Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tanzot Kilisesi, Tandzoti Kilisesi (Gürcüce: ტანძოთის ეკლესია) olarak da bilinir, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Tanzot olan Aydınköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesiydi. 19. yüzyılda bu yapı yıkılmış, yerinde cami inşa edilmiştir.
 Tanzoti Kilisesi'ne ait ve üzerinde Gürcüce uzun yazının bulunduğu taş. Fotoğraf: Nikolay Marr, 1904. | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Aydınköy, Ardanuç |
| Koordinatlar | 41°02′36″K 42°05′40″D / 41.04333°K 42.09444°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkılmış |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 14. yüzyıl |
Tarihçe
Tanzot köyünün yer aldığı Klarceti, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı topraklarını oluşturan bölgelerden biriydi. Eski kaynaklarda Shulovani / Shlobani'nin (სხულოვანი / სხლობანი) olarak geçen ve "armutlu" anlamına gelen yerleşimin adının Ermeniceye çevrilmesiyle Tanzot'un ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Hemen sonrasında Osmanlı idaresinin oluşturduğu Ardanuç livasına bağlı Ardanuç nahiyesine bağlanan köyde 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre 84 haneden oluşuyordu. Bu süre içinde 7 hane Müslüman olmuştu. Tanzot Kilisesi'nin bu köyün kilisesi olduğu, 1312 yılında inşa edildiği Gürcüce yazıtından bilinmektedir.. Köy halkının zaman içinde Müslüman olmasıyla cemaatini ve işlevini yitirmiş olan kilise 19. yüzyılda da yıkılmıştır.
Kalıntılar
Tanzot Kilisesi yıkıldığı için hakkında ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır. Kilisenin taşlarının 1843 yışında inşa edilmiş Tanzot Ermeni Kilisesi ile Gürcü kilisenin yerinde inşa edilen camide kullanıldığı anlaşılmaktadır. Nitekim Tanzot Kilisesi'ne ait ve üzerinde Gürcüce yazılar bulunan iki taş Nikolay Marr tarafından tespit edilmiş ve fotoğraflanmıştır. Birinci taştaki Gürcüce yazıt Marr tarafından „ქ. აღეშენა წ ̃ჲ ესე ეკლესიაჲ ზ ̃ა / წ ̃ისა ქ ̃წლისა ქ ̃ეს მოწამისა მარინა ̃ისა ქ ̃რო / ნიკონსა ფ ̃ ლ ̃ა რ ̃ა [1312 ქრისტეს აქეთ] მხ ̃ბითა მისითა მოგ ̃ცეს მტ ̃ებჲ / ცდვათ ̃ჲ რ ̃ ა ̃ქს კადნიერ ̃ბჲ ქ ̃ს მოწმ ̃ეს მარინა შე / იწრ ̃ე მცირე ესე სამს ̃ხრი კალმ ̃ხელისა საიმდავლის [გ ̃ნ და] / თამარისგ ̃ნ და შვილთა მ ̃თთა გ ̃ი და ი ̃ე და სჳმბ ̃ტისგ ̃ნ“ şeklinde okunmuştur. Marr'ın 1904 yılında verdiği bilgiye göre, üzerinde altı satır Gürcüce yazının yer aldığı yeşilimsi taşın uzunluğu 1 arşın yaklaşık 11 karış, yüksekliği ise 13 karıştı. Taş caminin doğu duvarında ve pencerenin altında yer alıyordu. Daha kısa yazının yer aldığı ikinci taş daha küçüktü. Uzunluğu 9 karış, yüksekliği yaklaşık 9 karıştı. Yazı beş kıs satırdan oluşuyordu. Bazı harfler harcın altında kalmıştır. Caminin aynı duvarında yeşilimsi üç adet taş daha bulunuyordu. Fakat bu taşların yüzeyi perdahlanmıştı. Köylülerin verdiği bilgiye göre bu taşlardan birinde kabartma haç bulunuyordu. Batı duvarında da benzer üç-dört adet taş vardı.
Kaynakça
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 102. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "İvane Cavahişvili, Bütün Eserleri (თხზულებანი), II. cilt, Tiflis, 1983, s. 62" (PDF). 14 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Darecan Kirtadze, Manana Kvetenadze - Osmanlı Defterlerine Göre Mesheti (მესხეთი ოსმალური დავთრების მიხედვით), , Tiflis, 2021, s. 692. 28 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Niko Mari, Klarceti ve Şavşeti Gezi Günlükleri (შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები), Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 267-268. 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tanzot Kilisesi Tandzoti Kilisesi Gurcuce ტანძოთის ეკლესია olarak da bilinir tarihsel Klarceti bolgesinde gunumuzde Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli ve eski adi Tanzot olan Aydinkoy de Orta Cag dan kalma Gurcu kilisesiydi 19 yuzyilda bu yapi yikilmis yerinde cami insa edilmistir Tanzot Gurcu Ortodoks KilisesiTanzoti Kilisesi ne ait ve uzerinde Gurcuce uzun yazinin bulundugu tas Fotograf Nikolay Marr 1904 Temel bilgilerKonumAydinkoy ArdanucKoordinatlar41 02 36 K 42 05 40 D 41 04333 K 42 09444 D 41 04333 42 09444InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmisMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma14 yuzyilTarihceTanzot koyunun yer aldigi Klarceti Orta Cag da Gurcistan in guneybati topraklarini olusturan bolgelerden biriydi Eski kaynaklarda Shulovani Shlobani nin სხულოვანი სხლობანი olarak gecen ve armutlu anlamina gelen yerlesimin adinin Ermeniceye cevrilmesiyle Tanzot un ortaya ciktigi tahmin edilmektedir Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirmistir Hemen sonrasinda Osmanli idaresinin olusturdugu Ardanuc livasina bagli Ardanuc nahiyesine baglanan koyde 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterine gore 84 haneden olusuyordu Bu sure icinde 7 hane Musluman olmustu Tanzot Kilisesi nin bu koyun kilisesi oldugu 1312 yilinda insa edildigi Gurcuce yazitindan bilinmektedir Koy halkinin zaman icinde Musluman olmasiyla cemaatini ve islevini yitirmis olan kilise 19 yuzyilda da yikilmistir KalintilarTanzot Kilisesi ne ait ve Gurcuce kisa yazinin yer aldigi tas Fotograf Nikolay Marr 1904 Tanzot Kilisesi yikildigi icin hakkinda ayrintili bilgi bulunmamaktadir Kilisenin taslarinin 1843 yisinda insa edilmis Tanzot Ermeni Kilisesi ile Gurcu kilisenin yerinde insa edilen camide kullanildigi anlasilmaktadir Nitekim Tanzot Kilisesi ne ait ve uzerinde Gurcuce yazilar bulunan iki tas Nikolay Marr tarafindan tespit edilmis ve fotograflanmistir Birinci tastaki Gurcuce yazit Marr tarafindan ქ აღეშენა წ ჲ ესე ეკლესიაჲ ზ ა წ ისა ქ წლისა ქ ეს მოწამისა მარინა ისა ქ რო ნიკონსა ფ ლ ა რ ა 1312 ქრისტეს აქეთ მხ ბითა მისითა მოგ ცეს მტ ებჲ ცდვათ ჲ რ ა ქს კადნიერ ბჲ ქ ს მოწმ ეს მარინა შე იწრ ე მცირე ესე სამს ხრი კალმ ხელისა საიმდავლის გ ნ და თამარისგ ნ და შვილთა მ თთა გ ი და ი ე და სჳმბ ტისგ ნ seklinde okunmustur Marr in 1904 yilinda verdigi bilgiye gore uzerinde alti satir Gurcuce yazinin yer aldigi yesilimsi tasin uzunlugu 1 arsin yaklasik 11 karis yuksekligi ise 13 karisti Tas caminin dogu duvarinda ve pencerenin altinda yer aliyordu Daha kisa yazinin yer aldigi ikinci tas daha kucuktu Uzunlugu 9 karis yuksekligi yaklasik 9 karisti Yazi bes kis satirdan olusuyordu Bazi harfler harcin altinda kalmistir Caminin ayni duvarinda yesilimsi uc adet tas daha bulunuyordu Fakat bu taslarin yuzeyi perdahlanmisti Koylulerin verdigi bilgiye gore bu taslardan birinde kabartma hac bulunuyordu Bati duvarinda da benzer uc dort adet tas vardi Kaynakca a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 102 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Ivane Cavahisvili Butun Eserleri თხზულებანი II cilt Tiflis 1983 s 62 PDF 14 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Ekim 2023 Dali Nikolaisvili Davit Sartania Avtandil Ucmacuridze Darecan Kirtadze Manana Kvetenadze Osmanli Defterlerine Gore Mesheti მესხეთი ოსმალური დავთრების მიხედვით Tiflis 2021 s 692 28 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 26 996 7 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Niko Mari Klarceti ve Savseti Gezi Gunlukleri შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები Batum 2015 Birinci basim 1911 Petersburg Rusca s 267 268 9 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 434 11 2