Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tartu (Almanca: Dorpat), Estonya'nın en büyük ikinci kentidir. 38,8 kilometre karelik yüzölçümü olan kentin nüfusu 2020 sayımına göre 92.972'dir. Tartu ile ilgili ilk yazılı belgeler 1030'a kadar dayanmaktadır.
| Tartu | |
|---|---|
 | |
 Bayrak  Arma | |
Slogan: Heade mõtete linn (Güzel düşünceler şehri) | |
| Ülke |  Estonya |
| İl | Tartu ili |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 38,86 km² |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 92,972 |
| • Yoğunluk | 2,400/km² |
| Zaman dilimi | (DAS) |
| • Yaz (YSU) | (DAYS) |
Resmî site tartu.ee | |
Estonya'nın finansal ve siyasi başkenti olan Tallinn'den farklı olarak Tartu entelektüel ve kültürel merkez olarak ön plana çıkar. Ülkenin en eski ve en prestijli üniversitesi olan Tartu Üniversitesi de bu kenttedir. Tallinn'in 180 kilometre güneyinde olan kent, aynı zamanda Güney Estonya'nın merkezi konumundadır. Estonya'nın en büyük iki gölünü birbirine bağlayan Emajõgi, Tartu'dan da geçmektedir.
Tarihçe
Eski dönem
Toome Tepesi'nin (Toomemägi) doğusuna, MS 600 yılında Estonlar bölgeye ilk defa Tarbatu Kalesi'ni inşa etmişlerdir.
Tartu hakkında ilk yazılı belge ise 1030 yılına dayanmaktadır. Kiev Prensi I. Yaroslav Tarbatu Kalesi'ni alıp buraya Yuryev adındaki kendi kalesini dikmiştir.
Dorpat'taki Almanlar
Tartu Orta Çağ'ın ileri dönemlerinde bölgede hatrı sayılır bir ticaret merkezi ve 'nun merkeziydi. Bugünkü bütün Estonya ve Letonya topraklarında olduğu gibi, Tartu da MS 12. yüzyılda Alman himayesi altına girdi.
20. yüzyıla kadar, kent, Almanlar'ın kültürel, dini, mimari ve siyasi yapısından yoğun bir şekilde etkilendi. Örneğin zamanında Darpot meydanı olarak bilinen yer Alman kenti Rostock'lular tarafından inşa edildi. Kentteki ana üniversite ise yine Almanlar tarafından yapıldı.
16. yüzyılda, Livonya ve Tartu birlikte Polonya yönetimi altına girdi ve burada dini Cizvit gramer okulu 1583'te yapıldı. Buna ek olarak, Tartu'da papaz okulu da faaliyetlere başladı.
Papaz okulu ve gramer okulu 1601'deki Polonya-İsveç savaşı sırasında kapatıldı. Savaşın ardından Tartu İsveçliler tarafından alındı. 1632 yılında İsveç Kralı II. Gustav Adolf, üniversiteyi kontrolü altına aldı. 1721 yılında kent Rus İmparatorluğu ele geçirildi ve 1918 yılına kadar imparatorluğun sınırları içinde kaldı.
I. Dünya Savaşı sonrasındaki iç savaş sırasında, Sovyet Rusya hükûmeti ile Estonya arasında 2 Şubat 1920'de Tartu'da yapılan antlaşmada Estonya Sovyetler Birliği'ne katıldı.
II. Dünya Savaşı sırasında, kentin aralarında Rus Kraliçesi II. Katerina'nın yaptırdığı tarihi Kivisild'in de (taş köprü) bulunduğu büyük bir bölümü Sovyet orduları tarafından yok edildi.
Bağımsızlık
1990 yılında Estonya'nın bağımsızlığını ilan etmesiyle Tartu bu ülkeye bağlandı.
Eğitim ve kültür
Kent, 1632'de İsveç Kıralı II. Gustaf Adolf'un yaptırdığı Tartu Üniversitesi ile ünlüdür.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tartu Almanca Dorpat Estonya nin en buyuk ikinci kentidir 38 8 kilometre karelik yuzolcumu olan kentin nufusu 2020 sayimina gore 92 972 dir Tartu ile ilgili ilk yazili belgeler 1030 a kadar dayanmaktadir TartuSehirBayrakArmaSlogan Heade motete linn Guzel dusunceler sehri UlkeEstonyaIlTartu iliYuzolcumu Toplam38 86 km Nufus 2020 Toplam92 972 Yogunluk2 400 km Zaman dilimiUTC 02 00 DAS Yaz YSU UTC 03 00 DAYS Resmi site tartu ee Estonya nin finansal ve siyasi baskenti olan Tallinn den farkli olarak Tartu entelektuel ve kulturel merkez olarak on plana cikar Ulkenin en eski ve en prestijli universitesi olan Tartu Universitesi de bu kenttedir Tallinn in 180 kilometre guneyinde olan kent ayni zamanda Guney Estonya nin merkezi konumundadir Estonya nin en buyuk iki golunu birbirine baglayan Emajogi Tartu dan da gecmektedir TarihceEski donem Toome Tepesi nin Toomemagi dogusuna MS 600 yilinda Estonlar bolgeye ilk defa Tarbatu Kalesi ni insa etmislerdir Tartu hakkinda ilk yazili belge ise 1030 yilina dayanmaktadir Kiev Prensi I Yaroslav Tarbatu Kalesi ni alip buraya Yuryev adindaki kendi kalesini dikmistir Dorpat taki Almanlar Tartu Orta Cag in ileri donemlerinde bolgede hatri sayilir bir ticaret merkezi ve nun merkeziydi Bugunku butun Estonya ve Letonya topraklarinda oldugu gibi Tartu da MS 12 yuzyilda Alman himayesi altina girdi 20 yuzyila kadar kent Almanlar in kulturel dini mimari ve siyasi yapisindan yogun bir sekilde etkilendi Ornegin zamaninda Darpot meydani olarak bilinen yer Alman kenti Rostock lular tarafindan insa edildi Kentteki ana universite ise yine Almanlar tarafindan yapildi 16 yuzyilda Livonya ve Tartu birlikte Polonya yonetimi altina girdi ve burada dini Cizvit gramer okulu 1583 te yapildi Buna ek olarak Tartu da papaz okulu da faaliyetlere basladi Papaz okulu ve gramer okulu 1601 deki Polonya Isvec savasi sirasinda kapatildi Savasin ardindan Tartu Isvecliler tarafindan alindi 1632 yilinda Isvec Krali II Gustav Adolf universiteyi kontrolu altina aldi 1721 yilinda kent Rus Imparatorlugu ele gecirildi ve 1918 yilina kadar imparatorlugun sinirlari icinde kaldi I Dunya Savasi sonrasindaki ic savas sirasinda Sovyet Rusya hukumeti ile Estonya arasinda 2 Subat 1920 de Tartu da yapilan antlasmada Estonya Sovyetler Birligi ne katildi II Dunya Savasi sirasinda kentin aralarinda Rus Kralicesi II Katerina nin yaptirdigi tarihi Kivisild in de tas kopru bulundugu buyuk bir bolumu Sovyet ordulari tarafindan yok edildi Bagimsizlik 1990 yilinda Estonya nin bagimsizligini ilan etmesiyle Tartu bu ulkeye baglandi Egitim ve kulturKent 1632 de Isvec Kirali II Gustaf Adolf un yaptirdigi Tartu Universitesi ile unludur Kaynakca Arsivlenmis kopya 27 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2021