Talat Ümit Halman (7 Temmuz 1931 - 5 Aralık 2014), Türk şair, yazar, çevirmen, akademisyen, diplomat, siyasetçi.
Talât Sait Halman | |
---|---|
Türkiye Kültür Bakanı | |
Görev süresi 13 Temmuz 1971 - 13 Aralık 1971 | |
Yerine gelen | Nermin Neftçi |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 7 Temmuz 1931 İstanbul, Türkiye |
Ölüm | 5 Aralık 2014 (83 yaşında) Ankara, Türkiye |
Mesleği | Akademisyen, yazar |
Türkçeye William Faulkner'in eserlerini, Shakespeare'in sonelerini; İngilizceye ise Dağlarca, Orhan Veli gibi şairlerin şiirlerini kazandırmış bir edebiyat adamı olan Halman, 1971’de Türkiye’nin Kültür Bakanlığı'nı kuran ve ilk Kültür Bakanı olarak yöneten kişidir.
Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölüm Başkanlığı, İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanlığı ve Bilkent Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi dekanlığı yapmıştır.
Yaşamı
7 Temmuz 1931’de Kadıköy’de dünyaya geldi. Babası, İhtiyat Filosu Komutanı Tümamiral Mahmut Sait Bey, annesi Nemlizade Tahsin Paşa’nın kızı Fatma İclal Hanım’dır. Aile, Mahmut Sait Bey’in Trabzon’un Holamana köyünden olması nedeniyle “Halman” soyadını almıştır.
Talât Halman, Robert Kolej'i bitirdikten sonra (1951), yüksek lisansını 1954 yılında Columbia Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü'nde tamamladı. 1954’te Barbara Teitz ile evlendi; bu evlilikten oğlu Hür (Hugh) Talat Halman dünyaya geldi. 1998'e kadar ABD'de yaşayan Halman, 1960'a kadar Columbia Üniversitesi'nde bulundu; geçici sürelerle Türkiye'de bulundu. Askerlik görevi nedeniyle Türkiye’de bulunduğu sırada Devlet Planlama Teşkilatı'nda yayın ve temsil şubesini kurmakla görevlendirildi; ardından ilk Yüksek Planlama Kurulu'nun raportörü oldu. Bu sivil görev sayesinde Türkiye’deki siyasi çevreyi tanıdı; askerlikten sonra ABD’ye döndü.
1960 yılında Türkiye’nin ilk hava subaylarından Salim Taşkıranel’in kızı Seniha Taşkıranel ile evlendi. Bu evlilikten tiyatro oyuncusu kızı Defne Halman ile bir kaza sonucu 17 yaşında hayatını kaybeden oğlu Sait Salim Halman dünyaya geldi.
Akademik hayatına Columbia Üniversitesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı dersleri vererek başladı. 1966 yılında Princeton Üniversitesi’ne geçti. Akademik çalışmalarının yanı sıra New York'taki WBAI Radyosunda Türk şiiriyle ilgili programlar yapmış; 1969-1971 arasında Milliyet gazetesinde köşe yazıları yayımlamıştır.
12 Mart Muhtırası’nın ardından Türkiye’ye döndü ve birinci Nihat Erim kabinesinde oluşturulan Kültür Bakanlığı’nda ilk Kültür Bakanı olarak görev alma teklifini kabul etti. Beş ay süren bakanlığı döneminde Galata Mevlevîhânesi’nin sema gösterileri için yeniden açılması kararına imza attı. Ekim ayında Türkiye’yi ziyaret eden İngiltere Kraliçesi Elizabeth kendisini, “Sir” unvanı kullanmasını sağlayan Büyük Haç Şövalyelik Nişanı ile onurlandırdı. Halman, Aralık ayında besteci Itrî’nin 259. ölüm yılı nedeniyle düzenlenen bir Klasik Türk müziği konseri için Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu’nun tahsis edilmesini onayladı. Bu karar, Atatürk devrimlerine aykırı olduğu düşüncesi ile tepki topladı. Dönemin ünlü virtüözü Suna Kan'ın da tartışmalara dahil olmasından sonra görevinden istifa etti. 11 Aralık 1971’de Birinci Erim Hükûmetinin sona ermesinin ardından kurulan II. Erim Hükümetinde Kültür Bakanlığı kaldırılmış ve Halman, ABD’ye dönerek Princeton Üniversitesi’nde akademik hayatına devam etmiştir.
12 Eylül darbesinden sonra Türkiye’nin yurt dışındaki kültür faaliyetlerini organize etmesi için Dışişleri Bakanlığı Kültür Elçisi olarak görevlendirildi.
Akademik çalışmalarına 1984-1986 yılları arasında Pennsylvania Üniversitesi'nde, ardından New York Üniversitesi'nde devam etti. İslam ve İslam Kültürü ile Ortadoğu konularında dersler veren Halman, 1986-1996 arasında New York Üniversitesi Ortadoğu Dilleri ve Edebiyatı bölüm başkanlığını yürüttü.
Kültür ve Dışişleri Bakanlıkları’nın isteği üzerine UNESCO genel kurullarına katılan Halman, 1989’da düzenlenen 25. genel kurulda Yunus Emre’nin 750. doğum yılının dünyada Yunus Emre Yılı olarak kutlanması kararının verilmesinde rol oynadı. 1991-1995 arasında UNESCO Yönetim Kurulu üyeliği yaptı; 1993’te Planlama Komisyonu’na başkanlık etti.
1998’de Türkiye’ye dönerek Bilkent Üniversitesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü kurdu. 2005 yılında üniversitenin İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi’nin dekanı oldu.
Kendisine 1988 yılında Boğaziçi Üniversitesi, 2006 yılında Ankara Üniversitesi, 2010 yılında Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi tarafından onursal doktor unvanı verilmiştir.
2008'den 2014'teki ölümüne kadar İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın Mütevelliler Kurulu Başkanlığı görevini üstlenmiştir. İstanbul Kültür Sanat Vakfı, 2015 yılı itibarıyla Halman anısına Talât Sait Halman Çeviri Ödülü'nü vermektedir.
5 Aralık 2014 tarihinde, kalp krizi geçirmesi sonucu öldü. Cenazesi Edirnekapı Şehitliğine defnedilmiştir.
Eserleri
İngilizce ve Türkçe olarak yayımlanmış, on ikisi şiir kitabı olmak üzere elli kadar kitabı, bin beş yüzden fazla gazete yazısı, beş yüze yakın bilimsel makalesi, ansiklopedi maddesi ve eleştiri yazıları bulunur. En önemli yayınları arasında eski uygarlıkların şiirlerinden oluşan bir antoloji, Shakespeare'in sonelerinin çevirisi, Eski Mısır, Orta Doğu ve Eskimo şiirleri, seçilmiş makalelerinden oluşan kitaplar, William Faulkner'dan Türkçeye yaptığı çeviriler, Amerikan şairleriyle ilgili kitaplar, Mevlana ve Yunus Emre hakkındaki kitaplar sayılabilir.
Halman'ın şiir kitapları şunlardır: Sessiz Soru, Uzak Ağıt, Canevi, Birler, Can Kulağı, İkiler, Dört Gök Dört Gönül, Tuyuğlar, A Last Lullaby, Shadows of Love / Les ombres de l'amour.
Ödülleri
- Türkiye Bilimler Akademisi Hizmet Ödülü, 1999
- ABD Türk Dernekleri Asamblesi: ABD'deki en başarılı Türk bilim adamı armağanı
- Columbia Üniversitesi Thorn Wilder Çeviri Armağanı
- Rockfeller Vakfı Bilimsel Araştırma Bursu
- Dışişleri Bakanlığı Üstün Hizmet Ödülü
- Knight Grand Cross Madalyası (“Sir” karşılığı), 1971
Dış bağlantılar
- Bilkent Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi Kataloğu25 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c d e f . 13 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2014.
- ^ "Taha Kıvanç, Bir Roman Hayat, Yeni Şafak gazetesi, 07.10.2003". 11 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2014.
- ^ Emre’ler, Orhan’lar, Veli’ler… Amerikan Radyosunda “Türk Şiiri” Programı, Milliyet gazetesi, 27.07.1967
- ^ "Kural, En Büyük Kültür Elçisine Veda, Milliyet gazetesi, 06.12.2014". 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2014.
- ^ "Yılmaz Karakoyunlu, CSO Muharebesi, Haberturk, 17.06.2009". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2014.
- ^ "Engellenen Bir Konserin Traji-Komik Hikâyesi: Itrî, ülke rejimini nasıl tehdit etti?, FMhaber.com, 31.03.2013, Erişim tarihi:11.12.2014'2". 13 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2014.
- ^ . 17 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2014.
- ^ [1] 16 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Talât Sait Halman Çeviri Ödülü resmi web sitesi.
- ^ "Türkiye'nin ilk Kültür Bakanı Talat Sait Halman vefat etti". Türkiye Gazetesi. 5 Aralık 2014. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2014.
- ^ "Shakespeare'in Türkiye'deki sesiydi". Hürriyet. 7 Aralık 2014. 28 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2014.
Önce gelen: Önce gelen yoktur. | Türkiye Kültür Bakanı 13 Temmuz 1971 - 13 Aralık 1971 | Sonra gelen: Hayriye Ayşe Nermin Neftçi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Talat Umit Halman 7 Temmuz 1931 5 Aralik 2014 Turk sair yazar cevirmen akademisyen diplomat siyasetci Talat Sait HalmanTurkiye Kultur BakaniGorev suresi 13 Temmuz 1971 13 Aralik 1971Yerine gelen Nermin NeftciKisisel bilgilerDogum 7 Temmuz 1931 1931 07 07 Istanbul TurkiyeOlum 5 Aralik 2014 83 yasinda Ankara TurkiyeMeslegi Akademisyen yazar Turkceye William Faulkner in eserlerini Shakespeare in sonelerini Ingilizceye ise Daglarca Orhan Veli gibi sairlerin siirlerini kazandirmis bir edebiyat adami olan Halman 1971 de Turkiye nin Kultur Bakanligi ni kuran ve ilk Kultur Bakani olarak yoneten kisidir Bilkent Universitesi Turk Edebiyati Bolum Baskanligi Ingiliz Dili ve Edebiyati Bolum Baskanligi ve Bilkent Universitesi Insani Bilimler ve Edebiyat Fakultesi dekanligi yapmistir Yasami7 Temmuz 1931 de Kadikoy de dunyaya geldi Babasi Ihtiyat Filosu Komutani Tumamiral Mahmut Sait Bey annesi Nemlizade Tahsin Pasa nin kizi Fatma Iclal Hanim dir Aile Mahmut Sait Bey in Trabzon un Holamana koyunden olmasi nedeniyle Halman soyadini almistir Talat Halman Robert Kolej i bitirdikten sonra 1951 yuksek lisansini 1954 yilinda Columbia Universitesi Siyaset Bilimi Bolumu nde tamamladi 1954 te Barbara Teitz ile evlendi bu evlilikten oglu Hur Hugh Talat Halman dunyaya geldi 1998 e kadar ABD de yasayan Halman 1960 a kadar Columbia Universitesi nde bulundu gecici surelerle Turkiye de bulundu Askerlik gorevi nedeniyle Turkiye de bulundugu sirada Devlet Planlama Teskilati nda yayin ve temsil subesini kurmakla gorevlendirildi ardindan ilk Yuksek Planlama Kurulu nun raportoru oldu Bu sivil gorev sayesinde Turkiye deki siyasi cevreyi tanidi askerlikten sonra ABD ye dondu 1960 yilinda Turkiye nin ilk hava subaylarindan Salim Taskiranel in kizi Seniha Taskiranel ile evlendi Bu evlilikten tiyatro oyuncusu kizi Defne Halman ile bir kaza sonucu 17 yasinda hayatini kaybeden oglu Sait Salim Halman dunyaya geldi Akademik hayatina Columbia Universitesi nde Turk Dili ve Edebiyati dersleri vererek basladi 1966 yilinda Princeton Universitesi ne gecti Akademik calismalarinin yani sira New York taki WBAI Radyosunda Turk siiriyle ilgili programlar yapmis 1969 1971 arasinda Milliyet gazetesinde kose yazilari yayimlamistir 12 Mart Muhtirasi nin ardindan Turkiye ye dondu ve birinci Nihat Erim kabinesinde olusturulan Kultur Bakanligi nda ilk Kultur Bakani olarak gorev alma teklifini kabul etti Bes ay suren bakanligi doneminde Galata Mevlevihanesi nin sema gosterileri icin yeniden acilmasi kararina imza atti Ekim ayinda Turkiye yi ziyaret eden Ingiltere Kralicesi Elizabeth kendisini Sir unvani kullanmasini saglayan Buyuk Hac Sovalyelik Nisani ile onurlandirdi Halman Aralik ayinda besteci Itri nin 259 olum yili nedeniyle duzenlenen bir Klasik Turk muzigi konseri icin Cumhurbaskanligi Senfoni Orkestrasi Konser Salonu nun tahsis edilmesini onayladi Bu karar Ataturk devrimlerine aykiri oldugu dusuncesi ile tepki topladi Donemin unlu virtuozu Suna Kan in da tartismalara dahil olmasindan sonra gorevinden istifa etti 11 Aralik 1971 de Birinci Erim Hukumetinin sona ermesinin ardindan kurulan II Erim Hukumetinde Kultur Bakanligi kaldirilmis ve Halman ABD ye donerek Princeton Universitesi nde akademik hayatina devam etmistir 12 Eylul darbesinden sonra Turkiye nin yurt disindaki kultur faaliyetlerini organize etmesi icin Disisleri Bakanligi Kultur Elcisi olarak gorevlendirildi Akademik calismalarina 1984 1986 yillari arasinda Pennsylvania Universitesi nde ardindan New York Universitesi nde devam etti Islam ve Islam Kulturu ile Ortadogu konularinda dersler veren Halman 1986 1996 arasinda New York Universitesi Ortadogu Dilleri ve Edebiyati bolum baskanligini yuruttu Kultur ve Disisleri Bakanliklari nin istegi uzerine UNESCO genel kurullarina katilan Halman 1989 da duzenlenen 25 genel kurulda Yunus Emre nin 750 dogum yilinin dunyada Yunus Emre Yili olarak kutlanmasi kararinin verilmesinde rol oynadi 1991 1995 arasinda UNESCO Yonetim Kurulu uyeligi yapti 1993 te Planlama Komisyonu na baskanlik etti 1998 de Turkiye ye donerek Bilkent Universitesi nde Turk Dili ve Edebiyati bolumunu kurdu 2005 yilinda universitenin Insani Bilimler ve Edebiyat Fakultesi nin dekani oldu Kendisine 1988 yilinda Bogazici Universitesi 2006 yilinda Ankara Universitesi 2010 yilinda Mehmet Akif Ersoy Universitesi tarafindan onursal doktor unvani verilmistir 2008 den 2014 teki olumune kadar Istanbul Kultur Sanat Vakfi nin Mutevelliler Kurulu Baskanligi gorevini ustlenmistir Istanbul Kultur Sanat Vakfi 2015 yili itibariyla Halman anisina Talat Sait Halman Ceviri Odulu nu vermektedir 5 Aralik 2014 tarihinde kalp krizi gecirmesi sonucu oldu Cenazesi Edirnekapi Sehitligine defnedilmistir EserleriIngilizce ve Turkce olarak yayimlanmis on ikisi siir kitabi olmak uzere elli kadar kitabi bin bes yuzden fazla gazete yazisi bes yuze yakin bilimsel makalesi ansiklopedi maddesi ve elestiri yazilari bulunur En onemli yayinlari arasinda eski uygarliklarin siirlerinden olusan bir antoloji Shakespeare in sonelerinin cevirisi Eski Misir Orta Dogu ve Eskimo siirleri secilmis makalelerinden olusan kitaplar William Faulkner dan Turkceye yaptigi ceviriler Amerikan sairleriyle ilgili kitaplar Mevlana ve Yunus Emre hakkindaki kitaplar sayilabilir Halman in siir kitaplari sunlardir Sessiz Soru Uzak Agit Canevi Birler Can Kulagi Ikiler Dort Gok Dort Gonul Tuyuglar A Last Lullaby Shadows of Love Les ombres de l amour OdulleriTurkiye Bilimler Akademisi Hizmet Odulu 1999 ABD Turk Dernekleri Asamblesi ABD deki en basarili Turk bilim adami armagani Columbia Universitesi Thorn Wilder Ceviri Armagani Rockfeller Vakfi Bilimsel Arastirma Bursu Disisleri Bakanligi Ustun Hizmet Odulu Knight Grand Cross Madalyasi Sir karsiligi 1971Dis baglantilarBilkent Universitesi Insani Bilimler ve Edebiyat Fakultesi Katalogu25 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c d e f 13 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Aralik 2014 Taha Kivanc Bir Roman Hayat Yeni Safak gazetesi 07 10 2003 11 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2014 Emre ler Orhan lar Veli ler Amerikan Radyosunda Turk Siiri Programi Milliyet gazetesi 27 07 1967 Kural En Buyuk Kultur Elcisine Veda Milliyet gazetesi 06 12 2014 15 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2014 Yilmaz Karakoyunlu CSO Muharebesi Haberturk 17 06 2009 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2014 Engellenen Bir Konserin Traji Komik Hikayesi Itri ulke rejimini nasil tehdit etti FMhaber com 31 03 2013 Erisim tarihi 11 12 2014 2 13 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2014 17 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Aralik 2014 1 16 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Talat Sait Halman Ceviri Odulu resmi web sitesi Turkiye nin ilk Kultur Bakani Talat Sait Halman vefat etti Turkiye Gazetesi 5 Aralik 2014 19 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2014 Shakespeare in Turkiye deki sesiydi Hurriyet 7 Aralik 2014 28 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2014 Once gelen Once gelen yoktur Turkiye Kultur Bakani 13 Temmuz 1971 13 Aralik 1971 Sonra gelen Hayriye Ayse Nermin Neftci