SN 1572 (Tycho'nun Süpernovası, Süpernova 1572), "B Cassiopeiae" (B Cas) ya da 3C 10 bir Type Ia supernovaydı.Kraliçe takımyıldızı bölgesinde bulunan SN 1572, tarihsel kayıtlara göre insan gözüyle tespit edilmiş en eski sekiz süpernovadan biridir. Bu kayıtlara göre süpernova, 1572 Kasım'ının başlarında patlamış ve o dönemde pek çok farklı kaynak tarafından bağımsız olarak tespit edilmiştir.
Chandra X-ışını Gözlemevi tarafından elde edilen SN 1572 X-ışını fotoğrafı. | |
Olay türü | Astronomik radyo kaynağı, Astrofiziksel X-ışını kaynağı |
---|---|
Tip Ia | |
Tarih | Kasım 1572 |
Takımyıldız | Kraliçe |
Sağ açıklık | 00sa 25,3d |
Dik açıklık | +64° 09′ |
Dönem | ? |
Galaktik koordinatlar | G.120.1+1.4 |
Uzaklık | 8000 - 9800 Iy |
Kalıntı | Bulutsu |
Ana gökada | Samanyolu |
Renk (B-V) | ? |
En yüksek kadir (V) | -4 |
Belirtmeler | SN 1572, HR 92, SN 1572A, SNR G120.1+01.4, SNR G120.2+01.4, 1ES 0022+63.8, 1RXS J002509.2+640946, B Cas, BD+63 39a, 8C 0022+638, 4C 63.01, 3C 10, 3C 10.0, 2C 34, RRF 1174, 1XRS 00224+638, 2U 0022+63, 3A 0022+638, 3CR 10, 3U 0022+63, 4U 0022+63, AJG 112, ASB 1, BG 0022+63, CTB 4, KR 101, VRO 63.00.01, [DGW65] 3, PBC J0024.9+6407, F3R 3628, WB 0022+6351, CGPSE 107, GB6 B0022+6352 |
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
Tarihsel Tanımı
Süpernova 1572'nin Samanyolu Galaksisi'ndeki görüntüsü, astronomi tarihindeki en karmaşık ve belirli olaylardan bir tanesi olarak kabul edilir. Gökyüzünde "yeni bir yıldız" görmek eski zamanlardaki cennet görüşlerinin yeniden düzenlenmesine yol açmaktaydı. Dolayısıyla bu tür yeni gözlemler yeni yıldız kataloglarının düzenlenmesini teşvik etmekteydi. Orta Çağlarda ortaya çıkan bu tür süpernovalar, Aristo'nun değişmeyen yıldızlar ve Dünya merkezli evren düşüncelerine karşı dönemin şüphecilerinin en büyük destek kaynaklarından biriydi.
Süpernova 1572'ye "Tycho'nun Süpernovası da denir. Çünkü SN 1572 hakkında yapılan ilk akademik çalışmayı Tycho Brahe, De nova et nullius aevi memoria prius visa stella ("Yıldızlar Hakkında, hiçbir tarihte daha önce hiç rastlanmamış yeni bir cisim", yayımlanma yılı 1572, ilk baskı sonrasında Johannes Kepler tarafından 1602 ve 1610 yıllarında çoğaltılmıştır) yazmıştır. Bu fizik alanında yazılmış ilk makalelerden biri olmak ile birlikte bir süpernova hakkında yapılan ilk bilimsel inceleme olduğu kabul edilir. Çalışma, Tycho'nun şahsi gözlemleri ve bu gözlemlerin gün gün analizlerini içerir.
O dönemde süpernova hakkında yazılan bir başka kaynak da İngiltere'de Kraliçe Elizabeth'in kraliyet matematikçisi ve astroloğu olan 'in "gökyüzünde yeni beliren parlak yıldız" hakkındaki incelemeleri olarak görülebilir.
SN 1572 hakkında yapılan en önemli gözlemlerin 2-6 Kasım 1572 günleri arasında yapıldığı tahmin edilmektedir. O tarihlerde süpernova, Venüs'ün sahip olduğu parlaklığa ulaşarak parlaklık açısından zirveye ulaşmıştı. Kaynaklara göre süpernova 1574 yılına kadar parlak bir şekilde çıplak gözle gözlemlenmeye devam etti. Bu tarihten sonra görüş açısından kaybolduğu düşünülmektedir.
Supernova kalıntısı
Süpernova kalıntısının Dünya'dan uzaklığının 2 ila 5 kiloparsek (yaklaşık 6.500 ila 16.300 ışık yılı) arasında olduğu tamin edilmekteydi. Ancak yakın zamanda yapılan gözlemler ile elde edilen daha tutarlı sonuçlar, süpernovanın Dünya'dan 2,5 ila 3 kiloparsek uzaklıkta olduğunu göstermiştir.
Radyo dalgaları ile tespiti
Süpernova kalıntısını araştırma çalışmaları 1952 yılına kadar olumsuz sonuçlar verdi. Ancak sonrasında fizikçiler Hanbury Brown ve Hazard, Jodell Bank Gözlemevi'nde 158.5 tekrarsıklığı (frekans) aralığında bir sinyal keşfettiler. Daha sonra, aynı konuma yapılan başka gözlemler de bu 1.9 m dalga boyuna sahip dalgaların SN 1572'ye ait bir süpernova kalıntısına ait olduğunu doğruladı. Kalıntı ayrıca sonradan Cambridge Üniversitesi Gözlemevi tarafından da gözlemlenip "3C 10" adıyla üçüncü Cambridge Kataloğuna alındı. Bu Süpernova Kalıntısı katalog isimlerinde B Cas olarak da isimlendirilir.
Optik yöntemlerle tespiti
B Cas süpernova kalıntısı 1960 yılında araştırmacılar tarafından Palomar Dağ teleskobu (uzgözleri) aracılığıyla çok sönük bir bulutsu aracılığıyla keşfettiler. Sonrasında ise ROSAT Uzay Aracı tarafından ilk fotoğrafı çekildi. Elde edilen veriler sayesinde süpernovanın bir oldğu tescil edilmiş oldu. ulaşan ve patlayan bir Beyaz Cüce'nin süpernovaya sebep olduğu düşünülmektedir. Bu tür diğer süpernova patlamalarının askıne SN 1572, büyük bir bulutsu yaratmamıştır. Ancak patlamadan beri süpernovayı oluşturan parçacıkların sürekli olarak yaklaşık 9.000 km/s hızla genişlediği görüldü. Ancak geçtiğimiz aylarda yapılan bir gözlem genişleme hızının azalarak yaklaşık 5.000 km/s'ye düştüğünü gösterdi.
Eşlik eden yıldızın keşfi
Kasım 2004'te, Nature'da yayınlanan bir makale Güneş'e çok benzeyen bir G2 tipi yıldızın keşfinden bahseder. Yıldızın, süpernova kalıntısı ile ortaya çıkan beyaz cüceye eşlik eden bir yıldız olduğu düşünülmektedir. Mart 2005'te yapılan sonraki bir çalışmada, yıldıza ismi verildi. Daha detaylı araştırmalar yıldızın patlamadan sonra ortaya çıkan bir yıldız olabileceğini gösteriyor. Bunun en büyük kanıtı olarak da yıldızın sahip olduğu hız gösterilmekte. Beyaz cüce 136 km/s hız ile hareket ederken Tycho G, ona komşu olan yıldızlardan yaklaşık 4 kat daha hızlı hareket etmektedir. Dolayısıyla merkez bir kütle etrafında dönüyor olduğu neredeyse kesin olarak görülmektedir.
X-ray gözlemi
Uhuru X-ray gözlemevi, 4U 0022+63 koordinatlarında bir X-ışını kaynağı tespit etti. Koordinatlara göre bu bölge Cassiopedia takımyıldızının barındırdığı Cepheus X-1 olduğu görüldü. Bu bölge ayrıca Tycho'nun Süpernovası'na da ev sahipliği etmektedir. Yapılan daha detaylı gözlemler X-ışınlarının bu süpernovadan geldiğini gösterdi.
Edebiyatta
Kasım 1998'de biliminsanları, Don Olson, Russell Doescher ve Marilynn Olson, yaptıkları Edebiyat çalışmasında Süpernova'nın Shakespeare'in Hamlet eserinin Bİrinci BÖlüm Sahne I'de tabir edilen yıldız olduğunu iddia ettiler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Krause, Oliver; ve diğerleri. (2008). "Tycho Brahe's 1572 supernova as a standard type Ia as revealed by its light-echo spectrum". Nature. 456 (7222). ss. 617-619. arXiv:0810.5106 $2. Bibcode:2008Natur.456..617K. doi:10.1038/nature07608. (PMID) 19052622.
- ^ Blast From The Past: Astronomers Resurrect 16th-Century Supernova 1 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ScienceDaily (Dec. 4, 2008)
- ^ Oliver Lawson Dick, ed., Aubrey's Brief Lives. Edited from the Original Manuscripts, 1949, s.v. "Thomas Allen" p. 5.
- ^ Wenwu Tian; Denis A. Leahy (26 Aralık 2010). "Tycho SN 1572: A Naked Ia Supernova Remnant without Associated Ambient Molecular Cloud". Astrophysical Journal Letters. Cilt 729. ss. L15. arXiv:1012.5673 $2. Bibcode:2011ApJ...729L..15T. doi:10.1088/2041-8205/729/2/L15.
- ^ Hanbury-Brown, R.; Hazard, C. (1952). "Radio-Frequency Radiation from Tycho Brahe's Supernova (A.D. 1572)". Nature. 170 (4322). ss. 364-365. Bibcode:1952Natur.170..364H. doi:10.1038/170364a0.
- ^ Asami Hayato; Hiroya Yamaguchi; Toru Tamagawa; Satoru Katsuda; Una Hwang; John Patrick Hughes; Midori Ozawa; Aya Bamba; Kenzo Kinugasa (2010). "Expansion Velocity of Ejecta in Tycho's Supernova Remnant Measured by Doppler Broadened X-ray Line Emission". arXiv:1009.6031 $2.
- ^ Wood KS, Meekins JF, Yentis DJ, Smathers HW, McNutt DP, Bleach RD (Aralık 1984). "The HEAO A-1 X-ray source catalog". Ap J Suppl Ser. 56 (12). ss. 507-649. Bibcode:1984ApJS...56..507W. doi:10.1086/190992.
- ^ . 20 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2015.
Dış bağlantılar
- solstation.com: Tycho's Star 21 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Search for the Companion Star of Tycho Brahe's 1572 Supernova 10 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- cnn.com: Important days in history of universe 14 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
SN 1572 Tycho nun Supernovasi Supernova 1572 B Cassiopeiae B Cas ya da 3C 10 bir Type Ia supernovaydi Kralice takimyildizi bolgesinde bulunan SN 1572 tarihsel kayitlara gore insan gozuyle tespit edilmis en eski sekiz supernovadan biridir Bu kayitlara gore supernova 1572 Kasim inin baslarinda patlamis ve o donemde pek cok farkli kaynak tarafindan bagimsiz olarak tespit edilmistir Supernova SN 1572Chandra X isini Gozlemevi tarafindan elde edilen SN 1572 X isini fotografi Olay turuAstronomik radyo kaynagi Astrofiziksel X isini kaynagi Tip IaTarihKasim 1572TakimyildizKraliceSag aciklik00sa 25 3dDik aciklik 64 09 Donem Galaktik koordinatlarG 120 1 1 4Uzaklik8000 9800 IyKalintiBulutsuAna gokadaSamanyoluRenk B V En yuksek kadir V 4BelirtmelerSN 1572 HR 92 SN 1572A SNR G120 1 01 4 SNR G120 2 01 4 1ES 0022 63 8 1RXS J002509 2 640946 B Cas BD 63 39a 8C 0022 638 4C 63 01 3C 10 3C 10 0 2C 34 RRF 1174 1XRS 00224 638 2U 0022 63 3A 0022 638 3CR 10 3U 0022 63 4U 0022 63 AJG 112 ASB 1 BG 0022 63 CTB 4 KR 101 VRO 63 00 01 DGW65 3 PBC J0024 9 6407 F3R 3628 WB 0022 6351 CGPSE 107 GB6 B0022 6352 Wikimedia Commons ta ilgili ortam Vikiveri de duzenle Tarihsel TanimiCassiopeia takimyildizinin yildiz haritasi Supernova 1572 I olarak isaretlenmis Tycho Brahe s De nova stella kitabindan Supernova 1572 nin Samanyolu Galaksisi ndeki goruntusu astronomi tarihindeki en karmasik ve belirli olaylardan bir tanesi olarak kabul edilir Gokyuzunde yeni bir yildiz gormek eski zamanlardaki cennet goruslerinin yeniden duzenlenmesine yol acmaktaydi Dolayisiyla bu tur yeni gozlemler yeni yildiz kataloglarinin duzenlenmesini tesvik etmekteydi Orta Caglarda ortaya cikan bu tur supernovalar Aristo nun degismeyen yildizlar ve Dunya merkezli evren dusuncelerine karsi donemin suphecilerinin en buyuk destek kaynaklarindan biriydi Supernova 1572 ye Tycho nun Supernovasi da denir Cunku SN 1572 hakkinda yapilan ilk akademik calismayi Tycho Brahe De nova et nullius aevi memoria prius visa stella Yildizlar Hakkinda hicbir tarihte daha once hic rastlanmamis yeni bir cisim yayimlanma yili 1572 ilk baski sonrasinda Johannes Kepler tarafindan 1602 ve 1610 yillarinda cogaltilmistir yazmistir Bu fizik alaninda yazilmis ilk makalelerden biri olmak ile birlikte bir supernova hakkinda yapilan ilk bilimsel inceleme oldugu kabul edilir Calisma Tycho nun sahsi gozlemleri ve bu gozlemlerin gun gun analizlerini icerir O donemde supernova hakkinda yazilan bir baska kaynak da Ingiltere de Kralice Elizabeth in kraliyet matematikcisi ve astrologu olan in gokyuzunde yeni beliren parlak yildiz hakkindaki incelemeleri olarak gorulebilir SN 1572 hakkinda yapilan en onemli gozlemlerin 2 6 Kasim 1572 gunleri arasinda yapildigi tahmin edilmektedir O tarihlerde supernova Venus un sahip oldugu parlakliga ulasarak parlaklik acisindan zirveye ulasmisti Kaynaklara gore supernova 1574 yilina kadar parlak bir sekilde ciplak gozle gozlemlenmeye devam etti Bu tarihten sonra gorus acisindan kayboldugu dusunulmektedir Supernova kalintisi source source source source source source Tour of Tycho s Supernova Remnant Supernova kalintisinin Dunya dan uzakliginin 2 ila 5 kiloparsek yaklasik 6 500 ila 16 300 isik yili arasinda oldugu tamin edilmekteydi Ancak yakin zamanda yapilan gozlemler ile elde edilen daha tutarli sonuclar supernovanin Dunya dan 2 5 ila 3 kiloparsek uzaklikta oldugunu gostermistir Radyo dalgalari ile tespiti Supernova kalintisini arastirma calismalari 1952 yilina kadar olumsuz sonuclar verdi Ancak sonrasinda fizikciler Hanbury Brown ve Hazard Jodell Bank Gozlemevi nde 158 5 tekrarsikligi frekans araliginda bir sinyal kesfettiler Daha sonra ayni konuma yapilan baska gozlemler de bu 1 9 m dalga boyuna sahip dalgalarin SN 1572 ye ait bir supernova kalintisina ait oldugunu dogruladi Kalinti ayrica sonradan Cambridge Universitesi Gozlemevi tarafindan da gozlemlenip 3C 10 adiyla ucuncu Cambridge Kataloguna alindi Bu Supernova Kalintisi katalog isimlerinde B Cas olarak da isimlendirilir Optik yontemlerle tespiti B Cas supernova kalintisi 1960 yilinda arastirmacilar tarafindan Palomar Dag teleskobu uzgozleri araciligiyla cok sonuk bir bulutsu araciligiyla kesfettiler Sonrasinda ise ROSAT Uzay Araci tarafindan ilk fotografi cekildi Elde edilen veriler sayesinde supernovanin bir oldgu tescil edilmis oldu ulasan ve patlayan bir Beyaz Cuce nin supernovaya sebep oldugu dusunulmektedir Bu tur diger supernova patlamalarinin askine SN 1572 buyuk bir bulutsu yaratmamistir Ancak patlamadan beri supernovayi olusturan parcaciklarin surekli olarak yaklasik 9 000 km s hizla genisledigi goruldu Ancak gectigimiz aylarda yapilan bir gozlem genisleme hizinin azalarak yaklasik 5 000 km s ye dustugunu gosterdi Eslik eden yildizin kesfi Kasim 2004 te Nature da yayinlanan bir makale Gunes e cok benzeyen bir G2 tipi yildizin kesfinden bahseder Yildizin supernova kalintisi ile ortaya cikan beyaz cuceye eslik eden bir yildiz oldugu dusunulmektedir Mart 2005 te yapilan sonraki bir calismada yildiza ismi verildi Daha detayli arastirmalar yildizin patlamadan sonra ortaya cikan bir yildiz olabilecegini gosteriyor Bunun en buyuk kaniti olarak da yildizin sahip oldugu hiz gosterilmekte Beyaz cuce 136 km s hiz ile hareket ederken Tycho G ona komsu olan yildizlardan yaklasik 4 kat daha hizli hareket etmektedir Dolayisiyla merkez bir kutle etrafinda donuyor oldugu neredeyse kesin olarak gorulmektedir X ray gozlemi Uhuru X ray gozlemevi 4U 0022 63 koordinatlarinda bir X isini kaynagi tespit etti Koordinatlara gore bu bolge Cassiopedia takimyildizinin barindirdigi Cepheus X 1 oldugu goruldu Bu bolge ayrica Tycho nun Supernovasi na da ev sahipligi etmektedir Yapilan daha detayli gozlemler X isinlarinin bu supernovadan geldigini gosterdi EdebiyattaKasim 1998 de biliminsanlari Don Olson Russell Doescher ve Marilynn Olson yaptiklari Edebiyat calismasinda Supernova nin Shakespeare in Hamlet eserinin BIrinci BOlum Sahne I de tabir edilen yildiz oldugunu iddia ettiler Ayrica bakinizSupernova kalintilari diziniKaynakca a b Krause Oliver ve digerleri 2008 Tycho Brahe s 1572 supernova as a standard type Ia as revealed by its light echo spectrum Nature 456 7222 ss 617 619 arXiv 0810 5106 2 Bibcode 2008Natur 456 617K doi 10 1038 nature07608 PMID 19052622 KB1 bakim Digerlerinin yanlis kullanimi link Blast From The Past Astronomers Resurrect 16th Century Supernova 1 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ScienceDaily Dec 4 2008 Oliver Lawson Dick ed Aubrey s Brief Lives Edited from the Original Manuscripts 1949 s v Thomas Allen p 5 Wenwu Tian Denis A Leahy 26 Aralik 2010 Tycho SN 1572 A Naked Ia Supernova Remnant without Associated Ambient Molecular Cloud Astrophysical Journal Letters Cilt 729 ss L15 arXiv 1012 5673 2 Bibcode 2011ApJ 729L 15T doi 10 1088 2041 8205 729 2 L15 Hanbury Brown R Hazard C 1952 Radio Frequency Radiation from Tycho Brahe s Supernova A D 1572 Nature 170 4322 ss 364 365 Bibcode 1952Natur 170 364H doi 10 1038 170364a0 Asami Hayato Hiroya Yamaguchi Toru Tamagawa Satoru Katsuda Una Hwang John Patrick Hughes Midori Ozawa Aya Bamba Kenzo Kinugasa 2010 Expansion Velocity of Ejecta in Tycho s Supernova Remnant Measured by Doppler Broadened X ray Line Emission arXiv 1009 6031 2 Wood KS Meekins JF Yentis DJ Smathers HW McNutt DP Bleach RD Aralik 1984 The HEAO A 1 X ray source catalog Ap J Suppl Ser 56 12 ss 507 649 Bibcode 1984ApJS 56 507W doi 10 1086 190992 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link 20 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2015 Dis baglantilarsolstation com Tycho s Star 21 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Search for the Companion Star of Tycho Brahe s 1572 Supernova 10 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde cnn com Important days in history of universe 14 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde