Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkmen alfabesi, (Türkmence: Türkmen elipbiýi) Türkmen dilinin Latin harfleri yardımı ile yazımında kullanılan alfabedir. 1993 yılında beri Türkmenistan'da kullanılmaya başlanmıştır. Alfabe Türk alfabesini temel alarak oluşturulduysa[] da birkaç farklılık bulunmaktadır: Türkçedeki C harfi yerine J, I harfi yerine Y, İ harfi yerine I, J harfi yerine Ž, V harfi yerine W, Y harfi yerine Ý harfleri kullanılmaktadır. Ayrıca Türk alfabesinde bulunmayan açık e sesini göstermek için Ä, artdamaksıl n sesini göstermek için Ň harfleri eklenmiştir. Alfabede C, Ğ ve V harfleri yoktur.
Alfabetik sıralama
- Kiril alfabeler
Аа, Бб, Вв, Гг, Дд, Ее, Ёё, Жж, Җҗ, Зз, Ии, Йй, Кк, Лл, Мм, Ңң, Оо, Өө, Пп, Рр, Сс, Тт, Уу, Үү, Фф, Хх, (Цц), Чч, Шш, (Щщ), (Ъъ), Ыы, (Ьь), Ээ, Әә, Юю, Яя
- Latin alfabeler
Aa, Bb, Çç, Dd, Ee, Ää, Ff, Gg, Hh, Ii, Jj, Žž, Kk, Ll, Mm, Nn, Ňň, Oo, Öö, Pp, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Üü, Ww, Yy, Ýý, Zz
- veya
| A B Ç D E Ä F G H I J Ž K L M N Ň O Ö P R S Ş T U Ü W Y Ý Z |
| a b ç d e ä f g h i j ž k l m n ň o ö p r s ş t u ü w y ý z |
- Ünlü ve ünsüzler
a, e, ä, y, i, o, ö, u, ü harfleri ünlü sesleri, diğer harfler ünsüz sesleri anlatmak için kulanılır.
Harfler
- Ä: Tatarcada, Gagavuzca’da ve Türkmencede kullanılır. Kısa, kapalı, gırtlaktan gelen ve sert bir E harfidir. Normal E harfine göre daha kısa ve serttir. Ayrıca A ve E arası bir ses olarak öngörülür (Ə). Ses ve harf karşılığı olarak Arapçada, Almancada ve Azerbaycanca'da bulunur. Türkçede normal e sesinden tam olarak ayırt edilebilmesi günümüzde çok zordur. İnce bir harf olduğu halde kalın uyumludur. Bu harfi içeren sözcüklerin aslında Büyük Ünlü Uyumuna uymadığı hâlde kulağı tırmalamıyor olması bu nedenledir. Örneğin: Dünýä (Dünya).
- Ň: Gırtlağa yakın genizden çıkarılan N ve G karışımı bir sestir. Bazen de NG/NĞ olarak öngörülür. Pek çok ağızda N veya Ğ sesine dönüşmüştür. Osmanlıcadaki üç noktalı Kaf-ı Nûni (ڭ) harfinin karşılığıdır. Örneğin: İç Anadolu’da, özellikle Sivas yöresinde Saňa, Baňa, Deňiz sözcükleri. Pek çok kaynakta Tengri veya Tengiz olarak yazılan sözcükler aslında Teňri ve Teňiz şeklinde okunur. (Tatarcada Ñ harfi ile, Uniform Türk Alfabesi’nde ise Ņ ile gösterilir.)
- Ž: Türkmence’de ve Boşnakça’da kullanılır. Türkçedeki J sesini karşılar. Örneğin: Žurnal (Jurnal).
- Y: Bu harf pek çok dilde Türkçe’deki I sesine denk düşer. Örneğin: Uzynlyk ("Uzınlık" okunur; Uzunluk).
- Ý: Türkçedeki Y sesidir. Örneğin: Aý (Ay).
- J: Türkçedeki C sesidir. Örneğin: Jan (Can).
Yazışma çizelgesi
| Latin harf | Kiril eşdeğeri | Sesçil gerçek anlamı |
|---|---|---|
| A a | А а | [a] |
| B b | Б б | [b] |
| Ç ç | Ч ч | [ʧ] |
| D d | Д д | [d] |
| E e | Е е | [je], [e] |
| Ä ä | Ә ә | [æ] |
| F f | Ф ф | [ɸ] |
| G g | Г г | [g~ʁ] |
| H h | Х х | [h~x] |
| I i | И и | [i] |
| J j | Җ җ | [ʤ] |
| Ž ž | Ж ж | [ʒ] |
| K k | К к | [k~q] |
| L l | Л л | [l] |
| M m | М м | [m] |
| N n | Н н | [n] |
| Ň ň | Ң ң | [ŋ] |
| O o | О о | [o] |
| Ö ö | Ө ө | [ø] |
| P p | П п | [p] |
| R r | Р р | [r] |
| S s | С с | [θ] |
| Ş ş | Ш ш | [ʃ] |
| T t | Т т | [t] |
| U u | У у | [u] |
| Ü ü | Ү ү | [y] |
| W w | В в | [β] |
| Y y | Ы ы | [ɯ] |
| Ý ý | Й й | [j] |
| Z z | З з | [ð] |
Latin alfabesi söylenişi
Türkmen elipbiýi
| Harf | İsim | IPA | Harf | İsim | IPA |
|---|---|---|---|---|---|
| A, a | a | N, n | en | ||
| B, b | be | Ň, ň | eň | ||
| Ç, ç | çe | O, o | o | ||
| D, d | de | Ö, ö | ö | ||
| E, e | e | P, p | pe | ||
| Ä, ä | ä | R, r | er | ||
| F, f | fe | S, s | es | ||
| G, g | ge | Ş, ş | şe | ||
| H, h | he | T, t | te | ||
| I, i | i | U, u | u | ||
| J, j | je | Ü, ü | ü | ||
| Ž, ž | že | W, w | we | ||
| K, k | ka | Y, y | y | ||
| L, l | el | Ý, ý | ýe | ||
| M, m | em | Z, z | ze |
Örnekler
- Jeýhun bilen bahry-Hazar arasy,
- Çöl üstünden öser ýeli türkmeniň;
- Gül-gunçasy – gara gözüm garasy,
- Gara dagdan iner sili türkmeniň.
- Amuderya-ve Hazar deniz arası,
- Çöl üstünden genişler yeli türkmen'in;
- Gül-tomurcuğu - kara gözüm karasi
- Kara dağdan deve seli türkmen'in.
- Hak sylamyş bardyr onuň saýasy,
- Çyrpynşar çölünde neri, maýasy,
- Reňbe-reň gül açar ýaşyl ýaýlasy,
- Gark bolmuş reýhana çöli türkmeniň.
- Hak saygin vardir onun kum tepeleri,
- Kum fırtınası çölünde nere, oluşturmasi (maýasy),
- Renk-ve-renk gül açar yeşil yaylasi,
- Boğul olmaz reyhana çöli türkmen'in.
- Al-ýaşyl bürenip çykar perisi,
- Kükeýip bark urar anbaryň ysy,
- Beg, töre, aksakal ýurduň eýesi,
- Küren tutar gözel ili türkmeniň.
- Al-yeşil bulut çıkar perisi,
- Kokulu bark vurar kehribar'in kokusu,
- Bey, töre, ak-sakal yurtun sahibi,
- Tay yakalar güzel ili türkmen'in.
- Ol merdiň ogludyr, mertdir pederi,
- Görogly gardaşy, serhoşdyr seri,
- Dagda, düzde kowsa, saýýatlar diri
- Ala bilmez, ýolbars ogly türkmeniň.
- Ol mert'in oğludir, mertdir pederi,
- Köroğlu kardeşi, sarhoşdir tedavi,
- Dağda, düzde kovacaksa, kum tepeler diri,
- Alacalı bilmez, aslan oğlu türkmen'in.
- Köňüller, ýürekler bir bolup başlar,
- Tartsa ýygyn, erär topraklar-daşlar,
- Bir suprada taýýar kylynsa aşlar,
- Göteriler ol ykbaly türkmeniň.
- Könüller, yürekler bir dolgu başlar,,
- Tartacaksa yikil, erir topraklar-taşlar,
- Bir sofrada hazır kılacaksa aşlar(yiyecekler),
- Kadar alir ol ikbali türkmen'in.
- Köňül howalanar ata çykanda,
- Daglar lagla döner gyýa bakanda,
- Bal getirer, joşup derýa akanda,
- Bent tutdurmaz, gelse sili türkmeniň.
- Könül havalar ata çikanda,
- Dağlar lagla döner eğik bakanda,
- Bal getirir, taşar nehir akışta,
- Baraj tutmaz, geleceksa seli türkmen'in.
- Gapyl galmaz, döwüş güni har olmaz,
- Gargyşa, nazara giriftar olmaz,
- Bilbilden aýrylyp, solup, saralmaz,
- Daýym anbar saçar güli türkmeniň.
- Bilgisiz kalmaz, kırık günü harap olmaz,
- Laneti, nazara giriftar olmaz,
- Bülbülden tamamlar, solur, sari olmaz,
- Dayım kehribar saçlar gülü türkmen'in.
- Tireler gardaşdyr, urug ýarydyr,
- Ykballar ters gelmez hakyň nurudyr,
- Mertler ata çyksa, söweş sarydyr,
- Ýow üstüne ýörär ýoly türkmeniň.
- Kabileler kardeşdir, irk yaridir,
- Ikballar ters gelmez hak'in nurudir,
- Mertler ata çikacaksa, savaş saridir,
- Yardim üstüne yürür yolu türkmen'in.
- Serhoş bolup çykar, jiger daglanmaz,
- Daşlary syndyrar, ýoly baglanmaz,
- Gözüm gaýra düşmez köňül eglenmez,
- Magtymguly – sözlär tili türkmeniň.
- Sarhoş olup çikar, ciger daglanmaz,
- Taşlari kaldirir, yola bağlanmaz,,
- Gözüm kuzeydoğu düşmez könül durmaz,
- Magtymguly – sözler dili türkmeniň.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Epic of Koroghlu - Wikipedia". İngilizce Vikipedi. 8 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
Dış bağlantılar
- Omniglot 29 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Türkmençe Öwrenýäris 4 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkmen alfabesi Turkmence Turkmen elipbiyi Turkmen dilinin Latin harfleri yardimi ile yaziminda kullanilan alfabedir 1993 yilinda beri Turkmenistan da kullanilmaya baslanmistir Alfabe Turk alfabesini temel alarak olusturulduysa kaynak belirtilmeli da birkac farklilik bulunmaktadir Turkcedeki C harfi yerine J I harfi yerine Y I harfi yerine I J harfi yerine Z V harfi yerine W Y harfi yerine Y harfleri kullanilmaktadir Ayrica Turk alfabesinde bulunmayan acik e sesini gostermek icin A artdamaksil n sesini gostermek icin N harfleri eklenmistir Alfabede C G ve V harfleri yoktur Alfabetik siralama Kiril alfabeler Aa Bb Vv Gg Dd Ee Yoyo Zhzh Җҗ Zz Ii Jj Kk Ll Mm Ңn Oo Өo Pp Rr Ss Tt Uu Үү Ff Hh Cc Chch Shsh Shsh Yy Ee Әә Yuyu Yaya Latin alfabeler Aa Bb Cc Dd Ee Aa Ff Gg Hh Ii Jj Zz Kk Ll Mm Nn Nn Oo Oo Pp Rr Ss Ss Tt Uu Uu Ww Yy Yy Zz veyaA B C D E A F G H I J Z K L M N N O O P R S S T U U W Y Y Za b c d e a f g h i j z k l m n n o o p r s s t u u w y y zUnlu ve unsuzler a e a y i o o u u harfleri unlu sesleri diger harfler unsuz sesleri anlatmak icin kulanilir HarflerA Tatarcada Gagavuzca da ve Turkmencede kullanilir Kisa kapali girtlaktan gelen ve sert bir E harfidir Normal E harfine gore daha kisa ve serttir Ayrica A ve E arasi bir ses olarak ongorulur E Ses ve harf karsiligi olarak Arapcada Almancada ve Azerbaycanca da bulunur Turkcede normal e sesinden tam olarak ayirt edilebilmesi gunumuzde cok zordur Ince bir harf oldugu halde kalin uyumludur Bu harfi iceren sozcuklerin aslinda Buyuk Unlu Uyumuna uymadigi halde kulagi tirmalamiyor olmasi bu nedenledir Ornegin Dunya Dunya N Girtlaga yakin genizden cikarilan N ve G karisimi bir sestir Bazen de NG NG olarak ongorulur Pek cok agizda N veya G sesine donusmustur Osmanlicadaki uc noktali Kaf i Nuni ڭ harfinin karsiligidir Ornegin Ic Anadolu da ozellikle Sivas yoresinde Sana Bana Deniz sozcukleri Pek cok kaynakta Tengri veya Tengiz olarak yazilan sozcukler aslinda Tenri ve Teniz seklinde okunur Tatarcada N harfi ile Uniform Turk Alfabesi nde ise N ile gosterilir Z Turkmence de ve Bosnakca da kullanilir Turkcedeki J sesini karsilar Ornegin Zurnal Jurnal Y Bu harf pek cok dilde Turkce deki I sesine denk duser Ornegin Uzynlyk Uzinlik okunur Uzunluk Y Turkcedeki Y sesidir Ornegin Ay Ay J Turkcedeki C sesidir Ornegin Jan Can Yazisma cizelgesi Latin harf Kiril esdegeri Sescil gercek anlamiA a A a a B b B b b C c Ch ch ʧ D d D d d E e E e je e A a Ә ә ae F f F f ɸ G g G g g ʁ H h H h h x I i I i i J j Җ җ ʤ Z z Zh zh ʒ K k K k k q L l L l l M m M m m N n N n n N n Ң n ŋ O o O o o O o Ө o o P p P p p R r R r r S s S s 8 S s Sh sh ʃ T t T t t U u U u u U u Ү ү y W w V v b Y y Y y ɯ Y y J j j Z z Z z d Latin alfabesi soylenisi Turkmen elipbiyi Harf Isim IPA Harf Isim IPAA a a a N n en n B b be b N n en ŋ C c ce ʧ O o o o D d de d O o o o E e e je e P p pe p A a a ae R r er r F f fe ɸ S s es 8 s G g ge g ʁ S s se ʃ H h he h x T t te t I i i i U u u u J j je ʤ U u u y Z z ze ʒ W w we b K k ka k q Y y y ɯ L l el l Y y ye j M m em m Z z ze d z Ornekler Jeyhun bilen bahry Hazar arasy Col ustunden oser yeli turkmenin Gul guncasy gara gozum garasy Gara dagdan iner sili turkmenin Amuderya ve Hazar deniz arasi Col ustunden genisler yeli turkmen in Gul tomurcugu kara gozum karasi Kara dagdan deve seli turkmen in Hak sylamys bardyr onun sayasy Cyrpynsar colunde neri mayasy Renbe ren gul acar yasyl yaylasy Gark bolmus reyhana coli turkmenin Hak saygin vardir onun kum tepeleri Kum firtinasi colunde nere olusturmasi mayasy Renk ve renk gul acar yesil yaylasi Bogul olmaz reyhana coli turkmen in Al yasyl burenip cykar perisi Kukeyip bark urar anbaryn ysy Beg tore aksakal yurdun eyesi Kuren tutar gozel ili turkmenin Al yesil bulut cikar perisi Kokulu bark vurar kehribar in kokusu Bey tore ak sakal yurtun sahibi Tay yakalar guzel ili turkmen in Ol merdin ogludyr mertdir pederi Gorogly gardasy serhosdyr seri Dagda duzde kowsa sayyatlar diri Ala bilmez yolbars ogly turkmenin Ol mert in ogludir mertdir pederi Koroglu kardesi sarhosdir tedavi Dagda duzde kovacaksa kum tepeler diri Alacali bilmez aslan oglu turkmen in Konuller yurekler bir bolup baslar Tartsa yygyn erar topraklar daslar Bir suprada tayyar kylynsa aslar Goteriler ol ykbaly turkmenin Konuller yurekler bir dolgu baslar Tartacaksa yikil erir topraklar taslar Bir sofrada hazir kilacaksa aslar yiyecekler Kadar alir ol ikbali turkmen in Konul howalanar ata cykanda Daglar lagla doner gyya bakanda Bal getirer josup derya akanda Bent tutdurmaz gelse sili turkmenin Konul havalar ata cikanda Daglar lagla doner egik bakanda Bal getirir tasar nehir akista Baraj tutmaz geleceksa seli turkmen in Gapyl galmaz dowus guni har olmaz Gargysa nazara giriftar olmaz Bilbilden ayrylyp solup saralmaz Dayym anbar sacar guli turkmenin Bilgisiz kalmaz kirik gunu harap olmaz Laneti nazara giriftar olmaz Bulbulden tamamlar solur sari olmaz Dayim kehribar saclar gulu turkmen in Tireler gardasdyr urug yarydyr Ykballar ters gelmez hakyn nurudyr Mertler ata cyksa sowes sarydyr Yow ustune yorar yoly turkmenin Kabileler kardesdir irk yaridir Ikballar ters gelmez hak in nurudir Mertler ata cikacaksa savas saridir Yardim ustune yurur yolu turkmen in Serhos bolup cykar jiger daglanmaz Daslary syndyrar yoly baglanmaz Gozum gayra dusmez konul eglenmez Magtymguly sozlar tili turkmenin Sarhos olup cikar ciger daglanmaz Taslari kaldirir yola baglanmaz Gozum kuzeydogu dusmez konul durmaz Magtymguly sozler dili turkmenin Ayrica bakinizUniform Turk Alfabesi Sovyetler Birligi nde latinizasyonKaynakca Epic of Koroghlu Wikipedia Ingilizce Vikipedi 8 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2020 Dis baglantilarOmniglot 29 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Turkmence Owrenyaris 4 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde