Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hafız Esad veya Hafız Esed (Arapça: حافظ الأسد) (6 Ekim 1930; , Lazkiye - 10 Haziran 2000, Şam), Suriyeli asker ve devlet adamı. 1971'den 2000 yılına kadar Suriye devlet başkanı olarak görev yaptı.
| Hafız Esad | |
|---|---|
 | |
| Hafız, 1987 | |
| Suriye Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 12 Mart 1971 - 10 Haziran 2000 | |
| Başbakan | Abdül Rahman Kleifawi Mahmud el Eyyübi Muhammed Ali el Halebi Abdül Rauf el Kasım Mahmud Zuabi Muhammed Mustafa Mero |
| Yerine geldiği | Ahmed el Hatib |
| Yerine gelen | Beşşar Esad |
| Suriye Başbakanı | |
| Görev süresi 21 Kasım 1970 - 3 Nisan 1971 | |
| Başkan | Ahmed el Hatib |
| Yerine geldiği | Nureddin el-Attasi |
| Yerine gelen | Abdül Rahman Kleifawi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 6 Ekim 1930 , Lazkiye, Fransız Suriye Mandası |
| Ölüm | 10 Haziran 2000 (69 yaşında) Şam, Suriye |
| Partisi | Arap Baas Hareketi (1946–1947) Arap Sosyalist Baas Partisi (1947–1966) Şam merkezli Baas Partisi (1966–2000) (Ulusal İlerici Cephe) |
| Evlilik(ler) | Enise Mahluf (e. 1957; ö. 2000) |
| İlişkiler | Ali Süleyman Esad (babası) Naisa Esad (annesi) |
| Çocuk(lar) | Büşra (d. 1960) Basil (d. 1962 - ö. 1994) Beşşar (d. 1965) Mecd (d. 1966 - ö. 2009) Mahir (d. 1967) |
| Dini | Nusayrilik (Şii İslam) |
| İmzası |  |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Suriye |
| Branşı | Suriye Hava Kuvvetleri |
| Hizmet yılları | 1955-1972 |
| Rütbesi | General |
Askeri kariyeri
1955 yılında Humus Askeri Akademisi'ni pilot subay olarak bitirdi. 1958'de havacılık eğitimini geliştirmek için SSCB'ye gönderildi. Daha sonra bir hava filosunun komutanlığına getirildi. Suriye'nin 1961 yılında askeri bir darbe sonucunda Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden çekilmesine karşı çıktığı için, Suriye Silahlı Kuvvetleri'nden ihraç edildi. Baas Partisi'nin askerî kanadında kilit bir görev üstlendi ve 1963 yılında gerçekleştirilen darbede önemli rol oynayarak binbaşı rütbesiyle Suriye Silahlı Kuvvetleri'ne geri döndü. 1965 yılında Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na getirildi, ardından Şubat 1966'daki askeri darbeden sonra savunma bakanı oldu. 1969-1970 yılları arasında Baas Partisi'nin sivil ve askerî kanatları arasında baş gösteren iktidar mücadelesinde etkin biçimde yer aldı. Bu çatışmayı doruğa çıkaran Ürdün'deki iç savaşa müdahalenin ardından, 13 Kasım 1970 tarihinde kansız bir askerî darbeyle iktidarı ele geçirdi. Mart 1971'de yapılan halk oylamasıyla da devlet başkanı seçildi.
Siyasi hayatı
Esad'ın ülke yönetiminde başa geçtiği dönem Orta Doğu'nun en hareketli yılları idi.Baas Partisi Genel Başkanlığını da üstlenen Esad, öteki Arap devletleriyle ilişkilerini geliştirerek Suriye'yi Arap dünyası içinde itildiği yalnızlıktan kurtarma yönünde adımlar attı.İsrail karşıtı sıkı politikalarıyla bölgesel bir siyasi lider olarak öne çıktı. Bununla birlikte Irak'taki Baas yönetimiyle çatışma politikasını sürdürdü. Ekim 1973'te İsrail'e savaş açan Mısır'ın yanında yer aldı ama savaştan sonra izlenecek politikalar konusunda Mısır yönetimiyle de görüş ayrılığına düştü.
Sonraki yıllarda SSCB ile ilişkilerini geliştirdi. 1980'de SSCB ile imzalanan yirmi yıllık dostluk ve iş birliği antlaşmasını, 1982'de SSCB'den silah ve teknik yardım almayı öngören bir başka antlaşma izledi. 1984'te bu ülkeye yaptığı geziyle ikili ilişkileri daha da ileriye götürdü.
Filistin Kurtuluş Örgütü'ne geniş destek verdi ancak FKÖ yönetimiyle ortaya çıkan anlaşmazlık üzerine, bu örgüt içinde Suriye'ye bağlı yeni örgütler oluşturmaya çalıştı. 1991'de FKÖ lideri Yaser Arafat'la ilişkilerini düzeltti.
1976'da birçok Arap ülkesinin muhalefetine karşın, Lübnan'daki iç savaşı sona erdirmek amacıyla askerî müdahalede bulundu. Altı yıl boyunca Lübnan'ın büyük bir bölümünü işgal altında tutan Suriye birlikleri, İsrail'in 1982'de Lübnan'a girmesi üzerine kuzey ve kuzeydoğudaki eski mevzilerine çekildi.
1979'daki ittifak girişiminin sonuçsuz kalmasından sonra Irak'la yeniden başlayan çekişme, 1982'de Suriye-Irak sınırının ve Suriye'den geçen Irak'a ait petrol boru hattının kapatılmasına yol açtı. Bunun üzerine Esad yönetimi, İran-Irak Savaşı'nda Irak'a karşı İran'ı destekledi.
1980 yılının sonlarına doğru Esad artık İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı sert tutumundan vazgeçerek daha ılımlı politikalar üretmeye başladı ve daha çok ülke içindeki tehditlere yöneldi.
Karşısına ilk olarak Mısır merkezli köktendinci örgüt Müslüman Kardeşler'in Suriye yapılanmasının muhalefeti çıktı. Bu örgüte karşı başlattığı sindirme harekâtı ülke içinde pek çok kişinin ölümüyle sonuçlandı. Bu harekâtı ise dünya Şubat 1982'de örgütün Suriye'deki kalesi olan Hama kentine büyük hasar verdiği ve on binlerce kişinin hayatını kaybettiği olayla duydu.
Esad, 1984 yılında iktidarı için bu kez de kardeşi ile mücadele etmek zorunda kaldı ve kardeşinin yaptığı darbe girişimi başarısız oldu. Tüm bu olaylarda insan hakları örgütleri Esad'ı şiddet kullanmakla ve baskı yapmakla suçladı.
1991'deki Körfez Savaşı sırasında Irak'a karşı uluslararası koalisyon güçlerini desteklemesi onu Orta Doğu'daki en güçlü Arap lider durumuna getirdi.
Hiçbir zaman siyasi olarak tanımadığı ve Siyonist varlık olarak nitelendirdiği İsrail ile uzlaşmaya dayalı barış girişimlerine karşı takındığı katı tutumu, 1980'lerin ortalarında bir ölçüde yumuşatarak Batılı ülkelerle diyalog kurmaya önem verdi.
1990'larda Sovyet desteği kesildikten sonra ABD'nin de baskısıyla Golan Tepeleri'ni geri almak için İsrail ile yapılan görüşmeler sonuçsuz kaldı.
Suriye yönetimi Türkiye ile yaşadığı su sorunu ile alakalı olarak PKK'ya verdiği destekten dolayı özellikle 1990'lı yılların sonlarında bu ülkeyle ilişkiler gittikçe gerginleşti.
Hafız Esad 29 yıl boyunca iktidarda kaldı. Esad yönetimi, son yıllarında dış dünyaya daha çok açılarak ülkedeki özel girişimi de desteklemeye başlamıştı. Parti ve devlet yönetimindeki kişisel denetimini sürdüren Esad, 1978, 1985, 1991 ve 1999'da dört kez daha devlet başkanlığına seçildi. 2000 yılının haziran ayında geçirdiği bir kalp krizi sonucunda öldü.
Ölümünden sonra yerine, oğlu Beşşar geçti.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Ahmed el Hatib | Suriye Devlet Başkanı 1971-2000 | Sonra gelen: Beşşar Esad |
| Önce gelen: Nureddin el-Attasi | Suriye Başbakanı 1970-1971 | Sonra gelen: Abdül Rahman Kleifawi |
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2016.
- ^ Imady, Omar (2021). Historical dictionary of Syria (4. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Tenney, Sarah (2020). Historical dictionary of Arab and Islamic organizations (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Reich, Bernard (2016). Historical dictionary of Israel (3. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Anthony H. Cordesman & Jennifer Moravitz, The Israeli-Palestinian War: Escalating to Nowhere, Greenwood Publishing, s. 237
- ^ Goldschmidt, Arthur (2013). Historical dictionary of Egypt (4. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Lovell, Stephen (2009). The Soviet Union: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- ^ Saul, Norman E. (2015). Historical dictionary of Russian and Soviet foreign policy. Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Smith, Joseph (2017). Historical dictionary of the Cold War (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Pappé, Ilan (2022). Historical dictionary of Palestine (2. bas.). Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Najem, Tom (2021). Historical dictionary of Lebanon (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Dougherty, Beth (2013). Historical dictionary of Iraq (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Lorentz, John H. (2007). Historical dictionary of Iran (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN .
- ^ Daryaee, Touraj (2014). Oxford handbook of Iranian history. New York, NY: Oxford University Press. ISBN .
- ^ "globalsecurity.org". 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2015.
- ^ New York Times gazetesinin haberi 24 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Fomerand, Jacques (2021). Historical dictionary of human rights (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
- ^ Gunter, Michael M. (2018). Historical dictionary of the Kurds (3. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hafiz Esad veya Hafiz Esed Arapca حافظ الأسد 6 Ekim 1930 Lazkiye 10 Haziran 2000 Sam Suriyeli asker ve devlet adami 1971 den 2000 yilina kadar Suriye devlet baskani olarak gorev yapti Hafiz EsadHafiz 1987Suriye Devlet BaskaniGorev suresi 12 Mart 1971 10 Haziran 2000Basbakan Abdul Rahman Kleifawi Mahmud el Eyyubi Muhammed Ali el Halebi Abdul Rauf el Kasim Mahmud Zuabi Muhammed Mustafa MeroYerine geldigi Ahmed el HatibYerine gelen Bessar EsadSuriye BasbakaniGorev suresi 21 Kasim 1970 3 Nisan 1971Baskan Ahmed el HatibYerine geldigi Nureddin el AttasiYerine gelen Abdul Rahman KleifawiKisisel bilgilerDogum 6 Ekim 1930 1930 10 06 Lazkiye Fransiz Suriye MandasiOlum 10 Haziran 2000 69 yasinda Sam SuriyePartisi Arap Baas Hareketi 1946 1947 Arap Sosyalist Baas Partisi 1947 1966 Sam merkezli Baas Partisi 1966 2000 Ulusal Ilerici Cephe Evlilik ler Enise Mahluf e 1957 o 2000 Iliskiler Ali Suleyman Esad babasi Naisa Esad annesi Cocuk lar Busra d 1960 Basil d 1962 o 1994 Bessar d 1965 Mecd d 1966 o 2009 Mahir d 1967 Dini Nusayrilik Sii Islam ImzasiAskeri hizmetiBagliligi SuriyeBransi Suriye Hava KuvvetleriHizmet yillari 1955 1972Rutbesi GeneralAskeri kariyeri1955 yilinda Humus Askeri Akademisi ni pilot subay olarak bitirdi 1958 de havacilik egitimini gelistirmek icin SSCB ye gonderildi Daha sonra bir hava filosunun komutanligina getirildi Suriye nin 1961 yilinda askeri bir darbe sonucunda Birlesik Arap Cumhuriyeti nden cekilmesine karsi ciktigi icin Suriye Silahli Kuvvetleri nden ihrac edildi Baas Partisi nin askeri kanadinda kilit bir gorev ustlendi ve 1963 yilinda gerceklestirilen darbede onemli rol oynayarak binbasi rutbesiyle Suriye Silahli Kuvvetleri ne geri dondu 1965 yilinda Hava Kuvvetleri Komutanligi na getirildi ardindan Subat 1966 daki askeri darbeden sonra savunma bakani oldu 1969 1970 yillari arasinda Baas Partisi nin sivil ve askeri kanatlari arasinda bas gosteren iktidar mucadelesinde etkin bicimde yer aldi Bu catismayi doruga cikaran Urdun deki ic savasa mudahalenin ardindan 13 Kasim 1970 tarihinde kansiz bir askeri darbeyle iktidari ele gecirdi Mart 1971 de yapilan halk oylamasiyla da devlet baskani secildi Siyasi hayatiEsad in ulke yonetiminde basa gectigi donem Orta Dogu nun en hareketli yillari idi Baas Partisi Genel Baskanligini da ustlenen Esad oteki Arap devletleriyle iliskilerini gelistirerek Suriye yi Arap dunyasi icinde itildigi yalnizliktan kurtarma yonunde adimlar atti Israil karsiti siki politikalariyla bolgesel bir siyasi lider olarak one cikti Bununla birlikte Irak taki Baas yonetimiyle catisma politikasini surdurdu Ekim 1973 te Israil e savas acan Misir in yaninda yer aldi ama savastan sonra izlenecek politikalar konusunda Misir yonetimiyle de gorus ayriligina dustu Sonraki yillarda SSCB ile iliskilerini gelistirdi 1980 de SSCB ile imzalanan yirmi yillik dostluk ve is birligi antlasmasini 1982 de SSCB den silah ve teknik yardim almayi ongoren bir baska antlasma izledi 1984 te bu ulkeye yaptigi geziyle ikili iliskileri daha da ileriye goturdu Filistin Kurtulus Orgutu ne genis destek verdi ancak FKO yonetimiyle ortaya cikan anlasmazlik uzerine bu orgut icinde Suriye ye bagli yeni orgutler olusturmaya calisti 1991 de FKO lideri Yaser Arafat la iliskilerini duzeltti 1976 da bircok Arap ulkesinin muhalefetine karsin Lubnan daki ic savasi sona erdirmek amaciyla askeri mudahalede bulundu Alti yil boyunca Lubnan in buyuk bir bolumunu isgal altinda tutan Suriye birlikleri Israil in 1982 de Lubnan a girmesi uzerine kuzey ve kuzeydogudaki eski mevzilerine cekildi 1979 daki ittifak girisiminin sonucsuz kalmasindan sonra Irak la yeniden baslayan cekisme 1982 de Suriye Irak sinirinin ve Suriye den gecen Irak a ait petrol boru hattinin kapatilmasina yol acti Bunun uzerine Esad yonetimi Iran Irak Savasi nda Irak a karsi Iran i destekledi 1980 yilinin sonlarina dogru Esad artik Israil ve Amerika Birlesik Devletleri ne karsi sert tutumundan vazgecerek daha ilimli politikalar uretmeye basladi ve daha cok ulke icindeki tehditlere yoneldi Karsisina ilk olarak Misir merkezli koktendinci orgut Musluman Kardesler in Suriye yapilanmasinin muhalefeti cikti Bu orgute karsi baslattigi sindirme harekati ulke icinde pek cok kisinin olumuyle sonuclandi Bu harekati ise dunya Subat 1982 de orgutun Suriye deki kalesi olan Hama kentine buyuk hasar verdigi ve on binlerce kisinin hayatini kaybettigi olayla duydu Esad 1984 yilinda iktidari icin bu kez de kardesi ile mucadele etmek zorunda kaldi ve kardesinin yaptigi darbe girisimi basarisiz oldu Tum bu olaylarda insan haklari orgutleri Esad i siddet kullanmakla ve baski yapmakla sucladi 1991 deki Korfez Savasi sirasinda Irak a karsi uluslararasi koalisyon guclerini desteklemesi onu Orta Dogu daki en guclu Arap lider durumuna getirdi Hicbir zaman siyasi olarak tanimadigi ve Siyonist varlik olarak nitelendirdigi Israil ile uzlasmaya dayali baris girisimlerine karsi takindigi kati tutumu 1980 lerin ortalarinda bir olcude yumusatarak Batili ulkelerle diyalog kurmaya onem verdi 1990 larda Sovyet destegi kesildikten sonra ABD nin de baskisiyla Golan Tepeleri ni geri almak icin Israil ile yapilan gorusmeler sonucsuz kaldi Suriye yonetimi Turkiye ile yasadigi su sorunu ile alakali olarak PKK ya verdigi destekten dolayi ozellikle 1990 li yillarin sonlarinda bu ulkeyle iliskiler gittikce gerginlesti Hafiz Esad 29 yil boyunca iktidarda kaldi Esad yonetimi son yillarinda dis dunyaya daha cok acilarak ulkedeki ozel girisimi de desteklemeye baslamisti Parti ve devlet yonetimindeki kisisel denetimini surduren Esad 1978 1985 1991 ve 1999 da dort kez daha devlet baskanligina secildi 2000 yilinin haziran ayinda gecirdigi bir kalp krizi sonucunda oldu Olumunden sonra yerine oglu Bessar gecti Siyasi goreviOnce gelen Ahmed el Hatib Suriye Devlet Baskani 1971 2000 Sonra gelen Bessar EsadOnce gelen Nureddin el Attasi Suriye Basbakani 1970 1971 Sonra gelen Abdul Rahman KleifawiKaynakca Arsivlenmis kopya 1 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2016 Imady Omar 2021 Historical dictionary of Syria 4 bas Lanham Md Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1538122853 Tenney Sarah 2020 Historical dictionary of Arab and Islamic organizations 2 bas Lanham Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1538122471 Reich Bernard 2016 Historical dictionary of Israel 3 bas Lanham Md Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1442271845 Anthony H Cordesman amp Jennifer Moravitz The Israeli Palestinian War Escalating to Nowhere Greenwood Publishing s 237 Goldschmidt Arthur 2013 Historical dictionary of Egypt 4 bas Lanham Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 0810861893 Smith S A 2017 The Oxford handbook of the history of communism Oxford Oxford University Press ISBN 978 0198779414 Lovell Stephen 2009 The Soviet Union a very short introduction Oxford Oxford University Press ISBN 978 0199238484 Saul Norman E 2015 Historical dictionary of Russian and Soviet foreign policy Lanham Md Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 0810868069 Smith Joseph 2017 Historical dictionary of the Cold War 2 bas Lanham Md Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1442281851 Pappe Ilan 2022 Historical dictionary of Palestine 2 bas Lanham Maryland Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1538119853 Najem Tom 2021 Historical dictionary of Lebanon 2 bas Lanham Md Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1538120439 Dougherty Beth 2013 Historical dictionary of Iraq 2 bas Lanham Md Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 0810868458 Lorentz John H 2007 Historical dictionary of Iran 2 bas Lanham Md Scarecrow Press ISBN 978 0810853300 Daryaee Touraj 2014 Oxford handbook of Iranian history New York NY Oxford University Press ISBN 978 0199390427 globalsecurity org 7 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2015 New York Times gazetesinin haberi 24 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fomerand Jacques 2021 Historical dictionary of human rights 2 bas Lanham Md Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1538123058 Gunter Michael M 2018 Historical dictionary of the Kurds 3 bas Lanham Rowman amp Littlefield Publishers ISBN 978 1538110492