Tang Hanedanlığı tarafından tehdit olarak algılanan İllig Kağan'a karşı; Seyanto Hanlığı ile kurulan ittifak ordusuyla Doğu Göktürk Kağanlığı üzerine yönelen askerî seferdir.
Tang Hanedanılığı'nın ikinci hükümdarı olan ve ülkeyi 626-649 tarihleri arasında yöneten Li Şimin, ülkesinin kuzey sınır boylarında büyük bir Doğu Göktürk tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştı. Şimin, hükümdarlığının ilk dönemlerinde, Türk kağanı İllig Kağan'a karşı; ılımlı ve çatışmadan kaçınan politikalar sergilemişti. Ancak, Türk orduları birçok yıl Çin'e seferler düzenleyerek; Tang'ın egemenlik sahasını daraltmıştı. Bu durumda, Çin öncelikle Doğu Göktürklere bağlı olmakla birlikte Doğu Göktürk boyunduruğundan kurtulmak isteyen özerk bir kağanlık olan Seyantolar ile ittifak kurmayı denedi.
Doğu Göktürklere karşı ilk hazırlıklar 629 kışında yapılmaya başlandı. Tümgeneral komutasındaki ittifak ordusu 630'da, Türklere karşı harekete geçti. Li Jing, İllig Kağan'ı yakaladıktan sonra Doğu Göktürk Kağanlığı dağıldı. Bunun ardından, Tang'ın kuzey bölgelerinin denetimi Seyantoların eline geçti. Seyantolara önlem amacıyla, Li Şimin ilk olarak büyük miktardaki Türk kitleleri Tang'ın sınır boylarına yerleştirmeyi tasarladı. Ancak Türk kağanlık soylularından Chieh-she-shuai (Bilinen adıyla Kürşad)'ın Li Şimin'e düzenlediği başarısız suikast girişimi sonrasında; Türklerin yeniden Çin Seddi'nin güneyi ile Gobi Çölü'nün kuzeyi arasında bölgeye yerleştirilmesine karar verilmişti. Böylece Türkler, Tang ile Seyantolar arasında bir tampon bölge görevi görecekti. Bu amaca hizmet etmesi için Tang desteğiyle Li Simo tarafından, Doğu Göktürk Kağanlığı yeniden kurulduysa da; 645'in başlarında Türkler arasında çıkan düşünce ayrılıkları nedeniyle kağanlık yeniden çöktü. Bu olayın ardından Tang, Doğu Göktürk Kağanlığı'nın yeniden kurulması siyasetinden vazgeçti. Kağanlık bakiyesi Türk boylarının sonraları güçlenmesiyle, Li Şimin'in oğlu Gaozong Dönemi'nde Doğu Göktürk Kağanlığı; Tang'a karşı en büyük tehditlerden biri olarak İlteriş Kağan tarafından yeniden kuruldu.
Arka plan
İllig Kağan'ın ölümünden sonra Doğu Göktürk Devleti, Sui Hanedanlığı'nın varisi Tang Hanedanlığı tarafından Çin'e bağımlı bir özerk yapı hâline getirilmiştir. 604-618 arasında hüküm süren Sui hanedanı Yang'ın döneminde, siyasi yapı Yang'ın aleyhine dönmüştür. Yang'dan sonra Sui Hanedanlığı'nın yıkılmasıyla, Tang tahtına oturan birçok hükümdar Doğu Göktürk Kağanlığı'nın düzenlediği akınları durdurmaya çalışarak, ülkedeki asayişi sağlamayı denemiştir. 623'te, Tang hanedanının son büyük rakibi Liu Haita, İmparator Gaozu'nun veliahtdı tarafından öldürülmüştür. Böylece Çin, Tang yönetimi altında yeniden birleşmiştir. İmparator Gaozu'ya sadakatini bildirerek haraç ödeyen Doğu Göktürk Kağanlığı, bu dönemde Tang topraklarına planlı ani baskınlar yapmaya başlamıştır. Böylece Türkler, Çin topraklarında egemenlik iddia etmeye başlamıştır. Bu dönemde Tang içerisindeki taht mücadeleleri devam etmiş, Çin; Türk akınlarını durduramaz duruma gelmiştir. Türk akınlarından bunalan Tang hanedanı, başkent Çangan'ı yakıp, Çangan'ın kuzeybatısında bulunan Henan bölgesinde yenş bir başkent kurmayı planlamıştır. Bu teklif Li Jiancheng, ve Pei Ji tarafından desteklenmiştir. Ancak, Gaozu'nun oğlu Li Şimin tarafından buna şiddetle karşı çıkılmıştır. Li Şimin'in Doğu Göktürkleri yeneceğine dair garanti vermesinin ardından, İmparator Gaozu bu karardan vazgeçmiştir.
626'da Li Şimin, Li Jiancheng ile büyük bir taht mücadelesine girmiştir. Şimin, Li Jiancheng ve destekçisi Li Yuanji'yi pusuya düşürerek 'nda öldürtmüştür. Bu olaydan sonra İmparator Gaozu, Li Şimin'i veliaht prens ilan ederek; onun lehine tahttan çekilmiştir. Şimin, İmparator Taizong adıyla taç giymiştir. Bu olayın bir aydan daha kısa bir süre sonrasında, Türk kağanı İllig Kağan ve yeğeni Tölis, Tang topraklarına büyük bir sefer düzenlemiştir. Bu kez, Türkler tamamıyla başkent Çangan'a yönelmiştir. Bu durum Tang bürokrasisi ve generalleri arasında büyük bir şoka neden olmuştur. Li Şimin, Türklerin Çangan'a girmesine engel olmak için; bizzat İllig Kağan ile görüşerek; Türk subaylarına hediyeler verilmiş; ödenen haraç miktarının artırılmasına karar verilmiştir. Bu anlaşmanın ardından, İllig ve Tölis kuvvetlerini geri döndürmüştür.
Yatışma dönemi
Türklere verilen imtiyazların ardından, Türk-Tang ilişkileri barışçıl bir döneme girdi. Bu dönemde, İllig Kağan'ın ülke yönetiminde gösterdiği zaafiyet ve ülkede kuralların uygulanmasında gösterilen gevşeklik nedeniyle Doğu Göktürkler gittikçe zayıflamaya başladı. Bu dönemde İllig Kağan, devlet işlerinde Çinli bürokrat Çao Deyan (趙德言)'ı kendi vekili olarak atadı. Deyan, İllig'in verdiği idari erki kötüye kullanarak; ülke işlerinin karışmasına neden oldu. İllig, devlet kademelerindeki önemli görevlileri Türklerden ziyade diğer etnik kökenden gelen devlet adamlarına verdi. Sonuç olarak bu, devlet ile halk arasınındaki bağın yabancılaşmasına ve birçok iç isyanın ortaya çıkmasına neden oldu. 627'de; Li Şimin, Göktürklerin bu durumunu görerek Doğu Göktürk Kağanlığı ve Batı Göktürk Kağanlığı'na saldırma planları yapmaya başladı. Görüşünü, baş danışman Şiao Yu ve üvey kardeşi Çangsun Vuji ile istişare etti. Şiao, saldırmak gerektiğini belirtirken; Çangsun, barış içerisindeki ilişkileri ileri sürerek, şu an için Doğu Göktürklerinin saldırı için doğru hedef olmadığını söyledi. Bunun üzerine Li Şimin, bu saldırıdan vazgeçti.
Aynı zamanlarda, Göktürklere bağlı özerk devletçikler olan Uygur Kağanlığı ve Seyanto Hanlığı gibi devletler, gittikçe güçlenmekteydi. İllig, bu devletçikler karşısında güçsüz duruma düşmüş, bunlar üzerindeki egemenliğini kaybetmişti. İllig'in Tölis ile ilişkileri de bozulmaktaydı. Ülkenin doğu boyları olan Kıtaylar ve Sirlerin, bu bölgeleri yağmalamasını önleyemeyen Tölis; İllig tarafından sorumluluğunu yerine getirmemekle suçlanmıştı. Ayrıca, Tölis'in Uygurlar ve Seyantolara karşı aldığı yenilgiler İllig ile yeğeninin arasını iyice açmıştı. Bunun üzerine İllig Kağan yeğeni Tölis'i tutuklattı. Ancak bu uzun sürmedi, birkaç gün sonra onu serbest bıraktı. Tölis'ten yeniden ordusunun başına geçmesini istedi. Tölis ise, serbest kaldıktan sonra İllig Kağan'a tabî olmadığını açıklayarak, 628'te ona karşı ayaklandı. Li Şimin, kan kardeşliği kurduğu Tölis'i korumayı kabul etti. Böylece, Tang; Göktürklerin iç işlerine karışabilecekti.
Tüm bunlar olurken, hâlâ Doğu Göktürklerinin koruması altında olan Çin taht varislerinden Liang Şidu; Tang rejimini bir darbe ile devirme planları yapıyordu. Göktürklerin yaşadığı iç karışıklıklar nedeniyle, İllig Kağan'ın Şidu'ya yardım etmesi imkânsızdı. Bunun sonucunda Li Şimin'in kayın biraderi , Liang'ın karargâhının bulunduğu Şuofang'ı işgal etti. İşgal sırasında Şidu'nun kuzeni Liang Luoren (梁洛仁), Şidu'yu öldürdü. Böylece, Li Şimin'in Çin imoaratorluğu için son büyük rakibi de ortadan kalkmış oldu.
Bu dönemde yaşanan bir diğer olay da, Seyanto boyunun önderliğinde birleşmesiydi. Inan, başlangıçta kendisine teklif edilen kağan unvanını reddetti. Seyantolarda yaşanan bu gelişmeleri öğrenen Li Şimin, general Kiao Şivang (喬師望)'ı Seyanto beyi Inan Kağan ile ittifaklık görüşmeleri yapması için gönderdi. Yapılan görüşmelerde, Tang ile Seyantolar arasında ortaklık anlaşması imzalandı. İllig Kağan bu anlaşmayı duyunca, Tang prensesiyle evlenerek uzun süreli bir barış tesis etmeye çalıştıysa da Li Şimin bunu kabul etmedi. Bunun yerine, Doğu Göktürk Kağanlığı'nın bu zayıf döneminden yararlanarak büyük bir sefer için hazırlıklar yapmaya başladı. Tümgeneral komutasındaki orduya, Çang Gongjin (張公謹) yardımcı sefer komutanı olarak atandı.
Li Jing seferi
Türklere karşı seferber edilen ordunun komutanlığını Li Jing yaptı. General Li Şiji, Vançe ve Çai ise kolorduları yönetti. 630'da, Li Jing'e bağlı güçler, bugün Moğolistan'da bulunan Hohhot kenti yakınlarındaki İllig Kağan'a ait imparatorluk karargâhının yakınında bulunan alana ani bir baskın yapıldı. Jing, ajanlarını İllig'in karargâhına kadar gönderdi. Kağanın çevresindeki kişiler etkin olarak takip edilmeye başlandı. Doğu Göktürklere sığınmış olan Sui hanedanlığı ailesinden Sui imparatoriçesi Şiao ve onun erkek torunu Yang Çengdao ele geçirildi. Böylece Tang hanedanlığı, Türklerin Sui soylularını kullanarak Çin'i tehdit etmesinin de önüne geçmiş oldu. Bu olayların ardından İllig Kağan, Yin Dağları'nın eteklerine kadar çekildi. Şimin'e müzakerelere hazır olduğunu iletti. Şimin'in elçisi Tang Jian (唐儉) ile barış görüşmeleri yapıldı. Çin ordusuna hazırlıksız yakalanan İllig, daha da geri çekilerek Gobi Çölü'nün kuzeyinde kendisine bir ikmal noktası yaratmak istiyordu. Ordu komutanları Li Jing ve Li Şiji, bu görüşmelerin bir oyalama taktiği olduğunu düşünmekteydi. Bu nedenle, bu komutanlara bağlı kolordular birleşerek İllig Kağan'ın karargâhına yürüdü. Yapılan savaşta, İllig Kağan'ın eşi olan Sui prensesi Konçuy İçing öldürüldü. Bunun üzerine İllig, kendine tabî olan beylerden Sünüşçi Tigin'e (Çince: 阿史那蘇尼失Ashina Sunishi) sığındı. Ancak kısa zaman sonra Tang generallerinden Çang Baoşiang (張寶相) tarafından yakalanarak, başkent Çangan'a getirildi. Kağanın esir edilmesinden sonra, Türk boylarının büyük bölümü Tang hâkimiyetini kabul etti. Birtakım boylar, Tang'dan kaçarak Batı Göktürklere, bazılarıysa Seyantolara ve diğer yakın devletlere sığındı.
Ayrıca bakınız
Dipnotlar
- Zizhi Tongjian, c. 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197.
- Baskısı (Ed. Zizhi Tongjian), c. 44, 45, 46, 47.
- , Outlines of the History of the Chinese (中國人史綱), c. 2, ss. 509–512.
- , c. 194, bölüm 1.
- , c. 215, bölüm 1.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tang Hanedanligi tarafindan tehdit olarak algilanan Illig Kagan a karsi Seyanto Hanligi ile kurulan ittifak ordusuyla Dogu Gokturk Kaganligi uzerine yonelen askeri seferdir Tang hanedanliginin 629 630 yillarinda Dogu GokTurk Kaganligi na karsi Bohai Korfezi uzerinden yaptigi seferi tasvir eden harita Tang Hanedaniligi nin ikinci hukumdari olan ve ulkeyi 626 649 tarihleri arasinda yoneten Li Simin ulkesinin kuzey sinir boylarinda buyuk bir Dogu Gokturk tehlikesiyle karsi karsiya kalmisti Simin hukumdarliginin ilk donemlerinde Turk kagani Illig Kagan a karsi ilimli ve catismadan kacinan politikalar sergilemisti Ancak Turk ordulari bircok yil Cin e seferler duzenleyerek Tang in egemenlik sahasini daraltmisti Bu durumda Cin oncelikle Dogu Gokturklere bagli olmakla birlikte Dogu Gokturk boyundurugundan kurtulmak isteyen ozerk bir kaganlik olan Seyantolar ile ittifak kurmayi denedi Dogu Gokturklere karsi ilk hazirliklar 629 kisinda yapilmaya baslandi Tumgeneral komutasindaki ittifak ordusu 630 da Turklere karsi harekete gecti Li Jing Illig Kagan i yakaladiktan sonra Dogu Gokturk Kaganligi dagildi Bunun ardindan Tang in kuzey bolgelerinin denetimi Seyantolarin eline gecti Seyantolara onlem amaciyla Li Simin ilk olarak buyuk miktardaki Turk kitleleri Tang in sinir boylarina yerlestirmeyi tasarladi Ancak Turk kaganlik soylularindan Chieh she shuai Bilinen adiyla Kursad in Li Simin e duzenledigi basarisiz suikast girisimi sonrasinda Turklerin yeniden Cin Seddi nin guneyi ile Gobi Colu nun kuzeyi arasinda bolgeye yerlestirilmesine karar verilmisti Boylece Turkler Tang ile Seyantolar arasinda bir tampon bolge gorevi gorecekti Bu amaca hizmet etmesi icin Tang destegiyle Li Simo tarafindan Dogu Gokturk Kaganligi yeniden kurulduysa da 645 in baslarinda Turkler arasinda cikan dusunce ayriliklari nedeniyle kaganlik yeniden coktu Bu olayin ardindan Tang Dogu Gokturk Kaganligi nin yeniden kurulmasi siyasetinden vazgecti Kaganlik bakiyesi Turk boylarinin sonralari guclenmesiyle Li Simin in oglu Gaozong Donemi nde Dogu Gokturk Kaganligi Tang a karsi en buyuk tehditlerden biri olarak Ilteris Kagan tarafindan yeniden kuruldu Arka planIllig Kagan in olumunden sonra Dogu Gokturk Devleti Sui Hanedanligi nin varisi Tang Hanedanligi tarafindan Cin e bagimli bir ozerk yapi haline getirilmistir 604 618 arasinda hukum suren Sui hanedani Yang in doneminde siyasi yapi Yang in aleyhine donmustur Yang dan sonra Sui Hanedanligi nin yikilmasiyla Tang tahtina oturan bircok hukumdar Dogu Gokturk Kaganligi nin duzenledigi akinlari durdurmaya calisarak ulkedeki asayisi saglamayi denemistir 623 te Tang hanedaninin son buyuk rakibi Liu Haita Imparator Gaozu nun veliahtdi tarafindan oldurulmustur Boylece Cin Tang yonetimi altinda yeniden birlesmistir Imparator Gaozu ya sadakatini bildirerek harac odeyen Dogu Gokturk Kaganligi bu donemde Tang topraklarina planli ani baskinlar yapmaya baslamistir Boylece Turkler Cin topraklarinda egemenlik iddia etmeye baslamistir Bu donemde Tang icerisindeki taht mucadeleleri devam etmis Cin Turk akinlarini durduramaz duruma gelmistir Turk akinlarindan bunalan Tang hanedani baskent Cangan i yakip Cangan in kuzeybatisinda bulunan Henan bolgesinde yens bir baskent kurmayi planlamistir Bu teklif Li Jiancheng ve Pei Ji tarafindan desteklenmistir Ancak Gaozu nun oglu Li Simin tarafindan buna siddetle karsi cikilmistir Li Simin in Dogu Gokturkleri yenecegine dair garanti vermesinin ardindan Imparator Gaozu bu karardan vazgecmistir 626 da Li Simin Li Jiancheng ile buyuk bir taht mucadelesine girmistir Simin Li Jiancheng ve destekcisi Li Yuanji yi pusuya dusurerek nda oldurtmustur Bu olaydan sonra Imparator Gaozu Li Simin i veliaht prens ilan ederek onun lehine tahttan cekilmistir Simin Imparator Taizong adiyla tac giymistir Bu olayin bir aydan daha kisa bir sure sonrasinda Turk kagani Illig Kagan ve yegeni Tolis Tang topraklarina buyuk bir sefer duzenlemistir Bu kez Turkler tamamiyla baskent Cangan a yonelmistir Bu durum Tang burokrasisi ve generalleri arasinda buyuk bir soka neden olmustur Li Simin Turklerin Cangan a girmesine engel olmak icin bizzat Illig Kagan ile goruserek Turk subaylarina hediyeler verilmis odenen harac miktarinin artirilmasina karar verilmistir Bu anlasmanin ardindan Illig ve Tolis kuvvetlerini geri dondurmustur Yatisma donemiTurklere verilen imtiyazlarin ardindan Turk Tang iliskileri bariscil bir doneme girdi Bu donemde Illig Kagan in ulke yonetiminde gosterdigi zaafiyet ve ulkede kurallarin uygulanmasinda gosterilen gevseklik nedeniyle Dogu Gokturkler gittikce zayiflamaya basladi Bu donemde Illig Kagan devlet islerinde Cinli burokrat Cao Deyan 趙德言 i kendi vekili olarak atadi Deyan Illig in verdigi idari erki kotuye kullanarak ulke islerinin karismasina neden oldu Illig devlet kademelerindeki onemli gorevlileri Turklerden ziyade diger etnik kokenden gelen devlet adamlarina verdi Sonuc olarak bu devlet ile halk arasinindaki bagin yabancilasmasina ve bircok ic isyanin ortaya cikmasina neden oldu 627 de Li Simin Gokturklerin bu durumunu gorerek Dogu Gokturk Kaganligi ve Bati Gokturk Kaganligi na saldirma planlari yapmaya basladi Gorusunu bas danisman Siao Yu ve uvey kardesi Cangsun Vuji ile istisare etti Siao saldirmak gerektigini belirtirken Cangsun baris icerisindeki iliskileri ileri surerek su an icin Dogu Gokturklerinin saldiri icin dogru hedef olmadigini soyledi Bunun uzerine Li Simin bu saldiridan vazgecti Ayni zamanlarda Gokturklere bagli ozerk devletcikler olan Uygur Kaganligi ve Seyanto Hanligi gibi devletler gittikce guclenmekteydi Illig bu devletcikler karsisinda gucsuz duruma dusmus bunlar uzerindeki egemenligini kaybetmisti Illig in Tolis ile iliskileri de bozulmaktaydi Ulkenin dogu boylari olan Kitaylar ve Sirlerin bu bolgeleri yagmalamasini onleyemeyen Tolis Illig tarafindan sorumlulugunu yerine getirmemekle suclanmisti Ayrica Tolis in Uygurlar ve Seyantolara karsi aldigi yenilgiler Illig ile yegeninin arasini iyice acmisti Bunun uzerine Illig Kagan yegeni Tolis i tutuklatti Ancak bu uzun surmedi birkac gun sonra onu serbest birakti Tolis ten yeniden ordusunun basina gecmesini istedi Tolis ise serbest kaldiktan sonra Illig Kagan a tabi olmadigini aciklayarak 628 te ona karsi ayaklandi Li Simin kan kardesligi kurdugu Tolis i korumayi kabul etti Boylece Tang Gokturklerin ic islerine karisabilecekti Tum bunlar olurken hala Dogu Gokturklerinin korumasi altinda olan Cin taht varislerinden Liang Sidu Tang rejimini bir darbe ile devirme planlari yapiyordu Gokturklerin yasadigi ic karisikliklar nedeniyle Illig Kagan in Sidu ya yardim etmesi imkansizdi Bunun sonucunda Li Simin in kayin biraderi Liang in karargahinin bulundugu Suofang i isgal etti Isgal sirasinda Sidu nun kuzeni Liang Luoren 梁洛仁 Sidu yu oldurdu Boylece Li Simin in Cin imoaratorlugu icin son buyuk rakibi de ortadan kalkmis oldu Bu donemde yasanan bir diger olay da Seyanto boyunun onderliginde birlesmesiydi Inan baslangicta kendisine teklif edilen kagan unvanini reddetti Seyantolarda yasanan bu gelismeleri ogrenen Li Simin general Kiao Sivang 喬師望 i Seyanto beyi Inan Kagan ile ittifaklik gorusmeleri yapmasi icin gonderdi Yapilan gorusmelerde Tang ile Seyantolar arasinda ortaklik anlasmasi imzalandi Illig Kagan bu anlasmayi duyunca Tang prensesiyle evlenerek uzun sureli bir baris tesis etmeye calistiysa da Li Simin bunu kabul etmedi Bunun yerine Dogu Gokturk Kaganligi nin bu zayif doneminden yararlanarak buyuk bir sefer icin hazirliklar yapmaya basladi Tumgeneral komutasindaki orduya Cang Gongjin 張公謹 yardimci sefer komutani olarak atandi Li Jing seferiTurklere karsi seferber edilen ordunun komutanligini Li Jing yapti General Li Siji Vance ve Cai ise kolordulari yonetti 630 da Li Jing e bagli gucler bugun Mogolistan da bulunan Hohhot kenti yakinlarindaki Illig Kagan a ait imparatorluk karargahinin yakininda bulunan alana ani bir baskin yapildi Jing ajanlarini Illig in karargahina kadar gonderdi Kaganin cevresindeki kisiler etkin olarak takip edilmeye baslandi Dogu Gokturklere siginmis olan Sui hanedanligi ailesinden Sui imparatoricesi Siao ve onun erkek torunu Yang Cengdao ele gecirildi Boylece Tang hanedanligi Turklerin Sui soylularini kullanarak Cin i tehdit etmesinin de onune gecmis oldu Bu olaylarin ardindan Illig Kagan Yin Daglari nin eteklerine kadar cekildi Simin e muzakerelere hazir oldugunu iletti Simin in elcisi Tang Jian 唐儉 ile baris gorusmeleri yapildi Cin ordusuna hazirliksiz yakalanan Illig daha da geri cekilerek Gobi Colu nun kuzeyinde kendisine bir ikmal noktasi yaratmak istiyordu Ordu komutanlari Li Jing ve Li Siji bu gorusmelerin bir oyalama taktigi oldugunu dusunmekteydi Bu nedenle bu komutanlara bagli kolordular birleserek Illig Kagan in karargahina yurudu Yapilan savasta Illig Kagan in esi olan Sui prensesi Koncuy Icing olduruldu Bunun uzerine Illig kendine tabi olan beylerden Sunusci Tigin e Cince 阿史那蘇尼失Ashina Sunishi sigindi Ancak kisa zaman sonra Tang generallerinden Cang Baosiang 張寶相 tarafindan yakalanarak baskent Cangan a getirildi Kaganin esir edilmesinden sonra Turk boylarinin buyuk bolumu Tang hakimiyetini kabul etti Birtakim boylar Tang dan kacarak Bati Gokturklere bazilariysa Seyantolara ve diger yakin devletlere sigindi Ayrica bakinizTang in Bati Turklerine Seferi Tang Ordusunda TurklerDipnotlarZizhi Tongjian c 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 Baskisi Ed Zizhi Tongjian c 44 45 46 47 Outlines of the History of the Chinese 中國人史綱 c 2 ss 509 512 c 194 bolum 1 c 215 bolum 1