Tarihî Asansör, İzmir'de bulunan tarihsel bir yapıdır.
Dario Moreno Sokağı'ndan Tarihî Asansör'ün görünümü | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Konum | Turgut Reis Mah., Konak, İzmir |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 38°24′32″K 27°07′03″D / 38.40889°K 27.11750°D |
Rakım | 2 m (7 ft) |
Tamamlanma | 1907 |
Sahip | İzmir Büyükşehir Belediyesi (1983 - günümüz) |
Yükseklik | 58 m |
Turgut Reis Mahallesi'nde, biri diğerinden 58 m yüksekte olan Mithatpaşa Caddesi ile, Şehit Nihatbey Caddesi'nin arasında işleyen iki asansörü barındıran asansör kulesidir. 1907 yılında Musevi iş insanı "Nesim Levi (Bayraklıoğlu)" tarafından yaptırılan asansör, birinden diğerine 155 basamakla ulaşılan iki semt arasında hızlı ve kolay ulaşım sağlama amacıyla yaptırılmıştır. Günümüzde İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından eğlence, kültür ve dinlenme mekanı olarak kullanılır; kentin önemli bir turistik durağıdır.
Tarihçe
İzmir'in Karataş bölgesi tarih boyunca taş ocağı olarak kullanıldığından, sahil şeridi (bugünkü Mithatpaşa Caddesi) ile yukarıdaki Halil Rıfat Paşa semti uçurumlarla birbirinden ayrılmıştı. İki semt arasına Türklerin “Karataş Merdivenleri”, yukarıdaki semte yerleşen Yahudilerin “Devidasların Merdiveni” adını verdikleri merdivenler yapıldı. Merdivenlerin üst kısmındaki Devidas ailesinin evi, aşağıdaki en büyük evde ise Nesim Levi (Bayraklıoğlu) adlı tüccarın evi bulunuyordu. Baba Devidas'ın bir gün merdivenlerde düşüp ayağını kırmasından sonra dostu Nesim Levi'nin Avrupa şehirlerinde gördüklerine benzer bir asansör yapma fikrini geliştirdiği anlatılır. Asansör kulesi Marsilya'dan getirtilen tuğlalar ile yapıldı. İnşaatı 1907'de tamamlandı. 1942 yılında satılıncaya kadar geliri Karataş Musevi Hastanesi'nin giderlerini karşılamakta kullanılıyordu.
Asansör giriş kapısının üzerinde, İbranice yazının yanı sıra Fransızca "Ascenseur Construit Par Mon. Nissim Levy 1907'" yazılı kitabe bulunmaktadır. Asansör kulesi, taş yapı temeli üzerine tuğla örülü olup asansörün taş yapı bölümünün ardından balkona kadar iki kademede ufalarak devam eden tuğla döşemeleri, Marsilya'dan getirilmiştir. Asansörün varış noktasında, demir konsollar ile taşınan ve dökme demir korkulukları çeşitli motiflerle süslenmiş ahşap bir balkon bulunur.
Uzun yıllar Jozef Palambo tarafından işletildi. 1942 yılında el değiştiren asansör, işleticilerin iş bırakması, ölmesi gibi nedenlerle bir süre kapalı kaldıktan sonra 1983'te İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne aynı amaçla kullanılmak şartıyla bağışlandı. 1985 yılında Burhan Özfatura'nın belediye başkanlığı döneminde restore edildi. 1985’teki restorasyondan önce kuledeki asansörlerden biri buharla, diğeri elektrikle çalışırdı. 1985'te, asansörlerin her ikisi de elektrikle çalışacak şekilde düzenlenmiştir. Yüksel Çakmur döneminde Dario Moreno Sokağı'ndaki sokakla sınırlı restorasyonla birlikte bir tadilat daha geçirmiş ve 20 Haziran 1993'te hizmete açılmıştır.
Yapının sahipleri sırasıyla Nesim Levi Bayraklıoğlu (yapının banisi), Şerif Remzi Reyent (1942'te satın aldı), Ayla Ökmen ve İzmir Büyükşehir Belediyesi (1983'ten beri) olmuştur.
Günümüzde asansör çalışır durumda olup üst katı ise kafeterya ve küçük bir seyir balkonu ile hizmet vermektedir. Asansöre, halk arasında “Asansör Çıkmaz Sokağı” olarak bilinen, resmi adı “Dario Moreno” olan sokaktan ulaşılmaktadır. Kule, taş olan iki bölümden sonra tuğla olarak yükselir. Yapının Şehit Nihatbey Caddesi'ne ulaştığı yerde demir konsollar üzerinde taşınan ahşap bir balkon bulunur. Bu balkondan İzmir şehri kuşbakışı izlenebilmektedir.
Resimler
- Asansör'ün üst girişi ve küçük seyir balkonu
- Aşağıdan görünümü
- Asansör'ün alt girişi
- Asansörün üst kısmından İzmir manzarası
- Asansörün bulunduğu sokaktan bir görünüm.
- Zeminden görünüm
- Şehit Nihatbey Caddesi'nden görünüm
- Asansör'den İzmir Körfezi ve Konak Meydanı manzarası
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b (PDF). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2012.
- ^ a b Ebru Küçük, “Tarihi asansör”le geçmişe yolculuk, Livingtourism.com sitesi, Erişim tarihi:28.01.2012
- ^ Tarihi Asansör, Izmirtavsiye.com sitesi, Erişim tarihi:28.01.2012[]
- ^ "İzmir'in Asansör'ü". 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2016.
- ^ "Dünyada sayılı Türkiye'de tek!". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2016.
- ^ "Asansör ağlamasın". 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2016.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Tarihî Asansör ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Asansör ve burada bulunan restaurant hakkında bir yazı 2 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tarihi Asansor Izmir de bulunan tarihsel bir yapidir Tarihi AsansorDario Moreno Sokagi ndan Tarihi Asansor un gorunumuGenel bilgilerKonumTurgut Reis Mah Konak IzmirUlkeTurkiyeKoordinatlar38 24 32 K 27 07 03 D 38 40889 K 27 11750 D 38 40889 27 11750Rakim2 m 7 ft Tamamlanma1907SahipIzmir Buyuksehir Belediyesi 1983 gunumuz Yukseklik58 mTarihi Asansor ve ardinda Karatas semti 2008 Turgut Reis Mahallesi nde biri digerinden 58 m yuksekte olan Mithatpasa Caddesi ile Sehit Nihatbey Caddesi nin arasinda isleyen iki asansoru barindiran asansor kulesidir 1907 yilinda Musevi is insani Nesim Levi Bayraklioglu tarafindan yaptirilan asansor birinden digerine 155 basamakla ulasilan iki semt arasinda hizli ve kolay ulasim saglama amaciyla yaptirilmistir Gunumuzde Izmir Buyuksehir Belediyesi tarafindan eglence kultur ve dinlenme mekani olarak kullanilir kentin onemli bir turistik duragidir TarihceIzmir in Karatas bolgesi tarih boyunca tas ocagi olarak kullanildigindan sahil seridi bugunku Mithatpasa Caddesi ile yukaridaki Halil Rifat Pasa semti ucurumlarla birbirinden ayrilmisti Iki semt arasina Turklerin Karatas Merdivenleri yukaridaki semte yerlesen Yahudilerin Devidaslarin Merdiveni adini verdikleri merdivenler yapildi Merdivenlerin ust kismindaki Devidas ailesinin evi asagidaki en buyuk evde ise Nesim Levi Bayraklioglu adli tuccarin evi bulunuyordu Baba Devidas in bir gun merdivenlerde dusup ayagini kirmasindan sonra dostu Nesim Levi nin Avrupa sehirlerinde gorduklerine benzer bir asansor yapma fikrini gelistirdigi anlatilir Asansor kulesi Marsilya dan getirtilen tuglalar ile yapildi Insaati 1907 de tamamlandi 1942 yilinda satilincaya kadar geliri Karatas Musevi Hastanesi nin giderlerini karsilamakta kullaniliyordu Asansor giris kapisinin uzerinde Ibranice yazinin yani sira Fransizca Ascenseur Construit Par Mon Nissim Levy 1907 yazili kitabe bulunmaktadir Asansor kulesi tas yapi temeli uzerine tugla orulu olup asansorun tas yapi bolumunun ardindan balkona kadar iki kademede ufalarak devam eden tugla dosemeleri Marsilya dan getirilmistir Asansorun varis noktasinda demir konsollar ile tasinan ve dokme demir korkuluklari cesitli motiflerle suslenmis ahsap bir balkon bulunur Uzun yillar Jozef Palambo tarafindan isletildi 1942 yilinda el degistiren asansor isleticilerin is birakmasi olmesi gibi nedenlerle bir sure kapali kaldiktan sonra 1983 te Izmir Buyuksehir Belediyesi ne ayni amacla kullanilmak sartiyla bagislandi 1985 yilinda Burhan Ozfatura nin belediye baskanligi doneminde restore edildi 1985 teki restorasyondan once kuledeki asansorlerden biri buharla digeri elektrikle calisirdi 1985 te asansorlerin her ikisi de elektrikle calisacak sekilde duzenlenmistir Yuksel Cakmur doneminde Dario Moreno Sokagi ndaki sokakla sinirli restorasyonla birlikte bir tadilat daha gecirmis ve 20 Haziran 1993 te hizmete acilmistir Yapinin sahipleri sirasiyla Nesim Levi Bayraklioglu yapinin banisi Serif Remzi Reyent 1942 te satin aldi Ayla Okmen ve Izmir Buyuksehir Belediyesi 1983 ten beri olmustur Gunumuzde asansor calisir durumda olup ust kati ise kafeterya ve kucuk bir seyir balkonu ile hizmet vermektedir Asansore halk arasinda Asansor Cikmaz Sokagi olarak bilinen resmi adi Dario Moreno olan sokaktan ulasilmaktadir Kule tas olan iki bolumden sonra tugla olarak yukselir Yapinin Sehit Nihatbey Caddesi ne ulastigi yerde demir konsollar uzerinde tasinan ahsap bir balkon bulunur Bu balkondan Izmir sehri kusbakisi izlenebilmektedir ResimlerAsansor un ust girisi ve kucuk seyir balkonu Asagidan gorunumu Asansor un alt girisi Asansorun ust kismindan Izmir manzarasi Asansorun bulundugu sokaktan bir gorunum Zeminden gorunum Sehit Nihatbey Caddesi nden gorunum Asansor den Izmir Korfezi ve Konak Meydani manzarasiAyrica bakinizSanta Justa Asansoru Dario MorenoKaynakca a b PDF 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2012 a b Ebru Kucuk Tarihi asansor le gecmise yolculuk Livingtourism com sitesi Erisim tarihi 28 01 2012 Tarihi Asansor Izmirtavsiye com sitesi Erisim tarihi 28 01 2012 olu kirik baglanti Izmir in Asansor u 14 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2016 Dunyada sayili Turkiye de tek 10 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2016 Asansor aglamasin 2 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2016 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Tarihi Asansor ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Asansor ve burada bulunan restaurant hakkinda bir yazi 2 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde