Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Suna Kan (21 Ekim 1936, Adana - 11 Haziran 2023, Ankara), Türk keman virtüözü.
| Suna Kan | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 21 Ekim 1936 Adana, Türkiye |
| Ölüm | 11 Haziran 2023 (86 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Tarzlar | Klasik Batı Müziği |
| Meslekler | Keman virtüözü |
| Çalgılar | Keman |
| Etkin yıllar | 1946-2017 |
| Önemli çalgılar | |
"Harika Çocuk" olarak yeteneği küçük yaşta tespit edilen sanatçı, Türkiye'nin en iyi keman virtüözlerinden birisi olarak tanındı; uzun yıllar Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nda solist ve başkemancı olarak görev yaptı. 1971'den bu yana "devlet sanatçısı" unvanını taşır. 11 Haziran 2023 tarihinde Nefes darlığı sebebiyle hayatını kaybetmiştir.
Yaşamı
1936 yılında, Adana’da dünyaya geldi. Babası, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Viyola sanatçısı Nuri Kan’dır. Beş yaşında iken babasından keman öğrenmeye başladı; daha sonra aile dostları Hulusi Karsel’den keman dersleri aldı.Ankara Devlet Konservatuvarı sınavlarını kazandı ve bu okulda Avusturyalı eğitimci Walter Gerhardt ile başladığı temel keman öğrenimini İzzet Nezih Albayrak ve Gilbert Back ile sürdürdü; son olarak Liko Amar ile çağdaş müzik eserleri çalıştı.
İlk resitalini 18 Nisan 1946'da Ankara Devlet Konservatuvarı'nın konser salonunda verdi. Mozart'ın 5. Keman Konçertosunu seslendirdiği bu resital nedeniyle “Harika Çocuk” olarak anıldı ve eğitimine Avrupa’da devam etmesi gerekliliği gündeme geldi. 1948’de isme-özel olarak çıkarılan “İdil Biret ve Suna Kan’ın yabancı memleketlere müzik tahsiline gönderilmesine dair kanun” (Harika Çocuk Yasası) ile yurt dışında öğrenim görmek için devlet bursu alma imkânı doğdu. Yasanın çıkmasından bir süre sonra ailesiyle birlikte önce Roma’ya gitti; birlikte çalışacağı eğitimcinin hayatını kaybettiğini öğrenince Paris Konservatuvarı’na gönderildi. Paris’te Gabriel Bouillon ile çalışan Suna Kan, 1952 yılında konservatuvarı birincilikle bitirdi.
Okulu bitirdikten sonra da Gabriel Bouillon ile repertuvar çalışmalarına devam etti ve uluslararası yarışmalara katıldı. Viotti Yarışması birincilik ödülünü (1955), Münih Yarışması İkincilik ödülünü (1956), Long-Thibaud Yarışması Paris Kenti ödülünü (1957) kazandı.
1957’de yurda döndü ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası solist sanatçılığına atandı. 1960 yılında müzisyen ve müzik eleştirmeni Faruk Güvenç ile evlendi. Bu evlilik Faruk Güvenç’in 1982’deki ölümüne kadar sürdü.
1960 yılında Türkiye'nin ilk konser piyanisti Ferhunde Erkin'le kurduğu keman-piyano ikilisi ile yurdun pek çok yerinde oda müziği konserleri ve resitaller verdi. İkili yurt dışında da çeşitli merkezlerde resitaller verdi. Daha sonra Almanya'da öğrenimini tamamlamış Gülay Uğurata ile bir ikili oluşturdu. Tam 29 yıl birlikte çaldılar.
Suna Kan, 1970'li yılların başında orkestra şefi Gürer Aykal ve eşi Faruk Güvenç ile 'nın kuruluşunda yer aldı. Orkestra, yurt dışında yüzün üzerinde konser verdi; çeşitli plaklar yaptı. Sanatçı, 1977-1986 arasında Ankara Oda Orkestrası'nda başkemancı ve solist sanatçı olarak yer aldı.
Geniş bir repertuvarı olan ünlü kemancı, Türk bestecilerinin keman için ürettikleri repertuvarın önde gelen yorumcularından birisidir. Necil Kazım Akses'in Keman Konçertosu'nun ilk çalınışını gerçekleştirmiştir; sık sık yorumladığı Ulvi Cemal Erkin'in Keman Konçertosu'nun en iyi yorumcularından biri kabul edilir; Ahmet Adnan Saygun'un Keman Konçertosu'nu da birçok kez icra etmiştir. Türk sanatına katkı ve hizmetlerinden ötürü 1971'de Devlet Sanatçısı unvanına layık görüldü. Türkiye'nin ilk kültür bakanı olan Talât Sait Halman'ın Cumhurbaşkanlığı Konser Salonu'nda düzenlemek istediği Itri konserine şiddetle karşı çıkmış, hatta Başbakan Nihat Erim'e mektup göndererek 'alaturka müzik o salonda icra edilirse devlet sanatçısı unvanımı geri iade ederim' demiştir. Talât Sait Halman'ın bütün uzlaşmacı çabalarını geri çevirerek Itri konserinin iptal edilmesine neden olmuş, bu olay sonucunda Talât Sait Halman Kültür Bakanlığı görevinden istifa etmiştir.
1988 yılında diplomat Halit Güvener ile evlendi ve sefire olarak Macaristan’da bulundu.
Sanatçı, 1996 yılında Sevda - Cenap And Müzik Vakfı Onur Altın Madalyası ile ödüllendirildi. 1997 yılında Müşerref Hekimoğlu'nun yazdığı "Suna Kan: Öz Şarkısını Duyuran Keman" adlı kitap Sevda - Cenap And Müzik Vakfı tarafından yayınlandı.
Mayıs 2017'de sağlık sorunları nedeniyle uzun bir süre konser vermediğini anımsatarak "Kemanın kutusunu şimdilik, bu dünyadan gidinceye kadar kapattım" ifadelerini kullandı. 11 Haziran 2023'te 86 yaşında Ankara'da hayatını kaybetti. 12 Haziran'da Kocatepe Camiinde kılınan cenaze namazının ardından Karşıyaka Mezarlığına defnedildi.
Ödüller
- 1955: Viotti Yarışması
- 1956: Temtobant yarışması
- 1957: Long-Thibaud Yarışması ("Paris Kenti Ödülü")
- 1958: Vitring yarışması
- 1959: Münih Yarışması
- 1965: Kulitibang yarışması
- 1971: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanı
- 2018: 8. Sadri Alışık Anadolu Tiyatro Oyuncu Ödülleri - (Onur Ödülü)
Beraber Çalıştığı Orkestralar
- Bamberg Senfoni
- Fransa Ulusal Radyo Senfoni
- Londra Senfoni
- Los Angeles Filarmoni
- Moskova Senfoni
Beraber Konser Verdiği Ünlü Şefler ve Solistler
- Andre Navarra (Solist)
- Frederick Riddle (Solist)
- Gotthold Lessing (Şef)
- Hans Rosbaud (Şef)
- Igor Bezrodni (Solist)
- Istvan Kertesz (Şef)
- Louis Fremaux (Şef)
- Michel Plasson (Şef)
- Pierre Fournier (Solist)
- Walter Susskind (Şef)
- Yehudi Menuhin (Solist)
- Zubin Mehta (Şef)
Kaynakça
- ^ a b "İlknur Tunçdemir, Çok Sesli Müzikte Harika Çocuk Kanunun Türk Müzik Kültürüne Etkisi:İdil Biret – Suna Kan Örneği, Müzikeğitimcileri.net sitesi, Erişim tarihi:16.09.2011". 21 Kasım 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2011.
- ^ "Suna Kan Fahri Doktora Töreni" (PDF). Süleyman Demirel Üniversitesi, 16 Mayıs 2018. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Mart 2020.
- ^ Hilal Doğanay, Hayatımı da Yaşadım, Müziğimi de, BirGün Gazetesi, 04.11 2006[]
- ^ "Suna Kan: Kemanın kutusunu kapattım". NTV. 1 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017.
- ^ . BBC Türkçe. 11 Haziran 2023. 11 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2023.
- ^ . Sözcü. 12 Haziran 2023. 12 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2023.
Dış bağlantılar
- BBC Türkçe ile 1983 yılında yapılan röportaj5 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suna Kan 21 Ekim 1936 Adana 11 Haziran 2023 Ankara Turk keman virtuozu Suna KanGenel bilgilerDogum21 Ekim 1936 Adana TurkiyeOlum11 Haziran 2023 86 yasinda Ankara TurkiyeTarzlarKlasik Bati MuzigiMesleklerKeman virtuozuCalgilarKemanEtkin yillar1946 2017Onemli calgilarKeman21 Eylul 1953 tarihli Aksam gazetesinde Suna Kan Idil Biret ile bir arada Harika Cocuk olarak yetenegi kucuk yasta tespit edilen sanatci Turkiye nin en iyi keman virtuozlerinden birisi olarak tanindi uzun yillar Cumhurbaskanligi Senfoni Orkestrasi nda solist ve baskemanci olarak gorev yapti 1971 den bu yana devlet sanatcisi unvanini tasir 11 Haziran 2023 tarihinde Nefes darligi sebebiyle hayatini kaybetmistir Yasami1936 yilinda Adana da dunyaya geldi Babasi Cumhurbaskanligi Senfoni Orkestrasi Viyola sanatcisi Nuri Kan dir Bes yasinda iken babasindan keman ogrenmeye basladi daha sonra aile dostlari Hulusi Karsel den keman dersleri aldi Ankara Devlet Konservatuvari sinavlarini kazandi ve bu okulda Avusturyali egitimci Walter Gerhardt ile basladigi temel keman ogrenimini Izzet Nezih Albayrak ve Gilbert Back ile surdurdu son olarak Liko Amar ile cagdas muzik eserleri calisti Ilk resitalini 18 Nisan 1946 da Ankara Devlet Konservatuvari nin konser salonunda verdi Mozart in 5 Keman Koncertosunu seslendirdigi bu resital nedeniyle Harika Cocuk olarak anildi ve egitimine Avrupa da devam etmesi gerekliligi gundeme geldi 1948 de isme ozel olarak cikarilan Idil Biret ve Suna Kan in yabanci memleketlere muzik tahsiline gonderilmesine dair kanun Harika Cocuk Yasasi ile yurt disinda ogrenim gormek icin devlet bursu alma imkani dogdu Yasanin cikmasindan bir sure sonra ailesiyle birlikte once Roma ya gitti birlikte calisacagi egitimcinin hayatini kaybettigini ogrenince Paris Konservatuvari na gonderildi Paris te Gabriel Bouillon ile calisan Suna Kan 1952 yilinda konservatuvari birincilikle bitirdi Okulu bitirdikten sonra da Gabriel Bouillon ile repertuvar calismalarina devam etti ve uluslararasi yarismalara katildi Viotti Yarismasi birincilik odulunu 1955 Munih Yarismasi Ikincilik odulunu 1956 Long Thibaud Yarismasi Paris Kenti odulunu 1957 kazandi 1957 de yurda dondu ve Cumhurbaskanligi Senfoni Orkestrasi solist sanatciligina atandi 1960 yilinda muzisyen ve muzik elestirmeni Faruk Guvenc ile evlendi Bu evlilik Faruk Guvenc in 1982 deki olumune kadar surdu 1960 yilinda Turkiye nin ilk konser piyanisti Ferhunde Erkin le kurdugu keman piyano ikilisi ile yurdun pek cok yerinde oda muzigi konserleri ve resitaller verdi Ikili yurt disinda da cesitli merkezlerde resitaller verdi Daha sonra Almanya da ogrenimini tamamlamis Gulay Ugurata ile bir ikili olusturdu Tam 29 yil birlikte caldilar Suna Kan 1970 li yillarin basinda orkestra sefi Gurer Aykal ve esi Faruk Guvenc ile nin kurulusunda yer aldi Orkestra yurt disinda yuzun uzerinde konser verdi cesitli plaklar yapti Sanatci 1977 1986 arasinda Ankara Oda Orkestrasi nda baskemanci ve solist sanatci olarak yer aldi Genis bir repertuvari olan unlu kemanci Turk bestecilerinin keman icin urettikleri repertuvarin onde gelen yorumcularindan birisidir Necil Kazim Akses in Keman Koncertosu nun ilk calinisini gerceklestirmistir sik sik yorumladigi Ulvi Cemal Erkin in Keman Koncertosu nun en iyi yorumcularindan biri kabul edilir Ahmet Adnan Saygun un Keman Koncertosu nu da bircok kez icra etmistir Turk sanatina katki ve hizmetlerinden oturu 1971 de Devlet Sanatcisi unvanina layik goruldu Turkiye nin ilk kultur bakani olan Talat Sait Halman in Cumhurbaskanligi Konser Salonu nda duzenlemek istedigi Itri konserine siddetle karsi cikmis hatta Basbakan Nihat Erim e mektup gondererek alaturka muzik o salonda icra edilirse devlet sanatcisi unvanimi geri iade ederim demistir Talat Sait Halman in butun uzlasmaci cabalarini geri cevirerek Itri konserinin iptal edilmesine neden olmus bu olay sonucunda Talat Sait Halman Kultur Bakanligi gorevinden istifa etmistir 1988 yilinda diplomat Halit Guvener ile evlendi ve sefire olarak Macaristan da bulundu Sanatci 1996 yilinda Sevda Cenap And Muzik Vakfi Onur Altin Madalyasi ile odullendirildi 1997 yilinda Muserref Hekimoglu nun yazdigi Suna Kan Oz Sarkisini Duyuran Keman adli kitap Sevda Cenap And Muzik Vakfi tarafindan yayinlandi Mayis 2017 de saglik sorunlari nedeniyle uzun bir sure konser vermedigini animsatarak Kemanin kutusunu simdilik bu dunyadan gidinceye kadar kapattim ifadelerini kullandi 11 Haziran 2023 te 86 yasinda Ankara da hayatini kaybetti 12 Haziran da Kocatepe Camiinde kilinan cenaze namazinin ardindan Karsiyaka Mezarligina defnedildi Oduller1955 Viotti Yarismasi 1956 Temtobant yarismasi 1957 Long Thibaud Yarismasi Paris Kenti Odulu 1958 Vitring yarismasi 1959 Munih Yarismasi 1965 Kulitibang yarismasi 1971 Turkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatcisi unvani 2018 8 Sadri Alisik Anadolu Tiyatro Oyuncu Odulleri Onur OduluBeraber Calistigi OrkestralarBamberg Senfoni Fransa Ulusal Radyo Senfoni Londra Senfoni Los Angeles Filarmoni Moskova SenfoniBeraber Konser Verdigi Unlu Sefler ve SolistlerAndre Navarra Solist Frederick Riddle Solist Gotthold Lessing Sef Hans Rosbaud Sef Igor Bezrodni Solist Istvan Kertesz Sef Louis Fremaux Sef Michel Plasson Sef Pierre Fournier Solist Walter Susskind Sef Yehudi Menuhin Solist Zubin Mehta Sef Kaynakca a b Ilknur Tuncdemir Cok Sesli Muzikte Harika Cocuk Kanunun Turk Muzik Kulturune Etkisi Idil Biret Suna Kan Ornegi Muzikegitimcileri net sitesi Erisim tarihi 16 09 2011 21 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2011 Suna Kan Fahri Doktora Toreni PDF Suleyman Demirel Universitesi 16 Mayis 2018 3 Mart 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Mart 2020 Hilal Doganay Hayatimi da Yasadim Muzigimi de BirGun Gazetesi 04 11 2006 olu kirik baglanti Suna Kan Kemanin kutusunu kapattim NTV 1 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2017 BBC Turkce 11 Haziran 2023 11 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2023 Sozcu 12 Haziran 2023 12 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2023 Dis baglantilarBBC Turkce ile 1983 yilinda yapilan roportaj5 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde