Tabakât-ı Nâsırî (Farsça: طبقات ناصری), adını Nâsırüddin I. Mahmud Şah'dan alan, Minhâc-ı Sirâc Cûzcânî tarafından Farsça olarak yazılan ve 1260 yılında tamamlanan ayrıntılı bir İslam tarihi eseridir. 23 bölümden oluşan ve açık sözlü bir üslupla kaleme alınan bu eserin yazımı için Cûzcânî uzun yıllarını harcamış, hatta verdiği bilgiler için referanslar göstermiştir. Kitabın birkaç bölümü Gurlular'a ayrılmış olsa da, Gazneli Sebük Tegin'in iktidarı ele geçirmesinden önce Gazne'deki seleflerinin tarihini de içermektedir. Cûzcânî Tabakât-ı Nâsırî'yi derlerken günümüze ulaşmayan başka eserlerden de faydalanmıştır. Cûzcânî'nin "Tabakât"ı kaleme alma şekli sonraki yüzyıllarda hanedan tarihi ile ilgili eserlere referans olmuştur.
İçerik
Tabakât-ı Nâsırî'nin yazılış amacı İran ve Orta Asya'da kurulmuş olan Müslüman hanedanlıklarını anlatmaktı. Ancak ilk peygamber'den başlayarak kendi zamanına kadar geçen olayları anlatan bir İslam tarihi eseri oldu. Üslubunun güzelliği ve zengin içeriği sebebiyle yazılan tarih eserleri arasında seçkin bir yere sahiptir. Özellikle Cûzcânî'nin yaşadığı dönemde Hindistan ve Afganistan’da meydana gelen olayları kendi gözlemlerine ve görgü şahitlerin ifadelerine dayanarak yazması Tabakāt-ı Nâṣırî'yi eşsiz bir kaynak yapmaktadır.
Tabakât-ı Nâsırî, 1229-1230 yılları arasında Delhi sultanına karşı Bengal'de gerçekleşen, Halaciler'in isyan ettiğine dair tek kaynaktır.
Bölümler
Bu bölümler sırasıyla,
- Bölüm I: Peygamberler tarihi
- Bölüm II: Râşidîn Halifeliği
- Bölüm III: Emevîler
- Bölüm IV: Abbâsîler
- Bölüm V: İran’da hüküm süren hanedanlar
- Bölüm VI: Tubba‘ ve Yemen hükümdarları
- Bölüm VII: Tâhirîler
- Bölüm VIII: Saffârîler
- Bölüm IX: Sâmânîler
- Bölüm X: Deylemliler (Büveyhîler)
- Bölüm XI: Gazneliler; Sebük Tegin'den Hüsrev Melik'e kadar olan dönemin tarihidir.
- Bölüm XII: Selçuklular
- Bölüm XIII: Atabeylikler; İldenizliler, Salgurlular ve Sencer’den sonra Nîşâbur’da hüküm süren emîrler
- Bölüm XIV: Nimrûz ve Sîstan melikleri
- Bölüm XV: Eyyûbîler
- Bölüm XVI: Harezmşahlar
- Bölüm XVII: Gurlular; İktidara gelişlerinden başlayıp 1215'te Sultan Alâeddin Muhammed Harezmşah ile son bulana kadar olan dönemi anlatır.
- Bölüm XVIII: Gurlular’ın Bâmiyân ve Toharistan kolu
- Bölüm XIX: Gazne’de hüküm süren Gurlular; 'den başlayıp Kutbiddin Aybek'e kadar uzanan dönemin tarihidir.
- Bölüm XX: Delhi Sultanlığı (Muizzîler/Kutbîler); Aybek'ten başlayıp 'nin ilk dört hükümdarının 1236'da İltutmuş tarafından öldürülmelerine kadar olan dönemin tarihidir.
- Bölüm XXI: Delhi Sultanlığı (Şemsîler)
- Bölüm XXII: Delhi Sultanlığı’na tâbi melikler (Şemsîler); 1227'den Vezir Balaban'ın erken dönemine kadar sultanlıktaki saray mensuplarının, generallerin ve eyalet valilerinin biyografik bir bölümüdür.
- Bölüm XXIII: Karahıtay ve Moğol istilâsı; Cengiz Han'dan 1259'a kadar olan halefleri ve Moğolların Müslümanlara karşı işlediği zulümler hakkında derinlemesine bilgi verir.
Notlar
- ^ a b c Bosworth 1963, s. 10-11.
- ^ a b c d e Siddiqi 2010, s. 83.
- ^ a b Mehta 1986, s. 8-9.
- ^ a b . 1 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2023.
- ^ Juzjani, Minhaj-i Siraj (1881). Tabakat-i Nasiri (İngilizce). Gilbert & Rivington.
A General History Of The Muhammadan Dynasties Of Asia Including Hindustan Volume 1, Translated by Major H.G. Raverty
Kaynakça
- Bosworth, C.E. (1963). The Ghaznavids:994-1040. Edinburgh University Press.
- Siddiqi, Iqtidar Husain (2010). Indo-Persian Historiography Up To The Thirteenth Century. Primus Books.
- Mehta, Jaswant Lal (1986). Advanced Study In The History Of Medieval India: (1000-1526). 1. Sterling Publishers.
- Juzjani, Minhaj-i Siraj (1881). Tabakat-i Nasiri (İngilizce). Gilbert & Rivington.
A General History Of The Muhammadan Dynasties Of Asia Including Hindustan Volume 1, Translated by Major H.G. Raverty
Dış bağlantılar
- Tabaqat-i Nasiri of Juzjani, Archive.org'da.
- Minhaj-i-Siraj, Jowzjāni 2 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Iranica online 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'da.
- Tabaqat-i Nasiri 17 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Iranica online 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'da.
- Tabaqat-i-Nasiri 21 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Banglapedia 22 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'da.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tabakat i Nasiri Farsca طبقات ناصری adini Nasiruddin I Mahmud Sah dan alan Minhac i Sirac Cuzcani tarafindan Farsca olarak yazilan ve 1260 yilinda tamamlanan ayrintili bir Islam tarihi eseridir 23 bolumden olusan ve acik sozlu bir uslupla kaleme alinan bu eserin yazimi icin Cuzcani uzun yillarini harcamis hatta verdigi bilgiler icin referanslar gostermistir Kitabin birkac bolumu Gurlular a ayrilmis olsa da Gazneli Sebuk Tegin in iktidari ele gecirmesinden once Gazne deki seleflerinin tarihini de icermektedir Cuzcani Tabakat i Nasiri yi derlerken gunumuze ulasmayan baska eserlerden de faydalanmistir Cuzcani nin Tabakat i kaleme alma sekli sonraki yuzyillarda hanedan tarihi ile ilgili eserlere referans olmustur IcerikTabakat i Nasiri nin yazilis amaci Iran ve Orta Asya da kurulmus olan Musluman hanedanliklarini anlatmakti Ancak ilk peygamber den baslayarak kendi zamanina kadar gecen olaylari anlatan bir Islam tarihi eseri oldu Uslubunun guzelligi ve zengin icerigi sebebiyle yazilan tarih eserleri arasinda seckin bir yere sahiptir Ozellikle Cuzcani nin yasadigi donemde Hindistan ve Afganistan da meydana gelen olaylari kendi gozlemlerine ve gorgu sahitlerin ifadelerine dayanarak yazmasi Tabakat i Naṣiri yi essiz bir kaynak yapmaktadir Tabakat i Nasiri 1229 1230 yillari arasinda Delhi sultanina karsi Bengal de gerceklesen Halaciler in isyan ettigine dair tek kaynaktir BolumlerBu bolumler sirasiyla Bolum I Peygamberler tarihi Bolum II Rasidin Halifeligi Bolum III Emeviler Bolum IV Abbasiler Bolum V Iran da hukum suren hanedanlar Bolum VI Tubba ve Yemen hukumdarlari Bolum VII Tahiriler Bolum VIII Saffariler Bolum IX Samaniler Bolum X Deylemliler Buveyhiler Bolum XI Gazneliler Sebuk Tegin den Husrev Melik e kadar olan donemin tarihidir Bolum XII Selcuklular Bolum XIII Atabeylikler Ildenizliler Salgurlular ve Sencer den sonra Nisabur da hukum suren emirler Bolum XIV Nimruz ve Sistan melikleri Bolum XV Eyyubiler Bolum XVI Harezmsahlar Bolum XVII Gurlular Iktidara gelislerinden baslayip 1215 te Sultan Alaeddin Muhammed Harezmsah ile son bulana kadar olan donemi anlatir Bolum XVIII Gurlular in Bamiyan ve Toharistan kolu Bolum XIX Gazne de hukum suren Gurlular den baslayip Kutbiddin Aybek e kadar uzanan donemin tarihidir Bolum XX Delhi Sultanligi Muizziler Kutbiler Aybek ten baslayip nin ilk dort hukumdarinin 1236 da Iltutmus tarafindan oldurulmelerine kadar olan donemin tarihidir Bolum XXI Delhi Sultanligi Semsiler Bolum XXII Delhi Sultanligi na tabi melikler Semsiler 1227 den Vezir Balaban in erken donemine kadar sultanliktaki saray mensuplarinin generallerin ve eyalet valilerinin biyografik bir bolumudur Bolum XXIII Karahitay ve Mogol istilasi Cengiz Han dan 1259 a kadar olan halefleri ve Mogollarin Muslumanlara karsi isledigi zulumler hakkinda derinlemesine bilgi verir Notlar a b c Bosworth 1963 s 10 11 a b c d e Siddiqi 2010 s 83 a b Mehta 1986 s 8 9 a b 1 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2023 Juzjani Minhaj i Siraj 1881 Tabakat i Nasiri Ingilizce Gilbert amp Rivington A General History Of The Muhammadan Dynasties Of Asia Including Hindustan Volume 1 Translated by Major H G Raverty KaynakcaBosworth C E 1963 The Ghaznavids 994 1040 Edinburgh University Press Siddiqi Iqtidar Husain 2010 Indo Persian Historiography Up To The Thirteenth Century Primus Books Mehta Jaswant Lal 1986 Advanced Study In The History Of Medieval India 1000 1526 1 Sterling Publishers Juzjani Minhaj i Siraj 1881 Tabakat i Nasiri Ingilizce Gilbert amp Rivington A General History Of The Muhammadan Dynasties Of Asia Including Hindustan Volume 1 Translated by Major H G Raverty Dis baglantilarTabaqat i Nasiri of Juzjani Archive org da Minhaj i Siraj Jowzjani 2 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iranica online 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde da Tabaqat i Nasiri 17 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iranica online 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde da Tabaqat i Nasiri 21 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Banglapedia 22 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde da