Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tahsin Kalender (1942, Erkizan, Ahlat, Bitlis - 26 Kasım 2020), Türk taş ustası.
Tahsin Kalender | |
|---|---|
| Doğum | 1942 Erkizan, Ahlat, Bitlis |
| Ölüm | 26 Kasım 2020 |
| Meslek | Kispet ustası |
| Ödüller | 2012 Yaşayan İnsan Hazinesi |
Anadolu Türk mimarisinde kullanılan Ahlat taş ustalığı geleneğinin bir temsilcisidir. Ahlat yöresindeki kümbet tarzına uygun olarak inşa ettiği Abdurrahman Gazi Türbesi en önemli eseridir. 2012'de taş ustalığı yapımı alanında Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri'ne girmiştir.
Hayatı
| “ | Oldum taş ustası çıktım ortaya, | ” |
| — Ahlatlı Tahsin Usta kitabındaki “Tahsin Usta” şiirinden | ||
1928'de Ahlat ilçesinin Erkizan (Ergezen) köyünde doğdu. Babası, Şemsettin Kalender'dir. I. Dünya Savaşı yıllarında ölen amcası Selim, Ahlat'ın eski taş ustalarındandı. Tahsin Kalender, ilkokulu 1939'da tamamladıktan sonra babası ile birlikte rençperlik yaptı. 17 yaşında inşaatlarda çalışmaya başladı. 30 ay askerlik yaptıktan sonra 1948'de terhis oldu ve yaşamını taş işçiliği yaparak sürdürdü.
Mesleğin inceliklerini Mustafa Kara, Mustafa Subaşı ve İhsan Alçiçek adlı ustalardan öğrendi. Konya, Kayseri ve Erzurum gibi önemli Ortaçağ şehirlerini ziyaret etti ve Selçuklu dönemine ait yapılardan etkilendi.Meslek hayatında konut, okul, cami, minare, çeşme, türbe, değirmen, tandır evi, ahır gibi farklı türlerde beş yüzden fazla yapı inşa etti. Marangozluk ve mezar taşı işlemeciliğiyle de uğraştı. "Tahsin Usta" olarak tanındı.
Ahlat’ın Halife Ömer zamanında 641 yılında Müslüman Arap İmparatorluğu tarafından fethi sırasında vurulup can veren Abdurrahman Gazi adlı tarihî şahsiyet için 1974 yılında Ahlat Müftülüğünce yaptırılan türbe, en önemli eserlerindendir. Tamamı Ahlat taşından yapılan Abdurrahman Gazi türbesinde ilçedeki türbe ve kümbetlerde işli Selçuklu dönemine ait motifleri kullanmıştır. Kalender’in ismi, türbenin batı penceresi üzerinde ismi "Amel Tahsin bini Şemsüddin" şeklinde yazılıdır.
Tahsin Kalender, ustalar yetiştirerek sanatını gelecek kuşaklara aktardı. 2004 yılında Geleneksel El Sanatları Vakfı (GESAV) tarafından ödüle layık görüldü. Taş ustalığını 2008'de bıraktı.
Şiirle de uğraşan Kalender’in, 70 kadar şiirini içeren Ahlatlı Tahsin Usta adlı şiir kitabı, 2009'da Ahlat Kültür, Sanat ve Çevre Vakfı tarafından yayımlandı.
Tahsin Kalender, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında 2010'de Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Yaşayan İnsan Hazinesi ilan edildi. 26 Kasım 2020'de öldü.
Ödüller
Kaynakça
- ^ a b c d e Davulcu, Mahmut (15 Temmuz 2015). "Ahlat Yöresi Taş Ustalığı Geleneğinin Somut Olmayan Kültürel Miras Açısından Önemi ve Yapı Ustası Tahsin Kalender". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 3 (7): 48-80. doi:10.33692/avrasyad.509195. ISSN 2147-2610.
- ^ "Tahsin Kalender". Yaşayan Miras ve Kültürel Etkinlikler Genel Müdürlüğü. 14 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
- ^ a b Şener Toktaş, Serdar Adıyaman. "Tahsin usta 65 yıl boyunca Ahlat taşına şekil verdi". Anadolu Ajansı. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
- ^ Serdar Adıyaman. "'Yaşayan İnsan Hazinesi' Tahsin Kalender hayatını kaybetti". Anadolu Ajansı. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2025.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tahsin Kalender 1942 Erkizan Ahlat Bitlis 26 Kasim 2020 Turk tas ustasi Tahsin KalenderDogum1942 Erkizan Ahlat BitlisOlum26 Kasim 2020MeslekKispet ustasiOduller2012 Yasayan Insan Hazinesi Anadolu Turk mimarisinde kullanilan Ahlat tas ustaligi geleneginin bir temsilcisidir Ahlat yoresindeki kumbet tarzina uygun olarak insa ettigi Abdurrahman Gazi Turbesi en onemli eseridir 2012 de tas ustaligi yapimi alaninda Turkiye nin Yasayan Insan Hazineleri Ulusal Envanteri ne girmistir Hayati Oldum tas ustasi ciktim ortaya Girani yaptirdim Hanifi ustaya Ziveledim koseyi vurdum baltaya Himlari doldurdum ciktim sipanaya Ahlatli Tahsin Usta kitabindaki Tahsin Usta siirinden 1928 de Ahlat ilcesinin Erkizan Ergezen koyunde dogdu Babasi Semsettin Kalender dir I Dunya Savasi yillarinda olen amcasi Selim Ahlat in eski tas ustalarindandi Tahsin Kalender ilkokulu 1939 da tamamladiktan sonra babasi ile birlikte rencperlik yapti 17 yasinda insaatlarda calismaya basladi 30 ay askerlik yaptiktan sonra 1948 de terhis oldu ve yasamini tas isciligi yaparak surdurdu Meslegin inceliklerini Mustafa Kara Mustafa Subasi ve Ihsan Alcicek adli ustalardan ogrendi Konya Kayseri ve Erzurum gibi onemli Ortacag sehirlerini ziyaret etti ve Selcuklu donemine ait yapilardan etkilendi Meslek hayatinda konut okul cami minare cesme turbe degirmen tandir evi ahir gibi farkli turlerde bes yuzden fazla yapi insa etti Marangozluk ve mezar tasi islemeciligiyle de ugrasti Tahsin Usta olarak tanindi Ahlat in Halife Omer zamaninda 641 yilinda Musluman Arap Imparatorlugu tarafindan fethi sirasinda vurulup can veren Abdurrahman Gazi adli tarihi sahsiyet icin 1974 yilinda Ahlat Muftulugunce yaptirilan turbe en onemli eserlerindendir Tamami Ahlat tasindan yapilan Abdurrahman Gazi turbesinde ilcedeki turbe ve kumbetlerde isli Selcuklu donemine ait motifleri kullanmistir Kalender in ismi turbenin bati penceresi uzerinde ismi Amel Tahsin bini Semsuddin seklinde yazilidir Tahsin Kalender ustalar yetistirerek sanatini gelecek kusaklara aktardi 2004 yilinda Geleneksel El Sanatlari Vakfi GESAV tarafindan odule layik goruldu Tas ustaligini 2008 de birakti Siirle de ugrasan Kalender in 70 kadar siirini iceren Ahlatli Tahsin Usta adli siir kitabi 2009 da Ahlat Kultur Sanat ve Cevre Vakfi tarafindan yayimlandi Tahsin Kalender UNESCO Somut Olmayan Kulturel Mirasin Korunmasi Sozlesmesi kapsaminda 2010 de Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan Yasayan Insan Hazinesi ilan edildi 26 Kasim 2020 de oldu Oduller2012 Yasayan Insan Hazinesi OduluKaynakca a b c d e Davulcu Mahmut 15 Temmuz 2015 Ahlat Yoresi Tas Ustaligi Geleneginin Somut Olmayan Kulturel Miras Acisindan Onemi ve Yapi Ustasi Tahsin Kalender Avrasya Uluslararasi Arastirmalar Dergisi 3 7 48 80 doi 10 33692 avrasyad 509195 ISSN 2147 2610 Tahsin Kalender Yasayan Miras ve Kulturel Etkinlikler Genel Mudurlugu 14 Subat 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2025 a b Sener Toktas Serdar Adiyaman Tahsin usta 65 yil boyunca Ahlat tasina sekil verdi Anadolu Ajansi 22 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2025 Serdar Adiyaman Yasayan Insan Hazinesi Tahsin Kalender hayatini kaybetti Anadolu Ajansi 27 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2025 Dis baglantilar