David Arugete Moreno veya sahne adıyla Dario Moreno (3 Nisan 1921 - 1 Aralık 1968), Türkiye Yahudisi müzisyen ve oyuncu. 1950'ler ve 1960'larda Fransa'da şarkıcı ve oyuncu olarak ün kazandı. 1961 tarihli Brigitte Bardot şarkısı ile ünlendi.
Dario Moreno | |
---|---|
Genel bilgiler | |
Doğum | David Arugete Moreno 3 Nisan 1921 Germencik, Aydın |
Ölüm | 1 Aralık 1968 (47 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Tarzlar | Pop, Latin pop, Chanson |
Meslekler | Şarkıcı, Piyanist, Gitarist, Oyuncu |
Etkin yıllar | 1950-1968 |
Biyografi
İtalya Yahudisi kökenli bir ailenin çocuğu olan Dario Moreno, 3 Nisan 1921 tarihinde Aydın ilinin Germencik ilçesinde doğdu. Bazı atıflarda ise doğum yeri İzmir, olarak gösterilmekte ve sonraki bazı belgelerde doğum yeri olarak İzmir'i kullandığı görülmektedir. Tren istasyonunda çalışan babası trajik bir şekilde vurulup öldürülünce yetim kaldı. Bu olaydan sonra annesi ile İzmir'e yerleştiler. Dört kardeşi daha olan Moreno, annesi Madam Roza tarafından geçim sıkıntısından dolayı yetimhaneye (Nido De Guerfanos) bırakıldı. Dört yaşına değin yetimhanede kalan Moreno, daha sonra Yahudi ilkokulunu bitirdi.
Gençlik yıllarında pek çok değişik işte çalıştı. En yakın çocukluk dostu 'dır. Çalıştığı yıllarda kendini yetiştirdi ve Kardiçalı Han'da yanında getir götür işlerinde çalıştığı İzmir'in ünlü avukatlarından Nuri Fettah'ın kâtipliğine yükseldi. Ayrıca geceleri Millî Kütüphane'ye gidip Fransızca çalışıyordu. 23 Mayıs 1940 tarihinde Ankara'daki Devlet Konservatuvarı'nda sınava girmek için gönderdiği mektubunda Türkçe dışında Fransızca, İspanyolca, biraz da İtalyanca ve İngilizce bildiğini yazıyordu. Yine bu sıralarda başlayan gitar merakını eline geçen bir gitar aracılığı ile geliştirdi.
Aynı dönemlerde Bar-Mitsvah törenlerinde şarkılar söylemeye başladı. Gençlik çağlarında kendi semtinde ve İzmir'de iyice tanınır olmuştu. Moreno askerliğini II. Dünya Savaşı sıralarında piyade olarak Akhisar Orduevi'nde yaptı. Burada caz orkestrasında solistlik yaptı ve yine Konya ile Adana'daki askeri yerlerde sahneye çıktı. Askerlik döneminde müzik ile daha içli dışlı olan Moreno, İzmir Kordon'da bulunan NATO binasının yerindeki 'nda da sahneye çıktı. Moreno, ilk konserini ise Konak vapur iskelesinin üzerindeki gazinoda verdi. Moreno müzisyenliğini biraz daha ilerletince, annesi Madam Roza ile birlikte Mithatpaşa Caddesi üzerinde bulunan Karataş semtindeki Asansör Sokağı'na taşındı. (Sokağın bugünkü adı "Dario Moreno Sokağı"dır. Halk arasında bu sokak ve çevresi "Asansör" olarak anılır.)
Gittikçe daha da ünlenen Dario Moreno'nun ünü, Oteli'nde iyice parladı. Askerlikten sonra ise Moreno, bir süre İstanbul Fenerbahçe'deki 'nun sahnesine çıkmaya başladı. Bu arada Moreno, Ankara'da bulunan 'nda sahne almak üzere iki gün için Ankara'ya gitti. Ancak iki yıl Ankara'da kaldıktan sonra tekrar İstanbul'a dönebildi ve 'in orkestrasına solist olarak girdi. Moreno, Ankara'da kaldığı yıllarda Orhan Veli ile oda arkadaşlığı da yapmıştır. İstanbul'da bir yıl boyunca çalıştıktan sonra Atina'ya geçti. Burada çalışırken Paris'te bulunan bir telgraf çektikten sonra oraya gitti. Moreno, burada ilk olarak 'nde sahneye çıktı. Paris'teki ilk yılları başarısızlık yıllarıdır. Almanya'daki Amerikalı askeri kulüplerinde bir müddet şarkı söyledikten sonra Fransa'da ilk defa Jezabel şarkısı ile olağanüstü bir başarı elde etti. Paris'te; daha sonra Cannes'da bulunan 'nde şarkı söyleyen Moreno daha sonra söylediği "" ve "" isimli kalipsolar ile ününü pekiştirdi. İstanbul'da yanında çalıştığı Fritz Kerten ile annesini yanına aldırdı. Fritz Kerten'in adını 'e çevirterek piyanist olarak yanına aldı.
Sezen Cumhur Önal ve Fecri Ebcioğlu Moreno'nun şarkılarına Türkçe söz yazmışlardır. Moreno, Jacques Brel'in yazıp sahneye koyduğu ve baş rolünü oynadığı adlı müzikal eserde "Sancho Pancho" rolünü üstlendi. Dario Moreno, ayrıca 32 filmde rol almıştır. Yazar ve yönetmen Kosta Kortidis; 2015 yılında kendi yazdığı ve hemen aynı yıl Cef Tiyatro'da sahneye taşıyarak kendi yönettiği tiyatro eseri "Malulen Emekli Gökbilimci Hüseyin Çineli" oyununda Dario Moreno'ya olan sevgisini ve büyük vefasını göstererek, oyunun 2. perdesinin büyük bölümünü Dario Moreno için yazmıştır. Aynı oyunda, sanatçının görsellerini ve bazı şarkılarını kullanarak seyirciye, Moreno'yu ayakta alkışlatmıştır. Oyunun künyesinde yazar Kortidis, Dario Moreno'ya gerçek adı ile (David Arugete) yer vermiştir.
Ölümü
1 Aralık 1968 günü İstanbul Yeşilköy Havaalanı'nda öldü. Paris'te galası gerçekleşecek oyununa ve Paris'te ilk kez yapılacak "Türk Gecesi"ne gideceği uçağına geç kalması ve uçağa bindirilmemesi üzerine hava alanındaki görevliyle girdiği münakaşa üzerine tansiyonunun yükselmesiyle birlikte, ardından geçirdiği rahatsızlık sonrası kanlar içinde kalarak yere yığıldı. Hipertansiyon hastası olan Moreno, bu tartışmanın ardından hastaneye kaldırıldı fakat hastanede ilk müdahaleyi yapan doktorun ifadesine göre hastaneye geldiğinde hayatını kaybetmiş durumdadır. İstanbul'da ölen Dario Moreno, İzmir'de gömülmesini vasiyet etmiştir. Fakat ölümünün ardından İzmir'den İsrail'e yerleşmiş olan annesi Madam Roza, oğlu Dario Moreno'yu gömülmek üzere İsrail'deki Holon kenti gömütlüğüne götürerek orada toprağa verildi.
Filmografisi
Yıl | Başlık |
---|---|
1953 | Môme vert-de-gris, La |
Deux de l'escadrille | |
1954 | Quai des blondes |
Femmes s'en balancent, Les | |
Mouton à cinq pattes, Le | |
1956 | Pardonnez nos offenses |
1957 | Feu aux poudres, Le |
Oeil pour oeil | |
Tous peuvent me tuer | |
1958 | Incognito |
1959 | Femme et le pantin, La |
Oh! Qué mambo | |
Nathalie, agent secret | |
Voulez-vous danser avec moi? | |
1960 | Candide ou l'optimisme au XXe siècle |
Rivolta degli schiavi, La | |
Touchez pas aux blondes | |
Marie des Isles | |
1961 | Tintin et le mystère de la Toison d'Or |
1962 | Lustige Witwe, Die |
1963 | Femmes d'abord, Les |
No temas a la ley | |
Tout pour le tout, Le | |
Bon roi Dagobert, Le | |
1964 | Dernier tiercé, Le |
1965 | Saintes chéries, Les |
Dis-moi qui tuer | |
1966 | Saint prend l'affût |
Hotel Paradiso | |
1968 | Prisonnière |
Diskografi
- Granada- Adios Amigos
- Bossa Nova
- Calypso
- Le coco
- Canım İzmir
- Si Tu Vas A Rio / Viens
- Long Bos
- Moreno Poy Poy
- Mulata Ye Ye Ye
- Hatıralar Hayal Oldu / Olam Boyun Kurbanı
- Tropical Dario
- Oh Que Dario
- Deniz ve Mehtap
Ödüller
- 1958 Grand Prix Du Disque (Plak Armağanı]
- 1969 Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Dario Moreno ödülünü Fransa'daki Türkiye büyük elçiliğinde Esin Afşar ve Jacques Brel aldılar.
- 1988 yılının 6 Ekim gecesinde 'nda anısına konulan Altın Hitit ödülünü Gianluigi di Franco isimli şarkıcı aldı.
- Oeil Pour Oeil (Göze Göz) filmi ile Fransa'da en iyi yardımcı aktör ödülünü almıştır.
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ "Deniz ve mehtap sordular seni Dario, neredesin?" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
- ^ . 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
- ^ . 28 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
- ^ . 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2010.
- ^ "Koma halindeki ünlü şarkıcı ifade veremedi. 2 Aralık 1968". 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
- ^ . 28 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
- ^ Hacıoğlu, Uğur Hakan (30 Temmuz 2021). "Deniz, Mehtap ve Dario Moreno". CNN Türk. 1 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
David Arugete Moreno veya sahne adiyla Dario Moreno 3 Nisan 1921 1 Aralik 1968 Turkiye Yahudisi muzisyen ve oyuncu 1950 ler ve 1960 larda Fransa da sarkici ve oyuncu olarak un kazandi 1961 tarihli Brigitte Bardot sarkisi ile unlendi Dario MorenoGenel bilgilerDogumDavid Arugete Moreno 3 Nisan 1921 Germencik AydinOlum1 Aralik 1968 47 yasinda Istanbul TurkiyeTarzlarPop Latin pop ChansonMesleklerSarkici Piyanist Gitarist OyuncuEtkin yillar1950 1968BiyografiIzmir de adinin verildigi sokaktaki bustuDario Moreno sokagi tabelasi Italya Yahudisi kokenli bir ailenin cocugu olan Dario Moreno 3 Nisan 1921 tarihinde Aydin ilinin Germencik ilcesinde dogdu Bazi atiflarda ise dogum yeri Izmir olarak gosterilmekte ve sonraki bazi belgelerde dogum yeri olarak Izmir i kullandigi gorulmektedir Tren istasyonunda calisan babasi trajik bir sekilde vurulup oldurulunce yetim kaldi Bu olaydan sonra annesi ile Izmir e yerlestiler Dort kardesi daha olan Moreno annesi Madam Roza tarafindan gecim sikintisindan dolayi yetimhaneye Nido De Guerfanos birakildi Dort yasina degin yetimhanede kalan Moreno daha sonra Yahudi ilkokulunu bitirdi Genclik yillarinda pek cok degisik iste calisti En yakin cocukluk dostu dir Calistigi yillarda kendini yetistirdi ve Kardicali Han da yaninda getir gotur islerinde calistigi Izmir in unlu avukatlarindan Nuri Fettah in katipligine yukseldi Ayrica geceleri Milli Kutuphane ye gidip Fransizca calisiyordu 23 Mayis 1940 tarihinde Ankara daki Devlet Konservatuvari nda sinava girmek icin gonderdigi mektubunda Turkce disinda Fransizca Ispanyolca biraz da Italyanca ve Ingilizce bildigini yaziyordu Yine bu siralarda baslayan gitar merakini eline gecen bir gitar araciligi ile gelistirdi Ayni donemlerde Bar Mitsvah torenlerinde sarkilar soylemeye basladi Genclik caglarinda kendi semtinde ve Izmir de iyice taninir olmustu Moreno askerligini II Dunya Savasi siralarinda piyade olarak Akhisar Orduevi nde yapti Burada caz orkestrasinda solistlik yapti ve yine Konya ile Adana daki askeri yerlerde sahneye cikti Askerlik doneminde muzik ile daha icli disli olan Moreno Izmir Kordon da bulunan NATO binasinin yerindeki nda da sahneye cikti Moreno ilk konserini ise Konak vapur iskelesinin uzerindeki gazinoda verdi Moreno muzisyenligini biraz daha ilerletince annesi Madam Roza ile birlikte Mithatpasa Caddesi uzerinde bulunan Karatas semtindeki Asansor Sokagi na tasindi Sokagin bugunku adi Dario Moreno Sokagi dir Halk arasinda bu sokak ve cevresi Asansor olarak anilir Gittikce daha da unlenen Dario Moreno nun unu Oteli nde iyice parladi Askerlikten sonra ise Moreno bir sure Istanbul Fenerbahce deki nun sahnesine cikmaya basladi Bu arada Moreno Ankara da bulunan nda sahne almak uzere iki gun icin Ankara ya gitti Ancak iki yil Ankara da kaldiktan sonra tekrar Istanbul a donebildi ve in orkestrasina solist olarak girdi Moreno Ankara da kaldigi yillarda Orhan Veli ile oda arkadasligi da yapmistir Istanbul da bir yil boyunca calistiktan sonra Atina ya gecti Burada calisirken Paris te bulunan bir telgraf cektikten sonra oraya gitti Moreno burada ilk olarak nde sahneye cikti Paris teki ilk yillari basarisizlik yillaridir Almanya daki Amerikali askeri kuluplerinde bir muddet sarki soyledikten sonra Fransa da ilk defa Jezabel sarkisi ile olaganustu bir basari elde etti Paris te daha sonra Cannes da bulunan nde sarki soyleyen Moreno daha sonra soyledigi ve isimli kalipsolar ile ununu pekistirdi Istanbul da yaninda calistigi Fritz Kerten ile annesini yanina aldirdi Fritz Kerten in adini e cevirterek piyanist olarak yanina aldi Sezen Cumhur Onal ve Fecri Ebcioglu Moreno nun sarkilarina Turkce soz yazmislardir Moreno Jacques Brel in yazip sahneye koydugu ve bas rolunu oynadigi adli muzikal eserde Sancho Pancho rolunu ustlendi Dario Moreno ayrica 32 filmde rol almistir Yazar ve yonetmen Kosta Kortidis 2015 yilinda kendi yazdigi ve hemen ayni yil Cef Tiyatro da sahneye tasiyarak kendi yonettigi tiyatro eseri Malulen Emekli Gokbilimci Huseyin Cineli oyununda Dario Moreno ya olan sevgisini ve buyuk vefasini gostererek oyunun 2 perdesinin buyuk bolumunu Dario Moreno icin yazmistir Ayni oyunda sanatcinin gorsellerini ve bazi sarkilarini kullanarak seyirciye Moreno yu ayakta alkislatmistir Oyunun kunyesinde yazar Kortidis Dario Moreno ya gercek adi ile David Arugete yer vermistir Olumu 1 Aralik 1968 gunu Istanbul Yesilkoy Havaalani nda oldu Paris te galasi gerceklesecek oyununa ve Paris te ilk kez yapilacak Turk Gecesi ne gidecegi ucagina gec kalmasi ve ucaga bindirilmemesi uzerine hava alanindaki gorevliyle girdigi munakasa uzerine tansiyonunun yukselmesiyle birlikte ardindan gecirdigi rahatsizlik sonrasi kanlar icinde kalarak yere yigildi Hipertansiyon hastasi olan Moreno bu tartismanin ardindan hastaneye kaldirildi fakat hastanede ilk mudahaleyi yapan doktorun ifadesine gore hastaneye geldiginde hayatini kaybetmis durumdadir Istanbul da olen Dario Moreno Izmir de gomulmesini vasiyet etmistir Fakat olumunun ardindan Izmir den Israil e yerlesmis olan annesi Madam Roza oglu Dario Moreno yu gomulmek uzere Israil deki Holon kenti gomutlugune goturerek orada topraga verildi FilmografisiYil Baslik1953 Mome vert de gris LaDeux de l escadrille1954 Quai des blondesFemmes s en balancent LesMouton a cinq pattes Le1956 Pardonnez nos offenses1957 Feu aux poudres LeOeil pour oeilTous peuvent me tuer1958 Incognito1959 Femme et le pantin LaOh Que mamboNathalie agent secretVoulez vous danser avec moi 1960 Candide ou l optimisme au XXe siecleRivolta degli schiavi LaTouchez pas aux blondesMarie des Isles1961 Tintin et le mystere de la Toison d Or1962 Lustige Witwe Die1963 Femmes d abord LesNo temas a la leyTout pour le tout LeBon roi Dagobert Le1964 Dernier tierce Le1965 Saintes cheries LesDis moi qui tuer1966 Saint prend l affutHotel Paradiso1968 PrisonniereDiskografiGranada Adios Amigos Bossa Nova Calypso Le coco Canim Izmir Si Tu Vas A Rio Viens Long Bos Moreno Poy Poy Mulata Ye Ye Ye Hatiralar Hayal Oldu Olam Boyun Kurbani Tropical Dario Oh Que Dario Deniz ve MehtapOduller1958 Grand Prix Du Disque Plak Armagani 1969 Kultur ve Turizm Bakanligi nin Dario Moreno odulunu Fransa daki Turkiye buyuk elciliginde Esin Afsar ve Jacques Brel aldilar 1988 yilinin 6 Ekim gecesinde nda anisina konulan Altin Hitit odulunu Gianluigi di Franco isimli sarkici aldi Oeil Pour Oeil Goze Goz filmi ile Fransa da en iyi yardimci aktor odulunu almistir Dis baglantilarIMDb de Dario Moreno Discogs ta Dario Moreno diskografisiKaynakca Deniz ve mehtap sordular seni Dario neredesin PDF 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Ocak 2016 24 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2016 28 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2016 9 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ocak 2010 Koma halindeki unlu sarkici ifade veremedi 2 Aralik 1968 30 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2016 28 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2016 Hacioglu Ugur Hakan 30 Temmuz 2021 Deniz Mehtap ve Dario Moreno CNN Turk 1 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2024