Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Süpernova kalıntısı (SNR) süpernova yıldızının dev patlamasıyla oluşmuş bir yapıdır. Süpernova kalıntısı, genişleyen bir şok dalgasıyla sınırlanır ve patlama sonucu ortaya çıkan, genişleyen malzemeden oluşur.
Bir süpernova için iki olasılık vardır: ya büyük bir yıldız yakıtını tüketerek çekirdeğindeki füzyon enerjisi durur ve kendi çekim güçleriyle içlerine çökerek bir nötron yıldızı veya kara delik oluşturur ya da bir beyaz cüce yıldız başka bir komşu yıldızdan, kritik bir kütleye ulaşıncaya kadar malzeme biriktirir ve termonükleer bir patlama oluşur.
Yıldız evriminin bu iki bitiş noktası da henüz tam anlaşılmış değil. Tahminlere göre yıldızların oldukça büyük bir bölümünün kütleleri on Güneş kütlesinden büyük olmalı. Bu da onların sonunda kara delik olmasını sağlıyor. Aslında doğa, süpernova yaratmakta hiç zorlanmıyor, asıl sorun teorik gökbilimde. Şimdiye kadar bilgisayar simülasyonları nükleer yakıtını bitirmiş hiçbir yıldızın kurallara uygun bir süpernova olarak patlamasını sağlayamadı.
Gözlenen süpernovalarda patlama biçiminde açığa çıkan enerjinin %99'u nötrinolar aracılığıyla salınır, geri kalan enerji ise genleşme kinetik enerjisi (hareket enerjisi), X-ışınları ve gama ışınları biçimine dönüşür. Nötrino dedektörleri, 'daki başarılarını sürdürmek amacıyla gelecekteki süpernova patlamalarından yayılacak nötrinolara karşı tetikte olacaklar. Gamma-ışını gözlemleri de süpernova patlaması sırasında oluşan kimyasal elementleri saptamakta kullanılacak.
Belki de en meşhur ve en iyi gözlenen genç SNK, 1987 yılında Büyük Macellan Bulutu'nda keşfedilen süpernova, SN 1987Adır. Diğer iyi bilinen yaşlı süpernova kalıntıları, Tycho'ya dahil (SN 1572), kalıntı adını daha sonra Tycho Brahe'den almış ve asıl patlama ışığı (M.S. 1572) yılında kaydedilmiştir. Bir diğeri Kepler (SN 1604) ise, adını daha sonra Johannes Kepler'den almıştır. Gökadamızdaki en son kalıntı , gökada merkezinde keşfedildi ve süpernovanın yaklaşık olarak 140 yıl önce yok olduğu tahmin edilmektedir.
Süpernova kalıntısı türleri
Üç tip süpernova kalıntısı vardır:
- Kabuk-gibi, mesela Kraliçe A
- Bileşik, kabuk merkezi Atarca rüzgarı bulutsusu içerir, mesela G11.2-0.3 veya G21.5-0.9.
- Karma-Şekilbilim (ayrıca "termal bileşik" olarak da bilinir) kalıntıları, merkezi görülen termal X-ışınım salınımı, bir radyo kabuğu tarafından kapatılmış. Termal X-ışını süpernova fışkırmasından ziyade, öncelikle yıldızlararası maddeyi temizler. Bu sınıfa örnek olarak SNK W28 ve W44 gösterilebilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Discovery of most recent supernova in our galaxy 5 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 14 Mayıs, 2008
Dış bağlantılar
- Galactic SNR Catalogue4 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (D. A. Green, University of Cambridge)
- (R. Williams, University of Illinois at Urbana)
- NASA: Introduction to Supernova Remnants.11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NASA's Imagine: Supernova Remnants17 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (UOttawa)
- Afterlife of a Supernova3 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 2MASS images of Supernova Remnants27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- An Article Discussing Ring Formation around certain Supernova 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Supernova remnant on arxiv.org
Wikimedia Commons'ta Supernova remnants ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Supernova kalintisi SNR supernova yildizinin dev patlamasiyla olusmus bir yapidir Supernova kalintisi genisleyen bir sok dalgasiyla sinirlanir ve patlama sonucu ortaya cikan genisleyen malzemeden olusur Kepler in Supernova kalintisi SN 1604Buyuk Macellan Bulutu icerisindeki N49 Supernova kalintisi Bir supernova icin iki olasilik vardir ya buyuk bir yildiz yakitini tuketerek cekirdegindeki fuzyon enerjisi durur ve kendi cekim gucleriyle iclerine cokerek bir notron yildizi veya kara delik olusturur ya da bir beyaz cuce yildiz baska bir komsu yildizdan kritik bir kutleye ulasincaya kadar malzeme biriktirir ve termonukleer bir patlama olusur Yildiz evriminin bu iki bitis noktasi da henuz tam anlasilmis degil Tahminlere gore yildizlarin oldukca buyuk bir bolumunun kutleleri on Gunes kutlesinden buyuk olmali Bu da onlarin sonunda kara delik olmasini sagliyor Aslinda doga supernova yaratmakta hic zorlanmiyor asil sorun teorik gokbilimde Simdiye kadar bilgisayar simulasyonlari nukleer yakitini bitirmis hicbir yildizin kurallara uygun bir supernova olarak patlamasini saglayamadi Gozlenen supernovalarda patlama biciminde aciga cikan enerjinin 99 u notrinolar araciligiyla salinir geri kalan enerji ise genlesme kinetik enerjisi hareket enerjisi X isinlari ve gama isinlari bicimine donusur Notrino dedektorleri daki basarilarini surdurmek amaciyla gelecekteki supernova patlamalarindan yayilacak notrinolara karsi tetikte olacaklar Gamma isini gozlemleri de supernova patlamasi sirasinda olusan kimyasal elementleri saptamakta kullanilacak Belki de en meshur ve en iyi gozlenen genc SNK 1987 yilinda Buyuk Macellan Bulutu nda kesfedilen supernova SN 1987Adir Diger iyi bilinen yasli supernova kalintilari Tycho ya dahil SN 1572 kalinti adini daha sonra Tycho Brahe den almis ve asil patlama isigi M S 1572 yilinda kaydedilmistir Bir digeri Kepler SN 1604 ise adini daha sonra Johannes Kepler den almistir Gokadamizdaki en son kalinti gokada merkezinde kesfedildi ve supernovanin yaklasik olarak 140 yil once yok oldugu tahmin edilmektedir Supernova kalintisi turleriUc tip supernova kalintisi vardir Kabuk gibi mesela Kralice A Bilesik kabuk merkezi Atarca ruzgari bulutsusu icerir mesela G11 2 0 3 veya G21 5 0 9 Karma Sekilbilim ayrica termal bilesik olarak da bilinir kalintilari merkezi gorulen termal X isinim salinimi bir radyo kabugu tarafindan kapatilmis Termal X isini supernova fiskirmasindan ziyade oncelikle yildizlararasi maddeyi temizler Bu sinifa ornek olarak SNK W28 ve W44 gosterilebilir Ayrica bakinizSupernova kalintilari dizini Yerel kabarcik Nova kalintisi Gezegenimsi bulutsu SuperkabarcikKaynakca Discovery of most recent supernova in our galaxy 5 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 14 Mayis 2008Dis baglantilarGalactic SNR Catalogue4 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde D A Green University of Cambridge R Williams University of Illinois at Urbana NASA Introduction to Supernova Remnants 11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde NASA s Imagine Supernova Remnants17 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde UOttawa Afterlife of a Supernova3 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2MASS images of Supernova Remnants27 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde An Article Discussing Ring Formation around certain Supernova 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Supernova remnant on arxiv org Wikimedia Commons ta Supernova remnants ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur