Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat (Osmanlıca: تعشق طلعت و فطنت)Tanzimat Edebiyatı'nın birçok türünde eserler vermiş yazarlarından Şemsettin Sami tarafından kaleme alınmış bir romandır. Kasım 1872'den 1873 yazına değin gazetesinde yayınlanmış, ilk 1875'te kitap hâlinde basılmıştır. Acıklı bir aşk hikâyesini anlatan bu eser, Batı edebiyatı tarzında yazılmış ilk Türkçe romanlardan biri ve Osmanlıca harflerle basılmış ilk romandır. (İlk Türkçe roman olan Akabi Hikâyesi, Vartan Paşa tarafından kaleme alınmış ve 1851 yılında Ermeni harfleriyle yayımlanmıştı).
 Şemsettin Sami'nin roman türünde ilk Türk romanı olan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı romanının Özgür Yayınları 'ndan çıkan kapağı. | |
| Yazar | Şemsettin Sami |
|---|---|
| Tür | Roman |
| Yayım | 1875 |
Tanzimat romancılığında, kadınların toplum içindeki yerlerini belirtme, dönemin evlilik ilişkilerini irdeleme, uygunsuz evlenmelerin sorunlarına değinme konuları yaygın olup, Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat'ta da bu temalar ön plana çıkmaktadır. Romandaki en belirgin temalar, daha sonraları da sıkça işlenen kadın eğitimi ve görmeden evlenmeyle bunun acıklı sonuçlarıdır. Kitapta aşkın ve sevdanın önemi ayrıca vurgulanmıştır. Yazar, görmeden evlenmenin acı sonuçlarını basit bir teknikle, duygusal karakter çözümlemeleriyle yansıtır; gerçekçi bir romantizm içerisinde, konuşma dilini roman anlatımına yansıtmaya çalışır. Romanda diyaloglar önemli bir yer tutar.
Konusu
Kitap, Talat Bey ile Fitnat Hanım'ın aşkını anlatmaktadır. Anlatılan olaylar Tanzimat Dönemi'nde geçmektedir. Yazar aynı zamanda o dönemin kadın-erkek ilişkilerinin ne şekilde olduğunu ikili arasında yaşananlarda ayrıntılı şekilde anlatır. Aynı zamanda bu hikâye o dönemdeki kadının ve erkeğin toplumdaki yerini büyüteç altına almaktadır. Ayrıca hikâyemiz, Türk edebiyat tarihinde batılı anlamda yazılmış ilk roman olarak kabul edilmektedir. Talat Bey 19-20 yaşlarında genç bir adamdır. Devlet memurudur. Her gün rutin bir şekilde işe gidip gelirken tesadüfen gördüğü Fitnat Hanım'a aşık olur. Fitnat Hanımın babalığı olan Hacıbaba tütün satmaktadır. Talat Bey, Hacıbaba'nın sattığı tütünlerin farklılığını çok sayıda kişiden duymuştur. Bir gün işe giderken kendi tütüncüsünden vazgeçip Hacıbaba'nın tütünlerini deneme kararı alır. Tütün alırken dükkânın üst katındaki evin cumbasında gördüğü Fitnat'a aşık olur. Fitnat, Hacıbaba'nın evlatlığıdır. Fitnat'ın annesi bebekken ölmüş ve kızını Hacıbaba'ya emanet etmiştir. Emanet olduğu için Hacıbaba onu laftan, sözden korumak, zarar gelmesini engellemek için dışarı dahi çıkarmamıştır. Fitnat okul hayatından sonra eve kapatılmış ve ortamdan Hacıbaba tarafından uzaklaştırılmıştır. Tüm gününü cumbada nakış işleyerek geçirmektedir. Bir gün yine Fitnat Hanım, cumbada nakış işlerken Talat Bey tütün aldığı sırada Fitnat'ı görmüş ve âşık olmuştur.
Bu ilk görüşten sonra Talat her gün gördüğü güzelliği yani Fitnat'ın yüzünü düşünmektedir. Fitnat'ın duyguları da öyle. Fakat eski zamandan yani Tanzimat döneminden bahsediyoruz. Kadınlarla erkekler flört edemiyor, konuşamıyor. Bu durum Talat'ı düşündürmektedir. Nasıl olup da sevgilisiyle görüşebileceğini düşünmeye başlar. Bir gün aklına şöyle bir fikir gelir : Kadın kılığına girer (artık adı Ragıbe Hanımdır) ancak Fitnat'la tanışması için bir şeyi bahane etmesi gerekecektir. Bunun için de en uygun yol Fitnat'ın işlediği nakışlarla ilgilenmektir. Nakış ustasından ders almaya karar verir. Tavsiye edilen bir nakış ustasının yanına kadın kılığına girerek gider. Tesadüfe bakın ki gittiği nakış ustası da Fitnat Hanım ile kendisini tanıştırmayı Talat Bey'e yani Ragıbe Hanım'a teklif eder. Şans rüzgârı Ragıbe Hanımdan yana eser, kısa süre içinde Fitnat Hanım ile tanışır. Ragıbe Hanım, Fitnat Hanımdan nakış öğrenmekte, O da sevgilisine okuma-yazma öğretmektedir. Uzun bir zaman Fitnat, Talat'ı Ragıbe Hanım olarak bilir. Ancak bir gün Hacıbaba (Fitnat'ın babalığı) Fitnat'ı Üsküdar'da köşkü, hizmetçileri, atları olan birine vermeye (Bu beyin adı Ali Bey dir.) karar verir. Ancak Fitnat bunu kendisi için uygun görmez, sürekli zayıflar, hastalanır. Bunun bu şekilde gittiğini ve güzelliğinin kaybolacağını düşünen Hacıbaba kızını Ali Bey'e vermekten vazgeçmiş görünür. Asıl amaç, dalavere yapıp Fitnat'ı bir şekilde Ali Bey'in evine götürmektir. Bir gün yazlığa, sayfiyeye gideceğiz diyerek Fitnat'ı kandırırlar ve Üsküdar'daki köşke götürmek için yola çıkarlar. Yolda Fitnat arkadaki at arabalarında havluların asılı olduğunu görür, anlar ki bu bir düğün göreneğidir, kendisi kandırılmış ve Ali Bey ile evlendirilmiştir. (Eskiden nikâhlarda kadın erkek birbirini görmez her iki taraf da perde arkasından kabul ettiğini bildirirdi, Fitnat'ın yerine perde arkasına bir kız yerleştirmişler ve o kız da kabul ettiğini belirtmiştir, imam kızı görmediğinden bu şekilde nikâh kıyılmış olmaktadır, Fitnat haberi olmadan bu şekilde evlendirilmiş olur.)
Fitnat, Ali Bey'in köşküne dadısı Emine Hanım ile birlikte gelir. Ancak Emine Hanım, köşkün kahyasının isteği üzerine gönlü razı olmasa da Fitnat'ı köşkte bırakır, evine geri döner. Fitnat, Ali Bey'i gördüğü anda onu baba gibi kabul eder ve sever. Ancak Ali Bey, Fitnat'ı sevmiş, hemen kanı kaynamış, onu ölen karısı Zekiye Hanım'a benzetmiştir. Uzun süre Fitnat'ın gönlünü almaya çalışır Ali Bey. Ama bir türlü gerçek karı-koca olamazlar. Fitnat bir gün ağlayarak başka birine âşık olduğunu Ali Bey'i hiçbir zaman koca olarak kabul etmeyeceğini Ali Bey'e yani kocasına anlatır. Bir gün tartışırlarken, Fitnat'ın boynunda asılı duran muska Ali Bey'in elinde kalır. Bu muska, Fitnat'ın annesi tarafından kendisine verilmiş ve 18 yaşını doldurduğunda açılması vasiyet edilmiştir.
Fitnat henüz 16 yaşındadır. Ali Bey, muskayı merak eder açar, görür ki Fitnat onun gerçek kızıdır. Ali Bey, yıllar önce karısı Zekiye'yi kovmuştur, Zekiye meğer o sıralarda hamileymiş. Ancak Ali Bey inanmaz, kendisini suçlar diye de kızının varlığını kocasına haber bile vermemiştir. Zekiye Hanım, sonradan Hacıbaba ile evlenmiştir. Ve kısa bir süre sonra da ölmüştür zaten. Kocası tarafından kovulmuş olmayı kendisine yedirememiş ve de üzülmüş, üzülmüş sonunda hastalanmıştır da. Ve bu hastalık ölümle sonuçlanır. Ali Bey, muskada yazılı olanları okuyunca Fitnat'ın gerçek kızı olduğunu anlar, Fitnat'ın âşık olduğu adamı bulmaya ve onu sevdiği gençle evlendirmeye karar verir. Fitnat'a bunu söylemek için gider ancak odanın kapısı kilitlidir. Kırarak oda kapısını açtığında Fitnat'ın kendisini bıçaklamış olduğunu görür. Doktora haber verilir. Tam o sırada Ragıbe Hanım gelir. (O da sıtma hastalığına tutulmuştur, ancak sevgilisinden mektup alır almaz onu görmek için kadın kılığına girerek köşke, Fitnat'ın evlendikten sonra taşındığı yeni evine, gelmiştir.) Onu öyle görünce bir süre sonra fenalaşıp Talat da yani Ragıbe Hanım da ölür. Doktor geldiğinde ikisi birden ölmüştür, yapılabilecek bir şey kalmaz. Bunun üzerine Ali Bey fenalık geçirir, günden güne deliliğe gider. Çocuklarının mezarını açmak isterken köylüler tarafından yakalanır, köşkteki hizmetkarlar kendisini odaya kapatırlar. Burada delilik geçirerek, günden güne kötüye giderek altı ay içinde ölür.
Romanda Ön Plana Çıkan Karakterler
- Tal'ât: İstanbullu genç bir adam.
- Fitnat: Genç bir kız; üvey babası Hacı Mustafa'nın evinde yaşamaktadır.
- Ali Bey: Orta yaşlı bir İstanbul beyefendisi.
- Saliha Hanım: Talat'ın annesi. Çok genç yaşta çocukluk aşkı Rıfat Bey'le evlenmiştir.
- Hacı Mustafa (Hacıbaba): Fitnat'ın üvey babası. Tütüncüdür, sert bir tabiatı vardır.
- Şerife Kadın: Fitnat Hanım’ın dikiş, nakış hocasıdır.
- Kâmile Hanım: Rıza Bey’nin annesi.
- Fatma Dadı: Talat’ın dadısı.
Dış bağlantılar
- Taaşşuk- ı Tal'at ve Fitnat Roman Özeti
Kaynakça
- ^ . Pamukkale Üniversitesi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü. 15 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Taassuk i Talat ve Fitnat Osmanlica تعشق طلعت و فطنت Tanzimat Edebiyati nin bircok turunde eserler vermis yazarlarindan Semsettin Sami tarafindan kaleme alinmis bir romandir Kasim 1872 den 1873 yazina degin gazetesinde yayinlanmis ilk 1875 te kitap halinde basilmistir Acikli bir ask hikayesini anlatan bu eser Bati edebiyati tarzinda yazilmis ilk Turkce romanlardan biri ve Osmanlica harflerle basilmis ilk romandir Ilk Turkce roman olan Akabi Hikayesi Vartan Pasa tarafindan kaleme alinmis ve 1851 yilinda Ermeni harfleriyle yayimlanmisti Taassuk i Talat ve FitnatSemsettin Sami nin roman turunde ilk Turk romani olan Taassuk i Talat ve Fitnat adli romaninin Ozgur Yayinlari ndan cikan kapagi YazarSemsettin SamiTurRomanYayim1875 Tanzimat romanciliginda kadinlarin toplum icindeki yerlerini belirtme donemin evlilik iliskilerini irdeleme uygunsuz evlenmelerin sorunlarina deginme konulari yaygin olup Taassuk i Talat ve Fitnat ta da bu temalar on plana cikmaktadir Romandaki en belirgin temalar daha sonralari da sikca islenen kadin egitimi ve gormeden evlenmeyle bunun acikli sonuclaridir Kitapta askin ve sevdanin onemi ayrica vurgulanmistir Yazar gormeden evlenmenin aci sonuclarini basit bir teknikle duygusal karakter cozumlemeleriyle yansitir gercekci bir romantizm icerisinde konusma dilini roman anlatimina yansitmaya calisir Romanda diyaloglar onemli bir yer tutar KonusuKitap Talat Bey ile Fitnat Hanim in askini anlatmaktadir Anlatilan olaylar Tanzimat Donemi nde gecmektedir Yazar ayni zamanda o donemin kadin erkek iliskilerinin ne sekilde oldugunu ikili arasinda yasananlarda ayrintili sekilde anlatir Ayni zamanda bu hikaye o donemdeki kadinin ve erkegin toplumdaki yerini buyutec altina almaktadir Ayrica hikayemiz Turk edebiyat tarihinde batili anlamda yazilmis ilk roman olarak kabul edilmektedir Talat Bey 19 20 yaslarinda genc bir adamdir Devlet memurudur Her gun rutin bir sekilde ise gidip gelirken tesadufen gordugu Fitnat Hanim a asik olur Fitnat Hanimin babaligi olan Hacibaba tutun satmaktadir Talat Bey Hacibaba nin sattigi tutunlerin farkliligini cok sayida kisiden duymustur Bir gun ise giderken kendi tutuncusunden vazgecip Hacibaba nin tutunlerini deneme karari alir Tutun alirken dukkanin ust katindaki evin cumbasinda gordugu Fitnat a asik olur Fitnat Hacibaba nin evlatligidir Fitnat in annesi bebekken olmus ve kizini Hacibaba ya emanet etmistir Emanet oldugu icin Hacibaba onu laftan sozden korumak zarar gelmesini engellemek icin disari dahi cikarmamistir Fitnat okul hayatindan sonra eve kapatilmis ve ortamdan Hacibaba tarafindan uzaklastirilmistir Tum gununu cumbada nakis isleyerek gecirmektedir Bir gun yine Fitnat Hanim cumbada nakis islerken Talat Bey tutun aldigi sirada Fitnat i gormus ve asik olmustur Bu ilk gorusten sonra Talat her gun gordugu guzelligi yani Fitnat in yuzunu dusunmektedir Fitnat in duygulari da oyle Fakat eski zamandan yani Tanzimat doneminden bahsediyoruz Kadinlarla erkekler flort edemiyor konusamiyor Bu durum Talat i dusundurmektedir Nasil olup da sevgilisiyle gorusebilecegini dusunmeye baslar Bir gun aklina soyle bir fikir gelir Kadin kiligina girer artik adi Ragibe Hanimdir ancak Fitnat la tanismasi icin bir seyi bahane etmesi gerekecektir Bunun icin de en uygun yol Fitnat in isledigi nakislarla ilgilenmektir Nakis ustasindan ders almaya karar verir Tavsiye edilen bir nakis ustasinin yanina kadin kiligina girerek gider Tesadufe bakin ki gittigi nakis ustasi da Fitnat Hanim ile kendisini tanistirmayi Talat Bey e yani Ragibe Hanim a teklif eder Sans ruzgari Ragibe Hanimdan yana eser kisa sure icinde Fitnat Hanim ile tanisir Ragibe Hanim Fitnat Hanimdan nakis ogrenmekte O da sevgilisine okuma yazma ogretmektedir Uzun bir zaman Fitnat Talat i Ragibe Hanim olarak bilir Ancak bir gun Hacibaba Fitnat in babaligi Fitnat i Uskudar da kosku hizmetcileri atlari olan birine vermeye Bu beyin adi Ali Bey dir karar verir Ancak Fitnat bunu kendisi icin uygun gormez surekli zayiflar hastalanir Bunun bu sekilde gittigini ve guzelliginin kaybolacagini dusunen Hacibaba kizini Ali Bey e vermekten vazgecmis gorunur Asil amac dalavere yapip Fitnat i bir sekilde Ali Bey in evine goturmektir Bir gun yazliga sayfiyeye gidecegiz diyerek Fitnat i kandirirlar ve Uskudar daki koske goturmek icin yola cikarlar Yolda Fitnat arkadaki at arabalarinda havlularin asili oldugunu gorur anlar ki bu bir dugun gorenegidir kendisi kandirilmis ve Ali Bey ile evlendirilmistir Eskiden nikahlarda kadin erkek birbirini gormez her iki taraf da perde arkasindan kabul ettigini bildirirdi Fitnat in yerine perde arkasina bir kiz yerlestirmisler ve o kiz da kabul ettigini belirtmistir imam kizi gormediginden bu sekilde nikah kiyilmis olmaktadir Fitnat haberi olmadan bu sekilde evlendirilmis olur Fitnat Ali Bey in koskune dadisi Emine Hanim ile birlikte gelir Ancak Emine Hanim koskun kahyasinin istegi uzerine gonlu razi olmasa da Fitnat i koskte birakir evine geri doner Fitnat Ali Bey i gordugu anda onu baba gibi kabul eder ve sever Ancak Ali Bey Fitnat i sevmis hemen kani kaynamis onu olen karisi Zekiye Hanim a benzetmistir Uzun sure Fitnat in gonlunu almaya calisir Ali Bey Ama bir turlu gercek kari koca olamazlar Fitnat bir gun aglayarak baska birine asik oldugunu Ali Bey i hicbir zaman koca olarak kabul etmeyecegini Ali Bey e yani kocasina anlatir Bir gun tartisirlarken Fitnat in boynunda asili duran muska Ali Bey in elinde kalir Bu muska Fitnat in annesi tarafindan kendisine verilmis ve 18 yasini doldurdugunda acilmasi vasiyet edilmistir Fitnat henuz 16 yasindadir Ali Bey muskayi merak eder acar gorur ki Fitnat onun gercek kizidir Ali Bey yillar once karisi Zekiye yi kovmustur Zekiye meger o siralarda hamileymis Ancak Ali Bey inanmaz kendisini suclar diye de kizinin varligini kocasina haber bile vermemistir Zekiye Hanim sonradan Hacibaba ile evlenmistir Ve kisa bir sure sonra da olmustur zaten Kocasi tarafindan kovulmus olmayi kendisine yedirememis ve de uzulmus uzulmus sonunda hastalanmistir da Ve bu hastalik olumle sonuclanir Ali Bey muskada yazili olanlari okuyunca Fitnat in gercek kizi oldugunu anlar Fitnat in asik oldugu adami bulmaya ve onu sevdigi gencle evlendirmeye karar verir Fitnat a bunu soylemek icin gider ancak odanin kapisi kilitlidir Kirarak oda kapisini actiginda Fitnat in kendisini bicaklamis oldugunu gorur Doktora haber verilir Tam o sirada Ragibe Hanim gelir O da sitma hastaligina tutulmustur ancak sevgilisinden mektup alir almaz onu gormek icin kadin kiligina girerek koske Fitnat in evlendikten sonra tasindigi yeni evine gelmistir Onu oyle gorunce bir sure sonra fenalasip Talat da yani Ragibe Hanim da olur Doktor geldiginde ikisi birden olmustur yapilabilecek bir sey kalmaz Bunun uzerine Ali Bey fenalik gecirir gunden gune delilige gider Cocuklarinin mezarini acmak isterken koyluler tarafindan yakalanir koskteki hizmetkarlar kendisini odaya kapatirlar Burada delilik gecirerek gunden gune kotuye giderek alti ay icinde olur Romanda On Plana Cikan KarakterlerTal at Istanbullu genc bir adam Fitnat Genc bir kiz uvey babasi Haci Mustafa nin evinde yasamaktadir Ali Bey Orta yasli bir Istanbul beyefendisi Saliha Hanim Talat in annesi Cok genc yasta cocukluk aski Rifat Bey le evlenmistir Haci Mustafa Hacibaba Fitnat in uvey babasi Tutuncudur sert bir tabiati vardir Serife Kadin Fitnat Hanim in dikis nakis hocasidir Kamile Hanim Riza Bey nin annesi Fatma Dadi Talat in dadisi Dis baglantilarTaassuk i Tal at ve Fitnat Roman OzetiKaynakca Pamukkale Universitesi Cagdas Turk Lehceleri ve Edebiyatlari Bolumu 15 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2022