Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Suriye'deki İslamcı ayaklanma, Müslüman Kardeşler'in 1976'da suikastlarla başlattığı, 1980 yılından 1982 yılında kadar ise bir dizi ayaklanma ile devam eden ayaklanmadır. Ayaklanma, Suriye'yi kontrol eden laik Baas Partisi'ne karşı çıkarıldı. İslamcılar sivillere, devlet görevlilerine ve askerlere yaptıkları saldırıların ardından ayaklanma çıkardı ve 1982 Hama Harekâtı ile ayaklanma bastırıldı.
| Suriye'deki İslamcı ayaklanma | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 1982'de Hama İslami ayaklanması'ndan bir görünüm | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Müslüman Kardeşler |  Suriye | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Adnan Said Ali Sadreddin Beyenuni Adnan Uqla | Hafız Esad Rıfat Esad Şafik Fayad Hikmat el-Şihai Ali Haydar Ali Duba | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| Binlerce İslamcı | 80.000 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 10.000 | 1.000 | ||||||||
Tarih
1976-1979 arası
1976'da Suriye, Lübnan'ı işgal ettikten sonra, ülkede bir dizi suikast gerçekleşti. Suikasta kurban gidenler; Suriyeli memurlar ve hükûmet görevlileri ile doktorlar, öğretmenlerdi. Ancak bu kurbanların ortak yönü vardı. Kurbanların çoğu Nusayri (Arap Alevisi) idi. Nusayrilerin hedef alınmasında, İslamcıların onları kafir olarak ilan etmesi etkilidir. Suikastları üstlenen bir örgüt olmadı. Ancak hedef alınan kişilere bakılarak suikastları hükûmete en büyük muhalefeti oluşturan Müslüman Kardeşler tarafından işlendiği anlaşıldı.
Haziran 1979 - Ocak 1982
16 Haziran 1979'da büyük bir suikast düzenlendi. Suikastın kurbanları Halep Topçu Okulunda bulunan öğrencilerdi. Katliam günü bir okul personeli ve Yüzbaşı İbrahim Yusuf, öğrencileri yemek salonunda bir araya getirdi. Tam bu sırada okul personeli ve Yüzbaşının izini ile Müslüman Kardeşler'e bağlı militanlar öğrencilerin üzerlerine kurşun yağdırdı. Resmi raporda 32 genç öldü. Resmi olmayan kaynaklar ölü sayısını 83'e kadar yükseltiyordu.
Bu katliamda dâhil olmak üzere Baasçılar ve Arap Alevilerine yönelik saldırılarda 300'den fazla kişi öldürüldü. Sadece Baasçılar ve Aleviler değil, aynı zamanda cinayetleri kınayan bir düzine din adamı Müslüman Kardeşler tarafından öldürüldü. Bunların arasında en sansasyonel cinayet 2 Şubat 1980'de Süleymaniye'de öldürülen Şeyh Muhammed el-Şami'dir.
8 Mart 1980 Baas ihtilalin on yedinci yıldönümünün öncesinde, Suriye şehirleri, gerçekleşen suikastlar sonucunda güvensiz hale gelmişlerdi. Tam bu dönemde Halep'te Müslüman Kardeşler'in liderliğinde dini ve laik birçok organizasyonla birlikte grev ilan etti. Hükûmet ülkedeki asayişi sağlamak için harekete geçti. Tanklar ve helikopterlerle desteklenen on binlerce asker, Halep'e girdi. Halep ve civarında, yüzlerce gösterici öldürüldü ve sekiz bin kişi tutuklandı. Nisan ayında bölgedeki ayaklanma ezildi.
Şam'da Müslüman Kardeşler'e bağlı eylemciler 26 Haziran 1980'de, Suriye başkanı Hafız Esad'a iki el bomba atmış, ardından makineli tüfeklerle ateş etmiştir. Ancak Hafız Esad suikast girişiminden sağ kurtuldu. Bu suikast girişiminin ardından devlet, Müslüman Kardeşler'e sert bir şekilde müdahale etti.
27 Haziran 1980'de Palmira'daki cezaevinde tutuklu bulunan 1152 İslamcı, devlet tarafından öldürüldü. Bir aydan kısa bir süre sonra, Müslüman Kardeşler'e üyeleri infaz edilmeye başlandı.
Müslüman Kardeşler'e bağlı eylemciler, Ağustos 1980'de, Halep'te askerlere yaptıkları bir saldırı sonrasında, ordu üssüne yakın bölgede bulunan bir apartmanı bombaladı. Saldırıda yaklaşık 80 sivil hayatını kaybetti.
Nisan 1981'de, Hama yakınlarında bulunan bir Alevi köyüne silahlı saldırı gerçekleşti ancak püskürtüldü. Saldırı sonrasında eylemcilere yardım ettikleri düşünülen 400 Hamalı idam edildi.
Resmi bilgilere göre, Müslüman Kardeşler'e bağlı eylemcilerin, 1981 yılının Ağustos, Eylül ve Kasım aylarında Şam'daki hükûmet ve askeri hedeflere karşı düzenlenen üç bombalı saldırıda yüzlerce kişi hayatını kaybetmişti.
2 Şubat 1982 Hama İslami ayaklanması
1980'lerin başında Hama, ülke çapındaki İslamcı ayaklanmanın merkezi konumundaydı. Ordu, Nisan 1981'de buradaki Müslüman Kardeşler'e bağlı eylemcileri bulup öldürdü. 2 Şubat 1982'de Müslüman Kardeşler, Hama şehrini ele geçirerek büyük bir ayaklanma başlattı. Ordu, ayaklanmaya Hama'yı bombalayarak karşılık verdi. Hava saldırıları ile zayıflayan eylemcilere karşı Suriye Ordusu, kara kuvvetleri ile Hama'ya girdi. Baas karşıtları, hava bombalanması sonucunda ölenlerin çoğunluğunu sivillerin olduğunu iddia etmişler ve 1000-25.000 ölü arasında rakam zikretmişlerdir.
Ayaklanma sonrası
Hafız Esad, tüm muhalefeti bastırmıştı. 1990'lı yılların ortalarında gücünü yitirdiği anlaşılan Müslüman Kardeşler'in hapsedilen üyeleri serbest bırakıldı. 2000 yılında Hafız Esad'ın ölümünden sonra oğlu Beşşar Esad iktidara geldi. Beşşar Esad, babasına göre daha ılımlıydı ve siyasi tartışmalara açık olduğunu belirtmişti. Müslüman Kardeşler bu durumdan faydalanabilmek için Mayıs 2001'de Londra'da siyasi şiddeti reddeden bir anlayışla, modern, demokratik bir devlet kurulması çağrısında bulundu. Müslüman Kardeşler'e üye olmaktan hapis yatanlar birçok siyasi mahkûmla birlikte affedildi ve serbest bırakıldı. Ancak, "Şam baharı" adı verilen bu durum kısa ömürlü olmuş; aynı yıl, verilen siyasi özgürlük aniden iptal edilmişti.
Her ne kadar kendilerine uygulanan baskılar devam etiyse de sürgündeki liderler, İslamcıların silahsız bir şekilde iktidara gelebileceklerini düşünüyorlardı. Sloganları da oldukça Batılıydı: İslam devleti kurulmayacak, laik sistem korunacaktı. Bu sözler Müslüman Kardeşler'in lideri Ali Ali Sadreddin Beyenuni, Ocak 2006'da verdiği röportajda söylenmişti. İslamcıların demokratik bir şekilde iktidara gelmesi fikri, 2002 yılında İslamcıların AKP ile Türkiye'de iktidara gelmesi ile güçlenmişti.
Ancak silahsız bir şekilde iktidara gelme fikri yıllar geçtikçe önemini yitirmeye başlamıştı. Çünkü demokratik yöntemlerle iktidara gelinebilecek bir ortam bulunmuyordu. 2011 yılında Arap Baharı'ndan etkilenen Müslüman Kardeşler'e sempati duyan insanlar sokaklara döküldü. Ancak olaylar kısa bir süre sonra kontrolden çıktı ve iç savaşa dönüştü.
Ayaklanma sırasında suikastlar
1976-1979 yılları arasındaki suikastlar
- Hama Garnizon Komutanı Albay Ali Haydar, Ekim 1976'da öldürüldü
- Şam Üniversitesi Rektörü Dr. Muhammed el-Fadıl, Şubat 1977'de öldürüldü
- Tuğgeneral Abdülhamid Rızzık Haziran 1977'de öldürüldü
- Suriye diş hekimi Dr. İbrahim Na'ama, Mart 1978'de öldürüldü
- İçişleri Bakanlığı polis müdürü Albay Ahmed Halil Ağustos 1978'de öldürüldü
- Yüksek Savunma Yüksek Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı Adil Mini, Nisan 1979'da öldürüldü.
- Başkan Hafız Esad'ın doktoru olan nörolog Dr. Muhammed Şehadet Halil, Ağustos 1979'da öldürüldü.
1980-1982 yılları arasındaki suikastlar
- Lübnan'daki El-Havadis dergisinin yayıncısı Salim el-Levzi, Mart 1980'de bir Suriyeli tarafından öldürüldü.
- Beyrut'taki gazeteciler birliği başkanı Riyad Taha Temmuz 1980'de öldü.
- Müslüman Kardeşler İsam el-Attar'ın eski genel müdürü Benan et-Tantavi, Temmuz 1980'de Aachen'da öldürüldü.
- Baas Partisi'nin kurucularından El-Bitar, 21 Temmuz 1980'de Paris'te öldürüldü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Sufism and Sufi Brotherhoods in Syria and Palestine". ou.edu. 14 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suriye deki Islamci ayaklanma Musluman Kardesler in 1976 da suikastlarla baslattigi 1980 yilindan 1982 yilinda kadar ise bir dizi ayaklanma ile devam eden ayaklanmadir Ayaklanma Suriye yi kontrol eden laik Baas Partisi ne karsi cikarildi Islamcilar sivillere devlet gorevlilerine ve askerlere yaptiklari saldirilarin ardindan ayaklanma cikardi ve 1982 Hama Harekati ile ayaklanma bastirildi Suriye deki Islamci ayaklanma1982 de Hama Islami ayaklanmasi ndan bir gorunumTarih16 Haziran 1979 28 Subat 1982 2 yil 8 ay 1 hafta ve 5 gun BolgeSuriye Sam Hama Halep Palmira ve Cisr es SugurSebepIslamcilarin laik Baas Partisi nden rahatsiz olmasiSonucSuriye hukumetinin zaferiTaraflarMusluman KardeslerSuriyeKomutanlar ve liderlerAdnan Said Ali Sadreddin Beyenuni Adnan UqlaHafiz Esad Rifat Esad Safik Fayad Hikmat el Sihai Ali Haydar Ali DubaGuclerBinlerce Islamci80 000Kayiplar10 0001 000Tarih1976 1979 arasi 1976 da Suriye Lubnan i isgal ettikten sonra ulkede bir dizi suikast gerceklesti Suikasta kurban gidenler Suriyeli memurlar ve hukumet gorevlileri ile doktorlar ogretmenlerdi Ancak bu kurbanlarin ortak yonu vardi Kurbanlarin cogu Nusayri Arap Alevisi idi Nusayrilerin hedef alinmasinda Islamcilarin onlari kafir olarak ilan etmesi etkilidir Suikastlari ustlenen bir orgut olmadi Ancak hedef alinan kisilere bakilarak suikastlari hukumete en buyuk muhalefeti olusturan Musluman Kardesler tarafindan islendigi anlasildi Haziran 1979 Ocak 1982 16 Haziran 1979 da buyuk bir suikast duzenlendi Suikastin kurbanlari Halep Topcu Okulunda bulunan ogrencilerdi Katliam gunu bir okul personeli ve Yuzbasi Ibrahim Yusuf ogrencileri yemek salonunda bir araya getirdi Tam bu sirada okul personeli ve Yuzbasinin izini ile Musluman Kardesler e bagli militanlar ogrencilerin uzerlerine kursun yagdirdi Resmi raporda 32 genc oldu Resmi olmayan kaynaklar olu sayisini 83 e kadar yukseltiyordu Bu katliamda dahil olmak uzere Baascilar ve Arap Alevilerine yonelik saldirilarda 300 den fazla kisi olduruldu Sadece Baascilar ve Aleviler degil ayni zamanda cinayetleri kinayan bir duzine din adami Musluman Kardesler tarafindan olduruldu Bunlarin arasinda en sansasyonel cinayet 2 Subat 1980 de Suleymaniye de oldurulen Seyh Muhammed el Sami dir 8 Mart 1980 Baas ihtilalin on yedinci yildonumunun oncesinde Suriye sehirleri gerceklesen suikastlar sonucunda guvensiz hale gelmislerdi Tam bu donemde Halep te Musluman Kardesler in liderliginde dini ve laik bircok organizasyonla birlikte grev ilan etti Hukumet ulkedeki asayisi saglamak icin harekete gecti Tanklar ve helikopterlerle desteklenen on binlerce asker Halep e girdi Halep ve civarinda yuzlerce gosterici olduruldu ve sekiz bin kisi tutuklandi Nisan ayinda bolgedeki ayaklanma ezildi Sam da Musluman Kardesler e bagli eylemciler 26 Haziran 1980 de Suriye baskani Hafiz Esad a iki el bomba atmis ardindan makineli tufeklerle ates etmistir Ancak Hafiz Esad suikast girisiminden sag kurtuldu Bu suikast girisiminin ardindan devlet Musluman Kardesler e sert bir sekilde mudahale etti 27 Haziran 1980 de Palmira daki cezaevinde tutuklu bulunan 1152 Islamci devlet tarafindan olduruldu Bir aydan kisa bir sure sonra Musluman Kardesler e uyeleri infaz edilmeye baslandi Musluman Kardesler e bagli eylemciler Agustos 1980 de Halep te askerlere yaptiklari bir saldiri sonrasinda ordu ussune yakin bolgede bulunan bir apartmani bombaladi Saldirida yaklasik 80 sivil hayatini kaybetti Nisan 1981 de Hama yakinlarinda bulunan bir Alevi koyune silahli saldiri gerceklesti ancak puskurtuldu Saldiri sonrasinda eylemcilere yardim ettikleri dusunulen 400 Hamali idam edildi Resmi bilgilere gore Musluman Kardesler e bagli eylemcilerin 1981 yilinin Agustos Eylul ve Kasim aylarinda Sam daki hukumet ve askeri hedeflere karsi duzenlenen uc bombali saldirida yuzlerce kisi hayatini kaybetmisti 2 Subat 1982 Hama Islami ayaklanmasi 1980 lerin basinda Hama ulke capindaki Islamci ayaklanmanin merkezi konumundaydi Ordu Nisan 1981 de buradaki Musluman Kardesler e bagli eylemcileri bulup oldurdu 2 Subat 1982 de Musluman Kardesler Hama sehrini ele gecirerek buyuk bir ayaklanma baslatti Ordu ayaklanmaya Hama yi bombalayarak karsilik verdi Hava saldirilari ile zayiflayan eylemcilere karsi Suriye Ordusu kara kuvvetleri ile Hama ya girdi Baas karsitlari hava bombalanmasi sonucunda olenlerin cogunlugunu sivillerin oldugunu iddia etmisler ve 1000 25 000 olu arasinda rakam zikretmislerdir Ayaklanma sonrasiHafiz Esad tum muhalefeti bastirmisti 1990 li yillarin ortalarinda gucunu yitirdigi anlasilan Musluman Kardesler in hapsedilen uyeleri serbest birakildi 2000 yilinda Hafiz Esad in olumunden sonra oglu Bessar Esad iktidara geldi Bessar Esad babasina gore daha ilimliydi ve siyasi tartismalara acik oldugunu belirtmisti Musluman Kardesler bu durumdan faydalanabilmek icin Mayis 2001 de Londra da siyasi siddeti reddeden bir anlayisla modern demokratik bir devlet kurulmasi cagrisinda bulundu Musluman Kardesler e uye olmaktan hapis yatanlar bircok siyasi mahkumla birlikte affedildi ve serbest birakildi Ancak Sam bahari adi verilen bu durum kisa omurlu olmus ayni yil verilen siyasi ozgurluk aniden iptal edilmisti Her ne kadar kendilerine uygulanan baskilar devam etiyse de surgundeki liderler Islamcilarin silahsiz bir sekilde iktidara gelebileceklerini dusunuyorlardi Sloganlari da oldukca Batiliydi Islam devleti kurulmayacak laik sistem korunacakti Bu sozler Musluman Kardesler in lideri Ali Ali Sadreddin Beyenuni Ocak 2006 da verdigi roportajda soylenmisti Islamcilarin demokratik bir sekilde iktidara gelmesi fikri 2002 yilinda Islamcilarin AKP ile Turkiye de iktidara gelmesi ile guclenmisti Ancak silahsiz bir sekilde iktidara gelme fikri yillar gectikce onemini yitirmeye baslamisti Cunku demokratik yontemlerle iktidara gelinebilecek bir ortam bulunmuyordu 2011 yilinda Arap Bahari ndan etkilenen Musluman Kardesler e sempati duyan insanlar sokaklara dokuldu Ancak olaylar kisa bir sure sonra kontrolden cikti ve ic savasa donustu Ayaklanma sirasinda suikastlar1976 1979 yillari arasindaki suikastlar Hama Garnizon Komutani Albay Ali Haydar Ekim 1976 da olduruldu Sam Universitesi Rektoru Dr Muhammed el Fadil Subat 1977 de olduruldu Tuggeneral Abdulhamid Rizzik Haziran 1977 de olduruldu Suriye dis hekimi Dr Ibrahim Na ama Mart 1978 de olduruldu Icisleri Bakanligi polis muduru Albay Ahmed Halil Agustos 1978 de olduruldu Yuksek Savunma Yuksek Mahkemesi Cumhuriyet Savcisi Adil Mini Nisan 1979 da olduruldu Baskan Hafiz Esad in doktoru olan norolog Dr Muhammed Sehadet Halil Agustos 1979 da olduruldu 1980 1982 yillari arasindaki suikastlar Lubnan daki El Havadis dergisinin yayincisi Salim el Levzi Mart 1980 de bir Suriyeli tarafindan olduruldu Beyrut taki gazeteciler birligi baskani Riyad Taha Temmuz 1980 de oldu Musluman Kardesler Isam el Attar in eski genel muduru Benan et Tantavi Temmuz 1980 de Aachen da olduruldu Baas Partisi nin kurucularindan El Bitar 21 Temmuz 1980 de Paris te olduruldu Ayrica bakiniz1964 Hama isyaniKaynakca Sufism and Sufi Brotherhoods in Syria and Palestine ou edu 14 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2017