Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tayılga - Türk, Altay ve Yakut halk inancında ve şamanizminde kurban uygulamasıdır.[] Hayvanın boğularak (kesilmeden) öldürülmesi suretiyle gerçekleştirilir. "Altaylılar ve Yakutlar (bu gün bile) kurban olarak kestikleri atın derisini uzun bir sırığa geçirip tıpkı at şekline sokarak asarlar. Bu kurban törenine "mal kagıpyat" (hayvanı gönderme), merasiminin yapıldığı bu yere de tayılga derler.[]
Tayılga Töreni
Altaylılar’ın Tayılga ayin ve törenleri Verbitski, Radloff, Katanov, Anohin tarafından anlatılmıştır. Verilen bilgilere göre en uzun süren ve Bay Ülgen adına yapılan ayin en önemlilerindendir. Akşam güneş batınca kurban (tayılga) için hazırlıklar başlar. Kurban yeri seçilir, sürüden kurbanlık hayvan aranır. Şaman, bir ormanın ıssız bir yerinde kurban için en uygun yeri bizzat seçer. Onun belirlediği bir yerde bir çadır kurulur. Çadırın ortasına, tepesi "tündükten" (duman deliğinden) çıkacak şekilde sık yapraklı bir kayın ağacı yerleştirilir. Daha sonra kurbanlık hayvan boğulmak ve bel kemiği kırılmak suretiyle öldürülür. Hayvan; derisi, başı, ayağı ve kuyruğu ile birlikte bir sırığa (baydara) asılır. Kurban Ülgen için kesilmişse baydaranın başı doğuya, Erlik için kurban edilmişse ise batıya yöneltilir. Daha sonra, atalara ve koruyucu ruhlara sunu yapılarak kurbanın eti yenir.
Bazı Türk boylarının Tayılga esnasında kurbanın kanını akıtmadıkları bilinmektedir. Altaylılar ve diğer Türk urugları, kurbanı kesmeyip boğarlar. Bunu hayvanın ağzını, burnunu tıkayarak gerçekleştirirler. Kurbanın bu şekilde öldürülmesi "kan korusu" (kan yasağı, kan tabusu)ndan ileri gelmektedir. Çünkü dünyanın birçok yerindeki çeşitli kabilelerde olduğu gibi bu boylar da can veya ruhun kanda olduğuna (veya kanın kendisinin ruh olduğuna), kanın toprağa dökülmesinin felaketler getireceğine inanırlar.
Benzer kavramlar
Boguzlaga
Türk ve Altay halk inancında kanlı kurban demektir. Bu bağlamda Tayılga'nın karşıtı olan bir kavramdır. Tanrısal veya dini bir amaçla kesilecek hayvan. Hayvanın boğazlanarak (boğazından kesilerek) kurban edilmesidir. Boğazlamak fiili ile de ifâde edilir. Sözcük anlamı boğazın kesilmesi demektir. "Bozlamak" fiili hayvanın böğürmesi anlamı taşır.
Yağaşga
Kurban etinin bir parçasının veya kesilmiş bir kurbanın bütünüyle yakılmasına Yakığ/Yakış/Yagış veya Yağışga/Yagaşga adı verilir. Yakılan etlerin kokusunun tanrılara kadar ulaşacağı inancı bulunur. Daha eski çağlarda ise kurbanlık hayvanları gökten gelen kutsal bir ateşin yaktığı takdirde Tanrı tarafından kabul edildiği anlayışı bulunurdu.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Kırgızlarda Kurban Fenomeni, Durmuş Arık
- Türk Mitolojisinde Kurban, Selahaddin Bekki12 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
 | Kültür ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tayilga Turk Altay ve Yakut halk inancinda ve samanizminde kurban uygulamasidir kaynak belirtilmeli Hayvanin bogularak kesilmeden oldurulmesi suretiyle gerceklestirilir Altaylilar ve Yakutlar bu gun bile kurban olarak kestikleri atin derisini uzun bir siriga gecirip tipki at sekline sokarak asarlar Bu kurban torenine mal kagipyat hayvani gonderme merasiminin yapildigi bu yere de tayilga derler kaynak belirtilmeli Tayilga ToreniAltaylilar in Tayilga ayin ve torenleri Verbitski Radloff Katanov Anohin tarafindan anlatilmistir Verilen bilgilere gore en uzun suren ve Bay Ulgen adina yapilan ayin en onemlilerindendir Aksam gunes batinca kurban tayilga icin hazirliklar baslar Kurban yeri secilir suruden kurbanlik hayvan aranir Saman bir ormanin issiz bir yerinde kurban icin en uygun yeri bizzat secer Onun belirledigi bir yerde bir cadir kurulur Cadirin ortasina tepesi tundukten duman deliginden cikacak sekilde sik yaprakli bir kayin agaci yerlestirilir Daha sonra kurbanlik hayvan bogulmak ve bel kemigi kirilmak suretiyle oldurulur Hayvan derisi basi ayagi ve kuyrugu ile birlikte bir siriga baydara asilir Kurban Ulgen icin kesilmisse baydaranin basi doguya Erlik icin kurban edilmisse ise batiya yoneltilir Daha sonra atalara ve koruyucu ruhlara sunu yapilarak kurbanin eti yenir Bazi Turk boylarinin Tayilga esnasinda kurbanin kanini akitmadiklari bilinmektedir Altaylilar ve diger Turk uruglari kurbani kesmeyip bogarlar Bunu hayvanin agzini burnunu tikayarak gerceklestirirler Kurbanin bu sekilde oldurulmesi kan korusu kan yasagi kan tabusu ndan ileri gelmektedir Cunku dunyanin bircok yerindeki cesitli kabilelerde oldugu gibi bu boylar da can veya ruhun kanda olduguna veya kanin kendisinin ruh olduguna kanin topraga dokulmesinin felaketler getirecegine inanirlar Benzer kavramlarBoguzlaga Turk ve Altay halk inancinda kanli kurban demektir Bu baglamda Tayilga nin karsiti olan bir kavramdir Tanrisal veya dini bir amacla kesilecek hayvan Hayvanin bogazlanarak bogazindan kesilerek kurban edilmesidir Bogazlamak fiili ile de ifade edilir Sozcuk anlami bogazin kesilmesi demektir Bozlamak fiili hayvanin bogurmesi anlami tasir Yagasga Kurban etinin bir parcasinin veya kesilmis bir kurbanin butunuyle yakilmasina Yakig Yakis Yagis veya Yagisga Yagasga adi verilir Yakilan etlerin kokusunun tanrilara kadar ulasacagi inanci bulunur Daha eski caglarda ise kurbanlik hayvanlari gokten gelen kutsal bir atesin yaktigi takdirde Tanri tarafindan kabul edildigi anlayisi bulunurdu Kaynakca 18 Yuzyila Kadar Anadolu daki Turkmenlerin Dini Durumu Ozden Erdogan 5 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2012 PDF 2 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2012 Dis baglantilarKirgizlarda Kurban Fenomeni Durmus Arik Turk Mitolojisinde Kurban Selahaddin Bekki12 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizBaycarKultur ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz