirilmis isaret once sayisal degerlere donusturulur ve daha sonra da bir islemci tarafindan islenerek cikti halini alir Isaret cozumlemesinde sayisal isaret isleyicilerden Ing Digital Signal Processor yararlanilmasi ciktinin kalitesini artirir Sayisal isaret isleyici yardimi ile veriler uzerinde filtreleme yorumlama vs her turlu islem kolayca yapilabilmektedir