Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Süperakışkanlık maddenin sıfır akmazlığa sahip bir akışkan gibi davrandığı hâlidir. Bu fenomen ilk olarak sıvı helyum ile keşfedildiyse de yalnızca sıvı helyum teorisinde değil aynı zamanda astrofizik, yüksek enerji fiziği ve kuantum kütleçekimi teorilerinde de uygulama alanına girmiştir. Bu fenomen Bose-Einstein yoğunlaşması ile bağıntılıdır ancak özdeş değildir: Bütün Bose-Einstein yoğuşukları süperakışkan olmadığı gibi bütün süperakışkanlar da Bose-Einstein yoğuşuğu değildir.
Sıvı helyumun süperakışkanlığı
Sıvı helyumda süperakışkanlık etkisi Pyotr Kapitsa ve tarafından keşfedilmiştir. Bulunuşundan beri görüngüler ve mikroskopik teorilerle tanımlanmıştır. Helyum-4'te süperakışkanlık, helyum-3'te oluştuğundan daha yüksek sıcaklıklarda meydana gelir. Helyum-4'ün her atomu sıfır dönüsü nedeniyle bir bozon parçacığıdır. Bir helyum-3 atomu ise fermiyon parçacığıdır ve ancak çift olarak daha düşük sıcaklıklarda bozon parçacıkları oluşturabilir. Bu süreç süperiletkenlikte olan elektron çiftleşmesi ile benzerdir.
Ultrasoğuk atomik gazlar
Ultrasoğuk fermiyonik gazlarda süperkışkanlık 2005 yılının Nisan ayında MIT'de ekibiyle birlikte 50 nK sıcaklığında 6Li kullanarak oluştuğunu gözlemleyen Wolfgang Ketterle tarafından deneysel olarak kanıtlanmıştır. Benzer girdaplar daha önce ultrasoğuk bozonik gazlarda 2000 yılında 87Rb üzerinde ve daha sonra iki boyutlu gazlarda gözlemlenmiştir. 1999 yılında Lene Hau benzer yoğuşuğu sodyum atomları kullanarak oluşturmuş ve ışığı yavaşlatarak tamamen durdurmuştur. Ekibi daha sonradan bu sıkıştırılmış ışık sistemini kullanarak şok dalgaları ve tornadoların süperakışkan analoglarını yaratmıştır.
Astrofizikte süperakışkanlık
Nötron yıldızlarının içinde süperakışkanlık bulunduğu fikri ilk olarak tarafından öne sürülmüştür.Süperiletkenlerin içindeki elektronların, elektron örgüsü etkileşimi ile Cooper çiftleri oluşturmasına benzer şekilde, nötron yıldızının içinde yeterli derecede yüksek yoğunluğa ve düşük sıcaklığa sahip olan nükleonların Cooper çiftleri oluşturması ve süperakışkanlık ve süperiletkenliğin görülmesi beklenmelidir.
Yüksek enerji fiziği ve kuantum kütleçekiminde süperakışkanlık
, kuramsal fizik ve kuantum mekaniğinde fiziksel vakumun süperakışkan olarak kabul edildiği bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımın ana amacı bilinen dört temel etkileşimin üçünü tanımlayan kuantum mekaniği ile kütleçekimi birleştiren bir bilimsel model geliştirebilmektir. Bu teori kuantum kütleçekimi teorisini açıklamak ve Standart Model'e eklenmek için bir adaydır. Bu teorinin geliştirilmesi sonucunda tüm temel etkileşimlerin tek bir modelde birleştirilmesi ve bilinen tüm etkileşimler ile temel parçacıkların süperakışkan vakumun değişik görünümleri olduğunun tanımlanmasının önü açılabilecektir.
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Süperakışkanlık ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Notlar
- ^ "MIT physicists create new form of matter". 11 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2013.
- ^ Grimm, R. (2005). "Low-temperature physics: A quantum revolution". Nature. 435 (7045). ss. 1035-1036. doi:10.1038/4351035a. (PMID) 15973388.
- ^ Madison, K.; Chevy, F.; Wohlleben, W.; Dalibard, J. (2000). "Vortex Formation in a Stirred Bose-Einstein Condensate". Physical Review Letters. 84 (5). ss. 806-809. doi:10.1103/PhysRevLett.84.806. (PMID) 11017378.
- ^ Burnett, K. (2007). "Atomic physics: Cold gases venture into Flatland". Nature Physics. 3 (9). s. 589. doi:10.1038/nphys704.
- ^ Hau, L. V.; Harris, S. E.; Dutton, Z.; Behroozi, C. H. (1999). "Light speed reduction to 17 metres per second in an ultracold atomic gas". Nature. 397 (6720). ss. 594-598. doi:10.1038/17561.
- ^ "Lene Hau". Physicscentral.com. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Mayıs 2013.
- ^ A. B. Migdal (1959). "Superfluidity and the moments of inertia of nuclei". Nucl. Phys. 13 (5). ss. 655-674. doi:10.1016/0029-5582(59)90264-0.
- ^ A. B. Migdal (1960). "Superfluidity and the Moments of Inertia of Nuclei". Soviet Phys. JETP. 10 (1). s. 176.
- ^ U. Lombardo and H.-J. Schulze (2001). "Superfluidity in Neutron Star Matter". Physics of Neutron Star Interiors. Lecture Notes in Physics. 578. Springer. ss. 30-53. arXiv:astro-ph/0012209 $2. doi:10.1007/3-540-44578-1_2.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Superakiskanlik maddenin sifir akmazliga sahip bir akiskan gibi davrandigi halidir Bu fenomen ilk olarak sivi helyum ile kesfedildiyse de yalnizca sivi helyum teorisinde degil ayni zamanda astrofizik yuksek enerji fizigi ve kuantum kutlecekimi teorilerinde de uygulama alanina girmistir Bu fenomen Bose Einstein yogunlasmasi ile bagintilidir ancak ozdes degildir Butun Bose Einstein yogusuklari superakiskan olmadigi gibi butun superakiskanlar da Bose Einstein yogusugu degildir Sek 1 Helyum II yuzeyler boyunca kendi duzeyini bulmak icin hareket eder ve kisa bir sure sonra iki kap icindeki duzeyler eslenir ayni zamanda buyuk kabin cidarlarini da kaplar Eger kap kapali olmasaydi helyum II disari dogru hareket ederek kaptan cikabilirdi Sek 2 Sivi helyum superakiskan halinde Superakiskan olarak kaldigi surece bulundugu kabin cidarlarinda ince bir tabaka halinde yukselir Disariya ulastiginda alttaki akiskanin uzerine bir damla olusturduktan sonra duser Kap bosalana kadar damla damla disari cikar Sivi helyumun superakiskanligiSivi helyumda superakiskanlik etkisi Pyotr Kapitsa ve tarafindan kesfedilmistir Bulunusundan beri gorunguler ve mikroskopik teorilerle tanimlanmistir Helyum 4 te superakiskanlik helyum 3 te olustugundan daha yuksek sicakliklarda meydana gelir Helyum 4 un her atomu sifir donusu nedeniyle bir bozon parcacigidir Bir helyum 3 atomu ise fermiyon parcacigidir ve ancak cift olarak daha dusuk sicakliklarda bozon parcaciklari olusturabilir Bu surec superiletkenlikte olan elektron ciftlesmesi ile benzerdir Ultrasoguk atomik gazlarUltrasoguk fermiyonik gazlarda superkiskanlik 2005 yilinin Nisan ayinda MIT de ekibiyle birlikte 50 nK sicakliginda 6Li kullanarak olustugunu gozlemleyen Wolfgang Ketterle tarafindan deneysel olarak kanitlanmistir Benzer girdaplar daha once ultrasoguk bozonik gazlarda 2000 yilinda 87Rb uzerinde ve daha sonra iki boyutlu gazlarda gozlemlenmistir 1999 yilinda Lene Hau benzer yogusugu sodyum atomlari kullanarak olusturmus ve isigi yavaslatarak tamamen durdurmustur Ekibi daha sonradan bu sikistirilmis isik sistemini kullanarak sok dalgalari ve tornadolarin superakiskan analoglarini yaratmistir Astrofizikte superakiskanlikNotron yildizlarinin icinde superakiskanlik bulundugu fikri ilk olarak tarafindan one surulmustur Superiletkenlerin icindeki elektronlarin elektron orgusu etkilesimi ile Cooper ciftleri olusturmasina benzer sekilde notron yildizinin icinde yeterli derecede yuksek yogunluga ve dusuk sicakliga sahip olan nukleonlarin Cooper ciftleri olusturmasi ve superakiskanlik ve superiletkenligin gorulmesi beklenmelidir Yuksek enerji fizigi ve kuantum kutlecekiminde superakiskanlik kuramsal fizik ve kuantum mekaniginde fiziksel vakumun superakiskan olarak kabul edildigi bir yaklasimdir Bu yaklasimin ana amaci bilinen dort temel etkilesimin ucunu tanimlayan kuantum mekanigi ile kutlecekimi birlestiren bir bilimsel model gelistirebilmektir Bu teori kuantum kutlecekimi teorisini aciklamak ve Standart Model e eklenmek icin bir adaydir Bu teorinin gelistirilmesi sonucunda tum temel etkilesimlerin tek bir modelde birlestirilmesi ve bilinen tum etkilesimler ile temel parcaciklarin superakiskan vakumun degisik gorunumleri oldugunun tanimlanmasinin onu acilabilecektir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Superakiskanlik ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Superakiskan helyum 4 Superiletken Yavas isikNotlar MIT physicists create new form of matter 11 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2013 Grimm R 2005 Low temperature physics A quantum revolution Nature 435 7045 ss 1035 1036 doi 10 1038 4351035a PMID 15973388 Madison K Chevy F Wohlleben W Dalibard J 2000 Vortex Formation in a Stirred Bose Einstein Condensate Physical Review Letters 84 5 ss 806 809 doi 10 1103 PhysRevLett 84 806 PMID 11017378 Burnett K 2007 Atomic physics Cold gases venture into Flatland Nature Physics 3 9 s 589 doi 10 1038 nphys704 Hau L V Harris S E Dutton Z Behroozi C H 1999 Light speed reduction to 17 metres per second in an ultracold atomic gas Nature 397 6720 ss 594 598 doi 10 1038 17561 Lene Hau Physicscentral com 27 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2013 Arsivlenmis kopya PDF 16 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Mayis 2013 A B Migdal 1959 Superfluidity and the moments of inertia of nuclei Nucl Phys 13 5 ss 655 674 doi 10 1016 0029 5582 59 90264 0 A B Migdal 1960 Superfluidity and the Moments of Inertia of Nuclei Soviet Phys JETP 10 1 s 176 U Lombardo and H J Schulze 2001 Superfluidity in Neutron Star Matter Physics of Neutron Star Interiors Lecture Notes in Physics 578 Springer ss 30 53 arXiv astro ph 0012209 2 doi 10 1007 3 540 44578 1 2