Tecer Dağları, Sivas'ın 40 km güneydoğusunda, 2262 metre yüksekliğinde, doğu-batı uzanışlı bir sıradağ. Huma Çayı dağı ikiye böler, güneydeki kısım Deli Dağı, kuzeydeki Çengelli Dağı adını alır.
Tecer Dağları | |
---|---|
Sivas ve Tecer Dağları (77) | |
En yüksek noktası | |
Yükseklik | 2.262 m (7.421 ft) |
Listelenme | Ultra zirve |
Koordinatlar | 39°31′12″K 37°25′48″D / 39.52000°K 37.43000°D |
Coğrafya | |
Konum | Sivas, Türkiye |
Jeoloji | |
Dağ türü | Sıradağlar, Tektonik |
Türkiye' deki konumu |
Hidrografya
Tecer Dağları'nın kuzey yamaçlarının sularını Kızılırmak Nehri, güney yamaçları Fırat Nehri'ne dökülen Çaltı Çayı drene etmektedir. Dağın zirveleri Fırat-Kızılırmak su bölümü çizgisini oluşturur.
Dağın kuzey yamaçlarından kaynağını alan Tecer Irmağı, Sivas merkezden geçer, Kızılırmak'a dökülür.
Tecer Dağları kalkerli kırıklı, çatlaklı bir yapıdadır. Karstik yapıdan dolayı yüksek debili kaynaklara sahiptir. Beslenme alanlarında sanayi, tarım arazisi, çöp depolaması, maden işlemesi bulunmayan kalsiyum karbonatlı bu kaynak sularının kirlenme tehlikesi bulunmamaktadır. Karstik yapılar faylar, kırık hatları doğrultusunda gelişmiştir. Dağdan beslenen 11 kaynaktan en büyüğü Beşgözeler kaynağının debisi 150-565 l/sn'dir.
Bitkiler ve hayvanlar
Tecer Dağları çevresinde bozkırlar, kuru ormanlar ve yarı nemli ormanlar görülmektedir. Dağın kuzeye bakan yamaçlarında bakı etkisiyle sarıçam ve fındıkların görüldüğü yarı nemli ormanlar hakimdir. Dağın güney yamaçlarında meşe, ardıç ve karaçamlardan oluşan kuru ormanlar yer alır. Step topluluğunda yükseltiye göre gürlük ve türde değişim olmaktadır. Orman alt sınırı 1550–1600 m yüksekten geçmektedir.
Tecer Dağı'nın eteklerindeki bozkır topluluğu doğal şartların sonucu değildir. Doğal bozkır için yağış sınırı 350 mm kabul edilmektedir. Çevrede bu sınırın üstünde yağışın düşme ihtimali %75'tir. Yağış yükselti ile artar ve dağın eteklerinde 400–500 mm ulaşır, Üst kısımlarında 600–900 mm yıllık yağış düşmektedir. Dağın 2000 m yükseklerine kadar kahverengi orman toprakları hakimdir. Dağın eteklerindeki bozkır insan müdahalesi ile oluşmuş antropojen bozkırdır. Buralarda doğal şartlar kuru orman yetişmesine müsaittir.
Çevredeki 40 bitki takson Önemli Doğa Alanı kriterlerini karşılamaktadır. Sivas ölmezi (Helichrysum sivasicum) ve delidağ kantaronu (Hypericum pumilio) endemik bitkilerdir ve dünyada sadece Tecer Dağlarında görülür.
Dağ çevresinde turnalar ve yırtıcı kuşlardan kaya kartalı, kara çaylak, kızıl şahin önemlidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Dağlar". sivas.tarimorman.gov.tr. 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ a b c "Tecer Dağları" (PDF). dogadernegi.org. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ EKEMEN, Tülay,; KAÇAROĞLU,, Fikret; KAVAK, Kaan Şevki (2006). "Tecer Dağının (Sivas) karst hidrojeolojisi incelemesi". Yerbilimleri Dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ a b GARİPAĞAOĞLU (FARIMAZ), Nuriye (2014). "Tecer Dağı çevresinde bitki örtüsünün ekolojik koşulları ve step problemleri". Türk Coğrafya Dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tecer Daglari Sivas in 40 km guneydogusunda 2262 metre yuksekliginde dogu bati uzanisli bir siradag Huma Cayi dagi ikiye boler guneydeki kisim Deli Dagi kuzeydeki Cengelli Dagi adini alir Tecer DaglariSivas ve Tecer Daglari 77 En yuksek noktasiYukseklik2 262 m 7 421 ft ListelenmeUltra zirveKoordinatlar39 31 12 K 37 25 48 D 39 52000 K 37 43000 D 39 52000 37 43000 CografyaKonumSivas TurkiyeJeolojiDag turuSiradaglar TektonikTurkiye deki konumuHidrografyaTecer Daglari nin kuzey yamaclarinin sularini Kizilirmak Nehri guney yamaclari Firat Nehri ne dokulen Calti Cayi drene etmektedir Dagin zirveleri Firat Kizilirmak su bolumu cizgisini olusturur Dagin kuzey yamaclarindan kaynagini alan Tecer Irmagi Sivas merkezden gecer Kizilirmak a dokulur Tecer Daglari kalkerli kirikli catlakli bir yapidadir Karstik yapidan dolayi yuksek debili kaynaklara sahiptir Beslenme alanlarinda sanayi tarim arazisi cop depolamasi maden islemesi bulunmayan kalsiyum karbonatli bu kaynak sularinin kirlenme tehlikesi bulunmamaktadir Karstik yapilar faylar kirik hatlari dogrultusunda gelismistir Dagdan beslenen 11 kaynaktan en buyugu Besgozeler kaynaginin debisi 150 565 l sn dir Bitkiler ve hayvanlarTecer Daglari cevresinde bozkirlar kuru ormanlar ve yari nemli ormanlar gorulmektedir Dagin kuzeye bakan yamaclarinda baki etkisiyle saricam ve findiklarin goruldugu yari nemli ormanlar hakimdir Dagin guney yamaclarinda mese ardic ve karacamlardan olusan kuru ormanlar yer alir Step toplulugunda yukseltiye gore gurluk ve turde degisim olmaktadir Orman alt siniri 1550 1600 m yuksekten gecmektedir Tecer Dagi nin eteklerindeki bozkir toplulugu dogal sartlarin sonucu degildir Dogal bozkir icin yagis siniri 350 mm kabul edilmektedir Cevrede bu sinirin ustunde yagisin dusme ihtimali 75 tir Yagis yukselti ile artar ve dagin eteklerinde 400 500 mm ulasir Ust kisimlarinda 600 900 mm yillik yagis dusmektedir Dagin 2000 m yukseklerine kadar kahverengi orman topraklari hakimdir Dagin eteklerindeki bozkir insan mudahalesi ile olusmus antropojen bozkirdir Buralarda dogal sartlar kuru orman yetismesine musaittir Cevredeki 40 bitki takson Onemli Doga Alani kriterlerini karsilamaktadir Sivas olmezi Helichrysum sivasicum ve delidag kantaronu Hypericum pumilio endemik bitkilerdir ve dunyada sadece Tecer Daglarinda gorulur Dag cevresinde turnalar ve yirtici kuslardan kaya kartali kara caylak kizil sahin onemlidir Ayrica bakinizTurkiye deki daglar listesi Turkiye deki yanardaglarKaynakca Daglar sivas tarimorman gov tr 24 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 a b c Tecer Daglari PDF dogadernegi org Erisim tarihi 30 Mart 2020 EKEMEN Tulay KACAROGLU Fikret KAVAK Kaan Sevki 2006 Tecer Daginin Sivas karst hidrojeolojisi incelemesi Yerbilimleri Dergisi 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 a b GARIPAGAOGLU FARIMAZ Nuriye 2014 Tecer Dagi cevresinde bitki ortusunun ekolojik kosullari ve step problemleri Turk Cografya Dergisi 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020